6
Pháp luật
&
cuộc sống -
ThứBảy30-11-2019
hai cá nhân trong vụ việc này thực
hiện vào tháng 4-2012, do đó BLHS
1999 được áp dụng để xác định có
tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả
nghiêm trọng (Điều 285) hay không.
BLHS 1999 không cho phép quy
đổi thiệt hại vật chất trong các tội
phạm nói chung và tội thiếu trách
nhiệm ra đơn vị là kg gạo. Tất cả
quy định của BLHS 1999 và các văn
bản hướng dẫn về tội phạm đều dựa
trên đơn vị là tiền đồng.
Cơ quan tố
tụnghuyệnĐăk
Glei (KonTum)
định giá hơn
50 m
3
gỗ tròn bị mất tại thời điểm
tháng 4-2012 tương đương hơn 14
tấn gạo là không đúng với quy định
của BLHS 1999. Do đó phải định
giá hơn 50 m
3
gỗ theo đơn vị tiền
đồng để làm căn cứ xác định thiệt
hại vật chất của vụ án.
Thế nào là gây hậu quả
nghiêm trọng?
Từ khi Quốc hội ban hành BLHS
1999 đến khi bộ luật này hết hiệu
lực thì chưa có văn bản hướng dẫn
nào về khái niệm hậu quả nghiêm
trọng tại Điều 285 BLHS 1999 (nay
là Điều 360 BLHS 2015).
Tội này được thực hiện với lỗi vô
ý nên so với các tội phạm vô ý gây
thiệt hại về tài sản khác trong BLHS
1999 thì thiệt hại về tài sản đối với
tội phạm được thực hiện với lỗi vô
ý là 50 triệu đồng. Chẳng hạn, tội
vô ý gây thiệt hại nghiêm trọng đến
tài sản (Điều 145 BLHS 1999) thì
phải gây thiệt hại từ 50 triệu đồng
trở lên mới cấu thành tội phạm.
Vì không có hướng dẫn chính thức
về dấu hiệu gây hậu quả nghiêm
trọng tại Điều 285 BLHS 1999 nên
chỉ có thể dự kiến dấu hiệu này dựa
vào mối liên hệ có tính đồng bộ
giữa quy định tại Điều 285 với các
tội phạm khác.
Cụ thể, khi so sánh Điều 285 với
Điều 145 BLHS 1999 thì tội thiếu
trách nhiệm trong trường hợp gây
thiệt hại về tài sản thì ngoài xâm
phạm sở hữu còn xâm phạm hoạt
động đúng đắn của cơ quan, tổ chức.
Điều này được phản ánh ởmức hình
phạt của tội danh này luôn cao hơn
tội vô ý gây thiệt hại đến tài sản
(Điều 145) khi gây thiệt hại về tài
sản tương đương.
Từ logic trên, có thể suy luận
rằng dù có hướng dẫn về dấu hiệu
gây hậu quả nghiêm trọng tại Điều
285 BLHS 1999 thì thiệt hại về vật
chất của dấu hiệu này cũng phải từ
50 triệu đồng trở lên.
Với sự đánh giá dấu hiệu gây
hậu quả nghiêm trọng tại Điều
285 BLHS 1999, khi so sánh thì
TSPHANANHTUẤN
N
hư đã phản ánh, vụ cán bộ
kiểm lâm để mất hơn 50 m
3
gỗ ở Khu bảo tồn thiên nhiên
(KBTTN) Ngọc Linh gây tranh
cãi giữa cơ quan tố tụng tỉnh Kon
Tum và trung ương về cách xác
định thiệt hại của CQĐT. Cạnh đó
CQĐT còn cho rằng gặp vướng vì
thiếu hướng dẫn tình tiết gây hậu
quả nghiêm trọng trong tội thiếu
trách nhiệm gây hậu quả nghiêm
trọng trong BLHS 1999.
Pháp Luật TP.HCM
giới thiệu bài
phân tích của TS Phan Anh Tuấn,
Trưởng bộ môn Luật hình sự, ĐH
Luật TP.HCM.
Không thể quy gỗ ra gạo
Hành vi thiếu trách nhiệm của
Cơ quan
điều tra quy gỗ
ra gạo là sai
Hướng dẫn về việc quy đổi giá trị tài sản ra số kg
gạo chỉ áp dụng cho BLHS 1985, trong khi vụ việc
này xảy ra khi BLHS 1999 đang có hiệu lực.
thấy Điều 360 BLHS 2015 có tính
khoan hồng hơn. Vì thế Công văn
111 của TAND Tối cao hướng dẫn
TAND tỉnh Kon Tum có thể lấy dấu
hiệu thiệt hại vật chất tại khoản 1
Điều 360 BLHS 2015 để thay cho
hậu quả vật chất của dấu hiệu gây
hậu quả nghiêm trọng tại Điều 285
BLHS 1999 là có tính hợp lý.
