16
THỨHAI
5-9-2016
Quốc tế
VấnđềbiểnĐông tạihộinghịG20
TrungQuốckhôngmuốnTokyođưavấnđềtranhchấpbiểnĐôngrahộinghịG20.
PH.QUỲNH
C
hiều4-9,hộinghịthượng
đỉnh G20 đã khai mạc
tại Hàng Châu (miền
ĐôngTrungQuốc).
Trongphát biểukhaimạc,
Chủ tịch Tập Cận Bình đã
kêu gọi các nướcG20 thúc
đẩykinh tế thế giới đạt đến
tăng trưởng mạnh mẽ, bền
vững, quân bình và dành
cho mọi người. Ông đã
đưa ra năm đề nghị nhằm
củng cố tăng trưởngkinh tế
thế giới.
Úc quan tâmđến
biểnĐông
Trước khi hội nghị G20
khaimạc, vấnđề tranh chấp
biển Đông đã được đề cập
đến trong các cuộc hội đàm
bên lề.
Sáng4-9, tại cuộchộiđàm
với Thủ tướngÚcMalcolm
Turnbull, Chủ tịchTậpCận
BìnhđãkêugọiÚccầnphải
tạochocácnhàđầu tưnước
ngoài một môi trường bình
đẳng,minhbạchvà tiên liệu
được về chính trị.
Trướcđó,Úcđãbácgóithầu
trị giá 10 tỉ đôlaÚc (7,67 tỉ
USD) của hai doanh nghiệp
nhànướcTrungQuốcmuốn
mua công ty phân phối điện
củaÚc.
Báo
The Australian
(Úc)
ghinhậnđây làcuộchộiđàm
kínnhưngnội dungnêu trên
lạiđượcBộNgoạigiaoTrung
Quốccôngbố trongcuộchọp
báo. Điều này chứng tỏ thái
độ thấtvọngcủaTrungQuốc
lớn đếnmức nào.
Trongcuộchộiđàmkéodài
20phút,Thủ tướngMalcolm
Turnbullcũnggâysứcépyêu
cầuTrungQuốccảicáchkinh
tế hơn nữa bởi lẽ các doanh
nghiệp Úc cũng vấp phải
nhiềuhạnchế tronghoạtđộng
và đầu tư.
Tại cuộc họp báo sau hội
đàm, Thủ tướng Malcolm
Turnbull giải thích: “Trung
Quốcphảihiểuhơnbấtkỳai
về quyền chủquyền củaÚc
trong việc xác định ai được
đầu tư vàoÚc và họ đầu tư
trong các điều kiện nào”.
Qua hội đàm, Thủ tướng
Malcolm Turnbull cũng đã
tiếp tụcbày tỏmối quan tâm
của Úc về hoạt động bành
trướng của Trung Quốc ở
biểnĐông.
Ôngnói: “Chúng tôi nghĩ
rằngduy trì trật tựphải dựa
trên các nguyên tắc. Các
xung đột hay tranh chấp
về lãnh thổ phải được giải
quyết một cách hòa bình,
phùhợpvới luật phápquốc
tế và chúng tôi chờ đợi các
bên thể hiện bằng chứng
kiềm chế và không làm gia
tăng căng thẳng”.
Mỹ yêu cầu Trung
Quốc kiềm chế
Trước đó, báo chí Trung
Quốcđưa tin trongbuổi tiệc
trà với Tổng thống Obama
vào tối3-9,Chủ tịchTậpCận
Bình đã bác bỏ các chỉ trích
của Tổng thống Obama về
chính sách của TrungQuốc
ở biểnĐông.
ÔngTậpCậnBìnhđãyêu
cầuMỹ“giữvai tròxâydựng”
trong việc giữ gìn hòa bình
vàổnđịnhởbiểnĐông.Ông
khẳng định Trung Quốc sẽ
kiên định bảo vệ chủ quyền
lãnh thổ và lợi ích hànghải.
Tậpđoàn truyền thôngSBS
(Úc)đưa tin tạicuộchộiđàm
kéodàibốn tiếngvớiôngTập,
Tổng thốngObamađãkêugọi
ôngTập tôn trọngcácnguyên
tắc quốc tế trong tranh chấp
ở biểnĐông.
ÔngđãkêugọiTrungQuốc
TiệctràgiữaChủtịchTậpCậnBìnhvớiTổngthốngObamavàotối3-9.Ảnh:NEWSCHINA
Cùng ngày khaimạc hội nghị thượng đỉnhG20ởHàng
Châu (TrungQuốc), báo
TheSydneyMorningHerald
(Úc) ngày 4-9 đã đăng bài viết độc quyền với đầuđề
“Máy bay ném bomTrungQuốc từ biểnĐôngvà tên lửa
trong tương lai có thể đe dọaÚc”
.
