4
Thời sự -
ThứBa13-8-2019
LTS: Ở biển Đông, Trung
Quốc áp dụng “chiến tranh
ba mặt trận”. Theo Bộ Quốc
phòng Mỹ, ba mặt trận trên
bao gồm chiến tranh dư luận,
chiến tranh tâm lý và chiến
tranh pháp lý.
Pháp Luật
TP.HCM
xin giới thiệu loạt
bài viết phân tích các toan tính
của Trung Quốc trong ba loại
chiến tranh phi vũ trang này ở
biển Đông.
Ba nước cờ
nguy hiểm
của Trung
Quốc ở biển
Đông - Bài 1
ĐỖTHIỆN
T
heo GS Carl Thayer,
thuộc Học viện Quốc
phòng Úc, chiến tranh
dư luận là một chiến lược
được thiết kế nhằm gây ảnh
hưởng đối với dư luận quốc
tế, tìm kiếm hậu thuẫn cho
Trung Quốc (TQ) và làm
nản lòng đối thủ trong việc
theo đuổi các hành động trái
với lợi ích của TQ. Thực tế,
không chỉ với nước ngoài,
mà chính người TQ cũng
là mục tiêu quan trọng của
chiến lược này.
Chiêu trò đánh vào
dư luận
Chiến tranh dư luận (hay
chiến tranh truyền thông) được
thực hiện một cách liên tục
và lâu dài. Phương tiện của
chiến tranh dư luận gồm hai
nhómchính. Thứ nhất là nhóm
phương tiện tuyên truyền: Báo
chí-truyền thông, nhất là
Tân
Hoa xã
và
Đài Truyền hình
Trung ương TQ
(
CCTV
) có
hệ thống phủ sóng toàn cầu
với nhiều ngôn ngữ. Ngoài
ra còn có tờ
Thời Báo Hoàn
Cầu
(
Global Times
),
Trung
Hoa Nhật Báo
(
China Daily
).
Về mạng xã hội, TQ đặc biệt
đầu tư
SinaWeibo
thay vì cho
phép Facebook, Twitter hoạt
động. TQ còn đầu tư các kênh
giải trí như phim ảnh, trò chơi
online; các phương tiện học
thuật như viện nghiên cứu,
bảo tàng, luận án, bài nghiên
cứu, sách giáo khoa, hội thảo
khoa học.
Thứ hai là nhóm kiểm
duyệt thông tin biển Đông.
Theo nghiên cứu của chuyên
gia Laura Jackson, chuyên
gia thường xuyên làm việc
với ĐH Cambridge và Bộ
Quốc phòng Mỹ về TQ, có
đến hai triệu nhà phân tích
quan điểm công chúng (trong
nước và nước ngoài) về biển
Đông thực hiện công tác kiểm
duyệt các nền tảng thông tin
về biển Đông.
Các hoạt động tuyên truyền
của Bắc Kinh bao gồm hai
nội dung chính: (i) Yêu sách
đường chín đoạn và quyền
lịch sử của TQ ở biển Đông
là không thể chối cãi; yêu
cầu chính đáng của các nước
trong khu vực biển Đông như
Philippines, Việt Nam... là
vô lý. Các cáo buộc gây hấn
nhằm vào TQ là không đúng
và là sự “đổ lỗi” không có
căn cứ; (ii) TQ chỉ tôn trọng
đàm phán song phương với
các quốc gia trong khu vực,
trong khi các nước thứ ba
như Mỹ, Úc, Nhật Bản, hay
EU họ đều không tôn trọng
luật pháp, làm gia tăng căng
thẳng tại biển Đông.
Ởcấp độ chiến thuật, các vụ
gây hấn ở biển Đông gần đây
như tàu TQ vào khu vực EEZ
và thềm lục địaViệt Nam, vào
EEZcủaPhilippines,Malaysia,
hay vụ giàn khoan HD 981
năm 2014 đều cho thấy TQ
giữ tính chất thông tin trong
“vùng xám”. Trong khi hung
hăng trên thực địa, giới chính
trị giaTQvẫn giữ thái độ kiềm
chế, ngôn từ trích lọc cẩn thận
như kêu gọi các bên “kiên
nhẫn”, camkết “khôngnổ súng
trước”, giải quyết “bằng giải
pháp hòa bình”, hay “vẫn là
người bạn tốt” của các nước
(như Philippines).
