11
THỨBẢY
19-8-2017
Hậuquảkhó lườngnếu tận thu thuế
Tính đến hết tháng 7, chi thường xuyên đã lên tới gần
511.300tỉđồng, tăng7,4%sovớicùngkỳnămtrướcvàchiếm
hơn73% sốchi ngân sách.
Nhiềuchuyêngiakinh tếcho rằngcáigốccủavấnđề là tiết
giảm chi chứ khôngphải nới rộng thunhưhiệnnay. TS Lưu
BíchHồphân tíchviệcBộTài chínhđề xuất tăng thuếVAT là
mộtphươngcách tăng thuchongân sách trongbối cảnheo
hẹpnhưhiệnnay. Cóđiềugiải phápnày trực tiếpđánh vào
túi tiềncủangười dân, làmhạnchế tiêudùng.
Rõ ràng tăngVAT làmộtgiảipháp tình thếvàkhôngmang
tínhbền vững, tác động không tốt đếndân sinh và kinh tế.
Trong khi đó, lẽ ra chúng ta cần cónhữnggiải pháp căn cơ
hơn. Chẳnghạnnhưgiảm chi thường xuyên. Đươngnhiên,
việc giảm chi thường xuyên cũngphải gắn với tinhgiảnbộ
máy, giảmđầumối cơquanhànhchính.
“Một khi VAT được quyết định tăng thì cũngđồngnghĩa
vớiviệcchi tiêungânsáchchẳngnhữngkhôngđượcxemxét
theohướngsiếtchặt lại,màcónguycơngàycàngtăngkhidù
saonóvẫncòntìmđượcnguồnthu.Hậuquảcuốicùngchỉcó
ngườidân,đặcbiệt lànhững tầng lớpyếu thế, thunhập thấp
bịảnhhưởngtiêucựckhinhữnghànghóa,dịchvụchất lượng
ngàycàngxa rờihọ”-TSLưuBíchHồnêuýkiến.
CHÂNLUẬN
Kinh tế
QUANGHUY-THÙYLINH
B
ộTài chínhđãđềxuất
tăng thuế giá trị gia
tăng (VAT) từ10% lên
12%kể từđầunăm2019.Bộ
này cũng loại một số hàng
hóa thiết yếukhỏi nhómưu
đãi thuếVAT, đồng thời đưa
hàng loạt nhóm hàng hóa,
dịchvụ lâunaykhông thuộc
đối tượngchịu thuếVATnay
phải gánh thêm.
Điềunàycũngđồngnghĩa
hànghóa sẽ tănggiá, người
dân sẽ thắt lưngbuộcbụng,
chi tiêu íthơn.Doanhnghiệp
(DN) sẽ khó tiêu thụ sản
phẩm, lợi nhuận giảm nên
nộp thuế cũng giảm theo.
“Chắc phải bỏ
nước sạch,
dùngnước ngầm”
Nghe thông tin trên báo
đài vềviệcđềxuất tăng thuế
VAT, chị Thanh Hiền, nhà
ở quận 12, TP.HCM tỏ ra
rất bức xúc vì chi phí sinh
hoạt, tiêudùngcủasáungười
tronggiađìnhchị chắcchắn
tăng lên, khókhăn lại chồng
khó khăn.
“Tôi bứcxúcnhất là thuế
VATnướcsạch tăngquácao,
người dânchịu saonổi.Giờ
tính sơnhà tôimỗi thángđã
tốn500.000đồng tiềnnước
sạch, nếu tính cả thuếVAT
5% thì số tiền chi chonước
là525.000đồng/tháng.Nếu
áp dụng tăng thuếVAT lên
12% như đề xuất của Bộ
Tài chính, tôi phải đóng tới
560.000 đồng/tháng. Kiểu
này chắc có lẽphải quay lại
dùng... nước ngầm cho đỡ
tốn” - chị Hiền ngao ngán.
Cũng theo chịHiền, hiện
nay mỗi tháng đóng tiền
điện660.000đồng, baogồm
10%VAT nhưng nếu tăng
lên 12%, chị phải đóng tới
672.000đồng.Nhưvậy chỉ
tính riêng hai khoản điện
và nước, chị phải chi thêm
47.000đồng/thángnếu tăng
thuếVAT.
Đómớichỉ làmứcchi thêm
của hai khoản điện, nước
trong hàng trăm khoản chi
mànhà chịHiềnphải bỏ ra.
“Giácảhànghóa sẽ ténước
theo mưa, một đợt bão giá
sẽ xảy ra nếu áp thuế VAT
mới. Chúng tôi buộc phải
giảm chi tiêu thôi” - chị
Hiền bày tỏ.
CònđốivớinhiềuDN,việc
tăng thuế cũng vấp phải sự
phản đối vì ảnh hưởng của
nó rất lớn lên chi phí đầu
vào lẫnsảnxuất,kinhdoanh.
