CHỦNHẬT 13-8-2017
5
HỒSƠ TƯ LIỆU
Hoasentrongquantàicóýnghĩagì?
Khimởnắpquan tài, người taphathiênca lơp lasendayphu
kin thihai. Lýgiảiđiềunày, congươi xemviêcđăp lasennhăm
giưxac lâuphânhuynhưgơi ycuacacnhadươc liêuhocvê tac
dungcua“hadiêp”trongyhoccô truyênViêtNam. Lai congươi
giai thich theoynghia tâm linh liênquanđên tinngưỡngcoi la
senco tacdungan thân, vôvêgiâcngungan thucuangươi
quacô.
Ngoai tacdungkhoahockhadi ây, y tươngcoi sen tương trưng
chonhưng trung tâmy thưckhacnhau (Chakra, luânxa) vơi la
sen (hadiêp)phẳng tương trưngchosưgiai thoatkhiếnông
Mạnh liên tươngđên liênhoa (hoasen) trong tambiêu trưng
giaoPhâtvabatbưuco thêhamchưaynghiagiupngươiqua
côhươngđêncõi tinhđôvơihanhphucanvui vinhhăngchư
khôngbi cai chêtngătđoannhưcuôcđơibêkhô.
HÀNH TRÌNH TÌMMỘCỔ - BÀI 4
Ngôimộbíẩn
dướichânđường
caotốc
Ngôi mộ cổ ở Long Thành, còn gọi làmộ cổCầuXéo, chứa đựng
rất nhiều điều bí ẩnmà các nhà khoa học vẫn chưa tìm được
lời giải thỏa đáng.
PHẠMTRƯỜNGGIANG
T
rênconđườngcao tốc
LongThành-DầuGiây
đãđiqua,rấtnhiềungôi
nhà,mồmảđãphải di
dờigiải tỏa.Ởkhuvực
gần trục lộcũ số769, hướng sông
ĐồngMôn, cáchBiênHòa22km
theođường chimbay, cóhai ngôi
mộ cổ bằng hợp chất không có
thân nhân thừa nhận.
Khi người xưa “không
cho”hậusinhphámộ…
Lẽ thường, mộ 100 năm trở lên
đượcxem làmộcổvàđượcquản lý
nhưnghaimộcổnàykhônghiểuvì
lýdogì lạikhôngcó trongdanhsách
của cơ quan văn hóa địa phương.
Năm2011đơnvị thi côngđã thuê
bốn thanh niên chuyên khoan cắt
bê tôngđếnphábỏnhữngngôimộ
này để giải tỏa. Sau khi phá tanh
bànhngôimộnhỏ, họđếnngôimộ
lớn hơn gầnbênđể phá tiếp.
Kỳ lạ thay,máy cắt,máykhoan
phá… vốn dùng để phá bê tông
cốt thép dễ như chẻ tre nay đều
vôdụng trướcngôimộ cũkỹ. Sau
mấyngàycốgắng,máymóchỏng
hết cònngôimộvẫn trơ trơ, chỉ sứt
mẻđôi chút.Nhóm thanhniên lúc
nàygiậtmình, cho rằngngườinằm
trong ngôi mộ không cho phá, họ
hoảngsợbỏcủachạy lấyngười, tin
Xácướp
trongquan tài.
Ngôimộbịphá
nhưngchỉmẻ
một ítphần
phíatrên.Ảnh:
PGS-TSPHẠM
ĐỨCMẠNH
NgôimộCầuXéo là
ngôimộcógiátrị rất
caođượctìmthấy
ởđấtĐồngNai thời
gianqua.
tức từ đây lan ra gây hoangmang
trong cộngđồng dân cư.
Trung tâmQuản lý di tích và
danh thắng tỉnhĐồngNai biết tin
tìmđến, xácđịnhđây làmộcổ lâu
năm, vội báo cáo về tỉnh rồi liên
hệ lênTP.HCM.Đoànkhảo cổdo
PGS-TS PhạmĐứcMạnh xuống
nghiên cứu, xácnhậnbanđầuđây
làngôimộcổ ít nhất 200năm,mộ
rất cógiá trị.TỉnhĐồngNai quyết
địnhkhaiquậtvàdidờimộvềVăn
miếuTrấnBiênđể phục dựng.
