3
THỨHAI
14-8-2017
Thời sự
3đặckhusẽ tạorahàngchục tỉUSD?
CHÂNLUẬN
thựchiện
T
rò chuyện đầu tuần với
Pháp Luật TP.HCM
,
Bộ trưởngBộKH&ĐT
Nguyễn
ChíDũng
(ảnh)
cho
hay:“Nếu
không có
cơ chế,
chínhsách
khuyến
khíchvượt
trội, mô
hình đặc khu khó có khả
năng cạnh tranh để thu hút
đầu tưvàvẫn tạogánhnặng
cho ngân sách nhà nước”.
Vì saophải thành lập
đặc khu?
.
Phóng viên:
Thưa Bộ
trưởng, nhưng vì sao cho
đếngiờvấnđề thành lậpcác
đặc khumới được đặt ra?
+Bộ trưởng
NguyễnChí
Dũng:
Qua hơn 25 năm
phát triểnmôhìnhkhucông
nghiệp, khu chế xuất, khu
công nghệ cao, khu kinh tế
ởnước tađãkhôngcònmới,
kém linhhoạt.Bởivì cơchế,
chính sách ưu đãi chưa đủ
sức cạnh tranh quốc tế; bộ
máyquản lývới thẩmquyền
chưa thống nhất và thủ tục
hành chính chưa đủ thông
thoáng, cơ sở hạ tầng và
nguồn nhân lực chưa đáp
ứng yêu cầu.
Hiệnnaynềnkinh tếnước
ta đang có dấu hiệu phát
triển chậm lại; năng lực
cạnh tranh thấp. Việc khai
thác các tiềm năng, lợi thế
tự nhiên và nguồn lực của
đất nướcđãdần tới hạn;môi
trườngđầu tưcủaViệtNam
cũngđangmất dần tínhhấp
dẫndobị cạnh tranhquốc tế
mạnhmẽ.Đó lànhững lýdo
khiếnmôhìnhđặckhuđược
ĐảngvàNhànướcquan tâm
và chỉ đạo sâu sát.
.Vì sao lại chọnVânĐồn,
BắcVânPhongvàPhúQuốc
màkhôngphải lànhữngnơi
khác, thưa ông?
+Đây làvấnđềchủ trương
xuyên suốt từĐại hộiVIII,
kéodài cho tớiĐại hộiXII.
Đại hộiXI năm2011đãxác
định “lựa chọn một số địa
bàncó lợi thếvượt trội, nhất
là ở ven biển để xây dựng
một số khu kinh tế làm đầu
tàuphát triển...”.ĐạihộiXII
cũng đề ra nhiệm vụ “Xây
dựng một số đặc khu kinh
tế để tạo cực tăng trưởng
và thử nghiệm thể chế phát
triểnvùng có tínhđột phá”.
Mới đây nhất, Quốc hội
đãphêduyệtKếhoạchphát
triển kinh tế-xã hội năm
năm 2016-2020, trong đó
nêu nhiệm vụ và giải pháp
là “lựa chọnmột số khu có
lợi thếđặcbiệt đểxâydựng
đặc khu kinh tế với cơ chế
đặc thù...”.
Đặc biệt, BộChính trị đã
chophépchủ trươngnghiên
cứuxâydựngcácđềán thành
lập đặc khu Vân Đồn, Bắc
VânPhong(năm2012)vàđặc
khuPhúQuốc (năm 2013).
Thủ tướng,Bancan sưđang
ChinhphuvàChínhphủđã
bốn lầnhọpbàn, thảo luận,
cóýkiếnchỉ đạohoànchỉnh
các đề án và nhất trí trình
Bộ Chính trị xây dựng mô
hình ba đặc khu này.
Nhữngưuđãi
vượt trội
. Thủ tướng đồng ý phải
tạo thểchếvượt trội chocác
đặckhu.Vậynhữngđặcđiểm
vượt trội là gì?
+Có rấtnhiềunhómchính
sách được đề ra nhưng tiêu
chí chung làưuđãi caohơn,
thuận lợihơnsovớiquyđịnh
củacác luậthiệnhànhvàcác
dựkiến camkết quốc tế sắp
tới củaViệt Nam.
Chẳng hạn đối với chính
sách thuế thì tùy từng mặt
hàng cho phép linh hoạt áp
dụng miễn thuế xuất khẩu,
thuế nhập khẩu; thuế giá trị
gia tăng được áp dụngmức
thuế suất 0% hoặc không
phải chịu thuế giá trị gia
tăng; không phải chịu thuế
tiêu thụ đặc biệt. Thuế thu
nhậpcánhâncũngnhư thuế
thunhậpdoanhnghiệpcũng
có những chính sáchưu đãi
đặc thù.
