7
Pháp luật
&
cuộc sống -
ThứBa25-6-2019
LS
HỒNGỌCDIỆP
H
ôm nay, 25-6, TAND quận 4
(TP.HCM) sẽ xét xử kín ông
Nguyễn Hữu Linh (cựu phó
viện trưởng VKSND TPĐà Nẵng),
bị truy tố theo khoản 1 Điều 146
BLHS 2015 về tội dâm ô đối với
người dưới 16 tuổi, có mức án từ
sáu tháng đến ba năm tù. Đây là
vụ án có thể xem là hội đủ các điều
kiện cần thiết để tạo ra một “án lệ
Nguyễn Hữu Linh”, nhất là trong
bối cảnh chưa có hướng dẫn chính
thức về tội danh này.
Đủ điều kiện thành án lệ
Khoản 1 Điều 2 Nghị quyết
03/2015 của Hội đồng Thẩm phán
TANDTối cao (Nghị quyết 03/2015)
quy định về tiêu chí lựa chọn án lệ.
Theo đó, một trong những yêu cầu
để bản án, quyết định có hiệu lực
pháp luật của tòa án được xem là
án lệ là khi bản án, quyết định đó
“chứa đựng lập luận để làm rõ quy
định của pháp luật còn có cách hiểu
khác nhau…”.
Thực tiễn cho thấy trong quá trình
giải quyết nội dung tin báo, tố giác
về tội phạm đối với vụ án Nguyễn
Hữu Linh đã có nhiều cách hiểu
khác nhau thế nào là hành vi dâm
ô. Ngay cả nội dung hướng dẫn tại
Thông tư liên tịch số 01/1998 giữa
TANDTối cao, VKSNDTối cao và
Bộ Nội vụ (nay là Bộ Công an) về
việc xác định hành vi dâm ô cũng
được đưa ra soi rọi, mổ xẻ.
Theo đó, một số ý kiến cho rằng
chưa có căn cứ vững chắc để truy
cứu trách nhiệm hình sự đối với ông
Linh. Bởi theo quy định của điều
luật, hành vi dâm ô đối với người
dưới 16 tuổi được xác định là hành
vi của người phạm tội như sờ, bóp…
vào những bộ phận kích thích tình
dục của trẻ em. Tuy nhiên, hình
ảnh do camera ghi lại thì lại không
xác định được ông Linh có hành vi
sờ, bóp vào bộ phận kích thích tình
dục của bé gái. Mặt khác, điều luật
cũng không quy định rõ những bộ
phận kích thích tình dục trên cơ thể
của trẻ em là những bộ phận nào.
Ở góc nhìn khác, có ý kiến lại
cho rằng khi mô tả hành vi khách
quan của tội phạm, quy định của
điều luật được cấu tạo theo hướng
mở (thể hiện bằng dấu…). Vì thế,
không nhất thiết người phạm tội phải
có những hành vi sờ, bóp như điều
luật đã mô tả, mà bất kỳ hành vi nào
tác động lên cơ thể thuộc bộ phận
kích thích tình dục của trẻ em đều
phải được xem là nằm trong chuỗi
hành vi khách quan của tội phạm.
Hình ảnh từ camera cho thấy ông
Linh đã ép hôn và dùng tay sờ soạng
lên cơ thể của bé gái. Góc quay cũng
thể hiện rõ hành vi của ông Linh là
có tính chất thô bạo vào các vị trí
trên cơ thể bé gái (hai bên má và
phần bụng). Đây đều là những bộ
Án lệ Nguyễn Hữu Linh,
tại sao không?
VụNguyễnHữu Linh được xem là hội đủ các điều kiện cần thiết để tạo ramột án lệ, nhất là trong bối cảnh
chưa có hướng dẫn chính thức về tội danh này.
HìnhảnhôngNguyễnHữuLinhgí bégái, dâmô trong thangmáy. (Ảnhcắt từclip)
phận, những vùng cơ thể có khả
năng gây kích thích tình dục nên
hành vi của ông Linh có đủ yếu tố
cấu thành tội phạm.
Như vậy, cùng một quy định pháp
luật nhưng khi áp dụng vào thực
tiễn lại dẫn đến nhiều cách hiểu
khác nhau. Do đó, theo tinh thần
quy định tại khoản 1 Điều 2 Nghị
quyết 03/2015, khi xét xử, tòa án
cần phải đưa ra lập luận để làm rõ
nội dung của quy phạm pháp luật
còn có cách hiểu khác nhau này.