Lúc này thông tin về bốn thanh
niên phá mộ đã có ba người đột
nhiên chết bất đắc kỳ tửkhiến lan
truyền tinđồnngôimộ linh thiêng,
trừng phạt người phámộ dẫn đến
rất nhiềungười hiếukỳùnùnđến
xemvà tìmcách…xinsốđềkhiến
tình hình an ninh tại nơi này rất
phức tạp.
Họa sĩ ĐỗĐình Chiến, chuyên
gia di dời các ngôi mộ cổ, kể lại:
“Bản thân tôi đã di dời rất nhiều
ngôi mộ nhưng chưa có ngôi mộ
nàokỳ lạnhưvậy.Toànbộkhumộ
có tổng khối lượng 50 tấn, chúng
tôi bóc táchvàdi dời khuvựcbao
quanhmộkhôngcóvấnđềgì.Cuối
cùng đến phầnmộ, xác định khối
hợp chất này chỉ nặngkhoảng5-7
tấn, tôi choxe cẩu15 tấnđến, yên
tâm là dư sức vậymà không ngờ
không thểcẩu lênđược,cứnhưchủ
nhânkhôngchomangđi.Dùrất tiếc
nhưng tôi đànhchocắt ngôimộ ra
làmđôimới cẩuđiđược,khimang
về phục dựng sẽ phục chế vết cắt
đểmộ liền lại như cũ”.
Ngôimộcógiá trị
rất cao
Có rất nhiều ngôi mộ vài trăm
năm tuổiởmiềnNamnhưngkhông
phảimộnàocũngdi dời, phụcchế
vì rất tốnkém, chỉ nhữngngôimộ
cógiá trịmớiđượcdidời,phụcchế.
Điểmđầu tiên làngôimộvẫncòn
nguyên thủy lớphợpchất, chưabị
sơnphết lênnhưnhiềumộcổkhác
(có rất nhiềumộ cổvô chủnhưng
dođượcđồn linh thiêngnênngười
tađếncầuxinxong tạơnbằngcách
quét vôi hay sơnmộ, vô tình làm
mất giá trị ngôi mộ). Khu di tích
mộ hợp chất nằm trên khoanh đât
rôngcơ40m²vơikiên trucco tương
thanh bao quanh gân như nguyên
ven va cưamô hươngBăc.
Binhphong tiênhaiđâu trênchăt
vatgoc,khunghinhchưnhâtchinh
giưa trang tridangphuđiêu taohinh
cacmôtípnhư: căpnaidươigôcđa
ơmăt hương ra cưa trươc va “tư
linh”phối trí đối xứng theođường
chéo (long - lân - quy - phung) ơ
măt sau. Găn hai bên binh phong
hâu la căp tươngphuđiêuphôi tri
đôi xưng thê hiên môtíp “lương
long triều dương” hoặc “lương
long chầu phúc”.
Đáng chú ý nhất ở khumộ hợp
chấtCầuXéo làngười thợxưakiến
tạo thêmmôt căpban thơquycách
của “miếu thờThổĐịa” gắnngay
trên bơ bao đôi xưng nhau ngang
vơi ban thơ bia. Môi ban gôm đê
đơchânquy, khan thơ rôngvacăp
tương linh thú (nghê hay lân cái)
đôi xưng hai bên.
Phía trong lớpquách làquan tài
bằng gỗ sao còn rất tốt, bên trong
là lớp nước ướp xácmàu nâu sền
sệt. Thi hài còn gần như nguyên
vẹn, xương cốt ngảmàu nâu đen,
còn đầy đủ cốt sọ nguyên búi tóc
và các bộ phận xương thân hình.
Chủ nhân ngôi mộ làmột phụ nữ
tuổi 50-60, caoxấpxỉ 1,5m, được
đặtnằm trênchiếucóiphủmột lớp
trodàykhoảng15-20cmcuối tấm
địa.Đángchúý làdưới đầungười
đãkhuấtcómột lớp thủyngânmàu
ánh sángvàphần chân rải đầy lớp
quả lạ khoảng 1,5-2 kg. Theo TS
NguyễnVănLongvàcác lãonông
ĐồngNai, có thểđây làquảnguyệt
quế, có rất nhiều ở rừng Trường
Sơn phíaNamViệtNam.
Ai làngười nằm trong
ngôimộ?