Báodẫn lời của giới phân tíchÚc cảnhbáo nếu cất
cánh từđường băngdài 3.000m doTrungQuốc xây dựng
trái phép trên các đảo nhân tạoởquần đảoTrường Sa,
máy bay ném bom tầm xaH-6K củaTrungQuốc có thể dễ
dàng tấn công các căn cứ quân sựởBắcÚc và thậm chí
là các cơ sởnhư trạm vệ tinhmặt đất PineGap và trạm
thông tin liên lạc hải quânHaroldE. Holt.
Lo ngại trên càng có cơ sở vì ngày 2-9, Tư lệnh không
quânTrungQuốcMãHiểuThiên thông báoTrungQuốc
đang phát triểnmột loại máy bay ném bom tầm xa thế hệ
mới có thể cải thiện khả năng tấn công cácmục tiêuở xa.
Trả lời câu hỏi TrungQuốc phát triểnquân sựđe dọa
trực tiếpđếnÚc như thế nào, các chuyêngiaanninh đều
cho rằng sứcmạnh quân sự ngày cànggia tăng củaTrung
Quốc có ảnh hưởng to lớn với Úc, đặc biệt vai tròÚc là
nơi đồn trú quan trọng của quân độiMỹ sẽ tăng thêm nếu
quan hệ Trung-Mỹ xấu đi.
TheoTSMalcolmDavis, chuyên nghiên cứu quá trình
hiệnđại hóa quânđội củaTrungQuốc ởViệnChính sách
chiến lượcÚc, máy bay némbomH-6K có trang bị tên
lửa hành trình có thể bay được rất xa từphía nam quần
đảoTrường Sa. Ông đề nghị: “Chính quyềnÚc cần tính
đến yếu tốnày vì khi chuyển trọng tâm sang châuÁ, chắc
chắnMỹ sẽ đồn trúnhiều hơnởÚc”.
TSMalcolmDavis đánhgiánếuTrungQuốcphát triển
đượcmáybaynémbom tànghìnhH-20mà không cầnmáy
bay tiếp liệuhỗ trợ thì đây sẽ làmột lợi thế chiếnđấu lớn.
Tuy còn nghi ngờ hiệu quả củamáy bay ném bom khi
xung đột trong tương lai, TS StephanFruehlingởĐH
Quốc giaÚc cho rằngTrungQuốc sẽ tiến hành tuần tra
liên tiếpở khu vực tây bắcÚc như đã từng làmở vùng
biểnNhật.
Theo ông, với hành động tuần tra, TrungQuốcmuốn
phát tínhiệu cảnh cáo rằng nếuÚc thamgia vào các cuộc
tuần tra chungởbiểnĐôngdoMỹ chủ xướng thì đừng
nghĩ rằngở xa khu vực tranh chấp làan toàn.
Cựu cố vấnanninhquốcgiaÚcAndrewShearer ghi
nhận cómối quanngại lớnhơn làquá trìnhphát triển và
hiệnđại hóanhanh chóng của tên lửađạnđạoTrungQuốc.
Ông nhậnđịnh: “Chúng ta cầnphải nghiêm túc xem
xét hệ thống phòng thủ tên lửa trong nước”. Điều này có
nghĩa làÚc phải nâng cấp các tàu khu trục trangbị hệ
thốngđánh chặn tên lửađạnđạo và cânnhắc xây dựng lá
chắnphòng thủ trên đất liền. Ông đề xuất Úc nên trang bị
hệ thốngPatriot củaMỹ hay hệ thốngđánh chặn tên lửa
tầm caogiai đoạn cuốimàNhật vàHànQuốc sử dụng.
Tuy nhiên, chuyên giaEuanGrahamởViệnNghiên cứu
Lowy đánh giáTrungQuốc phải cực kỳ táo tợnmới dám
tiến hànhhoạt động quân sự chống lạimột cườngquốc
quân sựnhưÚc trong khi TrungQuốc chưa từng tham
chiến saugiai đoạnngắn chiến tranhbiên giới với Việt
Nam vào năm1979.
DAOQUÂN
ÚclongạimáybaynémbomvàtênlửaTrungQuốc
Tuyênbốchủ tịchvềbiểnĐông
Báo
BangkokPost
(Thái Lan) ngày4-9dẫnmộtnguồn tin
từASEAN chobiết sauhội nghị cấp caoASEAN tại Làovào
tuầnnày, tuyênbốchủ tịchđượccôngbốsẽkhôngnóiđến
phánquyết củaTòaTrọng tài. Nguồn tin chobiết tuyênbố
chủ tịch chỉ dừng lại ởmức lặp lại quanngại vềdiễnbiến
biểnĐôngnhưngkhôngnhắcđến tênTrungQuốc.
