CHỦNHẬT 24-9-2017
3
TUẦN THỜI SỰ
Luật&Đời
Khoảngtốivụ
VNPharmasẽđược
bóctrần
Vậy là saugầnmột thángkể từngàyTANDTP.HCM
tuyên ánvụVNPharma, ngày23-9VKSNDCấp cao tại
TP.HCMđã chính thứckhángnghị, đềnghịTAND cùng cấp
hủy ánđểđiều tra, xét xử lại.Động thái tố tụngnày làkhởi
đầu cho tiến trìnhxemxét lại vụ ánmột cáchkháchquan,
toàndiện, đúngbản chất nhưdư luậnxãhội từngmongđợi.
Cònnhớngay saukhiTANDTP.HCM tuyênáncácbị cáo
phạm tội buôn lậu (và tội làm giả con dấu, tài liệu của cơ
quan, tổ chức) vớimức án cao nhất là 12năm tù, PhápLuật
TP.HCMđãcóbàinhậnđịnh tòaxử tộinày làsai luật.Bởiđối
chiếuvớiquyđịnh tại cáckhoản22, 23, 24Điều2LuậtDược
2005 thìlô hàng 9.300 hộp (có nhãn ghi là) thuốc H-Capita
mà các bị cáonhậpvề là thuốc giả.Và hànhvi nhập lôhàng
(gọi là thuốc) nàyđểbán ra thị trường của cácbị cáođã thỏa
mãn dấu hiệu cấu thành của tội buôn bán hàng giả là thuốc
chữa bệnh (Điều157BLHS 1999).
Côngbằngmànói, trongvụ ánnàyhànhvi của cácbị cáo
vẫn códấuhiệu của tội buôn lậu.Tuynhiên,TSPhanAnh
Tuấn,TrưởngbộmônLuật hình sự -ĐHLuậtTP.HCM, đã
lập luận rất thuyết phục rằng:Nếuhànhvi phạm tội xâmhại
nhiềukhách thể thì phải lựa chọnkhách thểnào thểhiệnđầy
đủbản chất nguyhiểm choxãhội nhất đểđịnh tội; trongvụ
ánnày, hànhvi của cácbị cáoxâmphạm chếđộquản lýnhà
nướcđối với thuốc chữabệnh (khách thể của tội buônbán
hànggiả là thuốc chữabệnh), thểhiệnbản chất nguyhiểm
choxãhội hơn là chếđộquản lýngoại thương củaNhànước
(khách thể của tội buôn lậu); tínhnguyhiểmđóđược thể
hiệnở chỗ tội buôn lậu cómức án caonhất là chung thân
nhưng tội buônbánhànggiả là thuốc chữabệnh cómức án
caonhất là tửhình…
Thếnhưngđâuđóvẫn có lập luận rằngkết luậngiámđịnh
củahội đồnggiámđịnh thuộcBộY tếnói lô “thuốc”màVN
Pharmanhậpvề chỉ “kém chất lượng” chứkhôngphải là
thuốcgiả. Bằng chứnghọdẫn ra làkết luậnnói trênghi rõ lô
thuốcnày chứa97%hoạt chất capecitabine (làhoạt chất để
chữabệnhung thư). Lý lẽnày thoạt nghe cũng có lýnhưng
thửđưamột ví dụ ta sẽ thấynókhôngổn chút nào.
Ai từnghọchóahọc cũngbiết rượumà tauống (còngọi
là rượu etylic, ancol etylichoặc etanol) có công thứchóa
học làC
2
H
5
OH. Cồnhóahọc cũng có công thức (cấu tạo) là
C
2
H
5
OH.Vậy có thểnào lấynước lãpha cồnđể cho radung
dịch chứa97% etanolC
2
H
5
OH rồi bảođó là rượu,mời anh
nâng cốcđượchaykhông?
Ngoài ra, nguyênvănkết luậngiámđịnhnói trênghi vầy:
“Lô thuốcH-Capita chứa97%hoạt chất capecitabine - là
thuốckhông rõnguồngốc, kém chất lượng, khôngđược sử
dụng làm thuốc chữabệnh chongười”.Trời ạ, cái thứmà
“khôngđược sửdụng làm thuốc chữabệnh chongười”mà
lại bảokhôngphải làgiả thì khôngbiết nó thật ở chỗnào,
nódùngđể làmgì!Nênnhớ, thuốcgiảkhácxa thuốckém
chất lượng; thuốckém chất lượng có thểxài được (tuyhiệu
quảkhông cao) nhưng thuốcgiả thì tuyệt đối khôngđược sử
dụngvì nếu sửdụng thì hậuquả rất khó lường!