Tòa cần đưa ra quan điểm
pháp lý
Về nguyên tắc, để hình thành nên
một án lệ, việc đầu tiên là bản án
phải đưa ra được quan điểm pháp
lý. Nghĩa là những lập luận và lý lẽ
của bản án không chỉ có nội dung
khẳng định một hành vi nào đó là
đúng hay sai, có tội hay không có
tội, mà còn phải khái quát hóa được
đường lối xét xử từ vụ án cụ thể ấy
thành một nguyên tắc chung, mang
tính tiền lệ.
Muốn vậy, quan điểm pháp lý
hàm chứa trong nó phải là lời giải
thích về tính hợp lý trong đường lối
xét xử đối với vụ án. Tức là nó cho
phép người ta hiểu được vì sao bản
án lại kết luận vụ việc theo chiều
hướng này mà không phải là chiều
hướng khác.
Như vậy, khi xét xử vụ án này,
ngoài những nhận định thông
thường như hành vi của bị cáo có
đủ yếu tố cấu thành tội phạm hay
không, quy phạm pháp luật nào sẽ
được áp dụng để xem xét hành vi
phạm tội thì bản án còn phải chứa
đựng lập luận mang tính giải thích
về cách hiểu đối với nội dung của
quy phạm pháp luật được áp dụng.
Nói cách khác, bản án phải làm rõ
nội dung của điều luật này phải
được hiểu như thế nào, vì sao tinh
thần của điều luật phải được hiểu
theo ý nghĩa này mà không phải là
ý nghĩa khác.
Một khi các lập luận về việc
giải thích pháp luật như trên được
TAND Tối cao công nhận thì bản
án sẽ trở thành án lệ và có giá trị
áp dụng chung cho những vụ việc
tương tự. Thông qua việc xét xử vụ
án này, tòa án các cấp có thể tạo ra
một án lệ về giải thích pháp luật
đối với hành vi dâm ô với người
dưới 16 tuổi.•
Khi xét xử, tòa án cần
phải đưa ra lập luận để
làm rõ nội dung của quy
phạm pháp luật còn có
cách hiểu khác nhau này.
Tòa xử kín nhưng bên ngoài vẫn “nóng”
Chiều 24-6, trao đổi với Pháp Luật TP.HCM, thẩm phán Nguyễn Hải
Nam, Phó chánh án TAND quận 4 (chủ tọa), xác nhận sáng nay phiên tòa
sẽ diễn ra như dự kiến. Vụ án được tòa xét xử kín nhưng sẽ tuyên án công
khai. Việc phối hợp chuẩn bị công tác an ninh, giữ trật tự cho phiên tòa
đã và đang được thực hiện.
Một ngày trước phiên tòa, nhiều nhómbạn trẻ hẹn nhau trên Facebook
cùngmặc áo có in 111 và khẩu hiệu“Trừng trị ấu dâm. Bảo vệ trẻ em”đến
TAND quận 4 vào sáng nay. 111 là số tổng đài điện thoại quốc gia bảo vệ
trẻ em, đặc biệt giúp trẻ em bị xâm hại tình dục, bóc lột, mua bán... dễ
nhớ để quay số gọi khẩn cấp.
Ngày 24-6, TAND tỉnh Tây Ninh xử sơ thẩm lần hai
vụ án giết người đối với 10 bị cáo gồm: Trần Thanh
Vinh (Vinh “mập”), Phạm Quang Vinh (Vinh “nhỏ”),
Bùi Thành Đạt, Nguyễn Thanh Tiền, Huỳnh Quốc
Khánh, Phạm Thành Đạt, Nguyễn Thanh Sang, Trần
Quốc Đạt, Bùi Thành Lộc và Nguyễn Huỳnh Đức. Nạn
nhân trong vụ án là anh Vũ Tấn Khoa (đã chết) và chị
Lê Thị Thúy Quỳnh.
