16
THỨBA
30-8-2016
Quốc tế
Tiêu điểm
BốnchữT trong
đốingoại TrungQuốc
PhánquyếtcủaTòaTrọngtàicóthểsẽdẫnđếnbướcngoặtquantrọngtrong
chínhsáchđốingoạicủaTrungQuốc.
Cácnhà lãnhđạoTrungQuốcvẫntinrằngMỹđứngsauvấnđềbiểnĐông.Trongảnh làtàusânbay
JohnC.StennistuầntraởbiểnĐônghồi tháng4.Ảnh:BỘQUỐCPHÒNGMỸ
KHALY
B
áo
Today
(Singapore)
ngày 29-8 đã đăng bài
viết với đầu đề “Phán
quyết trọng tàivềbiểnĐông:
Bướcngoặt trongchính sách
đối ngoại củaTrungQuốc?”
của PGS LýMinh Giang ở
TrườngNghiên cứu quốc tế
S. Rajaratnam (RSIS) thuộc
ĐH Công nghệ Nanyang
(Singapore).
Bađedọa trướcđây
khôngcòn
PGS LýMinh Giang ghi
nhậnđốivớiphánquyết trọng
tài côngbốngày12-7,Trung
Quốcđãbộclộphảnứngkhông
khác quan điểm đã công bố
trước đó. Đó là không tham
gia, không côngnhận, không
tán thànhvàkhôngphục tùng.
Trongnhữngnămqua,căng
thẳngngoạigiaogiữacácbên
tranhchấpđãquốc tếhóavấn
đềbiểnĐông,buộcTrungQuốc
phảidànhnhiềunguồn lựcđể
đối phóvới tácđộng tiêucực
đến lợi íchTrungQuốc.
Hiệnnay, phánquyết trọng
tài sẽ thúcđẩybiểnĐông trở
thànhvấnđềnổibậttrongquan
hệ quốc tế của Trung Quốc
vàcó thểdẫnđếnbướcngoặt
trongchínhsáchđốingoạicủa
TrungQuốc.
Trongnhiều thậpniênqua,
BắcKinhđãxâydựngcác tác
nhânchínhtrongchínhsáchđối
ngoại gồm ba chữT: Taiwan
(ĐàiLoan),Tibet (TâyTạng)
vàTrade (thươngmại).
Với ba chữT, TrungQuốc
nỗ lựcbảovệnguyên tắc“một
Trung Quốc” và giải quyết
tranh chấp thương mại với
nhiều nước phát triển. Trong
thậpniênvừaqua,TrungQuốc
đãđối phóvới các thách thức
này thànhcông.
Nay vấn đềĐài Loan độc
lập, sức ép quốc tế về nhân
quyền và tranh chấp thương
mạichắcchắnsẽtiếptụclàcác
mối quan tâm của giới ngoại
giaoTrungQuốc.
Dù vậy, các vấn đề này
khôngcòn làmối đedọanhư
trướcnữavàgiảmdầngiá trị
trongchínhsáchđốingoạicủa
BắcKinh.
Nguyêndovì cácnhà lãnh
đạoTrungQuốc đã có nhiều
giảiphápchính trịhơnvào lúc
quyềnlựccủaTrungQuốcđang
giatăngvàBắcKinhngàycàng
cókinhnghiệmhơn trongxử
lýbachữT.
• Báo
PhilippineStar
đưatinngày29-8,phát
biểu tại lễ kỷ niệmngày Các anhhùngdân
tộctạiNghĩatrangAnhhùngởthủđôManila,
Tổng thốngPhilippinesRodrigoDutertenói
với Đại sứTrungQuốcTrìnhGiámHoa rằng
PhilippineskhôngmuốngâychiếnvớiTrung
Quốcvàôngmuốn tạmgácphánquyết của
TòaTrọng tài đểđàmphán với TrungQuốc.
Ôngđãđềnghị đại sứTrungQuốc xem xét
tìnhhình các ngưdânPhilippines đánhbắt
trongvùngbiểntranhchấp.Ôngkêugọingười
TrungQuốc đối xử với ngưdânPhilippines
nhưanhemmộtdòngmáu.
•Cùngngày,báo
SouthChinaMorningPost
(HongKong)đưatinngườiphátngônkhông
quânTrungQuốc khẳngđịnhhệ thống tên
lửađấtđối không thếhệ thứbađã sẵn sàng
đi vào chiếnđấu. Người phát ngôn chobiết
khôngquânTrungQuốcsẽsửdụnghệthống
phòngkhôngvàchốngtên lửadoTrungQuốc
sảnxuấtgồmcác tên lửavàhệ thốngphóng
mới. Hệ thống này có thể bắn hạ cácmục
tiêuởđộcao thấp.Thôngbáo trênđượcđưa
ravào lúcBắcKinhphảnđốiHànQuốc triển
khaihệthốngđánhchặntên lửavàtìnhhình
căng thẳngởbiểnĐông.
