6
Pháp luật
&
cuộc sống -
ThứBảy9-11-2019
tổ chức công chứng báo công an
địa phương để phối hợp xử lý (kèm
theo hồ sơ thông tin vụ việc, kiến
nghị khởi tố vụ án…). Tuy nhiên,
nhiều trường hợp không có lối ra
vì công an không tìm được người
làm giả giấy tờ nên sau đó phải tạm
đình chỉ điều tra.
Theo ông Thắng, một số CQĐT
còn có quan điểm cho rằng khi tổ
chức hành nghề công chứng phát
hiện ra vi phạm thì chưa có hậu quả
xảy ra nên không thể khởi tố vụ án.
Tức là phải chứng minh được việc
người sử dụng biết đó là giấy tờ giả
và thực hiện các hành vi trái pháp
luật thì mới có thể khởi tố.
Ngoài ra, nhiều trường hợp sử
dụng giấy tờ giả mà hành vi trái
pháp luật chưa hoàn thành thì cũng
không xử lý hình sự được. Thực
tế này gây không ít khó khăn cho
các tổ chức hành nghề công chứng
trong phối hợp.
Ông Hoàng Trọng Nghĩa, Phó
phòng Công chứng số 4, cũng cho
rằng rất khó phát hiện đối với những
loại giấy tờ giả tinh vi. Chưa kể
khi gặp những trường hợp giấy giả
nhưng phôi thật thì đây cũng là ca
quá khó đối với CCV khi nhận biết
bằng mắt thường.
Khó xử hình sự vì
quy định chưa rõ
Lý giải việc CQĐT phải tạm
đình chỉ điều tra nhiều vụ giả mạo
giấy tờ công chứng, điều tra viên
Lê Việt Hùng (Công an quận Bình
Tân) cho rằng do quy định pháp
luật đang vướng. Điều 341 BLHS
2015 (tội làm giả con dấu, tài liệu
của cơ quan, tổ chức…) quy định
đối tượng phải thực hiện hành vi
trái pháp luật. Trong khi hành vi
trái pháp luật là gì thì chưa được
hướng dẫn cụ thể. Điều này dẫn
đến cách hiểu và vận dụng khác
nhau giữa các cơ quan tiến hành
tố tụng. Do đó, khi đã hết thời hạn
điều tra mà vẫn chưa tìm ra bị can
thì phải tạm đình chỉ vụ án.
Ông Hùng dẫn chứng vụ một
nhân viên ngân hàng làm giả giấy
xác nhận tạm trú của công an để
làm thủ tục vay tiền. Công an quận
Bình Tân đã xác định đây là hành
vi làm giả giấy tờ nên khởi tố vụ
án. Nhưng VKS cho rằng giấy
tờ, tài liệu này chưa sử dụng vào
hành vi trái pháp luật nên không
phê chuẩn, sau đó phải quay về xử
phạt hành chính.
Ông Đoàn Quốc Việt, Đội trưởng
Đội Điều tra thẩm định án, Công an
TP.HCM, lưu ý: Các CCV phải tự
tìm cách thoát được “bẫy” giấy tờ
giả, người giả. Bởi nó phụ thuộc khá
nhiều vào năng lực và trách nhiệm
CCV, trừ khi giấy tờ bị làm giả quá
tinh vi thì khó cho CCV.
“Các CCV hết sức lưu ý phải làm
đúng quy định Luật Công chứng,
tránh bỏ sót quy trình công chứng
để loại trừ tối đa hậu quả có thể xảy
ra. Chẳng hạn, luật quy định việc
đó phải công chứng tại trụ sở mà
CCV lại ra ngoài trụ sở ký là sai
quy định” - ông Việt lưu ý.
Một khó khăn nữa khi xử lý
đối tượng làm giả giấy tờ là họ
không để lại dấu vết và thông tin
cá nhân khiến việc tra cứu của
CQĐT khó khăn.
Ông Việt nói: “Tôi cũng đồng
ý với anh Hùng là quy định hiện
nay rất khó xử vì hành vi trái pháp
luật là hành vi như thế nào chưa
có hướng dẫn cụ thể. Do vậy, khi
pháp luật còn bất cập thì các CCV
phải tuân thủ đúng quy trình công
chứng để tránh tối đa mọi sai sót
dẫn đến thiệt hại.