Việckhai quật chưa thểxácđịnh
được danh tính vì biamộ bằng đá
gangà tuycònnhưngđãbịđụcphá,
tẩyxóahếtcácphầnchữghi tên tuổi,
địavịngườichết…, chỉcòn lạibốn
chữ“Phunhânchimộ” làđọcđược.
Chưa bàn tới kết cấumỹ thuật,
chỉ riêng việc ngôi mộ được làm
bằng loại hợp chất kiên cố đủ cho
thấy chủ nhân là một người giàu
có hoặc quyền quý. Thi hài người
phụ nữ đượcmặc theo người hơn
10 bộ quần áo bằng gấm vócmàu
hồng tía và nõn chuối, vải lụa và
themàu nâu sẫm in hoa và dây lá
nổi, có cảvảimắt to thưavàgiống
vải sô. Các trang phục gấm vóc
có đính nút áo bằng vàngTây tập
trung gần cổ và bụng. Chân đi đôi
hài gấm có thêu chỉ vàng rất đẹp...
Đây là những trang phục củamột
người rất giàu có thời đó.
VớiPGS-TSPhạmĐứcMạnh,ngôi
mônay connhiêuđiêm rât khac la
“cuariêngNambô”mađến tậnhôm
nay ông chưa giaima hêt.Vi như,
nấmmộnữkhôngbé nhỏnhư các
mui luyệnmu rùa thường thấymà
lại bề thế đồ sộ như hình voi phục
của cácngôimộquýôngNambộ.
Cặp tượng linh thú(nghêhaykỳ lân
cái)chầuban thờThổĐịaCầuXéo
phối trí trênbờbaohướngvàoban
thờbiamộkhácvới các tượng linh
thú thường thấyởNambộ.
Đặcbiệt, cặp tượngphùđiêugắn
bênhôngbìnhphonghậumangmôtíp
trang trí không phải hình phượng
(nhưmộbà chánh thất tham triBộ
HộVõThụcNhân)mà lại là hình
rồng - theo cácmôtíp quen thuộc
“lưỡng long triều dương”, “lưỡng
long triềunhật”, “lưỡng long chầu
phúc”củanghệ thuật trang trícung
đình lăng tẩmNguyễn.
ÔngMạnhđã so sánhbộ cối giã
trầuvàquengoáycócánhìnhnậm
rượubằngbạcmạvàngđượcchôn
theongườichếtcóhìnhdángrấtgần
gũivớicácđồngoáy trầungựdụng
của triềuNguyễnđang trưngbàyở
Bảo tàngMỹ thuật cung đìnhHuế
và đặc biệt giống với cối và chìa
ngoáy trầu bằng ngọc kim sa và
vàng lưugiữởViệnBảo tàngLịch
sửViệtNam,HàNội.
Đăc biêt ân tương la ơ chân bia
mô nư quy tôc nay con khăc chư
“Hoang” ,bơi trongcac lăng tâm
quy tôcNguyênơcaViêtNam,vât
liêukiên thiêtcokhăcchư“Hoang”
chi xuât hiên trong gach xây lăng
ôngnôiva thânphuđưcQuôccông
PhamĐăngHưng(chađe“mâunghi
thiênha” thaihâuTưDu,ôngngoai
vuaTưĐưc) trong lăngHoangGia
(GoCông,TiênGiang).
Vơi tâtcađăcđiêm“phacach” tư
kiên trucđênđiêukhăc trang tri, đô
kiêungưdungtrongquantaixacthưc
kha năng thân phânmô chu chinh
ngươi hoang tôcNguyên, từđó tìm
hiểuvềnhữngngườitronghoàngtộc
đếnsốngvàchếtởđấtĐồngNaithời
điểmđókhiênôngMạnh suyđoán
chủ nhân ngôimộ là hoang nư thư
bacuavuaGiaLong, tứccôngchua
NguyênThiNgocAnh,mất ởchùa
ĐạiGiác,đếnnayvẫnchưaxácđịnh
đượcmộ.
Đấyvẫnchỉ làgiả thiếtmàôngđặt
ra,những tư liệuhiệncóchưađủsức
chứngminh.ChủnhânngôimộCầu
Xéo làaiđếnnayvẫn làsựbíẩn.
◄
Đón đọc trên
Pháp Luật
TP.HCM
Chủ nhật 20-8:
Mộ yểm và những lời
đồnđại huyềnbí
