9
THỨSÁU
11-11-2016
ĐINHVĂNQUẾ,
nguyênChánhTòa
HìnhsựTANDTốicao
B
áo
Pháp
L u ậ t
TP.HCM
số ra hôm qua
(10-11) có bài
“Khiviệntrưởng
là cột chèo với
bịhại”
phảnánh
một bị can đề nghị thay đổi viện
trưởng VKSND thị xã Ninh Hòa,
KhánhHòa. Lý do bị can này đưa
ra làôngviện trưởng là anh em cột
chèo với người bị hại.
Không thân thích
nhưng có thể không vô tư,
kháchquan
TạiĐiểmeĐiều4BLTTHSnăm
2015 (Giải thích từ ngữ) cũng chỉ
nói: “Người thân thích của người
tham gia tố tụng, người có thẩm
quyền tiếnhành tố tụng làngười có
quanhệvới người thamgia tố tụng,
người có thẩm quyền tiến hành tố
tụng gồm vợ, chồng, bố đẻ, mẹ đẻ,
bố chồng,mẹ chồng, bốvợ,mẹvợ,
bốnuôi,mẹnuôi, conđẻ, connuôi;
ôngnội,bànội,ôngngoại,bàngoại,
anh ruột, chị ruột, em ruột;cụnội, cụ
ngoại,bác ruột,chú ruột,cậu ruột,cô
ruột, dì ruột, cháu ruột” (chấmhết).
Như vậy, anh em cột chèo thì
khôngphải làngười thân thích theo
quy định củaBLTTHS.
Tuy nhiên, tại Điều 14 BLTTHS
năm2003quyđịnh:“Thủ trưởng,phó
thủ trưởngcơquanđiều tra (CQĐT),
điều traviên, viện trưởng, phóviện
trưởngviệnkiểm sát, kiểm sát viên,
chánhán, phóchánhán tòaán, thẩm
phán, hội thẩm, thưký tòaánkhông
được tiến hành tố tụng hoặc người
phiêndịch, người giámđịnhkhông
được thamgia tố tụng, nếu có lýdo
xácđángđểchorằnghọ
có thểkhông
vô tư trong khi thực hiện nhiệm vụ
củamình
”.
Điều21BLTTHSnăm2015cũng
quy định: “Người có thẩm quyền
tiến hành tố tụng, người phiên
dịch, người dịch thuật, người giám
định, người địnhgiá tài sản, người
chứng kiến không được tham gia
tố tụng nếu có lý do cho rằng họ
có thể không vô tư trong khi thực
hiện nhiệm vụ”.
Nhưvậy, pháp luật về tố tụngnói
chung, tố tụng hình sự nói riêng
đều có những quy định nhằm bảo
đảm sự vô tư của người co thâm
quyên tiến hành tố tụng, người
tham gia tố tụng.
Thực tiễnxét xử cũngđã cómột
số trườnghợp, tuyngười tiếnhành
tố tụng, người tham gia tố tụng
không phải là người thân thích
nhưng rõ ràngnếuđể họ tiếnhành
tố tụng thì không bảo đảm sự vô
tư, kháchquan (nhưbị cáo làđồng
đội cũcùng tiểuđội với thẩmphán;
kiểm sát viên là chị em kết nghĩa
với người bị hại…).
"Người"hay"cơquan
tiếnhành tố tụng"?
Đã có nhiều chuyên gia cho rằng
việcnhà làm luậtquyđịnh thủ trưởng,
phó thủ trưởngCQĐT; viện trưởng,
phóviện trưởngviệnkiểmsát;chánh
án,phóchánhán tòaán làngười tiến
hành tố tụng làchưachínhxác.Bởi
nhữngngườinàykhi thựchiệnchức
năngnhiệmvụcủamìnhhọnhândanh
cơquan tiếnhành tố tụngchứkhông
nhân danh người tiến hành tố tụng.
Vì vậy, không có chuyệnhọbị thay
đổi, trừ trườnghợphọ trực tiếpđiều
tra, kiểm sát điều tra, ngồi ghếcông
tố, là thành viênHĐXX thì họmới
nhândanh người tiến hành tố tụng.
Tuy nhiên, ý kiến này cho đến
BLTTHS2015vẫnkhôngđượcchấp
thuận và vẫn quy định họ là người
tiếnhành tố tụng.
Chodùhọvẫnđượcpháp luậtquy
định là người tiến hành tố tụng thì
VỤ “KHI VIỆN TRƯỞNG LÀ CỘT CHÈOVỚI BỊ HẠI”
VKS tỉnhnên rúthồsơ lênđểxử lý
Tuyanhemcộtchèokhôngphảilàthânthíchnhưngđểđảmbảosựvôtư,kháchquan,VKSNDtỉnhKhánhHòanênrút
hồsơlênđểtiếnhànhtốtụng.
