8
Pháp luật & Cuộc sống
Tiêu điểm
Kiểmsát viênbị thuyếtphụcbởi diễnbiếnphiên tòa
Hành trìnhpháán
vụôngLữAnhDồi
BảynămnămthángsaukhiôngLữAnhDồibịbắnchết,kẻchủmưu
bắnôngmớibịkhởitố,gầnhainămsauthìbịtruytố...
NHÓMPV
N
hư
Pháp Luật TP.HCM
đã
thông tin, ngày 27-3-1979,
Thiếu úy LữAnh Dồi (công
an vũ trang tỉnhMinhHải cũ, nay
là bộ đội biên phòng) đã bị chuẩn
úyTháiVănHùngbắn chết tại sàn
lựa cá tôm cửa hàng thumua thủy
hải sảnHộ Phòng (huyệnGiáRai,
tỉnhMinh Hải cũ, nay thuộc tỉnh
Bạc Liêu) khi đang làm nhiệm vụ.
Chínnăm chưa thể truy tố
kẻ chủmưu
Theo cáo trạng củaVKSquân sự
Quân khu 9, từ trước đó, người ra
lệnhchoTháiVănHùngbắnôngLữ
AnhDồi làTrung táNguyễnNgọc
(khi đó là phó ty công an, chỉ huy
trưởngCông an vũ trangMinhHải
cũ) đã xóa tên ôngDồi trong danh
sách đảng viên của cơ quan. Năm
ngàysaukhiôngLữAnhDồibịbắn
chết,NguyễnNgọcđãcóBáocáosố
005rằngôngLữAnhDồiphảnquốc,
chống cự nên bị tiêu diệt.
Với“công lao”này,NguyễnNgọc
đượcthăngcấpthượngtá,sauđóđược
rút lênBộNội vụ rồi đi họcởnước
ngoài. Thái Văn Hùng cũng được
thănghàm từchuẩnúy lên trungúy.
Giữanăm1979, chỉ saukhi thăng
cấpvài tháng,TháiVănHùngđãbị
khởi tố, bắt tạmgiamđểđiều travề
hành vi bắn ông LữAnh Dồi. Tuy
nhiên, vụ án kéo dài đến gần chín
nămsauvẫnchưa thể truy tốvìnhiều
lýdo, trongđó có liênquanđếnvai
trò củaNguyễnNgọc.
Tại phiên tòa sơ thẩm của Tòa
án quân sựQuân khu 9 diễn ra vào
tháng 8-1988, kiểm sát viên giữ
quyền công tố tại phiên tòa đã giải
thích công khai lý do vì sao vụ án
nàybị kéodài.
Theo đó, ban đầu Công an tỉnh
MinhHải cho rằngvụviệckhôngcó
dấu hiệu phạm tội nên không điều
tra,xácminh.Đếnđầunăm1980,khi
lực lượng công an vũ trang chuyển
sangBộQuốcphòngquản lý,Nguyễn
Ngọcở lại ngành công an, được rút
DiảnhôngLữAnhDồivà
nhiềubàibáo,sáchviếtvề
vụáncủaôngsaukhiTòa
ánquânsựQuânkhu9xử
sơthẩm.Ảnh:T.VŨ
Tạihaiphiêntòasơ,phúcthẩm,
cáckiểmsátviênđềuđồngtình
rằngNguyễnNgọcphạmtội
giếtngười.
“Hy vọngquyền lợi của
ôngDồi được bảođảm”
TrongvụánôngLữAnhDồi, tôi đã
thamgia trực tiếpcácphiênhọp, bảo
vệquanđiểmcủatòatrướcVKScáccấp
trong các lầnxử sơ thẩm, phúc thẩm,
giámđốc thẩm. Trong tất cả cuộc cọ
xát ấy, tòaáncáccấpđềukhẳngđịnh
NguyễnNgọcđãvukhốngôngDồi, ra
lệnh cho thuộc cấp làThái VănHùng
giết hại ôngDồi. Bản án của các cấp
tòa cũng yêu cầuphục hồi quyền lợi
chính trị chonạnnhân.
Việc làm thủ tục công nhận liệt sĩ
choôngDồi làquá chậm trễ. Lầnnày
qua báo, tôi được biết bộ trưởng Bộ
LĐ-TB&XHđã trực tiếp làmviệcvới vợ
ôngDồi.TớiđâycóthểphíaCụcChính
sách (BộQuốcphòng) sẽ làmviệcvới
Tòaánquân sựTrungươngđể rút hồ
sơ, tìm hiểu bản chất sự việc. Tôi hy
vọng quyền lợi của ôngDồi lần này
sẽđượcbảođảm, khép lại vụán từ37
năm trước.