“Tin giả của thế kỷ”
Phó Chánh án Tòa án Tối
caoPhilippinesAntonioCarpio
vào tháng 1-2019 chỉ ra rằng
các tuyên bố hay yêu sách của
TQ về các quyền lịch sử của
họ đối với toàn bộ khu vực
quần đảo Trường Sa (củaViệt
Nam) và bãi cạn Scarborough
là “tin giả của thế kỷ”. Mới
đây (19-7), tại một diễn đàn ở
ĐH Philippines, ôngAntonio
Carpio một lần nữa lặp lại
quan điểm này.
“Người dân TQ từ lâu đã
được dạy rằng họ chính là
chủ nhân duy nhất của biển
Đông. Tuy nhiên, họ lại không
tiếp cận được các thông tin
trái chiều do sự kiểm duyệt
Internet ở TQ…Tôi tin rằng
người TQ vốn là người tốt
nhưng họ chỉ được dạy duy
nhất một câu chuyện lịch sử
và câu chuyện đó hoàn toàn
sai” - ông Carpio nói.
Năm2009, TQ công bố bản
đồ đường chín đoạn, vấp phải
phản ứng gay gắt từ dư luận
quốc tế. Nước này đã triển
khai các cơ quan truyền thông
ở nhiều cấp độ nhằm công bố
dày đặc những thông tin có
lợi, không chỉ trong nước mà
còn ra nước ngoài. Nhà phân
tích Laura Jackson cho rằng
TQ còn lợi dụng tự do báo chí
phương Tây để tuyên truyền
yêu sách đến đông đảo công
chúng quốc tế.
Ông Larry Wortzel, thanh
viên cua Ủy ban đanh gia kinh
tê va an ninh My-TQ, khẳng
định dường như quân đội TQ
tin rằng bằng cách lặp đi lặp
lại trên báo chí phương Tây
và các phương tiện truyền
thông khác, yêu sách phi lý
của họ sẽ được chấp nhận.
Hô biến từ “bị cáo”
thành “bị hại”
TQ cũng có sẵn kịch bản
để có thể từ “bị cáo” thành
“bị hại”. Việc này diễn ra
khá thường xuyên trên thực
địa. Theo các ngư dân kể lại,
các tàu TQ bằng công suất
lớn hơn sẽ truy đuổi các tàu
cá của ngư dân VN. Chạy
được một đoạn, tàu TQ sẽ lựa
thế vượt lên, tạt đầu rồi bất
ngờ giảm tốc độ để tàu VN
phanh không kịp, buộc phải
đâm vào tàu TQ. Tàu VN
là tàu gỗ nên hư hỏng nặng
còn tàu TQ không bị gì. Tuy
nhiên khi về, phía tàu TQ lại
nói với truyền thông là bị tàu
VN đâm.
TrongvụHD981năm2014,
Bộ Ngoại giao TQ cũng rêu
rao họ là “nạn nhân” và bịa
ra thông tin tàu VN chủ động
va đâm hàng trăm lần vào tàu
Có đến 2 triệu nhà
phân tích quan
điểm công chúng về
vấn đề tranh chấp
biển Đông thực hiện
công tác kiểm duyệt
các nền tảng thông
tin về biển Đông.
Ma trận tin giả của
Trung Quốc về biển Đông
Trung Quốc luôn tìm cách xuyên tạc các thông tin ở biểnĐông nhằm tìmkiếm lợi thế
trước công chúng trong nước và quốc tế.