Nhữngđặckhucũngcó thể
đượcphépgiữ lại toànbộ số
thu trongmột thời gian cần
thiết.Đồng thời, tỉ lệđiều tiết
ngânsáchđịaphươngvềtrung
ương tại các địa phương có
đặc khu cũng sẽ được điều
chỉnh để tạo nguồn vốn và
hỗ trợ đầu tư xây dựngmột
số hệ thống kết cấu hạ tầng
thiết yếu.
PhúQuốc(KiênGiang) làmộttrongbađơnvịsẽtrởthànhđặckhu. Trongảnh:MộtgócPhúQuốc
nhìntừphicơ.Ảnh:HTD
Bộmáy chínhquyền
tinhgọn tối đa
Bộmáychínhquyềnđặckhu
sẽ tinhgọn, đủ thẩmquyềnđể
giải quyết nhanhnhu cầu của
ngườidânvàdoanhnghiệp.Sơ
bộ, chính quyền địa phương
ở đặc khu sẽ gồmHĐND và
UBND theo hai cấp: đặc khu
vàphường.
Cáccơquantrungươngđược
tổ chức theo ngànhdọc như
quốc phòng, anninh, tòa án,
viện kiểm sát, thuế, hải quan,
ngânhàngđóng trênđặc khu
sẽđược tổchứcphùhợp theo
hướng tinh gọn, có đủ thẩm
quyền liênquanđểgiải quyết
nhanh các yêu cầu củangười
dânvàdoanhnghiệp.
Cácchínhsáchvềquốcphòng,
anninhvàtưphápcóquyđịnh
riêngphùhợpvới yêucầuxây
dựngvàpháttriểnđơnvịhành
chính-kinh tếđặcbiệt.
Bộ trưởngKH&ĐT
NGUYỄNCHÍDŨNG
Tiêu điểm
TạiđặckhuPhúQuốc,
ướctínhNhànướcthu
đượckhoảng3,3tỉUSDtừ
thuế,phívàcácnguồnthu
từđất.
. Một số đặc khu trên thế
giới còncónhữngđiềukiện
ưuđãi đặcbiệt về tài chính,
thưaBộ trưởng?
+Bađặckhunàycũngcó
thểcónhững thểchế tiền tệ,
ngân hàng riêng, các loại
hình giao dịch phù hợp với
thông lệ quốc tế; tự do hóa
luồng vốn. Bên cạnh Việt
Nam đồng là đồng tiền lưu
hành chủ yếu, các đặc khu
được phép sử dụng một số
đồng tiền tựdo chuyểnđổi;
thành lập trung tâm tài chính
riêng dưới sự giám sát của
Ngân hàngNhà nước.
Một điềuquan trọngkhác
làđất đai, sẽcónhữngdựán
được thuêđất khôngquá99
năm; thời gian miễn, giảm
tiền thuêvàápdụngmứcgiá
thuêđất vàmặt nướcưuđãi
hơn quy định của pháp luật
về đất đai hiện hành.
Nhànước thu
hàng tỉ USD
. Thưa Bộ trưởng, đúng
là những thể chế vượt trội.
Vậy những đặc khu đó đã
được đánh giá về hiệu quả
như thế nào?
+
Kết quả đánh giá cho
thấy dự kiến sau giai đoạn
2020, các đặc khu sẽ đóng
góp về thu ngân sách, tăng
trưởngGDP, thu nhập bình
quân đầu người.
Cụ thể tại đặc khu Vân
Đồn, ước tínhNhànước thu
được khoảng 1,9 tỉ USD từ
thuếvàphí;2,1 tỉUSD từcác
nguồn thu từ đất. Vân Đồn
cũngđónggópvào tổng sản
phẩm trên địa bàn (GRDP)
củaQuảngNinh lên5,2%vào
năm2020và7,7%vàonăm
2030 khi các doanh nghiệp
tạo giá trị gia tăng khoảng
9,7 tỉ USD trong giai đoạn
2021-2030. Thu nhập bình
quânđầungười tại đâycũng
tăng lên5.000USDvàonăm
2020 và 12.500 USD vào
năm 2030.
. Bắc Vân Phong và Phú
Quốcthìsao, thưaBộtrưởng?
