6
Pháp luật
&
cuộc sống -
Thứ Tư6-11-2019
ĐỨCMINH-NGÂNNGA
N
gày 5-11, tại nghị trườngQuốc
hội, PhóTrưởngĐoàn đại biểu
(ĐB) Quốc hội TP Đà Nẵng
Nguyễn Bá Sơn, ĐB Trương Trọng
Nghĩa (Đoàn TP.HCM) đã gửi tới
Chánh án TAND Tối cao Nguyễn
Hòa Bìnhmột số băn khoăn về vụ án
cưa gỗ khô mà
Pháp Luật TP.HCM
phản ánh trong hơn ba năm qua.
Kết tội trái hướng dẫn của
Tòa Tối cao
Theo ĐB Nghĩa, TAND tỉnh Kon
Tum xét xử phúc thẩm (lần ba ngày
12-8) đã tuyên năm bị cáo phạm tội
trộm cắp tài sản là trái với Thông tư
liên tịch số 19, trái với hướng dẫn
của Chánh ánTANDTối caoTrương
Hòa Bình (nay là phó thủ tướng
thường trực).
Kết quả này cũng trái với quan
điểm của Cục Kiểm lâm, nhiều luật
gia, cựu phó chánh án TAND Tối
cao Trần Văn Độ, các thẩm phán kỳ
cựu. Kết quả này cũng trái ngược
với thực tiễn xét xử nhiều năm của
ngành tòa án.
Báo cáo trước Quốc hội, Chánh án
TANDTối caoNguyễnHòaBìnhnói:
“Qua tổng kết xét xử mới đây, Hội
đồng Thẩm phán TAND Tối cao đã
hướng dẫn nếu như trong một vụ án
có nhiều hành vi thỏa mãn nhiều tội
thì phải điều tra, truy tố, xét xử theo
nhiều tội”.
ÔngBình ví dụ, dùng súngmà bắn
Nhiều ý kiến cho rằng rất băn khoăn và chưa thấy
quy định nào, hướng dẫn nào như nội dung chánh án
TANDTối cao nói về vụ án cưa gỗ khô.
Vụ cưa gỗ khô:
Chánh án TAND
Tối cao lý giải
chưa thuyết phục
Cùng ngày 5-11, Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hòa
Bình đã nói khá dài về vụ bán gỗ tang vật tại Quảng Trị
trước Quốc hội (QH).
Trước đó, đại biểu (ĐB) Hoàng Đức Thắng (Đoàn
Quảng Trị) cho rằng trước đây Bộ Công an, VKSND Tối
cao đều cho rằng việc bán vật chứng lô gỗ của vụ án là
đúng quy định. Trước sự đeo bám chất vấn quyết liệt của
ĐB, cuối cùng VKSND Tối cao mới thừa nhận việc bán lô
gỗ là vi phạm pháp luật và đã khởi tố vụ án cách đây năm
tháng.
Từ đó ĐB Thắng đặt ra nhiều câu hỏi liên quan đến
những sai phạm, khuất tất trong vụ án và mong QH giám
sát vụ án. ĐB Lưu Bình Nhưỡng cũng đề cập đến vụ án…
Chánh án Bình nói: “Ở đây có ý kiến xung đột giữa tòa
án với VKS và Bộ Công an truy tố là 600 m
3
nhưng tòa
tuyên chỉ có 78 m
3
. Có ý kiến xung đột giữa tòa án và
Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Trị là tại sao lại không tuyên là
vô tội. Báo cáo QH, có 78 m
3
là không khai báo hải quan
và không đóng thuế”.
Ông Bình cho hay trước khi khai mạc QH ông mới có
đủ thông tin và yêu cầu Bộ Công an, VKSND Tối cao
nêu quan điểm về vụ án. Hai cơ quan trả lời giám định là
đúng. Bởi Viện Sinh thái ở Đà Nẵng giám định theo yêu
cầu của CQĐT, có sự giám sát của VKS. Bộ Tư pháp đã
có công văn khẳng định cơ quan này có tư cách để giám
định về tư pháp.
Ông Bình tiếp: “Thực tế nhiều năm qua cơ quan này đã
giám định để xử lý hình sự, xử lý hành chính rất nhiều vụ án.
Nếu như theo ý kiến của ĐB, cơ quan này không có tư cách
để giám định thì phải xem xét lại tất cả vụ án đã được xử lý
từ trước đến nay mà có sự tham gia giám định của cơ quan
này”.