VỤ “LẠI THÊMMỘTVỤÁNOANỞBÌNH CHÁNH”
Đìnhchỉ do"khôngcònnguyhiểm"
(PL)-Chiều10-11, ôngLêVănThương chobiết vừa
nhậnbảnkết luậnđiều trabổ sung củaCông anhuyệnBình
Chánh,TP.HCMđối với vụ ánvận chuyểnhàng cấmmàông
đang làbị can.Theođó, Công anhuyệnBìnhChánhđãquyết
địnhđình chỉ điều travụ án, đình chỉ điều trabị canđối với
ông theokhoản1Điều25BLHS1999 (miễn tráchnhiệm
hình sựdo chuyểnbiến của tìnhhìnhmàhànhvi phạm tội
hoặcngười phạm tội không cònnguyhiểm choxãhội nữa).
Như
PhápLuật TP.HCM
đã thông tin, ngày 9-5-2014,
ôngThươngbị bắt khi đang vận chuyển thuốc lá lậuvới
số lượng chỉ đángphạt hành chính. Công anphát hiện ông
từngbị xửphạt hành chính về hành vi này nên khởi tố ông
tội vận chuyển hàng cấm theo khoản 1Điều 155BLHS.
KhiVKS chuyển hồ sơ truy tố sang tòa, ôngThươngbèn
khởi kiệnhành chính chủ tịchUBNDTPyêu cầu tòa tuyên
hủy quyết định xử phạt trước đó. Đến ngày25-8, UBND
TP.HCM ra quyết định hủy bỏ quyết định xửphạt hành
chínhđối với ôngThương. Điều này đồng nghĩa với hành
vi vi phạm của ôngThương không cấu thành tội phạm do
không có yếu tố “đã bị xử phạt vi phạm hành chínhmà còn
vi phạm”…
Tuynhiên, quyết địnhđìnhchỉ điều tra lại né tráchnhiệm
bồi thườngoannênđãviệndẫn lýdođìnhchỉ nhưđãnói trên.
ÔngThương chobiết sẽ nhờ luật sư của ông làm đơn
khiếunại quyết định đình chỉ này. “Tôi từng vận chuyển
hàng cấm, đó là việc làm không đúng. Tuy nhiên, theo luật
thì tôi vẫn chưa có tội, vậymà công an lại đình chỉ theo
kiểu tôi vẫn có tội. Nhưvậy là không sòng phẳng với người
dân” - ôngThương nói.
PHƯƠNGLOAN
Đến tòanhậnquyếtđịnhxét xửcòn
tranh thủđi trộm
(PL)-VKSND huyệnĐôngHòa, PhúYên vừa phê chuẩn
quyết định khởi tố bị can đối vớiVõThị ThúyMai (sinh
năm 1973, trúphường 8, TPTuyHòa) về tội trộm cắp tài
sản. Điềuđặc biệt làMai thực hiện hànhvi trộm cắp ngay
trong lúc đến tòa ánnhậnquyết định đưa vụ án ra xét xửmà
Mai là bị cáo, cũng với tội danh trộm cắp.
Theo hồ sơ, sáng 27-10, Mai đếnTAND huyệnĐông
Hòa nhận quyết định đưa vụ án ra xét xử. Trong lúc chờ
thư ký tòa án giao quyết định, Mai chạy xe đến chợHòa
XuânTây rồi đến tiệm tạp hóa củaNguyễnThị Thanh
Sương giả vờmua nhiều vật dụng. Lợi dụng lúc chị
Sương sơ hở, Mai lén lấymột ĐTDĐ bỏ vào túi quần rồi
lên xe tẩu thoát. Tiếp đó, Mai đến tiệm tạp hóa khác lấy
một ĐTDĐ nữa.
Sauđó,Mai chạy đếnTANDhuyệnĐôngHòa nhận
quyết địnhđưa vụ án ra xét xử. Chưa dừng lại, khi vàomột
tiệm làmmóng tay chân,Mai lại thó thêmmột ĐTDĐnữa
nhưngbị phát hiện, bắt giữ. Trị giá ba chiếc điện thoạiMai
trộmhơn4,8 triệuđồng.
Ngoài ra, bị cannày còn cóhai tiền án chưa được xóa
án tích.
ĐỨCHÁI
dù có nhân danh cơ quan tiến hành
tố tụng hay nhân danh người tiến
hành tố tụng thì yêu cầu tối thượng
là họ phải vô tư, khách quan. Nếu
có lýdo chínhđángđể cho rằnghọ
khôngvô tư, kháchquan thì họphải
“tránhsangmộtbên”đểngườikhác
thực hiện nhiệmvụ.