+ Tại đặc khu Bắc Vân
Phong, ước tính Nhà nước
thuđượckhoảng1,2 tỉUSD
từ thuế, phí và 1 tỉ USD từ
các nguồn thu từ đất. Các
doanh nghiệp tạo giá trị
gia tăng khoảng 10 tỉ USD
trong giai đoạn 2017-2030;
mức thunhậpbìnhquânđầu
ngườicũngđạtkhoảng4.000
USDvàonăm2020và9.500
USD vào năm 2030.
Tại đặc khu Phú Quốc,
ước tínhNhànước thuđược
khoảng 3,3 tỉ USD từ thuế,
phí và cácnguồn thu từđất,
cácdoanhnghiệp tạogiá trị
gia tăng khoảng 19 tỉ USD
trong giai đoạn 2017-2030;
mức thunhậpbìnhquânđầu
ngườiđượcnâng lênkhoảng
5.300USDvàonăm2020và
13.000USDvàonăm2030.
Ngoài ra, theo tính toán
của cácđịaphương, việc áp
dụngcáccơchế, chính sách
ưu đãi vượt trội phát triển
đặc khu sẽ tạo thêm nhiều
việc làm mới cho người
lao động, gia tăng thu nhập
bình quân đầu người. Cụ
thể như tới năm 2030, Vân
Đồn tạo thêm việc làmmới
cho khoảng 132.000 người
vớimức lươngbìnhquân là
9.500 USD/năm; Bắc Vân
Phong tạo thêmviệc làmmới
cho khoảng 65.000 người
vớimức lươngbìnhquân là
9.000 USD/năm. Còn Phú
Quốc tạo thêmviệc làmmới
cho khoảng 57.600 người.
. Xin cámơnBộ trưởng.
■
Thủ tướngNguyễnXuânPhúc
mớiđâyđãnhất trícần tạo lập
khung thểchếvượt trộiđểphát
triểnbađơnvịhànhchính-kinh
tếđặcbiệt (gọi tắt làđặckhu)
VânĐồn (QuảngNinh),BắcVân
Phong (KhánhHòa)vàPhúQuốc
(KiênGiang).Thủ tướngcũng
giaoBộKH&ĐThoàn thiệndự
luậtđơnvịhànhchính-kinh tếđặc
biệt làmcơsởpháp lýcho
địnhhướngquan trọngnày.
Từnăm2013,TrungQuốcđãchủtrươngphát
triểnkhu thươngmại tựdoThượngHải theo
môhìnhđặckhukinh tế thếhệmới với cáccơ
chế, chínhsáchưuđãimạnhmẽhơn.Đặckhu
ThượngHải được sápnhập từbốnkhu tựdo
thươngmạigồm: cảnghàngkhông, khucảng
biển,khulogisticsvàkhuthươngmại,tàichính.
Đặc khuThượngHải cũngđược thí điểm sản
xuấtvàgiao thươngcáchànghóabị cấmở thị
trường trongnước.
Cuối năm2013, NhậtBảnđãphát triển sáu
vùngđặckhuchiếnlượcquốcgiađểđẩynhanh
tiến trìnhphụchồi kinh tếdựa trênba trụcột:
phát triểnđầu tư tưnhân,baogồmcả thuhút
mạnhđầu tưnướcngoài;đổimới và thuận lợi
hóatrongquảnlýlaođộng;tậptrungpháttriển
mộtsốngànhkinhtếchủlựcvớicôngnghệcao
sáng tạo trongmỗivùngđặckhu.
Thái Lan bắt đầu thí điểm triển khai xây
dựngnămđặc khukinh tếvàonăm2014và
phát triển thêm năm đặc khu kinh tế khác
vào cuối năm 2016ở các khu vực cửa khẩu
biêngiớinhằm tạo racácđộng lựcphát triển
kinh tếvùngvàphát triểnmộtsốngành, lĩnh
vực thenchốt.
Năm2014,MyanmarthôngquaLuậtĐặckhu
kinh tếđểápdụng chobađặckhukinh tế là
Dawei,ThilawavàKyaukphyu.Đểđónđầucuộc
cáchmạngcôngnghiệp lần thứ tư (dựkiếnsẽ
diễn ra trongvòng15-20năm tới).
Một sốquốcgianhưĐức,Mỹ,... đãbắt đầu
triểnkhainghiêncứuxâydựngmôhìnhthành
phốcôngnghiệp-côngnghệcaothôngminh.
Môhìnhnàyđượcxâydựngnhằmhỗ trợcho
việcchuyểnđổi từ tựđộnghóasảnxuấtcông
nghiệpdựatrênviệcứngdụngcôngnghệđiện
tửvàthôngtinsanghệthốngsảnxuấtđượckết
nốiquamôi trườngmạngkhôngdây.
Một sốđặckhu trên thếgiới
