CHỦNHẬT 6-8-2017
14
THỊ DÂN3.0
Sốngcùng
“treo”và
“chui”...
Không chỉ các quận vùng ven bị quy hoạch
treo từ năm này qua năm khácmà ngay cả
những quận trung tâm... cũng bị “treo” theo
diện “chỉnh trang đô thị”.
PH.Đ.NGUYÊNCHƯƠNG
C
ưdânbị quyhoạch“treo”chờđợi dài cổ
mà chưa thấy giải tỏa bồi thường, thực
hiện dự án để người dân an cư chứ nói
chi đến “lạc nghiệp”!
Xâydựngchui, sửachữa lụi
Chắcai cũnghiểunỗikhổcủangười sống trongcác
khu quy hoạch “treo” - nhất là những người nghèo
sống trong những căn nhà “hợp lệ nhưng chưa hợp
pháp”:Nhà cửahưhỏng, xuống cấpkhôngđược sửa
chữa, con cái lớn lêndựngvợ, gả chồng cũngkhông
thể cơi nới, cất thêm cho con cháu ở. Nhiều người
liều sửa chữa chui, canh thứ Bảy, Chủ nhật làm ào
choxong.May thì thoát hoặc lót taychocánbộquản
lýđô thịquận, phườngđểđượcngó lơchocóchỗcon
cháu chui ra chui vô.
Chuyệnxâydựngchui, sửachữachui nhiềukhi dở
khóc dở cười. Như chuyện ông bạn tôi nhà ở quận 4
GócnhỏSàiGòn
Nhà văn
Lê Văn Nghĩa
phụ t rách
Khu tứ giác Eden với năm tầng lầu ở trung tâm quận 1
giới hạn bởi b n con đường sang trọng nhất Sài Gòn thuở
ấy: Lê Lợi, NguyễnHuệ, Lê ThánhTôn và TựDo (Đồng
Khởi bâygiờ). Cưdânởb n tầng trên, tầng trệt là các cửa
hàngquay rabốnmặtphố.Rạpxi-nêEden rộng thênh thang
ở trung tâm khu tứ giác được lấy làm tên chung cả khu.
Dãy hành lang ngang dọc trong thương xá cũngmang tên
PassageEden. Dọc hai bên hành lang vào rạp xi-nê từ cửa
chính phía đường TựDo và từ cửa phía đường Lê Lợi là
các cửa hàng hạng sang của thương xá Eden, chủ yếu bán
quần áo thời trang, giày dép, đồ da cao cấp...
Rạp Eden tuy cửa chính hướng ra đường TựDo nhưng
vẫn có hành lang ăn thông qua Lê Lợi, NguyễnHuệ. Các
panô lớn giới thiệu phim đặt quay ra phía đườngNguyễn
Huệ, thu hút người xem, cạnh tranh với rạpRex hiện đại,
sang trọngđốidiệnbênkiađường.Dù rạpEdenvới tầng lầu
r ng thênh thang ba bậc nhưng ghế đã cũ sờn, lại ít chiếu
phimmới, chiếu thường trựcnênkhángiảcủaEdenchủyếu
sinhviên, viên chức trung lưuvà nhất là các cặp tìnhnhân
thường kéo nhau lên lầu bậc cao nhất để tâm sự! Hai rạp
này sau năm 1975 vẫn tiếp tục chiếu phimmườimấy năm
nữamới “hoàn thànhnhiệmvụ” rồi chuyểnđổi côngnăng.
ĐườngTựDođoạnngangquakhu tứgiácEdencóhainhà
hàngPhápnổi tiếng.Đó làquánLaPagodenằmngayng tư
TựDo -LêThánhTônvàquánGivralởgócTựDo -LêLợi.
Khutứgi cEdenthuởấy
Tiếng là nhà hàng nhưng khách ăn thì ít, chủ y u là cà phê
mang phong cách Pháp - thuộc loại sang trọng nhất nhì Sài
Gònbấygiờ.Givralcòn làhiệubánhPhápnổi tiếngnênkhách
thường vừa uống cà phê vừa nhâm nhi patéchaux, croisans.