Có lẽvì vậymàVKSNDCấp caođã cho rằngkết quả
giámđịnhnói trên cómâu thuẫn, khôngphùhợpvới quy
địnhpháp luật và thực tếkháchquan củavụ án.Việnnày
cho rằng: “Kết luậngiámđịnhnói thuốckhôngdùngđược
chongười nhưng cácđối tượngnày lại nhậpvềđể chữabệnh
chongười; lẽ raphải kết luận là thuốcgiảnhưng lại kết luận
là thuốckém chất lượng”.
Mặcdùkhángnghị củaVKSNDCấp cao cho rằng cần
phải giámđịnh lại nhưng tôi trộmnghĩ,maymắn làm sao
trongkết luậnnàyđã có cụm từ cốt tử “khôngđược sửdụng
làm thuốc chữabệnh chongười”.Nóđãbộc lộgầnnhư toàn
bộbản chất vấnđềđểđập lạimọi luậnđiệu cho rằngđây
khôngphải là thuốcgiả, thậm chí (cái gọi là) thuốcnày còn
có thể sửdụngđượcvì nó chứađến97%hoạt chất chữa
bệnhung thư!
Hyvọng saukhángnghị củaVKSNDCấp cao, vụ án sẽ
được làm sáng tỏ, kể cảmọi ngócngách củaquy trình thẩm
địnhhồ sơnhập thuốc từCụcQuản lýdược -BộY tếvà cả
sựđenđúa, nhớpnháp củakhoản chi hoahồng7,5 tỉ đồng.
NGÔTHÁIBÌNH
TrungQuốc:Chitiêucósựkhácbiệt lớn,cóthểbịyêucầu
giảithíchvềnguồngốc
Khoảngtrốngxử lýtàisảnbấtminh
củaquanchức
Vấn đề xử lý tài sản bấtminh của ta đang rất bế tắc. Người ta cứ bảo
nuôi heo, bán chổi đót...
Sau hơn 10 năm thực hiện, Luật PCTN đã bộc
lộ những bất cập, hạn chế, phải tiến hành sửa đổi.
Một trong những số đó là chưa có biện pháp xử lý
đối với tài sản bất minh, tài sản không giải trình
được nguồn gốc của quan chức. Tuy nhiên, tại lần
sửa đổi này, nội dung xử lý tài sản bất minh của
quan chức vẫn bị bỏ ngỏ…
Những quan chức giàu bất thường
Thời gian qua, các vụ việc quan chức giàu bất
thường với khối tài sản khổng lồ được báo chí liên
tục đưa tin. Điển hình nhất là khối tài sản của gia
đình bàHồThị KimThoa, nguyênThứ trưởngBộ
CôngThương.Cụ thể, giađìnhbàHồThịKimThoa
nắm giữ 11,8 triệu cổ phiếuCông tyCPBóng đèn
ĐiệnQuang (Công tyĐiệnQuang), chiếm34,12%
vốn điều lệ doanh nghiệp, riêng bà Thoa nắm giữ
1,7 triệu cổ phiếu có giá trị ước tính khoảng 80
tỉ đồng. Điều đáng nói là số tài sản trên bà Thoa
và gia đình có
đượckhi bàđược
Bộ Công nghiệp
(nay là Bộ Công
Thương) phân
công làm lãnh
đạoCông tyĐiện
QuangvàđượcBộ
giaonhiệmvụ cổ
phần hóa doanh
nghiệp này. Sai
phạmcủabàThoa
đã được kết luận
Ủy banKiểm tra
Trung ương chỉ
rõ, trong đó nổi
lên việc bàThoa
đã có hàng loạt
vi phạm trong
quá trình cổ phần hóa Công tyĐiệnQuang. Đồng
thời, trong thời gian dài bàThoa nhiều lần kê khai
tài sản, thu nhập không đúng, không đầy đủ theo
quy định về kê khai tài sản, thu nhập, vi phạm
quy định về những điều đảng viên không được
làm. Theo đó, bàThoa bị đề nghịmức cảnh cáo và
mới đây, ngày 16-8, Thủ tướng Chính phủ đã có
quyết địnhmiễn nhiệm chức thứ trưởng Bộ Công
Thương của bà Thoa.
Hay như trường hợp của ông Phạm Sỹ Quý,
Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Yên Bái. Ởmột tỉnh
nghèo, với đa phần người dân có mức thu nhập
thấp, tỉnh hằng năm phải xin trợ cấp gạo của trung
ương nhưng quan chức này lại sở hữu một biệt
phủ hoành tráng với phòng ốc, hồ bơi tráng lệ.
Giải thích nguồn gốc tài sản này trên báo chí, ông
Quý cho biết có từ vay ngân hàng, mượn bạn bè
và quá trình lao động “nuôi heo, buôn chổi đót”
của ông và gia đình.