Chủnghĩa dân tộc ởTrung
Quốc vẫn gia tăng sau phán
quyết trọng tài. Giới lãnhđạo
TrungQuốc vẫn tin rằngMỹ
đứng sau vấn đề biểnĐông.
Nhiềunhàphân tíchcho rằng
TrungQuốc tăng cường sức
mạnhthìmớicóthểgiảiquyết
tranhchấp.Quanđiểmcủamột
bộphậnthiểusốởTrungQuốc
muốnápdụng chính sáchôn
hòađềubịgạtbỏhoặctựkiểm
duyệtdosứcépchínhtrị-xãhội
đènặng.Ngaycảýđịnhphân
tích khách quan phán quyết
trọng tài cũngbị dánnhãn là
“phảnquốc”.
PGS
LÝMINHGIANG
CóthểvìvậymàTrungQuốc
hànhđộngmang tínhchất vũ
lựchơn trongxử lýcácvấnđề
tranhchấplãnhthổvàhànghải
ởbiểnĐôngvàbiểnHoaĐông.
Cácnhàphân tíchđánhgiá
chínhphảnứng thái quávàý
đồthayđổinguyêntrạngởbiển
Đông có lợi choTrungQuốc
đã khiến cái vòng luẩn quẩn
tranhchấpcứkéodài.
PGSLýMinhGiang đánh
giá dùTrungQuốc cómuốn
hay không, tranh chấp biển
Đôngđã trởnênvấnđềquan
trọngmớingàycàng tácđộng
sâusắcđếnquanhệđốingoại
củaBắcKinh.
ChữT thứ tưvề
lãnh thổ
Ngày12-7(ngàyTòaTrọng
tài côngbốphánquyết) được
xem là cộtmốc thay đổi luật
chơiởbiểnĐôngvìxuấthiện
thêmmột chữT thứ tư trong
quan hệ đối ngoại củaTrung
Quốc. Đó làTerritorial (lãnh
thổ tranhchấpởbiểnĐông).
Cónhiều lýdođểgiải thích:
•Thứnhất,trongnhữngnăm
tới phán quyết trọng tài sẽ là
nguyênnhânlớngâyxíchmích
giữaBắcKinhvàcácbên.Nếu
căncứcáctuyênbốcủacácnước
thenchốtvàcác tổchứcquốc
tế nhưG7,ASEM (Diễn đàn
HợptácÁ-Âu),ASEAN,phần
lớncácnướckhôngdễdàngbỏ
qua phánquyết trọng tài như
một côngcụđểđấu tranhvới
TrungQuốc.Vàcũnggầnnhư
chắcchắnTrungQuốcsẽ tiếp
tụcgiữ thái độbất chấpphán
quyết trọng tài.
• Thứ hai, mọi xung đột
trong tương lai ở biểnĐông
chắcchắnsẽcó liênquanđến
phánquyết trọng tài và rồi sẽ
được phân xử căn cứ phán
quyết trọng tài.Trongkhi đó,
hiệnnay chưa códấuhiệu rõ
ràngrằngTrungQuốchaycác
bên liên quan có chính sách
chungnàođểngănchặnxung
đột bùngnổ.
• Thứ ba, các quan điểm
tươngphảnvàcácchínhsách
khác nhau giữa TrungQuốc
vớinhiều tácnhânkhácởbiển
Đôngxuất hiệnngày càng rõ
hơn.Nhiềunhàlãnhđạochính
trị trongkhuvựccóxuhướng
nhấnmạnhtầmquantrọngcủa
cácnguyêntắcvềquảnlýxung
đột vàcácvấnđềkhuvực.
Nói chung,TrungQuốc có
vẻ như không phải chống lại
một trật tự khu vực dựa trên
luật phápnhưngTrungQuốc
cảm thấy khó chịu vì nhiều
nguyên tắcvàchuẩnmựchiện
nay được tạo ra trong khuôn
khổ vai trò thống trị củaMỹ
trongkhuvực.
BắcKinh cũng nhận thức
rằng các nguyên tắc của các
bênkháccó thểđượcápdụng
ởbiểnĐông lại tráingượcvới
cácmụcđíchcủaTrungQuốc
trong tranhchấp.
Luận điểm sử dụng các
nguyêntắctronglĩnhvựchàng
hải khu vực có thể tác động
mạnh hơn trong quan hệ đối
ngoại củaBắcKinh.
