9
THỨ TƯ
5-10-2016
Tiêu điểm
PHƯƠNGLOAN
T
rênsốbáohômqua(4-10),chúngtôiđãthông
tin về vụ án oan ởBìnhChánh, TP.HCM.
Ông LêVănThương bị bắt khi đang vận
chuyển thuốc lá lậuvới số lượngchỉ đángphạt
hànhchính.Cônganphát hiệnôngnày từngbị
xửphạthànhchínhvềhànhvinàynênchorằng
đủđiềukiệnđểxửlýhìnhsựtộivậnchuyểnhàng
cấm theokhoản1Điều155BLHS.
KhiVKS chuyểnhồ sơ truy tố sang tòa, ông
ThươngbènkhởikiệnhànhchínhchủtịchUBND
TP, yêu cầu tòa tuyên hủy quyết định xử phạt
hànhchính.Sauđó,phóchủtịchUBNDTPđãra
quyếtđịnhhủyquyếtđịnhxửphạtôngThương.
Điềunàyđồngnghĩavớihànhviviphạmcủaông
Thươngkhôngcấu thành tộiphạm…
Vấnđềđặt ra là trongvụnày, cơquan tố tụng
khôngcólỗitrongviệclàmoanôngThương,vậy
ôngThươngcóđượcbồithườngoanhaykhông?
Nhiềuýkiếnchorằngtrườnghợpnàycơquantố
tụngvẫnphảixin lỗi, bồi thườngoan.
ThS
ĐINHVĂNQUẾ
,
nguyên Chánh Tòa
HìnhsựTANDTối cao:
ÔngThươngvẫnđược
bồi thườngoan
Ởđây, quyết địnhhủybỏquyết địnhxửphạt
hànhchínhcủaUBNDTP.HCMđốivớiôngLê
VănThương đã phát sinhmột sự kiện pháp lý
mới làmchocácquyết địnhkhởi tốvụán, khởi
tốbị can củaCông anhuyệnBìnhChánh cũng
như cáo trạng củaVKSNDhuyệnBìnhChánh
đã rơivào thếviệtvị.
NếuTANDhuyệnBìnhChánhbiếtđượcUBND
TPhủybỏquyếtđịnhxửphạthànhchínhđốivới
ôngThươngkhixétxửsơthẩmthìtòaphảituyên
ôngThươngkhôngphạmtội,vìhànhvikhôngcấu
thành tội phạm.Cònnếu tòa trảhồ sơchoVKS
thì chắcchắnôngThương sẽđượcđìnhchỉ. Lý
do đình chỉ này không thuộc trường hợpmiễn
tráchnhiệmhìnhsựtheoĐiều25BLHS,vìhành
vi củaôngThươngkhôngcấu thành tộiphạm.
Nếuxétvề lỗigâyoanchoôngThương thì cả
CQĐTvàVKSNDhuyệnBìnhChánhđềukhông
Tòa đã trả hồ sơ choVKS
Ngày4-10,báo
PhápLuậtTP.HCM
cóbàiphản
ánh về vụ ánnày, trongđó cóđề cập việc phó
chủtịchUBNDTP.HCMđãhủyquyếtđịnhxửphạt
hànhchínhđốivớiôngLêVănThương.Chiềucùng
ngày,TANDhuyệnBìnhChánhđãtrảhồsơvụán
LêVănThươngchoVKS.Theo tòa, việcUBNDTP
hủybỏquyết địnhxửphạt vi phạmhành chính
đốivớiôngThương làchứngcứ, tìnhtiếtmớicủa
vụánnêncần trảhồ sơvụánchoVKS.
ÔngLêVănThươngchắcchắnsẽđược
đìnhchỉ, lýdođìnhchỉkhôngthuộc
trườnghợpmiễntráchnhiệmhìnhsựtheo
Điều25BLHSvìhànhvicủaôngkhông
cấuthànhtộiphạm.
Cơquan tố tụngBìnhChánh
phảibồi thườngoan
CơquantốtụnghuyệnBìnhChánh,TP.HCMtuykhôngcólỗitrongviệclàmoannhưngtheoLuậtTráchnhiệm
bồithườngcủaNhànướcthìhọvẫnphảixinlỗi,bồithườngchongườibịoan.
có lỗi, vì khi khởi tốcũngnhưkhi banhànhcáo
trạng thì quyết địnhxửphạt hành chínhđối với
ôngThươngvẫncònhiệulực.ChỉkhiUBNDTP
hủybỏquyết địnhxửphạt đối với ôngThương
thì hành vi của ôngmới không còn là hành vi
phạm tộinữa.