Bị “qua mặt”,
phải bồi thường?
CCV Lý Thị Như Hòa, Trưởng
Văn phòng công chứng Lý Thị Như
Hòa, chia sẻ cần xem lại việc khi
xét xử các đối tượng sử dụng giấy
tờ giả, tòa án thường tuyên buộc tổ
chức hành nghề công chứng phải
liên đới bồi thường thiệt hại. Bởi
khi đã bị “qua mặt” thì CCV không
có lỗi trong việc không phát hiện
ra giấy tờ giả mạo do bị cáo thực
hiện quá tinh vi.
Theo bà Hòa, lẽ ra tòa án phải để
lại vấn đề bồi thường dân sự khi
chưa tìm ra được người làm giả giấy
tờ (phiên xử chỉ xét xử người sử
dụng giấy tờ giả). Bởi vì quá trình
điều tra, cả công an, VKS xác định
là CCV không có lỗi nhưng tòa lại
xử văn phòng công chứng phải bồi
thường là chưa thỏa đáng.
Đáp lại, thẩmphánChâuKimAnh,
Phó Chánh Tòa Dân sự TP.HCM,
cho rằng trách nhiệm của CCV là
nếu thiệt hại xảy ra thì phải bồi
thường theo quy định của pháp luật.
Trong những vụ liên quan đến giả
mạo trong công chứng mà tòa đã
xét xử thì thiệt hại xảy ra là có thật.
Ngoài ra, luật cũng quy định vấn
KIMPHỤNG
N
gày8-11,
PhápLuậtTP.HCM
đã
tổ chức tọa đàm “Giấy tờ
giả và trách nhiệm của công
chứng viên (CCV)”. Tọa đàm diễn
ra trong bối cảnh tại TP.HCM xuất
hiện nhiều trường hợp sử dụng giấy
tờ, tài liệu giả hoặc mạo danh chủ
tài sản đi ký công chứng mua bán
nhà, đất chiếm đoạt tiền.
Giấy tờ giả bủa vây
công chứng
Ông Nguyễn Trí Hòa, Phó Chủ
tịch Hội CCV TP.HCM, nêu đã
xảy ra nhiều vụ làm giả giấy tờ,
giả mạo người đi công chứng hợp
đồng, giao dịch nhà, đất để chiếm
đoạt tiền. Nếu tình trạng này không
được phát hiện, ngăn chặn kịp thời
sẽ dẫn đến nhiều hậu quả. Hầu như
ngày nào công chứng cũng phát hiện
giấy tờ giả mạo.
Ông Hòa nói: “Có cả chuyện ở
quận Tân Bình, người chồng nhờ
người khác đóng giả vợ mình làm
giấy ủy quyền để bán nhà. Ngược
lại, ở quận 2 thì vợ thuê người giả
chồng ủy quyền bán nhà. Có vụ lấy
giấy tờ thật, nhờ người giúp việc
nhà đi đóng giả cha mẹ mình để ra
công chứng để bán nhà…”.
Ông HoàngMạnh Thắng, Trưởng
phòng Công chứng số 7, cho rằng
việc giả mạo trong công chứng phải
nói là đang bủa vây công chứng.
Nhiều vụ phát hiện giả mạo, các
Toàn cảnh buổi tọa đàm“Giấy tờ giả và trách nhiệmcủa công chứng viên”. Ảnh: HOÀNGGIANG
Công chứng
“cô đơn”
chống
giấy tờ giả
Nạn giả người, giả giấy tờ công chứng
ngày càng nhiều và tinh vi nhưng công an
bị vướng trong xử lý vì luật chưa được giải
thích rõ.
đề thiệt hại phải được giải quyết
triệt để trong vụ án hình sự, chứ
không thể để lại phần bồi thường
dân sự. Nói cách khác, việc bồi
thường không thể tách ra để chờ
giải quyết sau được mà phải giải
quyết cùng vụ án.