Chỉcóđiềucộngđồngquốc
tếlongạikhôngrõTrungQuốc
sẽ duy trì hay thay đổi các
nguyên tắcquốc tếhiệnnay.
n
64
phầntửHồigiáocựcđoancóthểđãtràtrộntrongquânđội
theocơquanphảngiánquân sựĐức. Báo
DieWelt
(Đức)
ngày28-8dẫnnguồn tingiấu tênđưa tinnhư trên.
TNL
Thỏa thuậnngừngbắnvĩnhviễn
cóhiệu lựcởColombia
Từ0 giờngày 29-8, thỏa thuậnngừng bắnvĩnh
viễn bắt đầu có hiệu lực ởColombia, kết thúc xung
đột kéo dài 52 nămnay. Đây làmột trong các cuộc
xung đột dài nhất và đẫmmáunhất ởMỹLa tinh.
Chiều28-8, từHavana (Cuba), ôngTimoleon
Jimenez
(ảnh)
long trọng tuyên
bố: “Với vai
trò tư lệnhbộ
thammưu tổ
chứcLực lượng
vũ trang cách
mạngColombia
(FARC), tôi
ra lệnh cho toàn thể các đơnvị và các chiếnbinh
ngừngnổ súngvà chấmdứt thù địchhoàn toànkể
từ24giờ đêmnay. Hỡi các binh sĩ, hải quân, không
quân, cảnh sát, các cơquan anninhvà tình báoquốc
gia, chúng tôimuốnbày tỏýmuốnhòa giảimột
cách rõ ràngvà kiênđịnh. Đối đầu và oán thùphải
thuộc về quá khứ”.
Bốnngày trước, Tổng thống JuanManuel Santos
đã ra lệnh choquânđội ngừngnổ súng kể từnửa
đêm 29-8. Tối 28-8, ông viết trênTwitter: “Chỉ còn
vài giờnữa sẽ khép lạimột trong những chương đau
đớnnhất của đất nước. Ngừngbắn là bước chuyển
giao lịch sử để kết thúc vĩnh viễn chiến tranh”.
Cùng ngày, ông cũng đã phát động chiến dịchkêu
gọi người dân ủng hộ trưng cầuý dânvề hiệpđịnh
hòa bình vàongày2-10 tới. Để hiệpđịnh có hiệu
lực, phải có tối thiểu13% cử tri (4,4 triệuphiếu) tán
thành. Ngày22-9 sẽ là ngày ký kết hiệp định. Năm
ngày sau, các tay súngFARCbắt đầugiao nộp vũ
khí trong thời hạn 180 ngày.
TNL
TriềuTiêncó thểsửdụng tên lửa
tấncông từ1đến3nămnữa
Từmột đếnba nămnữa, CHDCNDTriềuTiên có
thể triểnkhai tên lửa đạnđạo chiến lược biểnđối đất
phóng từ tàungầm (SLBM) và tên lửa có thể bắn tới
Mỹ. Trong thời giannày, TriềuTiên sẽ tiếp tục thử
nghiệm tính hiệuquả của tên lửa và khả nănghoạt
động của tàu ngầm.
Đánh giá này được nêu trongbáo cáo đượcBộ
Quốc phòngHànQuốc trìnhỦybanQuốc phòng
(Quốc hội) ngày29-8. Sáungày trước, TriềuTiên
đã phóng thử thành côngmột tên lửa SLBM
(ảnh)
bay xa 500km. Báo cáoghi nhậnTriềuTiênđang
tìm cáchgia tăng thời gianhoạt độngvà tầm bắn của
tên lửa bằng cách trangbị tàungầm cókhả năngdi
chuyển êm.
Theobáo cáo trên, TriềuTiên sẽ thực hiệnbốn
chặng trước khi triểnkhai tên lửa SLBMgồm phóng
từmặt đất, phóng từ tàungầm, thửgiai đoạnbayban
đầu và bắn thử nghiệm. Từnăm 2014, TriềuTiên đã
thực hiện ba chặngvới hơn20 lần thử.
Đểđối phó, quânđộiHànQuốcdựkiến sẽhợp tác
củng cốhệ thốngđánh chặn tên lửagiữaHànQuốcvà
Mỹđồng thời cải thiệnnăng lực chiếndịch chống tàu
ngầm. Cùngngày,Tổng thốngHànQuốcParkGeun-
hyeđã ra lệnh choquânđội sẵn sàngđối phó trước
mọi khiêukhích củaTriềuTiên. Bà đề nghị chính
phủ soạn
thảo các biện
pháp cụ thể
để đối phó
với năng lực
hạt nhân và
đạnđạo đang
phát triển của
TriềuTiên.
DT