Nhưvậy, trong trườnghợpnàychẳngaicó lỗi
trongviệclàmoanôngThươngcả.TheoLuậtTrách
nhiệmbồi thườngcủaNhànước thìdùkhôngcó
lỗi trongquá trìnhhoạt động tố tụngnhưngnếu
làmoanngườivôtộithìcơquanlàmoanvẫnphải
xin lỗivàbồi thườngchongườibịoan.
Cóýkiến cho rằngquyết địnhxửphạt hành
chínhcủaUBNDTPđối với ôngThươngđược
coi là
vănbảnquy phạmpháp luật
nên trường
hợpnày ápkhoản5Điều27LuậtTráchnhiệm
bồi thườngcủaNhànước thìôngThươngkhông
đượcbồi thường.Tuynhiên,ýkiếnnày làkhông
chuẩnxác,vìđốichiếuvớiĐiều2vàĐiều4Luật
Banhànhvănbảnquyphạmpháp luật 2015 thì
quyếtđịnhxửphạthànhchính(củachủtịchUBND
TP)khôngphải làvănbảnquyphạmpháp luật.
Tómlại,trườnghợpnàycơquantốtụnghuyện
BìnhChánhphảixin lỗi,bồi thườngoanchoông
Thương.
ThS
NGUYỄNTRƯƠNGTÍN
, giảngviên
ĐHLuậtTP.HCM:
Cánbộ tố tụngkhôngphải
bồi thường
TrườnghợpôngThương,nếuVKSđìnhchỉthì
căncứvàoĐiều6LuậtTráchnhiệmbồi thường
củaNhànước,ôngThươngđượcbồithường.Căn
cứĐiều31 luật này thì tráchnhiệmbồi thường
thuộcVKS. ÔngThương cũng không rơi vào
những trườnghợpkhôngđượcbồi thường theo
Điều27 luậtnày.
VKS phê chuẩn khởi tố, bắt tạm giam đối
với ông Thương căn cứ vào quyết định xử
phạt vi phạmhànhchínhđối với ôngThương
trướcđó.Tuynhiên,đếnnayUBNDTP.HCM
đã hủy quyết định xử phạt hành chính, tức
việc truy cứu trách nhiệm hình sự đối với
ông là không đúng bởi yếu tố “đã bị xử phạt
hành chính về hành vi nàymà còn vi phạm”
đã không còn. Việc hành vi của ôngThương
khôngcấu thành tộiphạm làđã rõ,khôngcógì
phảibàncãi.Dođó,VKSphảibồi thườngcho
ôngThương căn cứ vào phạm vi bồi thường
tại Điều26 luật này.
Trongvụnày tồn tại haimối quanhệ cùng
với hai loại tráchnhiệm: a)Mối quanhệNhà
nước -côngdân:Tráchnhiệmbồi thường thiệt
hại chodândo làmoan; b)Mối quanhệgiữa
người thi hànhcôngvụ trực tiếpgây thiệt hại
với Nhà nước: Trách nhiệmhoàn trả.
Nếunóivềsaiphạm thì rấtkhóđểquy trách
nhiệm cho cơ quan khởi tố, điều tra, truy tố.
Bởi lẽhànhvi sai phạmvà lỗi dẫnđếnoan là
do cơ quan hành chính (cơ quan xử phạt vi
phạmhànhchính)chứkhôngphảidocơquan
tố tụng. Do vậy nếu người thi hành công vụ
khôngcó lỗi trongviệc làmoan thìcăncứĐiều
56LuậtTráchnhiệmbồi thườngcủaNhànước,
họkhôngphải chịu tráchnhiệmhoàn trả.Tuy
nhiên, Nhà nước phải chịu trách nhiệm bồi
thường chodândo làmoan lànguyên tắcbắt
buộc trongnhà nước pháp quyền.
n
Ngày4-10,TAND tỉnhKiênGiangxét xửphúc thẩmvụ
kiệnvé sốđộcđắcgiữabàNguyễnThịTuyết (54 tuổi, ngụ
xãMongThọA, huyệnChâuThành,KiênGiang) vàông
NgôXươngPhúc (chủđại lývé sốTriềuPhát ởTPRạchGiá,
KiênGiang). BàTuyết kiệnôngPhúcđòi 1,5 tỉ đồng tiền
trúng sốgiải đặcbiệt.