Vụ án này có hai sai phạm là bán tang vật là 78 m
3
gỗ và
bán tài sản thuộc sở hữu của người khác. Ở phiên tòa sơ
thẩm, phúc thẩm đã kiến nghị là phải điều tra làm rõ và xử
lý nghiêm các vi phạm này. Sau phiên tòa, toàn bộ hồ sơ vi
phạm đã được chuyển cho các cơ quan chức năng.
“Kết quả là Ủy ban Kiểm tra Trung ương, Đảng ủy Công
an Trung ương, Ban cán sự VKSND Tối cao đã xử lý về mặt
Đảng đối với cán bộ có liên quan. QH đã bãi miễn tư cách
ĐBQH của một người có liên quan. Ngoài ra, CQĐT, VKS
đã khởi tố vụ án và khởi tố bị can, sắp tới đang tiếp tục khởi
tố nữa. Toàn bộ vụ án này Ban chỉ đạo Trung ương về phòng,
chống tham nhũng theo dõi rất sát sao. Báo cáo với ĐB như
vậy” - Chánh án Bình cho biết.
Về trách nhiệm giải trình, Chánh án Bình nói đã trả lời cho
Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Trị, ĐB Lưu Bình Nhưỡng, Ban chỉ
đạo Phòng, chống tham nhũng Trung ương vào cuối tháng
8-2019. Ông Bình cũng cho biết sẽ giám đốc thẩm vụ án này
theo hồ sơ. Sắp tới TAND Tối cao sẽ lấy hồ sơ từ Đà Nẵng ra
để xem xét theo trình tự giám đốc thẩm.
CHÂN LUẬN
Sẽ giámđốc thẩmtheohồ sơ vụbángỗ tangvật ởQuảngTrị
Người thân và các bị cáo ômnhau khóc khi bị TAND tỉnh Kon Tumkết tội trộmcắp tài sản.
Ảnh: NGÂNNGA
Đại biểu Quốc hội chất vấn về vụ án đường Hồ Chí Minh
Nếu TAND Tối cao
hướng dẫn như trên thì
trong BLHS 1999 và
BLHS 2015 sẽ mất đi tội
vi phạm các quy định về
khai thác và bảo vệ rừng,
mà xử lý tội trộm cắp hết.
Một vụ án khác mà
Pháp Luật TP.HCM
cũng cho rằng có dấu hiệu oan
được ĐB Nguyễn Bá Sơn và Trương Trọng Nghĩa đưa ra là vụ án đường
Hồ Chí Minh mà TAND Cấp cao tại Đà Nẵng vừa kết tội 10 bị cáo.
ĐB Nghĩa nói: “Vụ án nổ mìn phá đá thi công đường Hồ Chí Minh kéo
dài 16 năm, tính thiệt hại dựa vào chứng cứ không hợp lệ và từng bị Tòa
Phúc thẩm TAND Tối cao tại Đà Nẵng (nay là TAND Cấp cao tại Đà Nẵng)
bác bỏ. Chúng tôi đã chính thức kiến nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội,
Ủy ban Tư pháp xem xét, tổ chức giám sát vụ án”.
ĐB Sơn tiếp:“Một vấn đề lớn rút ra từ vụ án này là vi phạm tố tụng trong
hoạt động của mình thì có phải khôi phục trật tự tố tụng đó hay không”.
Theo đó, năm 2000, để đảm bảo an toàn đường dây 500 kV dự án
đường Hồ Chí Minh, Công ty cổ phần Xây dựng công trình khai thác đá
621 (thuộc Tổng Công ty Xây dựng công trình giao thông 6) đã ký hợp
đồng để Công ty TNHH Thanh Nam thi công với phương án “nổ mìn đặc
biệt”. Công ty Thanh Nam đã thi công theo phương án “nổ om” của kỹ
sư Bùi Hải Nhân (thuộc Công ty 621) cải tiến nên bị khởi tố.
Tháng 4-2009, TAND tỉnh Kon Tum xử sơ thẩm lần đầu đã phạt Nhân
và hai người thuộc Công ty Thanh Nam không phạm tội lừa đảo chiếm
đoạt tài sản. Tòa này còn miễn hình phạt cho tám bị cáo còn lại về tội
thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng. Ba tháng sau, Tòa Phúc
thẩm TAND Tối cao tại Đà Nẵng đã tuyên hủy bản án sơ thẩm vì chưa đủ
căn cứ kết tội tất cả bị cáo.