QuánLa Pagode - được các văn nghệ sĩ gọi nôm na là quán
“CáiChùa” - dịch từLaPagode - làđiểmhẹn củanhững tên
tuổi lừng lẫy tronggiới vănnghệbấygiờnhưkịch tácgiaVũ
KhắcKhoan; nhà vănMaiThảo, ThanhNam,NguyễnĐình
Toàn; nhà thơNguyên Sa, ThanhTâmTuyền... Họ đến đây
chủ yếu trò chuyện văn chương, hoặc có khi ngồimộtmình
nhâmnhi ly cà phê haykêu chai bia 33ngồi ngómông lung
ra đường, hoặc nhìnxéoqua ng tưvề phía nhà thờĐứcBà
lànhữngvòm cổ thụ caovút củaCôngviênChi Lăng chênh
chếchnhưmộtngọnđồi.Mấynăm trước, nhữngcổ thụ trong
Công viênChi Lăng đã bị chặt bỏ, công viên trở thànhmột
khoảnh sân của trung tâm thươngmạiVincom.
Còncánhnhàbáo, phóngviên, thông tínviêncáchãng tin
nướcngoài thường tụ tậpởGivral doquánnàynằmđối diện
tòa nhàQuốc hội (nay làNhà hát TP), rất thuận tiện lấy tin
và gặp gỡ các dân biểu, nghị sĩ, chính trị gia. Kể cả ngồi ở
Givral có thể nhìn ra khoảnh công viên nhỏ trên đườngLê
Lợi, ngay trước tòanhàQuốchội, nơi thườngcónhữngcuộc
biểu tìnhcủa sinhviên.Vàcảcáccuộchọpbáođột xuất của
những chính trị giađối lập.Vì vậyGivral được cánhphóng
viên, thông tín viên đặt tên là “Radio Catinat” (Catinat là
tên đường thời Pháp, sau năm 1954 đổi làTựDo, sau năm
1975 đổi là ĐồngKhởi). Nhà báo PhạmXuânẨn của tạp
chí
Time
là khách thường xuyên củaGivral bởi văn phòng
tạp chí
Time
nằm trên lầum t khách sạnContinental ở bên
kia đường, đối diệnGivral.Nhà báoPhạmXuânẨn làmột
điệp viên cao cấpmang hàm đại tá nhưngmãi sau nàymọi
ngườimới biết.Ôngđượcgọi là“điệpviênhoànhảo”, được
phong tướngvà làmột vị tướng tìnhbáohuyền thoại.Nhiều
nhàbáophươngTâygọi ông là“TướngquânGivral”.Quán
Givral cũng là nơi nhà văn ngườiAnhGrahamGreene, tác
giả tiểu thuyết nổi tiếng
NgườiMỹ trầm lặng
, đã từngngồi.
Phim
NgườiMỹ trầm lặng
dựng từ tiểu thuyết củaôngcũng
có cảnh quaymột tiểu đoạn ở đây. Có thể nói các quán La
PagodevàGivral lànhữngđịachỉvănhóa lịchsửđángđược
lưu giữ. Ngay cả chiếc cầu thang cũ của tòa nhà thương xá
Tax trên đườngNguyễnHuệ người ta còn bảo tồnnữa là...
PHẠMĐÌNH
ThươngxáEdenxưa.
“treo”chứkhông thấybỏ, bạn tôi liềumạngxâychui
một cănnhàcấpb n tuềnh toàngsaukhiđã lót taycho
cánbộđô thị.Thếnhưngvừadựngxong, chưakịpdọn
đến ở thì tuần sau cómột nhóm trật tự đô thị xuống
cưỡng chế tháodỡ.Anhbạn tôi cười chua chát, nhìn
cái nhà tôn bị tháo dỡ tanh bành, nói nhưmếu: “Tại
mình cả tin.Tinvàonhữngđiều có tình có lýnhư tin
chuyệndự ánmở rộngga sắpbỏvì chínhmình cũng
thấy quá vô lý khi duy trì mãi cái dự án treo, huống
chi nhữngnhà quy hoạch!”.