ÔngLêDuyHiệp,Chủ tịch
HiệphộiDNLogisticsViệt
Nam,phân tíchviệc tăng thuế
VATđồngnghĩavới chi phí
đầu vào củaDN tăng lên.
“Giá cước vận tải, xăng
dầu nếu tăng thuế VAT từ
10% lên12% sẽ ảnhhưởng
rất lớn đến ngành dịch vụ
logisticscủaDN.Hiện tạichi
phí cho hoạt động logistics
tạiViệtNamchiếmđến25%
GDP, trongkhi tại cácnước
trong khu vực và thế giới
chỉ chiếm 10%-13%GDP.
Nếu tăng thuế VAT đồng
nghĩa đẩy chi phí logistics
tăngcaohơnkhiếnDN tăng
chi phí, hànghóaViệtNam
giảm tínhcạnh trạnhvới các
nước” - ôngHiệp lo lắng.
“Trămdâu lại đổđầu
ngườimuanhà”
Hai ngày sauđềxuất tăng
thuế VAT từ 10% lên 12%
và đánh thuếVAT với hoạt
độngchuyểnquyền sửdụng
đất củaBộTài chính, ngày
17-8, Hiệp hội Bất động
sản TP.HCM (HoREA) đã
cóvănbản trìnhThủ tướng
Chínhphủvàcácbộ, ngành
liênquan.Vănbảnnàynêu
rõ:ThuếVAT tác động trực
tiếpđếnngười tiêudùngvà
hàng chục triệungười sẽ bị
ảnh hưởng nặng nề.
“Việc đề xuất tăng thuế
VAT lên 12% theo phương
án củaBộTài chính sẽ dẫn
đến mặt bằng giá nguyên
nhiênvật liệu, nhận thầu thi
công, nhân công... tăng lên.
Người tiêu dùng khi mua
bất động sản sẽ phải oằn
lưngchịuđựnggiánhà tăng
cao” - HoREAnhấnmạnh.
ĐặcbiệtHoREAcho rằng
đề xuất đánh thuếVAT với
hoạt động chuyểnquyền sử
dụngđất sẽđẩygiábánnhà
đội lên cao. Bởi theo quy
định hiện nay, khimua nhà
đất người dân không phải
chịu thuếVAT tiền sửdụng
đất.Thậmchí ôngLêHoàng
Châu,Chủ tịchHoREA,nhận
định nếu tính cả thuế VAT
khi chuyển nhượng quyền
sửdụngđất, ngườimuanhà
phải “nộp thuếchồng thuế”:
NếutăngthuếVATtheođềxuấtcủaBộTàichínhthìbệnhnhân,người thunhậpthấp,ngườinghèo...
làmộttrongnhómđối tượngbị tácđộngmạnh.Ảnh:HOÀNGGIANG
Tăngsốc thuếVAT:Bãogiá
sẽậpđến
Thuếgiátrịgiatăngsẽđẩygiánhàlêncaongấtngưởngkhiếngiấcmơmuanhàxadần.
Tăng thuếvì chưaphùhợpvới
thông lệquốc tế?
Lý giải về đề xuất tăng thuế VAT, ông PhạmĐình Thi,
Vụ trưởngVụ Chính sách thuế Bộ Tài chính, nói: Để tăng
nguồn thubùđắp chonguồn thugiảmdogiảm thuế thu
nhập, các nước chuyển hướng sang tăng thuế tiêu dùng
tức thuếVAT và thuế tiêu thụ đặc biệt... Qua đó đảm bảo
nền tài chínhquốcgiaan toàn, bềnvững, hỗ trợDNvàphù
hợp thông lệquốc tế.
“Mứcthuếsuấtthôngthường10%hiệnnaytươngđối thấp,
chưaphùhợpvới thông lệquốc tế, khóđảmbảoan toàn tài
chínhquốcgia”- đại diệnBộTài chínhnêu.
Từ lập luận trên, ngoài đề xuất tăng thuếVAT từ 10% lên
12%, BộTài chínhcũngđềxuất loạimột sốnhómhànghóa,
dịch vụ được ưu đãi thuếVAT sang nhóm chịu thuế thông
thường, dùđây lànhữnghànghóa thiết yếucủangười dân.
Nhữnghànghóa, dịch vụnày sẽ tăng thuếVAT từ 5%hiện
hành lên12%nhưnướcsạchsinhhoạt,biểudiễnnghệthuật,
thi ngườimẫu, bóngđá…
Ngoài ra, BộTài chínhđềxuất loạimột sốnhómhànghóa
khỏi khu vực ưu đãi về thuếVAT và bệnh nhân cũng nằm
trong nhóm bị ảnh hưởng của việc tăng thuế. Cụ thể như
bông, băngvệ sinhy tế; thuốcphòngbệnh, chữabệnh...