Dựthảotuyênbốchủtịchnêu:“Chúngtôicựckỳquantâm
đếnnhữngdiễnbiếnmớiđâyvàđangxảyravàghinhậncác
mốiquan tâmcủamộtsốnhà lãnhđạovềhoạtđộngcải tạo
đất và leo thanghoạt động trong khuvực”. Tuyênbố cũng
nêu tầmquan trọngcủaphiquânsựhóavàkiềmchế trong
mọi hoạtđộng, baogồm tôn tạođấtởbiểnĐông.
Nguồn tin chobiếtmột tuyênbố riêng về thực hiệnBộ
quy tắc tránhvachạmngoài ýmuốn trênbiểnởbiểnĐông
sẽđượccôngbố sauhội nghịASEAN-TrungQuốc.
Tổngthốngđãtiếptụckhẳng
địnhMỹsẽlàmviệcvớicácnước
trong khu vực về tôn trọng
cácnguyên tắc của luật pháp
quốctế, thươngmạihợppháp
khôngbịcảntrở,tựdohànghải
vàhàngkhông…Tổng thống
khẳngđịnhvềcamkết không
gì laychuyểncủaMỹđốivớicác
đồngminhtrongkhuvực(như
Nhật) vềcáchiệpướccủaMỹ.
ThôngbáocủaNhàTrắng
Tiêu điểm
Phân tích và Bình luận
tôntrọngnhữngràngbuộcliên
quanđếnCôngướcLHQvề
Luật Biển (UNCLOS).
Song song theo đó, Bộ
Ngoại giao Trung Quốc đã
bác bỏ tuyên bố của Tổng
thốngObama trong cuộc trả
lời phỏngvấnvới đài truyền
hìnhCNN (Mỹ ngày4-9).
BộNgoạigiaoTrungQuốc
tuyênbốMỹkhôngcóquyền
nêu lên “các lưu ý vô trách
nhiệm” về biểnĐông bởi lẽ
Mỹ chưa kýkếtUNCLOS.
Nói vớiCNN, ôngObama
cho biết: “Chúng tôi đã nói
với họ rằng hành động ở đó
sẽcóhậuquả”.Ônggiải thích
ôngđã nói với Chủ tịchTập
CậnBìnhrằngphảikiềmchế.
Nhật sẽ kêugọi tôn
trọng luật pháp
Trong khi đó, hãng tin
Kyodo (Nhật) ngày 4-9 dẫn
cácnguồn tinngoại giao tiết
lộ trong cuộc họp tham vấn
trướchội đàmgiữaChủ tịch
TậpCậnBìnhvàThủ tướng
Nhật ShinzoAbe bên lề hội
nghị G20, phía TrungQuốc
nóiTrungQuốckhôngmuốn
cácvấnđềbiểnĐôngvàbiển
Hoa Đông được thảo luận
quá phân nửa thời gian hội
đàm 30 phút.
PhíaTrungQuốccho rằng
chủđềchínhcủahộinghịG20
là kinh tế toàn cầu nên vấn
đề biểnĐông chỉ được thảo
luậngiữa các bên liênquan,
vậynênTokyođừngđưavấn
đề tranh chấp biểnĐông ra
hội nghịG20.
Phía TrungQuốc yêu cầu
Nhật không đưa ra các lưu
ý chỉ tríchTrungQuốc, các
bên không tranh chấp như
MỹvàNhật tránhcácvấnđề
liênquanđếnbiểnĐôngvì là
“ngườingoài”và lập luậncho
rằngnguyên tắc luật pháp là
chân lý tối thượng sẽ không
được chấp nhận.
NguồntintừchínhphủNhật
chobiếtNhậtđềnghịhaiông
TậpCậnBìnhvàShinzoAbe
gặpnhaungày4-9.Tuynhiên,
TrungQuốcđềnghịgặpngày
5-9 vì muốn xem thủ tướng
Nhật phát biểu thếnào trong
hội nghịG20.
Tronghộiđàm,ôngShinzo
Abe sẽ kêu gọi Bắc Kinh
điều chỉnh quan điểm về
quầnđảoSenkaku, tôn trọng
phán quyết trọng tài, tôn
trọng tầm quan trọng của
luật pháp trong tranh chấp
ở biểnĐông.
Ông sẽ thiên về các kết
quả cụ thể như đề nghị thực
hiện sớmCơ chế Thông tin
về hàng hải và hàng không
giữacácBộQuốcphònghai
nướcnhằmgiảmnguycơđối
đầu trên biển.■