Khó thuhồi tài sảnbấtminhcủa
quanchức
LuậtPCTNhiệnhànhđãdànhriêngmộtmụcvới tám
điều(từĐiều44đếnĐiều51)đểquyđịnhvềminhbạch
tàisảncủaquanchức.Qua tổngkết10năm thihànhLuật
PCTNcókhoảng99%đối tượngphảikêkhaiđãkêkhai,
98%kêkhaiđúng thờihạnnhưnghàng triệubảnkêkhai
mà chỉ gần 5.000 trường hợp được kiểm tra, trong đó
phát hiện17 trườnghợp là kê khai chưa đúng, kết quả
xử lýcũng“nhẹnhàng”.
Dự thảoLuậtPCTNsửađổi lầnnàyđãđưanhiềuquy
địnhhơnvềviệckêkhai tài sảnvới 29điều (từĐiều38
đếnĐiều66,mục3chươngIII).Đặcbiệtcácbảnkêkhai
đãđượcquản lý tập trunghơn, tiến tới thành lậpcơsởdữ
liệuquốc gia về tài sản của quan chức. Dự luật đã quy
định rất rõ các cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập, có
thẩmquyềnxácminh tài sảnvàđềnghị xử lý theoquy
địnhcủapháp luật.Tuynhiên,dự luật cũngchưađềcập
đếnviệcxử lý tài sảnbấtminh, tài sảnkhônggiải trình
đượcnguồngốccủa
quanchức.
Traođổivới
Pháp
LuậtTP.HCM
chiều
22-9, TSNguyễn
ĐìnhQuyền,Viện
trưởngViệnNghiên
cứu lập pháp của
Quốchội, chohay
ngaycảvới tài sản
thamnhũng thì thu
hồiđượccũngrấtkhó
khăn,thựctếthuhồi
đượcrấtít.Cònđối
vớitàisảnbấtminh,
tài sản không giải
trình được nguồn
gốccủaquanchức
thì cơchếhiệnhành“vềcơbản làkhông thuhồiđược”.
“Việcxử lý tài sản thamnhũnghiệnnayđangxử lý theo
quyđịnhcủaBLHS.Nghĩa làphải chứngminhhànhvi
tham nhũng của quan chức cómối quan hệ nhân quả
với tài sản của họ thìmới tịch thu được. Chứ kể cả họ
cóhànhvi thamnhũngnhưngkhôngchứngminhđược
mối quanhệgiữahànhvi thamnhũngđóvới tài sảnhọ
cóđược thì cũngkhông thuhồiđược” -ôngQuyềnnói.
“Hiệngiờdựán luậtcũngkhôngbổsungđượccơchế
xử lý tài sảnbấtminh củaquan chức, khôngphải là cơ
quan soạn thảo khôngmuốn bổ sung vào đâu, mà với
điềukiện củanước ta chưa có cáchkhả thi nàođể thực
hiệnviệcđó cả, donướcmình chưakiểm soát được tài
sảncủamọi thànhviên trongxãhội, trongđócó tài sản
củangười có chứcvụ, quyềnhạn.Vì vậy, vấnđềxử lý
tài sảnbấtminhcủa tađang rất bế tắc.Đấyngười tacứ
bảo“nuôi heo, bánchổi đót”đểxâybiệt phủởYênBái
đónhưngkhôngcócơchếđểxử lýđối với tài sảnđó”
- ôngQuyền nói.
TRỌNGPHÚ
Điều395BLHSnăm1997 (sửađổi,bổsungcác
năm1999, 2011) củaTrungQuốcquyđịnhvề tội
làmgiàubấtchính:“Bấtkỳcôngchứcnàocó tài
sảnhoặcchi tiêu rõ ràngvượtquá thunhậphợp
pháp, nếucósựkhácbiệt lớn thì có thểbị yêu
cầugiải thíchvềnguồngốc tài sảncủangười
đó.Nếucôngchứckhông thểgiải thíchđược
vềnguồngốchợpphápcủa tài sản thìphần
tài sảnvượtquá thunhậphợpphápcủahọsẽ
bị coi là tài sảnbấthợpphápvàbịphạt tùđến
nămnămhoặccải tạokhônggiamgiữ, tài sản
vượtquá thunhậphợpphápsẽbị tịch thu.Công
chứcphải thôngbáovới cơquannhànướccó
thẩmquyềnvề tài khoảnngânhàngcủamìnhở
nướcngoài theoquyđịnhcủapháp luật.Nếuai
cókhoản tiềngửiởcácngânhàngnướcngoài
lớnmàkhông thôngbáovới cơquannhànước
có thẩmquyền thìbịphạt tùđếnhainămhoặc
cải tạokhônggiamgiữ.Trườnghợpmàhànhvi
viphạm ítnghiêm trọng thì côngchứcđósẽbị
ápdụngcáchình thứckỷ luậtbởi cấpcó thẩm
quyềnquản lýcaohơn”.