Năm 2018, TAND tỉnh Kon Tum xử sơ thẩm lần hai đã phạt ông Nhân
10 năm tù, chín bị cáo còn lại từ 12 tháng tù đến tám năm tù. Các bị cáo
kêu oan, Ban quản lý dự án đường Hồ Chí Minh kháng cáo cho rằng mình
không bị thiệt hại. Ngày 1-11, TAND Cấp cao tại Đà Nẵng đã bác kháng
cáo, sửa án sơ thẩm, giảm án mạnh cho 10 bị cáo. Hiện các bị cáo tiếp
tục kêu oan.
chết người thì phạm tội giết người và
tội sử dụng vũ khí quân dụng. Tham
nhũngmà lấy tiền đi đầu tư thì phạm
tội thamnhũng cộngvới tội rửa tiền…
“Nếu như để gỗ ở rừng, chặt rừng thì
phạm tội phá rừng (hủy hoại rừng -
PV) nhưng mang gỗ về thì phạm tội
ăn cắp (trộm cắp tài sản - PV)” - ông
Bình nhấn mạnh.
Cũng theo Chánh án Bình, với vụ
án này, Thường vụ tỉnh Kon Tum đã
nhiều lần yêu cầu các cơ quan tiến
hành tố tụng phải xử lý nghiêm trong
tình hình rừng Kon Tum bị phá rất
nhiều. Trong đó, nhiều cánh rừng
đã bị các đối tượng khoét lỗ vào cây
xong bơm hóa chất vào để cho cây
chết, sau đó lấy gỗ. “Còn vụ án cưa gỗ
khô, chúng tôi cũng sẽ xem xét một
cách cẩn trọng” - Chánh án Bình nói.
Rất băn khoăn!
Trao đổi với
Pháp Luật TP.HCM
,
nhiều thẩm phán và kiểm sát viên ở
khuvựcTâyNguyên,ĐàNẵngkhẳng
định họ chưa thấy hướng dẫn nào như
Chánh ánNguyễnHòaBình nêu (nếu
như để gỗ ở rừng, chặt rừng thì phạm
tội phá rừng nhưng mang gỗ về thì
phạm tội ăn cắp - PV).
Một lãnh đạo VKSND huyện tại
tỉnh Đắk Lắk, nơi có nhiều án xét
xử liên quan đến rừng, phản biện:
“Người chặt cây rừng mục đích để
lấy đất làm nương rẫy, nếu đủ định
lượng thì chúng tôi truy tố về tội hủy
hoại rừng.
Còn mục đích đối tượng vào rừng
đặc dụng để chặt cây về bán lấy tiền,
nếu trên 5 m
3
thì chúng tôi truy tố tội
vi phạmcác quy định về khai thác và
bảo vệ rừng (Điều 175 BLHS 1999).
Nếu TAND Tối cao hướng dẫn như
trên thì trong BLHS 1999 và BLHS
2015 sẽ mất đi tội vi phạm các quy
định về khai thác và bảo vệ rừng,
mà tất cả chuyển sang xử lý tội trộm
cắp tài sản”.
TheoôngVũPhiLong, nguyênPhó
ChánhTòaHình sựTANDTP.HCM,
ông rất băn khoăn về lý luận và thực
tiễn với lập luận trên. Bởi về lý luận,
không thể phân biệt những dấu hiệu
về hành vi, mục đích, động cơ phạm
tội để quy kết thêm tội danh trộm
cắp tài sản.
Về thực tiễn, đã có hàng ngàn vụ
án khai thác trái phép, chặt phá rừng
(không để lại gỗ tại rừng) ở rừng đặc
dụng tòa cũng chỉ xử về một tội theo
Điều 175 BLHS 1999, không có vụ
nào tòa xử tội trộm cắp tài sản.
Trước đó, tại kỳ họp của Ủy ban
Tư phápQuốc hội vào ngày 4-9,Viện
trưởngVKSNDTối cao LêMinhTrí
nói hiện nay loại tội phạm xâm hại
đến rừng đặc dụng nói chung và phá
rừngnói riêng cầnđược xử lýnghiêm.
“Yêu cầu chính trị về việc phải
xử lý nghiêm này với nhận định của
ĐB Trương Trọng Nghĩa nói các bị
cáo không có tội đang có tranh chấp.
Giữa pháp luật và yêu cầu chính trị,
cái nào cần phải được quan tâm hơn
là phải cân nhắc thêm” - ông Trí nói.
Tuy nhiên, Chủ nhiệmỦy ban Tư
pháp Lê Thị Nga nói: “Hành vi của
các bị cáo vi phạm pháp luật thì rõ
rồi. Nhưng xử lý nghiêm không có
nghĩa là vụ việc chỉ đáng xử lý hành
chính lại chuyển qua xử lý hình sự.
Trong trường hợp chúng ta phát hiện
ra quy định về xử phạt hành chính
chưa đáp ứng yêu cầu thì phải sửa
đổi. Còn hiện nay phải áp dụng đúng
quy định của pháp luật”.•
