14
THỨSÁU
4-11-2016
Phóng sự - Chuyên đề
Traođổivới
PhápLuậtTP.HCM
khivừatrởvềtừchươngtrình
nghiêncứu“Xâydựngcơquannghiêncứuchínhsách -ảnh
hưởngvàhiệuquả”doBộNgoạigiaoMỹtài trợ,ThS-NCSChu
DuyLy (ĐHKHXH&NV -ĐHQuốcgiaTP.HCM) chobiếtphần
lớnngười dânđều rấtquan tâmai sẽ trở thành tổng thống
thứ45, lãnhđạonướcMỹ trongbốnnăm tới.NgườiMỹ rấtý
thứcvềsựthayđổicủangườiđứngđầuquốcgia.Bởikhimột
lãnhđạomớiđắccử,nhữngchínhsáchtrướcđâysẽthayđổi
và tácđộng trực tiếphoặcgián tiếpđếncuộc sốngcủahọ.
ĐỖTHIỆN
“
Chạy đua vàoNhàTrắng” - cuộc bầu cử đượcmong
chờnhất trongnămnayđangvàohồi kết. Nhậnđịnh
vềhai ứngviên, ôngDonaldTrump (đảngCộnghòa)
và bà Hillary Clinton (đảng Dân chủ), TS
Matthew F.
Filner
,
học giả Fulbright đang nghiên cứu và giảng dạy
tại Nhật Bản,
chia sẻ sự hấp dẫn của ông Trump nằm ở
chỗ vị này “độc lập” và “quyết liệt”, còn bà Clinton thu
hút cử tri bằng sự “vững chãi” và “từng trải”. Trong khi
đó, GS
Ngô Vĩnh Long
, chuyên gia nghiên cứu chính
trị-ngoại giao ĐHMaine (Mỹ), cho rằng bà Clinton sẽ
gặpnhiều cản trở trướcđảngCộnghòanếu trở thành tổng
thống, trong khi nếu ôngTrump chiến thắng thì cả nước
Mỹ sẽ đối diện với rất nhiều khó khăn.
Trump thuhẹp khoảng cách với Clinton
phút cuối
. Phóng viên:
Sau ba vòng tranh luận vừa qua giữa hai
ứngviênHillaryClintonvàDonaldTrump, ôngcónhậnxét
gì vềđiểmmạnh, hạn chế và khảnăng thắng cử củahọ cho
đến thời điểm hiện tại?
+
GS
NgôVĩnhLong:
Theo
các cuộc thăm dò ý kiến thì
bà Hillary Clinton đã hơn
DonaldTrumphơn12% tổng
sốphiếu.Đốivớiphụnữ thìbà
ClintondẫnđầuTrump, 51%
sovới41%.Đốivớingườida
trắngcóhọcđạihọc thìbàdẫn
đầu,53%sovới43%.Đốivới
ngườikhôngphảida trắng thì
bà được 51%.
NhưngôngTrumpvàêkíp
tranh cử củamình đã dùng chiêu bài tấn công nhằm hạ
uy tín của bàClinton. Điển hình là cáo buộc bàClinton
không trung thực vấn đề email, chỉ trích việc bà thay
đổi quan điểm trong một số chính sách như Hiệp định
Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP). Vậy nên ngày
29-10, kết quả cuộc thăm dò ý kiến của tờ
Washington
Post
với hãng thông tấnABC vào đầu tuần cho thấy sự
khác biệt về số cử tri ủng hộ hai ứng viên chỉ lệch nhau
còn 2% (47% cho Clinton và 45% cho Trump). Một
ngày sau đó, con số này được rút ngắn chỉ còn 1%. Đó
là sau khi giám đốc Cục Điều tra Liên bangMỹ (FBI)
James B. Comey thông báo bất ngờ vào ngày 28-10
rằng FBI mở lại cuộc điều tra về thư điện tử của bà
Clinton. Nhiều luật sưMỹ, cả đảng Dân chủ lẫn Cộng
hòa, cho rằng việc làm này của FBI trái lệ và trái luật
đối với cuộc bầu cử.