VKS thị xã khôngnên
“ôm”hồ sơ vụ án
Trở lạivụánbáonêu, dùôngviện
trưởng VKSND thị xã Ninh Hòa,
Khánh Hòa có nói gì đi nữa thì rõ
ràng khi thực hiện nhiệm vụ cũng
không thể vô tư, khách quan. Nhất
là trường hợp cụ thể này, khi đã có
đơnkhiếunại củangười thamgia tố
tụngvềsựkhôngkháchquancủaông.
Có thể, để bảo đảm sự “vô tư,
khách quan” nên ông viện trưởng
đãgiao chophóviện trưởngkýbản
cáo trạng nhưng dư luận cũng khó
có thể tin rằngôngkhôngcónhững
chỉ đạo theo ý chủquan củamình.
Thực tiễn cho thấy gặp những
trườnghợp tương tự,VKScấp trên,
màcụ thể trongvụánnày làVKSND
tỉnhKhánhHòa, nên rúthồsơvụán
lên để thực hành quyền công tố và
kiểm sát việc điều tra, truy tố, xét
xử. Sau khi đã kết thúc điều tra thì
ra cáo trạng và ủy quyền cho một
kiểm sát viênVKSND thị xã Ninh
Hòa, thậmchí cửmột kiểm sát viên
ởVKS đơn vị khác trong tỉnh đến
VKSND thị xãNinhHòa thực hiện
quyền công tố.
VKSND thị xãNinhHòa, nhất là
ông viện trưởng, không nên cứng
nhắc chỉ căn cứ vào quy định của
BLTTHS rồi “ôm” vụ ánđể ra cáo
trạng và thực hành quyền công
tố, dẫn đến khiếu nại và dư luận
không tốt.
Đó làchưanói trongvụnày, giữa
CQĐTCông an thị xãNinhHòavà
VKScùngcấpđãkhông thốngnhất
trong chủ trươngxử lývụ án (trong
đóVKS theohướngbất lợichobịcan
và có lợi cho người thân của người
bị hại - là anh em cột chèo củaviện
trưởng).Vì thế,VKSND thịxãNinh
Hòa càngnên “tránh” để không chỉ
người tham gia tố tụng mà cả dư
luậnkhỏi cho rằngVKSvàôngviện
trưởngkhông vô tư, khách quan.
HyvọngVKSND tỉnhKhánhHòa
nên vào cuộc để vụ án được giải
quyết theoquyđịnhcủapháp luật.■
Trongvụnày,giữaCQĐTvà
VKSNDthịxãNinhHòađãkhông
thốngnhấttrongchủtrương
xử lývụán,trongđóVKStheo
hướngbất lợichobịcanvàcó lợi
chongườithâncủabịhại- làanh
emcộtchèocủaviệntrưởng.
Tại saobị canyêucầu thayviện trưởng?
Theohồ sơ,NguyễnPhúcThi cùnganh ruột vàmộtngười bạncóxôxát,
đánhnhauvới anhemôngVõVănHậu, VõVănLànhởphườngNinhHiệp,
thị xãNinhHòa.Trung tâmPhápy tỉnhKhánhHòakết luận tỉ lệ thương tích
củaôngHậu là 30%. CQĐTCông an thị xãNinhHòa khởi tố, bắt giamThi
cùnganh trai vàngười bạnvề tội cốýgây thương tích.
Sauđó, CQĐT raquyết địnhđình chỉ điều tra vụ án, đình chỉ điều tra cả
babị canvì cho rằngkết luậngiámđịnhkhôngkháchquan.Tuynhiên,VKS
cùng cấpkhôngđồng tìnhnênhủybỏ cácquyết địnhđình chỉ vàđềnghị
phục hồi điều tra. Khi phục hồi điều tra, CQĐT ra quyết định khởi tốông
Lành, emôngHậu, nhưngVKSkhôngphêchuẩnmàyêucầuCQĐThủybỏ
quyếtđịnhkhởi tốnày…
AnhThi cho rằngôngviện trưởngVKSND thị xãNinhHòa làanhem cột
chèovới ôngHậunênôngnàykhôngvô tư, kháchquankhi xử lývụán.Từ
đó, anhThi nhiều lần cóđơn yêu cầu thay đổi viện trưởngnhưng không
đượcchấpnhận.Trongvănbản trả lời, ôngviện trưởngcho rằng theoquy
định củaBLTTHS thì bị can không cóquyền yêu cầu thayđổi viện trưởng.
Dùvậy, sauđóVKS thị xãđãphâncôngôngphóviện trưởng thayôngviện
trưởng tiếnhành tố tụngvụánnày.
