6
Pháp luật
&
cuộc sống -
ThứBảy10-8-2019
miễn phí cho các bị cáo. Trong
phần thủ tục phiên tòa, LS Nguyễn
Thành Công (Đoàn LS TP.HCM)
nói: “Đề nghị chủ tọa giải thích là
phiên xử kín hay công khai mà sao
không cho người dân tham gia?”.
LS Nguyễn Thị Kim Vinh (Đoàn
LS TP.HCM) bổ sung: “Vụ án đang
được dư luận rất quan tâm đến sự
xét xử công bằng của tòa án. Nếu
chúng ta càng hạn chế sự công khai,
càng làm cho người dân đặt dấu hỏi.
Do đó tôi đề nghị HĐXX cho người
dân tham dự”.
Lúc này thẩmphán chủ tọa ĐỗThị
Kim Thư (là phó chánh án TAND
tỉnh) trả lời: “Vụ án được xét xử công
khai. Đây là phiên tòa mà tòa án tổ
chức xử rút kinh nghiệm, trong khi
chỗ ngồi có hạn cho nên tòa chỉ bố
trí chỗ ngồi cho người được tòa án
triệu tập và cho những người được
triệu tập tham gia phiên tòa rút kinh
nghiệm. Phiên tòa này không có gì
xử kín. Chúng tôi mong muốn nhân
dân giữ trật tự”.
Các vụ khác đều
xử hành chính
Trong phần thẩm vấn tại tòa, cả
năm bị cáo vẫn một mực kêu oan,
cho rằng mình không phạm tội trộm
cắp tài sản. Bị cáo Phan Tiến Dũng
trình bày và đặt câu hỏi: “Đã là bảo
tồn nguồn gen thì cây khô và cây
sống cây nào thiệt hại nhiều hơn?
Từ sau khi xảy ra vụ án này, tại sao
tất cả vụ tương tự chỉ xử lý hành
chính nhưng sao vụ của tôi lại xử
tội trộm?”. Bị cáo Nguyễn Văn Thụ
thì nói: “Hành vi của chúng tôi chỉ
đáng xử phạt hành chính mà đưa
chúng tôi vào vòng lao lý thế này
thì có đáng hay không?”.
Luận tội, đại diện VKSND tỉnh
Kon Tum cho rằng rừng đặc dụng
Đắk Uy Nhà nước có bỏ vốn ra để
trồng. Mục đích các bị cáo vào rừng
cưa cây gỗ này là để chiếm đoạt.
Hành vi của các bị cáo đủ yếu tố
cấu thành tội trộm cắp tài sản theo
Điều 138 BLHS 1999 nên việc cấp
sơ thẩm kết tội này là không oan.
Từ đó VKS đề nghị HĐXX không
chấp nhận kháng cáo kêu oan, phạt
bị cáo Phan Tiến Dũng và Lê Quốc
Khánh 12-14 tháng tù. Ba bị cáo còn
lại là Nguyễn Ngọc Bình, Nguyễn
Văn Bảy, NguyễnVăn Thụ, VKS đề
nghị tòa cho hưởng án treo.
Cả năm LS bào chữa cho bị cáo
đều cho rằng không có căn cứ
pháp lý nào xử lý các bị cáo về tội
trộm cắp tài sản. Bởi theo Thông
tư liên tịch số 19/2007 (giữa các
Bộ NN&PTNT, Tư pháp, Công
an, VKSND Tối cao và TAND Tối
cao) hướng dẫn rõ không thể xử ở
tội trộm cắp tài sản bởi đây là rừng
đặc dụng, không phải rừng trồng,
rừng khoanh nuôi tái sinh.
Rừng đặc dụng Đắk Uy là rừng
tự nhiên, các bị cáo cưa cây gỗ
trắc đã chết, không phải là tài sản
do con người bỏ sức lao động tạo
ra, cho nên hành vi của các bị cáo
không cấu thành tội trộm cắp tài
sản. Có chăng là các bị cáo có dấu
hiệu của tội vi phạm các quy định
về khai thác và bảo vệ rừng, mà tội
danh này đòi hỏi phải khai thác trên
5 m
3
. Vụ này các bị cáo khai thác
0,123 m
3
nên không đủ định lượng
để xử lý hình sự các bị cáo tội này
được. Để chứng minh, các LS còn
dẫn chứng một số vụ có hành vi
tương tự như vụ án này mà chỉ xử
phạt hành chính, không xử lý hình
sự. Bên cạnh đó LS cũng đưa ra hai
vấn đề để cho rằng cấp sơ thẩm vi
phạm tố tụng nghiêm trọng…
VKS nói không áp dụng
Thông tư 19 (!?)