Côngtrìnhcủađại giathì cứungdung
Tôiđemchuyệnôngbạn tôibịcưỡngchế tháodỡnhà
xâychui kểchomột chuyêngiamôi giới nhàđất, kiêm
còchạyphépxâydựng, nhânhẹncàphêđểnhờanh ta
xingiấyphépxâydựngchocôem tôi.Anhchàngcười
ha hả, bảo “tại ôngbạn anhngây thơquá, tinvàođiều
tưởngnhư“cótìnhcólý”nhưng
thật ra là“có tiềncó lý”.Anh
thấykhông, nhiềucông trình
xâydựngcảngànt nhưkhách
sạnnăm sao trongkhu resort
củaTậpđoànFLCQuyNhơn
chưacógiấyphépxâydựngmà
họđãđưavàokhai thác!Hay
hàng loạt công trìnhcao tầng
củaTậpđoànMườngThanh
rảiráckhắpnước,họungdung
xâyvượt nhiều tầng”.
Rồi anhhỏi tôi vụđất đai xâydựng của cô em tôi ra
sao.Tôinói lôđất thổcưcôem tôimuaởphườngTăng
NhơnPhúA, quận9, cógi yđỏđànghoàngnhưngkhi
xinphépxâydựng thìbênquản lýđô thịbảokhuđấtnày
trướckiacóconrạch, tuynayđã lấpnhưngvẫncòn trong
bảnvẽđịachínhcũ,muốncấpphépxâydựngphải xây
cáchbờ rạch (tưởng tượng -vì đã lấp từmấychụcnăm
trước) 10m.Tôi nói thêm, thế thì cònđất đâumàxây.
Anh tacười hahả, chuyện trongbảnvẽcócon rạch
hay không thì cũng do người ta vẽ cả. Muốn có thì
có,muốnkhông thì không.Biết baocông trìnhkhách
sạn, nhà hàng lấn hết cả bờ sông, như tòa nhàNgân
hàngLiênViệt PostBank, nhàhàngHimLamvà sân
quần vợt chiếm hết bờ sông Sài Gòn bên chân cầu
ThủThiêmmườimấynămnay, có saođâu!Còn anh
thử xây ló ramé nước con rạch bé tí thử xem, sẽ bị
cưỡng chế tháodỡngay.
◄
từ đời ông nội, nhà bị giải tỏa
đểchỉnh trangđô thị,đượcmua
một căn hộ tái định cư nhưng
diện tích nhỏ quá, chỉ hơn 50
m
2
vìnhàcũanhcũngquánhỏ,
chỉđượcmuacănhộnhỏ tương
ứng thôi.Bạn tôisang lạisuất tái
định cư, lấy tiền raBìnhTriệu
muamiếngđấtnền100m
2
, tính
cất nhà rộng rãi cho cả nhà vợ
chồngconcháus ungườiở.Biết
đây làkhuquyhoạchdựánmở
rộng ga BìnhTriệu nhưng giá
đất khámềm, chỉ bằngnửagiá
đất không quy hoạch nên anh
mua vì ham rẻ. Và quan trọng
hơn làkhôngbiết bạn tôi nghe
tin tức từđâumà anhnói chắc
nhưđinhđóng cột rằng sắpbỏ
dự ánmở rộng ga. B i l khi
quyhoạchdựán,ThủĐứccòn
làhuyệnngoại thành,bâygiờđã
làquậnnội thànhnênkhôngdi
dờigaHòaHưngrađâynữamà
dời lênDĩAnhaySuốiTiêngì
đó.Chờmãi dựánvẫn tiếp tục
Biếtbaogiađìnhkhốnđốntừđờichađếnđờiconchỉvìquyhoạchtreo.
Chuyệntrong
bảnvẽcócon
rạchhaykhông
thìcũngdo
người tavẽcả.
Muốncóthìcó,
muốnkhông
thìkhông.