Giải pháp của các chuyên gia
Kiên trì bác bỏ tin giả
của TQ
Cần phải kiên quyết bác bỏ những
tuyên bố chủ quyền sai lầm của người
TQ,ngaycảtrongnhữngcuộctròchuyện
thông thường, hằng ngày. (…) Mỗi khi
họ nói sai, chúng ta phải bác bỏ quan
điểm của họ. Chúng ta phải phơi bày
luận điệu của họ, cho thấy đó là một sự lừa dối lịch sử. Bởi vì
họ càng lặp lại và tiếp tục lặp lại quan điểm sai và chúng ta
không bác bỏ, có những người sẽ nghĩ đó là sự thật.
Ông
ANTONIO CARPIO
, Phó Chánh án Tòa án Tối cao Philippines
(phát biểu tại ĐH Philippines ngày 19-7, theo
ABS-CBN News
)
Theo dõi sát sao thực địa
từ vệ tinh
Việc công bố thường xuyên các hình
ảnhvệ tinh (như tổ chức Sáng kiến minh
bạch hàng hải châu Á - AMTI đang làm)
sẽ giúp tăng cường nhận thức về hoạt
động cải tạo (đảo nhân tạo) doTQ thực
hiện ở biển Đông. Báo chí phương Tây
nên phát sóng trực tiếp các chương trình từ tàu chiến Mỹ
và tàu các nước hoạt động ở biển Đông. Trong trường hợp
tàu dân quân biển hay cảnh sát biển TQ có hành động nguy
hiểm, có thể dẫn đến xung đột thì các cảnh quay sẽ ngăn TQ
tự biến mình thành nạn nhân và đổ lỗi về. Điều này sẽ giúp
công chúng không bị các thông tin sai lệch của TQ đánh lừa.
Bà
LAURA JACKSON
,
chuyên gia về TQ thường xuyên
làm việc với Bộ Quốc phòng Mỹ
Tạo hệ thống cơ sở dữ liệu về
biển Đông
Cần thông qua các kênh học giả, nhà
báo... để củng cố và làm dày thêm hệ
thống cơ sở dữ liệu về bằng chứng và
sự thật có liên quan tới biển Đông. Hệ
thống này sẽ giúp các học giả tiếp cận
nhanh chóng các bằng chứng, dữ liệu,
sự thật, hay các tài liệu có liên quan. Hệ thống cơ sở dữ liệu về
biển Đông cần đảm bảo: (i) tính liên ngành (khảo cổ học, lịch
sử, địa lý, môi trường, luật quốc tế, đóng tàu, công nghệ quốc
phòng…); (ii) tính xuyên quốc gia, liên khu vực, không giới
hạn trong một khuôn khổ của một quốc gia hay một nhóm
quốc gia nào đó; và (iii) tính mở, luôn được cập nhật, có thể
được tiếp cận nhanh.
Ông
NGUYỄN THẾ PHƯƠNG
,
Trung tâmNghiên cứu Quốc tế (SCIS),
ĐH KHXH&NV TP.HCM
Chiến tranhdư luận làmột trongbamặt trậnnguyhiểmcủaTQởbiểnĐông. Ảnhminhhọa: INTERNET
TQ. Trong khi đó, các bằng
chứng hình ảnh thực địa do
truyền thông quốc tế tung ra
cho thấy sự thật hoàn toàn
trái ngược.
Liên quan đến việc quân
sự hóa biển Đông, Bắc Kinh
thôngqua truyền thông, cáchọc
giả thân TQ, cho rằng sự xuất
hiện của bên thứ ba (nhưMỹ,
Úc, Nhật Bản...) mới chính là
nguyên nhân buộc Bắc Kinh
phải có vũ trang để “phòng
vệ”, bảo đảm chủ quyền quốc
gia. Thay vì thừa nhận tham
vọng biến biển Đông thành
“ao nhà” bằng cách “bài binh
bố trận” đe dọa đối thủ, TQ
đổ lỗi cho hoạt động tuần tra
tự do hàng hải của các nước.
Quan sát nhiều sự kiện cho
thấy sự đổ lỗi của TQ thường
làm nền tảng cho các bước đi
khác trên thực địa. Với những
gì diễn tiến ở biển Đông, bài
học này không bao giờ cũ!•