Trung tướng
TRẦNVĂNĐỘ
,
nguyên
ChánhánTòaánquânsựTrungương,
nguyênPhóChánhánTANDTối cao
VềBáocáosố005củaNguyễnNgọcvukhốngôngLữ
AnhDồiphảnquốc,cótưtưởngthoáihóabiếnchất,móc
nối câu kết với ngụyquân, ngụyquyền tìm cách lấy vũ
khí, phương tiện trốn ranước ngoài, cáo trạng củaVKS
quân sựQuân khu9 xác địnhđây là sự vu khống trắng
trợn với ôngDồi vì 53người dưới tàu toàn làđànbà và
trẻem, khôngcóai làngụyquân, ngụyquyền...
Tại các hồ sơ còn lưugiữ cũngnhư lời kể củamột số
người chứngkiếnhai phiên tòa sơ, phúc thẩm, sởdĩ các
kiểmsátviênthayđổiquanđiểmvềtộidanhcủaNguyễn
Ngọc làbởibị thuyếtphụctrongquátrìnhthẩmvấn, làm
rõ tại cácphiên tòa. Tại phiên tòa sơ thẩm, saukhi kiểm
sát viênđềnghị kết ánNguyễnNgọc về tội giết người,
hàngngànngườidântrongvàquanhphòngxử (Nhàvăn
hóa thị xãCàMau)đãvỗ tay rần rần.
TrướccácnhânchứngnhưTrươngHoàngDanh (người
chấpbút viết Báo cáo số005vu khốngôngLữAnhDồi
theo chỉ đạo củaNguyễnNgọc) vàgần chục người tận
mắt thấyôngLữAnhDồi ngãxuốngkhi đangcầmđiếu
thuốc trên tay, NguyễnNgọc vàThái VănHùng không
còn lý lẽnàobiệnminh rằngôngLữAnhDồi chốngđối
nênphải tiêudiệt. Cáo trạngcủaVKSquân sựQuânkhu
9cũngxácđịnhTháiVănHùngđãchủđộngbắnôngLữ
AnhDồikhinạnnhânkhôngcóhànhđộngkhángcựnào...
lênBộNội vụ rồi đi họcnướcngoài
với quân hàm thượng tá.
Thời điểm này, Phòng Điều tra
hình sựQuânkhu9đượcCụcĐiều
trahìnhsự (ĐTHS,BộQuốcphòng)
tăngcườngcánbộđểđiều travụán.
BộTư lệnhQuânkhu9đãnhiều lần
gửicôngvănđềnghịThườngvụQuân
ủyTrungươngkhởi tốNguyễnNgọc
để điều tra vì NguyễnNgọc có liên
quan, nếu không khởi tố thì vụ án
không thể kết thúc được.
Tháng 1-1986, Văn phòng Ban
Chấp hành Trung ương Đảng có
thông báo ghi rõ: Bộ Quốc phòng
giao cho cơquanpháp lýQuânkhu
9 lậphồ sơ hình sự đưa ra xét xử.
Tháng7-1986,CụcĐTHSbáocáo,
xinýkiến lãnhđạoBộQuốcphòng
cho khởi tốNguyễnNgọc và được
đồngý.Tháng8-1986 (bảynămnăm
thángsaukhiôngLữAnhDồibịbắn
chết -NV),PhòngĐTHSQuânkhu
9 đã khởi tốNguyễnNgọc, có văn
bản báo cáoBộNội vụ và gửi giấy
mờiNguyễnNgọcđến làmviệc.Sau
đó,BộNộivụgửi côngvănchoCục
ĐTHS thông báo Nguyễn Ngọc đi
học nước ngoài đến tháng 1-1987
mới vềnênPhòngĐTHSQuânkhu
9phải chờ đến thời điểmnày.
Tháng 3-1987, Phòng ĐTHS
Quân khu 9 gửi giấymời Nguyễn
Ngọc lên làm việc lần thứ hai
nhưng Nguyễn Ngọc không đến.
Lúc này, Vụ Tổ chức cán bộ (Bộ
Nội vụ) phúc đáp công văn cho
rằng phải chờ báo cáo với BộNội
vụ vì NguyễnNgọc doBộNội vụ
quản lý.
Tháng 7-1987, Tổng cục Cảnh
sát nhândân (lúcnày thuộcBộNội
vụ) gửi công văn cho cục trưởng
CụcĐTHS thôngbáoýkiếncủabộ
trưởngBộNội vụvới nội dungđể
NguyễnNgọc ởCông an tỉnhHậu
Giang phục vụ cho việc điều tra.
Nhưng PhòngĐTHSQuân khu 9
chờ mãi vẫn không thấy Nguyễn
Ngọc tới. Tháng11-1987, cơquan
này không còn chức năng điều tra
nữa nên chuyển hồ sơ cho VKS
quân sựQuânkhu9 tiếp tục xử lý.