+
TS
MatthewF. Filner:
Tôi thấy hai ứng viên đều
đạt được một nền tảng ủng
hộvữngchãi nhất địnhvàcả
hai đều trải quakhoảng thời
gian khó khăn để đạt được
sự tín nhiệm nhiều hơn. Tôi
không nghĩ rằng cả hai ứng
viên đều gặp phải sự chống
đối nặng nề dù ông Trump
gặp phải nhiều phản ứng
có hại hơn. Cũng phải thừa
nhận rằng việc bà Clinton
có sự kết nối với Tổng thốngObama đãmang về lợi thế
cho bà ấy. Cuối cùng, phần thể hiện của bàClinton trong
các cuộc tranh luận trực tiếp giúp bà đạt vị thế dẫn đầu.
Sự hấp dẫn của ông Trump nằm ở chỗ vị này “độc
lập” và “quyết liệt”, trong khi bà Clinton thu hút cử tri
bằng sự “vững chãi” và “từng trải”. Các cử tri Mỹ đang
bị phân cực. Các cử tri ủng hộ ông Trump thì nhìn thấy
điểmmạnh của ông ấy chính là điểm yếu của bà Clinton
và ngược lại. Vậy nên tôi không nghĩ rằng sẽ có sự thay
đổi trong quan điểm của họ trong tuần cuối cùng trước
bầu cử. Tôi dự đoán bà Clinton sẽ chiến thắng với số
phiếu đại cử tri ngoài 300 phiếu (270 phiếu là số phiếu
tối thiểu để chiến thắng).
Nhữnghìnhdungbanđầu về chính sách
đối nội
. Có thểhìnhdung chính sáchđối nội của tân tổng thống
Mỹ nhiệm kỳ 2017-2020 sẽ như thế nào sau khi chứng kiến
chiếndịch tranh cử củabàClinton vàôngTrump thời gian
qua?Theoông, ai trở thành tổng thốngsẽ tốthơncho tương
lai củaMỹ?
+
GS
NgôVĩnhLong:
Tôi đãbầuphiếu chobàClinton.
Bà ấy vừa làmột ngoại trưởng rất giỏi, đồng thời cũng là
người đề ra những chính sách đối nội có lợi cho những
thành phần thiểu số, những người yếu thế như tầng lớp
nghèo khó, phụ nữ và giới trẻ. Trong khi ôngTrump cho
đến nay vẫn chỉ chú trọng đến việc kích động các thành
phần ít học và bất mãn người da trắng nhằm chống lại
những chính sách đối nội và đối ngoại mang về lợi ích
cho người Mỹ. Đó là lý do dẫn tới việc phe ông Trump
dùng cách tấn công cá nhân bà Clinton. Nếu ông Trump
trở thành tổng thống thì nướcMỹ sẽ càng gặp phải nhiều
khó khăn.
+
TS
MatthewF. Filner:
Tôi thấy bàClinton rất tỉ mỉ
trong các đề xuất chính sách của mình. Tôi nghĩ bà ấy
phần lớn sẽ tiếp tụccácchính sáchquản trị củaTổng thống
Obama. Trong khi đó các chính sách của ông Trump đề
ra lại rất không cấp tiến. Ông Trump chỉ vừa mới chập
chững tiếp cận chính sách công, thế nên rất khó xác định
chắc chắn những gì Trump sẽ theo đuổi (nếu trở thành
tổng thống).ÔngTrumpdườngnhưkhônghiểubiết gì về
lập pháp, vậy nên nhiều hứa hẹn trong chiến dịch tranh
cử của ông ấy (ví dụ như việc xây dựngmột bức tường ở
biên giớiMỹ-Mexico) là bất khả thi. Tôi nghĩ bàClinton
rất phù hợp để trở thành tổng thống trong khi ôngTrump
thì hoàn toàn không.
