14
THỨSÁU
2-9-2016
Phóng sự - Chuyên đề
Chủ tịchchỉđạokiểm tra,báocáongay
Ngày30-8-2016,ngaykhiPV
PhápLuậtTP.HCM
thôngbáo
về tình trạngnêu trên,ôngNguyễnTiếnHải,Chủ tịchUBND
tỉnhCàMau,đãgọiđiệnthoạiyêucầuôngLêVănHải,Chicục
trưởngChi cụcKiểm lâm tỉnhCàMau, kiểm trangaysựviệc.
“Đó làkhusinhquyển thếgiới,đượcbảovệnghiêmngặt,
mọi hoạt động trái phép xâmhại đếnnguồnđadạng sinh
họckhuvựcnàyphảiđượcngănchặnngayvàxử lýnghiêm
minh”-ôngNguyễnTiếnHải nhấnmạnh.
VườnquốcgiaMũi CàMauđược thành lập từnăm2003.
Ngày 26-5-2009, vườn được UNESCO đưa vào danh sách
cáckhudự trữ sinhquyển.Ngày13-4-2013, vườn trở thành
khuRamsar thứ 2.088 của thế giới, thứhai tại đồngbằng
sôngCửuLongvà thứnămcủaViệtNam.
TRẦNVŨ
N
hiềungườidânởCàMauchobiết cómột công ty thuê
họđi nhổhàngchụcngàncâymắmnon rồi dùngghe
chở đi đâu không rõ. Việc làm này đang gây tổn hại
đến hệ sinh thái Vườn quốc giaMũi CàMau, khu dự trữ
sinhquyển của thếgiới.Trongkhi đó, SởNN&PTNT tỉnh
CàMau khẳng định chưa từng cho phép ai làm việc đó.
Tưởngngon ăn, ai dè…
Khoảngmột nămnay, chúng tôi đãmột vài lầnnghe đồn
vềmột nghề lạ vừa xuất hiện tạiMũi CàMau: Đi nhổ cây
mắm rừng non đem về ươm rồi bán lại. DânĐất Mũi nói
BaĐào là người đầu tiênquyết chí làmgiàubằng cái nghề
ấy. Nhưng chẳng bao lâuBaĐào bỏ nghề quay về xóm vì
giàuđâu không thấy, chỉ thấy “lỗ sặcmáu”.
ÔngBaĐào kể với chúng tôi: Đúng lý ra cái nghề đó dễ
ăn,mộtvốnbốn lờibởi“Câymắm rừngởngoàibãibồimuốn
baonhiêu triệucâymàchẳngcó.Nhưngngặt cáimấy tay thu
muabuộcmìnhphải tựươmvàobọcnylon, đểmột tuầnnếu
cây sống thìmớimua với giá 2.000 đồng/cây.Mình không
rành kỹ thuật, ươm10 cây chết hết tám, thế là lỗ nặng”.
ÔngBaĐào chépmiệngnói sốôngvẫnmaymắnvì thấy
không ngon ăn nên bỏ chạy sớm, lỗ chẳng bao nhiêu. Chứ
nhưôngTưChiếnởCáiMồi, xãĐấtMũimới khổ, suýt tự
tửvànayphải bỏxứquaKiếnVàng, xãTânÂn,NgọcHiển
giữvuông tôm thuê.Gặpchúng tôi, ôngTưChiếncười, xác
nhận: “Có chuyện đó thiệt. Không nhờ đứa con gái út cứu
thì tôi chết thật rồi”.
Đó là vào tháng 6-2015, ôngTưChiến tình cờ nghe ông
BảyTài (LữPhướcTài)ởKiếnVàngvừanhậnmộthợpđồng
cungứng70.000câygiốngmắm.Đang rảnh, ôngTưChiến
đếngặpôngBảyTài xinnhận thầu10.000 cây.Vềnhàông
gomhếtvàng, vòng tíchcópcủagiađình, đivaymượn thêm
anhem, concháuđểbắtđầumầnăn.VợôngTưkhôngchịu,
khuyênchồngđừngdínhvàobởi “làmănkiểugìmàkhông
có hợp đồng, giấy tờ gì cả. Người mua nghe đâu ở ngoài
Bắcvào, nếumình làm rồi họkhôngđến lấy thì sạt nghiệp.
Chưa nói là ông không biết gì về kỹ thuật, ươm không đạt
lỗ chết”. Mặc vợ cản, ôngTưChiến quyết làm, cònmạnh
miệng thề độc nếu thất bại sẽ nhảy sôngNămCăn tự tử.