Sa lưới
Theo tìmhiểu củaPV
PhápLuật
TP.HCM
, tiếp đó tháng 2-1988, bà
Nguyễn Thị Mai (vợ ông LữAnh
Dồi) đã được gặp và trình bày về
vụ ánvớiTổngBí thưNguyễnVăn
Linh khi TổngBí thưNguyễnVăn
Linhcóchuyếncông tácởCàMau.
Sau đó khi trở vềHàNội, TổngBí
thưNguyễnVănLinh đã có chỉ thị
lậpbanchuyênándocấp trungương
trực tiếp chỉ đạođể làm rõ sự thật.
Tháng4-1988,VKSquânsựQuân
khu9nhậnđược thôngbáocủaBan
Bí thư thành lậpbanchỉđạogiảiquyết
vụ án. Đến đây, các cơ quan chức
năng càng quyết tâm xử lý hành vi
phạm tội củaNguyễnNgọc.
Đại tá HồMinh Tiến (Sáu Sơn,
nguyên Chánh án Tòa án quân sự
Quân khu 9, chủ tọa phiên tòa sơ
thẩm xét xửNguyễnNgọc vàThái
VănHùng) kể: “Ban chuyên án có
cácanhnhưHaiTrường,BùiThành
Ngôn…, trongđó tôi thamgiavới tư
cáchủyviên.Khi triểnkhai công tác
điều trakhônggặpnhiều trởngại vì
việc dựng lại hiện trường, điều tra,
thu thậpchứngcứđượcTỉnhủyMinh
Hải ủnghộ, hỗ trợ rất nhiều.Nhưng
cái khó là ở chỗ không lấy lời khai
của Nguyễn Ngọc được, trong khi
trước đó đã bắt giữ, khai thác được
từ Thái Văn Hùng nhiều thông tin
và tất cảđềucầnphảiđối chứng trực
tiếp vớiNguyễnNgọc”.
Cũng theoĐại táTiến,qua thu thập
và điều tra, các chứng cứ trong vụ
án đều quy vềmộtmối chủmưu là
NguyễnNgọc.TháiVănHùngcũng
thừanhận trongbảncung là“Nguyễn
Ngọc ra lệnh tôi giết LữAnhDồi”.
Saukhicủngcốvữngchắchồsơ,ban
chuyênánmờiNguyễnNgọcvềCần
Thơvới lýdohợp tác làm rõmột số
vấnđềcó liênquan. “KhiNgọcxuất
hiện làm việc là chúng tôi đọc lệnh
bắt tạmgiam luôn” -Đại táTiếnkể.
Công lý tại tòa
Tháng7-1988,VKSquânsựQuân
khu 9 đã ra cáo trạng truy tố Thái
VănHùngvề tộigiếtngười,Nguyễn
Ngọcvềhai tội thiếu tráchnhiệmgây
hậuquảnghiêm trọngvàvukhống.
Ngày12-8-1988, Tòa ánquân sự
Quân khu 9 đã đưa vụ án ra xử sơ
thẩm.Tại phiên tòa, saukhi vụviệc
được thẩmvấn, đối chất làm rõ, đến
phần luận tội, đại diệnVKSđã thay
tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả
nghiêm trọng thành tội giết người
đối với Nguyễn Ngọc. HĐXX đã
phạt Thái VănHùng tù chung thân
về tội giết người, NguyễnNgọc 15
năm tùvề tội giết người, ba năm tù
về tội vukhống, tổnghợphìnhphạt
chung là 18năm tù.
SauđóVKSquân sựTrungương
kháng nghị, đề nghị cấp phúc thẩm
thayđổi tộigiếtngười thành tội thiếu
trách nhiệm gây hậu quả nghiêm
trọng đối vớiNguyễnNgọc.
Tháng4-1989,TòaánquânsựCấp
caoxửphúc thẩmvụán.Giốngnhư
ở phiên tòa sơ thẩm, sau khi thẩm
vấn làm rõcácvấnđề,đạidiệnVKS
đọcbản luận tộiđã rút lạikhángnghị
thay đổi tội danh đối với Nguyễn
Ngọc, đồng tìnhvới bảnán sơ thẩm
làNguyễnNgọcphạm tộigiếtngười.
HĐXXđãgiảmánchoTháiVănHùng
từ tù chung thân xuống 18 năm tù
về tội giết người, phạtNgọc20năm
tù về tội giết người (tăng năm năm
tù so với bản án sơ thẩm - NV), ba
nămvề tội vukhống, tổnghợphình
phạt chung là 20năm tù.
Sau đó viện trưởngVKSNDTối
caokhángnghịgiámđốc thẩmnhưng
tháng6-1990,Hội đồngThẩmphán
TANDTốicaođãhọpgiámđốc thẩm,
bác kháng nghị, giữ nguyên bản án
phúc thẩm...
n