LS Lê Văn Hoan (Đoàn LS
TP.HCM) nói: “Chúng tôi muốn nói
về sự công bằng trong áp dụng pháp
luật. Đường lối chỉ đạo xét xử của
TAND Tối cao đã rõ khi năm 2011
tòa này đã ban hành Công văn 157
hướng dẫn rằng nếu giá trị tang vật
không xác định được về diện tích,
giá trị tang vật từ 50 triệu đến 100
triệu đồng thì xử ở Điều 189 BLHS
tội hủy hoại rừng. Rõ ràng công văn
này không hướng dẫn nào xử lý tội
trộm cắp tài sản. Từ trung ương tới
địa phương đều xét xử ở hành vi khai
thác trái phép. Tại sao chỉ trong vụ
này lại xử tội trộm cắp?”.
LS Vũ Phi Long (Đoàn LS
TP.HCM) hỏi: “Rất nhiều vụ việc
tương tự chỉ bị xử phạt hành chính
nhưng vụ này lại đưa ra xử lý hình
sự. Vậy tại sao vụ này không xử lý
hành chính?”.
Theo LS Long, cấp sơ thẩm đã
có nhiều vi phạm nghiêm trọng
thủ tục tố tụng làm ảnh hưởng đến
quyền và lợi ích hợp pháp của các
bị cáo. Điển hình, xác định nguyên
đơn dân sự mà không xác định được
yêu cầu bồi thường của họ là bao
nhiêu và lời khai của họ tại phiên
tòa không cần bồi thường nữa thì
hậu quả của nó giải quyết như
thế nào? Yếu tố khách thể bị xâm
hại trong vụ việc này đã bị chính
nguyên đơn phủ nhận.
Mặt khác, việc áp dụng pháp luật
của cấp sơ thẩm có vấn đề sai sót
NGÂNNGA
C
hiều tối 9-8, TAND tỉnh Kon
Tum đã kết thúc phiên xử
phúc thẩm lần thứ ba vụ cưa
gỗ khô mà dư luận đặc biệt quan
tâm. Tuy nhiên, sau khi nghị án
HĐXX đã quyết định sẽ tuyên án
vào chiều thứ Hai tuần tới (ngày
12-8). Việc dời ngày tuyên án và
những diễn biến thực tế cho thấy
đây là vụ án gay cấn đến phút
cuối bởi quan điểm đánh giá khác
nhau về việc có tội hay không có
tội của các cấp tòa đối với năm
bị cáo trong vụ án.
Phiên tòa nóng
ngay từ đầu
Ngay từ sáng sớm nhiều người
dân huyện Đăk Hà là người thân
và bà con lối xóm của các bị cáo
đã tranh thủ đến trụ sở TAND tỉnh
Kon Tum để theo dõi phiên xử.
Thế nhưng không như những phiên
tòa trước, lần này họ không được
vào phòng xử án. Lực lượng công
an được bố trí khá đông từ ngoài
đường vào phòng xử án và kiểm tra
an ninh gắt gao.
Ban đầu lực lượng an ninh không
cho người dân vào khu vực xét xử
mà phải ngồi ở sân tòa nghe qua
loa phát thanh. Sau đó họ được
vào nhưng chỉ đứng ở ngoài hành
lang nhìn vào phòng xử. PV báo
chí cũng chỉ được tòa bố trí ngồi
riêng trong một phòng khác để tác
nghiệp qua màn hình tivi.
Có năm luật sư (LS) bào chữa
Nămbị cáo tại tòa, Ảnh: N.NGA
Vì sao
chưa thể
tuyên án vụ
cưa gỗ khô?