Hồ sơ thể hiện Vinh “nhỏ” và chị Quỳnh có quan hệ
tình cảm yêu đương. Khi chị Quỳnh chia tay và quen với
anh Khoa thì bị cáo Vinh “nhỏ” ghen nên muốn đánh anh
Khoa để trả thù. Ngày 4-1-2017, Vinh “nhỏ” biết anh
Khoa đang ở cùng chị Quỳnh tại phòng trọ nên đã gọi
thêm chín bị cáo đến, Vinh “mập” đề xuất ý kiến đánh
và cả nhóm đồng ý. Đến gần phòng trọ, lo sợ tụ tập đông
người nên Vinh “mập” nói cả nhóm sang quán nước đối
diện ngồi chờ.
Khi thấy anh Khoa chở chị Quỳnh đi ra bằng xe máy,
Vinh “nhỏ” hô to: “Gí nó!” nên cả nhóm lấy xe đuổi theo.
Anh Khoa tăng tốc bỏ chạy, được một đoạn thì bị cáo Đạt
đuổi theo kịp và nói: “Ê, ngừng lại coi mày!”. Nghe Đạt
kêu dừng lại, anh Khoa quay đầu nhìn lại phía sau dẫn đến
bị lạc tay lái, khiến chiếc xe lao lên lề, đâm vào hai cây
sắt dùng để cắm cờ và tử vong ngay tại chỗ. Chị Quỳnh
ngồi sau xe cũng bị thương tích nặng và được đưa đi cấp
cứu kịp thời nhưng thương tích lên đến 85%.
Phần xét hỏi, các bị cáo kêu oan chối tội, không đồng ý
với cáo buộc của VKS. Các bị cáo cho rằng không ai rủ đi
đánh anh Khoa mà chỉ rủ nhau đi uống nước và ngồi đợi
bạn gái của Vinh “nhỏ”…
Bị cáo Vinh “nhỏ” khai rằng hôm đó đi gặp chị
Quỳnh để nói chuyện tình cảm. HĐXX hỏi: “Bị cáo có
tình cảm với chị Quỳnh bao lâu và có mâu thuẫn gì khi
chia tay không?”. Bị cáo đáp: “Có tình cảm hai tháng
mấy, ba tháng. Khi chia tay không có mâu thuẫn gì”.
Khi được HĐXX hỏi thì chị Quỳnh nói đã dứt khoát
chia tay với Vinh “nhỏ” và nếu đến gặp để nói chuyện
tình cảm thì không có chuyện tập hợp 10 người. Theo
chị Quỳnh, các bị cáo tập hợp trước phòng trọ là để tìm
cách đánh anh Khoa.
HĐXX nhận định cả nhóm 10 người đã dùng năm xe để
đuổi theo bị hại, gây chết người. Các bị cáo phải ý thức
được hành vi rượt đuổi này có thể gây thương tích dẫn
đến hậu quả chết người. HĐXX cho rằng thái độ khai báo
của các bị cáo là chưa thành khẩn, còn quanh co chối tội.
Theo đó, Vinh “nhỏ” là nguyên nhân chính để xảy ra vụ
án và hành vi truy đuổi của các bị cáo còn lại là nguyên
nhân dẫn đến cái chết của anh Khoa.
Đại diện VKS đặt câu hỏi lại về mục đích đến gần
phòng trọ của chị Quỳnh thì các bị cáo đều khai là qua đó
để uống nước và không biết tin nhắn mà Vinh “nhỏ” gửi
qua điện thoại là “có kèo đánh lộn”.
Hôm nay, phiên tòa tiếp tục.
MINH VƯƠNG
10bị cáo vụ truyđuổi làmchết người kêuoan
Trong khi HĐXX cho rằng thái độ khai báo của các bị cáo là chưa thành khẩn, còn quanh co chối tội.
Tiêu điểm
Tháng 9-2019 sẽ có
hướng dẫn?
Hội đồngThẩmphánTANDTối cao
vừa họpđể cho ý kiến vềdự thảoNghị
quyếthướngdẫnmộtsốđiềucủaBLHS
2015, trong đó có bảy điều quy định
về các tội xâm phạm tình dục, gồm
cả dâm ô đối với người dưới 16 tuổi
(Điều 146).Theo dự thảo này thì hành
vi sờ, bóp, hôn, đụng chạm vào các
bộ phận, vùng nhạy cảm có thể thực
hiện trực tiếp hoặc gián tiếp (như qua
lớp quần áo…) đối với người dưới 16
tuổi đều là dâmô. Dự kiến nghị quyết
sẽ được ban hành vào tháng 9-2019.