Và đúng như bà Tư dự đoán, ông đã thất bại thảm hại,
mất toi 40 triệuđồngvàchín tháng trời khổcực. “Làmhoài
không thành công, tôi dốc toàn sức lực quyết chí làm giàu
một phen cuối cùngkhimướnđất vuông tôm làm thành cái
bãi ươm lớn3.000m
2
, thuênhâncôngbứngcâymắmngoài
bãi bồi về để ươm. Tôi ươm,
chăm sóc trên 50.000 cây
nhưng thu hoạch chỉ được
9.000 cây” - ông Tư Chiến
kể lại. Con gái ông thấy cha
thất bại, sợ ông làm liều nên
vội về CàMau khuyên nhủ,
đồng thời nănnỉmẹxuất tiền
cho ông trả nợ…
Đượcbiết từ tháng2-2016,
nhómôngBảyTàikhôngcòn
làm giống nữa do những ngườimua cây phát hiện nếu làm
ở khu vực bãi bồi ởĐấtMũi giá cả vận chuyển rẻ hơn. Và
từđó, ngayvùng lõi củaVườnquốcgiaMũiCàMaungười
ta hình thành cảmột khuươm câymắm giống…
Xâmphạm câyở vùng lõi vườnquốc gia
Theo chỉ dẫn của người dân, chúng tôi tìm đếnmột khu
ươm giống câymắm ngay vùng lõiVườn quốc giaMũi Cà
Mau.Tại đây, hàngchụcngàncâymắmnon, loại cao80cm
trở lênđãđượcvôbầu, đểdọc theohai bênbìa rừngcặpmột
con kênh dài gần 1 km. Một chiếc ghe lớn đang chất đầy
câymắm non chuẩn bị chở đi. Những người trên ghe cho
hay chủ ghe kêu chở thì đến chở chứ không biết aimua, ai
bán câymắm giống cả. Chúng tôi hỏi cây này được chở đi
đâu, nhữngngười này im lặngkhông trả lời rồi bỏvàoghe.
ÔngSáuTâm,xãĐấtMũi,kể: “Tôiđượchọ (nhữngngười
thumua câymắm - PV) thuê từ tháng 4-2016. Cả nhà tôi
ba người đi ra bãi bồi nhổ câymắmnonvôbầuvà chovào
khu vườnươm bên bìa rừng. Khoảng hai tháng sau họ đưa
ghe đến chở đi, cứmỗi cây sống tôi được 2.000 đồng. Nhà
tôi làm được 4.500 cây, chết hết hơn 1.000 cây, nên tôi chỉ
được trả khoảng 6 triệu đồng”.
ÔngSáuTâmcũngxácnhậnbâygiờhọkhông thuêngười
dânđịaphươngnữamàđi thuêngười từcácnơikhácvề làm.
AnhNguyễnVănGiang,nhàởxãTânPhú,huyệnThớiBình,
CàMau cho hay được nhóm người nói tiếngBắc đến thuê
anh cùng sáu người nữa vàoVườn quốc giaMũi CàMau
nhổ và trồng câymắm. “Chúng tôi làm được 14.000 cây.
Cứ ra bãi bồi nhổ câymắm non cao 8 tấc rồi đem vô trồng
lại ởmột bãi bồi kháccáchđó6-7km.Cứmột cây sống sau
một tuần, chúng tôi được trả 1.300đồng” - anhGiang kể.
Tròchuyệnvới chúng tôi, hầuhết người dânchohayviệc
nhổ câymắm từ vùng lõi Vườn quốc giaMũi CàMau có
liênquanđếnmột công tyởHàNội.Công tynàyđang thực
hiện các dự án trồng rừng lấn biển tại địa bàn các tỉnh ven
biểnmiềnTây. Tuynhiên, lãnhđạoSởNN&PTNT tỉnhCà
Mau, Chi cục Kiểm lâm và ban giám đốc Vườn quốc gia
MũiCàMauđềukhẳngđịnhchưachophépcánhânhoặc tổ
chức nàonhổ cây rừngnonởkhu sinhquyểnMũi CàMau.
Chỉ nhổ300 câyđể thí nghiệm?