Các luật sư cho rằng VKS tỉnh đã tựmâu
thuẫn với chínhmình khi nói rằng không
áp dụngThông tư liên tịch số 19/2007 để
xemxét.
nghiêm trọng. Căn cứ vào đâu và
áp dụng điều luật nào của BLTTHS
để tịch thu 4 triệu đồng của các bị
cáo sung quỹ nhà nước và áp dụng
điều luật nào để tịch thu vật chứng
là khúc gỗ (là tài sản của nguyên
đơn) để sung quỹ nhà nước? Vì theo
Điều 47 BLHS 2015 chỉ tịch thu tiền
bạc có liên quan tới vụ án, khúc gỗ
vẫn còn nằm đó có mất đi đâu, chưa
thu lợi bất chính, tiền này là tiền túi
của họ. Ngoài ra đại diện VKS đang
đánh tráo khái niệm, không thể nói
ban quản lý có trồng một số cây mà
nói cả rừng này là rừng trồng được.
Đối đáp lại, đại diện VKS nói:
“Nhu cầu chính trị của địa phương
là bảo vệ rừng. Chúng tôi không áp
dụng Thông tư 19 và Điều 12 Nghị
định 157 quy định 5 m
3
mới xử lý
hình sự thì rừng sẽ bị chặt hết. LS
phải hiểu. Từ trước đến nay chúng
tôi đều nhất quán quan điểmđã được
TAND Tối cao và TAND Cấp cao
tại Đà Nẵng đồng thuận qua kháng
nghị và quyết định giám đốc thẩm”.
LS Hoan vặn lại: “VKS nói từ
trước đến nay đều thống nhất quan
điểm không xử theo Thông tư 19
là chưa đọc kỹ hồ sơ. Bởi trong
những phiên xử trước VKS nói có
áp dụng Thông tư 19 nhưng nay lại
nói không là mâu thuẫn với chính
mình. Tại phiên giải trình trước Ủy
ban Tư pháp của Quốc hội, Phó
Chánh án TAND Tối cao Nguyễn
Văn Du cũng đều nói vụ này áp
dụng Thông tư 19”. •
Thất vọng về quan điểm của VKS
Qua phần xét hỏi, tranh tụng tôi rất thất vọng vì những quan điểm của vị
đại diện VKS tỉnh đưa ra không bám sát các quy định về các Thông tư liên
tịch 19/2007 và Nghị định 157/2013 cũng như các bộ luật điều chỉnh lĩnh
vực quản lý và bảo vệ rừng (như Điều 157 BLHS 1999). Kiểm sát viên chỉ tập
trung bám vào yêu cầu chính trị tại địa phương là bảo vệ rừng đặc dụng
Đắk Uy để bỏ qua các quy phạm pháp luật. Thậm chí tại tòa, vị đại diện VKS
còn thẳng thắn khẳng định không áp dụng Thông tư 19 và Nghị định 157,
chỉ căn cứ vào Điều 138 BLHS để xử lý về tội trộm cắp tài sản.
TAND tỉnh Kon Tum tổ chức phiên tòa phúc thẩm lần thứ ba này tôi thấy
tòa cũng đã cố gắng nhưng thật sự vẫn còn nhiều bất cập. Tòa án tỉnh cần
nghiên cứu để rút kinh nghiệm về âm thanh lúc được lúc không. Việc này
sẽ ảnh hưởng đến người phát biểu cũng như nhân dân theo dõi phiên tòa.
Ngoài ra, đây chỉ là một vụ án thông thường, các bị cáo phạm tội ít nghiêm
trọng nhưng cách sắp xếp bảo vệ an ninh nghiêm ngặt dễ gây cho mọi
người một bầu không khí ngột ngạt.
LS
VŨ PHI LONG
, nguyên Phó Chánh Tòa Hình sự TAND TP.HCM
Ngoài ra đại diện VKS
đang đánh tráo khái
niệm, không thể nói ban
quản lý có trồng một số
cây mà nói cả rừng này
là rừng trồng được.
Tiêu điểm
Phiên tòa gián đoạn vì
âm thanh tậm tịt
Phiên tòa liên tục gián đoạn vì thời
điểm LS bào chữa âm thanh không
ổn định làm cho người dự tòa và các
phóngviêntrongphòngbáochíkhông
nghe được.Tại phòng dành riêng cho
báochí, PVcũng liên tụcphảnánh tình
trạng này nhưng cán bộ tòa án chỉ…
ghi nhận. Nhiều lần LS Lê Văn Hoan
phải ngưng việc bào chữa để phản
ánh, các vị luật sư khác cũng yêu cầu
khắc phục. Đáp lại, thẩmphán chủ tọa
chỉ nói ngắn gọn:“Luật sư cứ tiếp tục,
để bộ phận kỹ thuật chỉnh”.
LS Vũ Phi Long bào chữa.