Giá nhà sẽ tăng
chóngmặt
Đó làthờithanthởvà lo lắng
của bàTốngMỹHạnh, nhà ở
quận 9, TP.HCM. BàHạnhnói:
“Thoạt nghemức tăng thuế
VAT thêm2%cóvẻnhưkhông
lớnnhưngđối với lĩnhvựcbất
độngsảnthìđây làtácđộngsẽ
vôcùngkhủngkhiếpvìnhà,đất
cógiátrị lớn.Khihàng loạtmặt
hàngcấu thành sảnphẩmcăn
nhànhưcát,gạch,ximăng, sắt
thép,…đều chịu chi phí đầu
vào tăng thì đươngnhiêngiá
nhàsẽphải tăng”.
Vídụ,nếugiá trịmộtcănhộ
khoảng1 tỉ đồngở thời điểm
hiệnnay,khithuếVATtăngthêm
2%vàođầunăm2019, giácăn
hộnàycó thể sẽbịđội lên1,1-
1,2tỉđồng/căn.Đó làchưatính
ngườimuanhàcònphải cõng
thêm cả thuếVAT khi chuyển
nhượngquyềnsửdụngđất…
Tiêu điểm
TăngthuếVATchỉthu lợi
trướcmắtchongânsách
nhưngnguycơtạora
nhiềuhệ lụyxấuchonền
kinhtế.
Tiền sửdụngđất, 10% thuế
VAT tiền sử dụng đất, 10%
chi phí xâydựngvà chi phí
khác. Nhiều người dân sẽ
phải đóng thuế VAT từ lúc
muađất, sauđómuanhà lại
phải nộp thuế VAT. Đây là
gánhnặngvới người nghèo
muốnmua nhà.
Từ góc nhìn DN, ông
NguyễnMinhKhang,Quyền
Tổng Giám đốc Tập đoàn
LDG, tính toánkhi thuếVAT
bị đẩy lên sẽ tác động tiêu
cựcđến thị trườngbất động
sản.ÔngKhangví dụ:Nếu
có10kháchhàngmuốnmua
trong bối cảnh hiện tại thì
khi thuếVAT tăng lên12%,
chắcchắnsố lượnggiaodịch
thành công sẽ giảm xuống
còn 6-7 người.
Hơn nữa, nếu tăng thuế
VAT vào đầu năm 2019 có
thể cũng sẽ là thời điểm thị
trường bất động sản đang
trên đà đi xuống. Cộng
hưởngnhữngyếu tốnày thì
chắc chắnbức tranh của thị
trườngbất động sản sẽ“khó
mà tươi sáng được”.
Khôngnên cứ chăm
chăm tăng thuế
Chuyêngiakinh tếNguyễn
TríHiếuchỉ ra thuếVAT tăng
sẽkhiếnngườidânchi tiêu ít
đi, buộc thắt lưngbuộcbụng
khi giáhànghóa tăng.Tăng
VAT10% lên12% là rất lớn
vì không chỉ tác động trực
tiếp vào các mặt hàng tiêu
dùngmà còn tác động gián
tiếp qua nhiều nhóm hàng
và dịch vụ khác.
“Giải phápmà tôi đềnghị
làkhôngnên tăngđồng loạt
thuế VAT. Trong trường
hợp buộc phải tăng thì có
thể xem xét tăng thuếVAT
hiệnđangưuđãi ởmức5%
cho dịch vụ vui chơi, giải
trí hoặcmang tính chất văn
hóa… để có thể có nguồn
thu cho Chính phủ” - ông
Hiếu góp ý.
Đồng quan điểm, luật sư
Trần Xoa, Giám đốc Công
tyLuậtMinhĐăngQuang,
cho rằngviệc tăng thuếVAT
làm hạn chế tiêu dùng và
mâu thuẫn với các chính
sách củaChínhphủvềkích
thích tiêu dùng. Người dân
giảm chi tiêu dẫn tới tiêu
thụhànghóagiảm,DNbuộc
phải giảm sản xuất, khi đó
nhiềungười laođộngbịmất
việc làm.
“Như vậy, việc tăng thuế
VAT sẽ dẫn tới hiệu ứng
ngược: Nhà nước tăng thu
được số tiền thuế trướcmắt
nhưng lại thất thuvềsau.Khi
sứcmua tiêudùnggiảm,DN
giảm sản xuất, giảm doanh
thudẫnđếnnguồn thu thuế
thu nhậpDN giảm. Tức lợi
trướcmắt, thiệt hại lâudài.
Do vậy, để tăng nguồn thu
từ thuế thì việc cần làm là
phải tạođiềukiệnchoxãhội
phát triển,DNphát triểnvà
người dân có thu nhập cao
hơn. Chứ không phải cứ
chămchăm tăng thuế” - luật
sưXoa nói.■