Thẩm phán Anh nói: “Các CCV
phải tự cứu mình trước mọi việc,
tránh hậu quả đáng tiếc xảy ra khi
phải bồi thường thiệt hại do không
nhận diện được giấy tờ giả. Các tổ
chức hành nghề công chứng buộc
phải mua bảo hiểm để khi có thiệt
hại xảy ra thì được bồi thường
thỏa đáng”.•
Do vậy, khi pháp luật
còn bất cập thì các CCV
phải tuân thủ đúng quy
trình công chứng để
tránh tối đa mọi sai sót
dẫn đến thiệt hại.
SởTưphápsẽ
tổnghợp tất cả
loạithủđoạnliên
quan đến việc
giả người, giả
giấy tờ để phổ
biếnrộngrãiđến
gần100tổchức
hànhnghềcông
chứng trên địa
bànTP.Mụcđích
làđểCCVnâng
cao cảnh giác,
nhất là các thủ
đoạnmới của các đối tượng. Mặt khác, các CCVphải làm
đúng quy trình công chứng, thậmchí cả kỹ năng lăn tay
cũng phải chuẩn. Ngoài ra, cần phối hợp tốt với công
an nơi có trụ sở của tổ chức hành nghề công chứng để
kịp thời xử lý nạn giả người, giả giấy.
Sắp tới, sở sẽđẩymạnhviệc tuyên truyền trênphương
tiện thông tin đại chúng và đa dạng loại hình phổ biến
hơn nữa để nâng cao cảnh giác của người dân. Sở cũng
sẽ phối hợp xử lý, tăng cường thanh tra để xem lĩnh
vực công chứng có gì chưa chuẩn thì hướng dẫn, giúp
đỡ các CCV. Qua đây cũng là cơ hội để cơ quan quản lý
phát hiện mô hình hay, cách làmmới nhằm nhân rộng
để cùng nhau tránh được hậu quả đáng tiếc.
Hiện nay sở đang phối hợp với Sở TN&MT để liên
thông cơ sởdữ liệu về nhà, đất. Hệ thống thông tin công
chứng trên địa bànTP thì ổn nhưng nếu từ tỉnh này qua
tỉnh khác thì quá khó khăn. Sở đã kiến nghị cơ quan
có thẩm quyền xây dựng phần mềm bổ trợ liên thông
quốc gia có phần công chứng liên thông toàn quốc.
Ông
HUỲNHVĂNHẠNH
,
GiámđốcSởTưphápTP.HCM
Phải đảm bảo đúng quy trình, thủ tục công chứng
Giámđốc Sở Tư pháp TP.HCMHuỳnh
VănHạnh phát biểu tại buổi tọa đàm.
Ảnh: HOÀNGGIANG
Họ đã nói
Lừa tinh vi, khó phát hiện
Kẻ giả mạo tiếp cận chủ nhà bằng
cách giả là người muốn mua nhà để
lấy thông tin qua bản phôtô sổ đỏ,
giấy tờ tùy thân. Sau khi làm giả các
giấy này, họ quay lại đặt cọc cho chủ
nhà kèmyêu cầu xemsổđỏbản chính
rồi đánh tráo giấy đỏ.
Tiếp đó, các đối tượng làmgiả giấy
tờ tùy thân với kỹ thuật cao, sử dụng
hình ảnh và dấu vân tay của người
mạo danh để đi công chứng bán nhà.
Vì vậy CCV rất khó phát hiện, kể cả khi
kiểm tra bằng hình thức điểmchỉ, lăn
dấu vân tay để đối chiếu trong giấy tờ
tùy thân cũng không thể phát hiện.
Ông
HOÀNG MẠNH THẮNG
,
Trưởng phòng Công chứng số 7
Công việc của công chứng
viên rủi ro rất cao
Dù có thực hiện đúng quy định,
quy trình thì cũng không thể loại trừ
rủi ro 100% cho CCV được. Nếu các
CCV không có hành vi trái luật nhưng
bản án của tòa vẫnbuộc tổ chức công
chứng phải liên đới bồi thường thiệt
hại thì có đúng luật hay chưa? Bởi tòa
không xác định lỗi của CCV thì sao
chúng tôi phải liên đới bồi thường
thiệt hại? Thậm chí nếu phải liên đới
thì tòa án cũng phải phân định rõ
phần bồi thường: Bị cáo bao nhiêu,
CCV bao nhiêu.
Bà
PHAN THỊ BÍCH HÀ
,
Trưởng Văn phòng
công chứng Phú Nhuận