Trao đổi với
Pháp Luật TP.HCM
, ông PhanQuốc Khải,
GiámđốcVườnquốcgiaMũiCàMau, khẳngđịnhquakiểm
tra thìkhôngpháthiệnviệcnhiềungườidân rabãibồinhổcây
mắmnonnhưPVphảnảnh.Cònkhuvựcươmcâyởgầnbãi
bồi là củaCông tyCPXâydựngvàSinh thái,Thủy lợi ởHà
Nộivô làm.TheoôngKhải, làmviệcvớibangiámđốcvườn,
đại diệncông tyđã thừanhậncó thuêngười nhổkhoảng300
câymắm non cao 70-80 cm ởVườn quốc giaMũi CàMau
để thửnghiệmchứkhôngcóchuyệnnhổhàngchụcngàncây.
PV đặt câu hỏi: Hiện có nhiều ghe loại trên 30 tấn đang
cho chuyển câynon rakhỏi khu sinhquyển, vậy số câynày
từđâu ra?ÔngKhải trả lời: “Đại diện công tynói đây là số
cây trồng thừanên chởđi trồngở các tỉnhkhác. Số câynày
từvườnươmcâyngậpmặnởxãBìnhSơn, huyệnHònĐất,
KiênGiang chở về đây với số lượng 35 vạn cây nhưng chỉ
trồng hết 28 vạn, còn thừa bảy vạn nên chở đi nơi khác”.
Ông Khải cũng khẳng định công ty chở cây giống vào ra
khu vựcVườn quốc giaMũi CàMau đều được vườn theo
dõi trên sổ sách, có chứng từ đầyđủ.
Để tường tậnvụviệc, PVđã tìmđếnxãBìnhSơn, huyện
HònĐất tìm hiểu nhưng trên thực tế chẳng có vườn ươm
nàomang tênnhưCông tyCPXâydựngvàSinh thái,Thủy
lợi đã cung cấp cho ôngKhải. Ở đây chỉ có các khu vườn
ươm tự phát của người dân địa phương. Ông LâmTéng,
một chủvườnươm tựphát chobiết: “Nămngoái tôi cóbán
choCông tyCPXâydựngvàSinh thái,Thủy lợi 20vạncây
mắm giống. Khi đó tôi biết họmua để trồngở các bãi biển
củaKiênGiangnày.Cònnămnay tôi bán chohọ cóbavạn
cây thôi.Họđặt nhiềuhơnnhưngkhônghiểu sao lại không
lấy. Giá ở đây là 5.000đồng/cây”.
ÔngTéng cũng thú thậtmình chỉ là hộươm cây tự phát,
bánkhôngcóchứng từ, hóađơn, kiểmđịnhchất lượng.Trò
chuyệnvới ông, chúng tôi phát hiệncâygiốngdongười dân
BìnhSơnươm cóhình thùkhác hẳn câygiốngmàCông ty
XâydựngvàSinh thái, Thủy lợi đã chởđi khỏiVườnquốc
giaMũi CàMau. Theo ông Téng giải thích: “Cây ở đây
chúng tôi ươm từhạtmắmhoặc câynonmới ra hai lá.Nên
khi xuất bán nó có rất nhiều nhánh rẽ, rất dễ phân biệt với
giống lấy từ tự nhiên là cây thẳng, chỉ một thân, không có
nhánhnào và nhìn rất yếu”.
Việc hàng chục người dânđược thuê đi nhổmắmnon tại
Vườn quốc giaMũi CàMau với số lượng hàng chục ngàn
cây là một sự thật được
Pháp Luật TP.HCM
ghi nhận từ
thực tế cũngnhư từ chínhnhữngngười trong cuộc.Dovậy,
cơquan chức năng của tỉnhCàMau cần sớmvào cuộc làm
rõ số lượngcâyđượcnhổđãđi vềđâuvànhữngngười thuê
nhổ cómục đích gì.■
Nghivấn “rút ruột”cây
mắmnonởMũiCàMau
HàngchụcngàncâymắmnontạiVườnquốcgiaMũiCàMauđượcnhổ
mangđinơikhácnhưngcơquanchứcnăngkhônghaybiết.
Chúngtôipháthiệncây
giốngdongườidânBình
Sơnươmcóhìnhthùkhác
hẳncâygiốngmàCông
tyXâydựngvàSinhthái,
Thủylợiđãchởđikhỏi
VườnquốcgiaMũiCàMau.
GhechởcâymắmgiốngđangrakhỏiVườnquốcgiaMũiCàMau.Ảnh:TRẦNVŨ
CâymắmgiốngvừađượcchởkhỏiVườnquốcgiaUMinhHạ
(trái)
kháchẳncâymắmgiốngởBìnhSơn,HònĐất,
KiênGiang
(phải)
.Ảnh:TRẦNVŨ