Dựbáo tương lai chính sách tái cânbằng
. Chính sáchđối ngoại củangười tiềnnhiệmTổng thống
Obamamà trọng tâm là chiến lược “tái cân bằng” tại khu
vực châu Á-Thái BìnhDương sẽ như thế nào trong nhiệm
kỳ tổng thốngmới?
+GS
NgôVĩnh Long:
Tôi cho rằng tất cả chính sách
liênquanđến“tái cânbằng”củaôngObamanhưTPP, vấn
đề đồngminh, vấnđề anninhhànghải biểnĐôngvàHoa
Đông và ngoại giao vớiASEAN sẽ bị ảnh hưởng rất lớn
vì thông báo vừa qua của giám đốc FBI. Dẫu bà Clinton
cóđược bầu làm tổng thống saungày8-11đi nữa thì việc
điều tra của FBI sẽ tiếp tục và đảng Cộng hòa sẽ dùng
cớ này gây khó khăn cho bà
trongviệc thi hànhcácchính
sáchhiệnhành trên các lĩnh
vực nói trên.
Các chính trị gia trong
đảng Cộng hòa, dưới thời
Tổng thốngObama, đã ủng
hộ ông phần nào trong các
chính sách trên vì ông được
số đông người Mỹ ủng hộ.
Nhưng những chính trị gia
đảng Cộng hòa lần này nếu
lại nắmđượccảThượngviện
và Hạ viện trong Quốc hội
Mỹ, thì nhất định họ sẽ gây
khó khăn và cản trở. Đó là
chưa kể cánh tả của đảng
Dân chủ cũng chống lạiTPP
và cáchiệpđịnh thươngmại
cũng như khôngmặnmà gì với chính sách đối ngoại của
Mỹ hiện nay.
Còn nếu ôngTrump làm tổng thống nhiệm kỳ tới thì sẽ
gây bất ổn trên nhiềumặt. ÔngTrump đã nói là sẽ xét lại
mọi vấn đề để làm choMỹ trở thànhmột siêu cường trở
lại.Khi nắmghế tổng thống củamột nước siêu cườngnhư
Mỹ thì khả năng là ôngTrump không ngại va chạm ngay
cả với các nước đồng minh, chứ đừng nói gì đến những
nướcmà ôngTrump cho là thù địch.
+
TS
MatthewF. Filner:
Nếu bàClinton trở thành tổng
thốngMỹ, rất có thểbà sẽ tiếp tụcduy trì những chính sách
hiệnnaycủaMỹđối với khuvựcchâuÁ-TháiBìnhDương.
Chiến lược “tái cân bằng” sẽ rất ổn định. Nhưng nếu ông
Trump trở thànhôngchủNhàTrắng, tôidựđoánsẽcónhững
thay đổi rất lớn.
.XincámơnGSNgôVĩnhLongvàTSMatthewF.Filner.
■
Tântổng thốngMỹvà
dựbáocụcdiệnmới
ChuyêngiaMỹdựđoánbàClinton
(trái)
sẽchiếnthắngbầucửMỹvớisốphiếuđạicửtringoài300phiếu. Ảnh: THEATLANTIC
ChuyêngiaMỹdựđoánbàClintonsẽchiếnthắngbầucửMỹ.
“NếubàClintontrởthành
tổngthốngMỹ,rấtcó
thểbàsẽtiếptụcduytrì
nhữngchínhsáchhiện
naycủaMỹđốivớikhu
vựcchâuÁ-TháiBình
Dương.Chiến lược“tái
cânbằng”sẽrấtổnđịnh.
NhưngnếuôngTrumptrở
thànhôngchủNhàTrắng,
tôidựđoánsẽcónhững
thayđổirất lớn”-
TSMatthewF.Filner.