Saugầnmột ngàyxét xử, tòaphúc thẩmnhậnđịnhvềxác
địnhquanhệ tranh chấp, tòa sơ thẩmxácđịnh làbồi thường
thiệt hại về tài sản trongquá trìnhđổi vé số trúnggiải đặc
biệt, nhưngkhi banhànhbản án, tòa sơ thẩm lại xácđịnh
quanhệ tranh chấphợpđồngdịchvụ làvi phạmnghiêm
trọng thủ tục tố tụngdân sự...
Tòa sơ thẩm trongquá trình thu thập chứng cứ chưa thu
thậphết chứng cứ tạiCQĐT, các lời khai củangười làm
chứng, người liênquan có sựmâu thuẫnnhưngkhông cho
đối chất.Tòa sơ thẩmbuộcbị đơnphải bồi thường1,5 tỉ
đồng là tiền trúng sốđộcđắc tờvé số códãy số938368do
Công tyTNHHMTVXổ sốkiến thiếtAnGiangphát hành
vàmở thưởngngày21-7-2011không cókýhiệu, trongkhi tờ
vé sốnàyôngNguyễnVănBao (ngụhuyệnTânHiệp,Kiên
Giang) đã trúngvàđãnhận thưởng.
Theo tòaphúc thẩm, những sai sót này lànghiêm trọngvề
nội dungmà cấpphúc thẩmkhông thểkhắcphụcđược.Từ
đó tòahủybản án sơ thẩm, giaohồ sơ cho cấp sơ thẩmxử lại
theoquyđịnh.
Trướcđó, xử sơ thẩmhồi tháng4-2016,TANDTPRạch
Giá tuyên chấpnhậnyêu cầu củabàTuyết, buộcôngPhúc
trả chobà số tiền trúnggiải đặcbiệt 1,5 tỉ đồng. Sauđó, phía
bị đơnkháng cáo toànbộbản ánvì cho rằng tờvé số củabà
Tuyết không có thật, do công anđãxácđịnhkhông có sự tráo
đổi tờvé sốởđại lýTriềuPhát.
Theohồ sơ, ngày21-7-2011Công tyTNHHMTVXổ
sốkiến thiếtAnGiangphát hành códãy số trúngđặcbiệt
938368. Chiều cùngngày, khi phát hiệnmình trúng sốđặc
biệt, conbàTuyết gọi điện thoại chobà lênHàTiên lấyvé
đi đổi thưởng. BàTuyếtmangvé sốđếnđại lývé sốTriều
Phát đổi.ÔngPhúcxem sốxongnói trúngđặcbiệt vàđồng
ý trả thưởng.Khi ôngPhúc chuẩnbị trả thưởng thì cháuông
đi vào, ôngnhờ cháu cầm tờvé số lên coi. Coi xong cháu
ôngPhúcbảo tờvé sốbị cắt dán.ÔngPhúcnói với bàTuyết
không trả thưởng. BàTuyết cho rằngôngPhúcđã tráo tờ
vé sốnên la lối.ÔngPhúcgọi công anđếnđưabàTuyết và
người nhàđi...
Sauđó công ankhởi tốvụ án lừađảo chiếmđoạt tài sản
nhưngđình chỉ vì không códấuhiệuhình sự.Năm2013, do
bứcxúckhôngđược trả thưởng, bàTuyết vàngười nhàkéo
đếnđại lýTriềuPhát gâymất trật tựvà sauđóbị tòaxửhai
năm tù treo.
NHẪNNAM
HủyánvụkiệnvésốđộcđắcởKiênGiang
Bà
Tuyết
đang
trả lời
VKS
tại tòa
ngày
4-10.
Ảnh:
N.NAM
LêVănThương
vớicôngviệcmới
làtàixếxetảicho
mộtcôngtyở
LongAn.Saukhi
Thươngbịbắt,
vợđòi lyhônrồi
rađi,để lạihai
conchoThương
nuôi.Ảnh:PL