Tóm lại, trong vụ việc này, nếu
thiệt hại hơn 50 m
3
gỗ bị mất là 165
triệu đồng (như CQĐT cho biết) thì
có cơ sở để truy cứu trách nhiệm
hình sự của những người có hành
vi thiếu trách nhiệm theo Điều 285
BLHS 1999.•
Như
Pháp Luật TP.HCM
đã phản ánh, năm 2010, tỉnh
Kon Tum phê duyệt hồ sơ thiết kế khai thác tận dụng
gỗ trên đất lâm nghiệp chuyển sang làm đường giao
thông đoạn đi qua tiểu khu 95 (huyện Đăk Glei). Công
ty TNHH MTV Đoàn Kết khai thác tận dụng số gỗ này.
Tháng 4-2012, ông Trần Văn Tám, Hạt phó Hạt Kiểm
lâmKBTTN Ngọc Linh và ông Nguyễn Xuân Nghĩa (cán
bộ kỹ thuật) phát hiện tại tiểu khu 95 có nhiều cây gỗ
tròn bị chặt. Sau đó hai ông và ông Phạm Hồng Kỳ
(thanh tra pháp chế) kiểm tra, làm rõ.
Qua kiểm tra đã phát hiện 74 cây gỗ (khối lượng hơn
245m
3
) bị chặt trái phép. Nhưng đến tháng 9-2013, Hạt
Kiểm lâm KBTTN Ngọc Linh mới lập biên bản và cùng
cơ quan tố tụng huyện khám nghiệm hiện trường và
xác định được số gỗ khai thác trái phép chỉ còn 43 gốc
(khối lượng hơn 128 m
3
). Từ đó Hạt Kiểm lâm KBTTN
Ngọc Linh đã ra quyết định khởi tố vụ án vi phạm các
quy định về khai thác và bảo vệ rừng.
Tháng 9-2014, cơ quan chức năng xác minh lại thì
lúc này số gỗ lại giảmxuống chỉ còn 23 cây (khối lượng
83 m
3
). Trong đó gỗ còn lại hiện trường là hơn 33 m
3
,
số gỗ đã vận chuyển ra khỏi hiện trường là hơn 50
m
3
. Công an huyện Đăk Glei khởi tố vụ án thiếu trách
nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng. Nhưng theo định
giá hơn 50 m
3
gỗ tròn là gỗ vật chứng bị mất tại thời
điểm tháng 4-2012 tương đương hơn 14 tấn gạo, nên
không khởi tố bị can với hai ôngTám và Kỳ. Theo công
an, hậu quả thiệt hại phải đủ 15 tấn gạo trở lênmới đủ
định lượng để truy cứu hình sự. Tháng 5-2015, CQĐT
tạm đình chỉ điều tra vụ án vi phạm các quy định về
khai thác, bảo vệ rừng và đình chỉ điều tra vụ án thiếu
trách nhiệm...
Không khởi tố bị can vì chưa đủ 15 tấn gạo
Việc định giá hơn 50 m
3
gỗ tròn bị mất tại thời
điểm tháng 4-2012 tương
đương hơn 14 tấn gạo là
không đúng với quy định
của BLHS 1999.
Chuyểnhồ sơ truy tốPhúcXOsang tòa
VKSND TP.HCM đã hoàn tất cáo trạng truy tố Trần Ngọc
Phúc (SN 1982, còn gọi là Phúc XO) cùng đồng phạm để
chuyển sang TAND cùng cấp nghiên cứu và đưa ra xét xử.
Theo cáo trạng, Phúc và tám đồng phạm bị truy tố về tội
chứa chấp việc sử dụng trái phép chất ma túy theo khoản 2
Điều 256 BLHS với tình tiết là phạm tội với nhiều người và
nhiều lần (hai lần trở lên), có khung hình phạt 7-15 năm tù.
Em Phúc là Trần Ngọc Tài (SN 1985) cùng ba người
khác bị truy tố về tội tàng trữ trái phép chất ma túy theo
các khoản 1 và 2.
Theo hồ sơ, sau nhiều tháng theo dõi, chiều 10-4, công
an đã phối hợp với đoàn kiểm tra liên ngành kiểm tra hành
chính karaoke XO Pharaon tại 29 Trường Chinh, phường
Tân Thới Nhất, quận 12.
Lúc này, công an phát hiện gần 100 người có dấu hiệu
phê ma túy ở năm phòng trong quán. Công an thu giữ
được nhiều vật nghi thuốc lắc, rượu ngoại không xuất
trình được hóa đơn, chứng từ. Qua kiểm tra, công an xác
định có 80 người dương tính với ma túy, trong đó có 30
người là nhân viên của tụ điểm karaoke XO và xác định tụ
điểm này là nơi tụ tập các “dân chơi” để phê ma túy.
Khám xét tủ cá nhân của hai nữ tiếp viên là Trần Thị
Quỳnh (SN 1993, ngụ tỉnh Lâm Đồng) và Trần Thị Mộng
Đang (SN 2001, ngụ tỉnh Cần Thơ) phát hiện có thuốc lắc.
Khi bị bắt, Phúc khai nhận karaoke XO Pharaon là do
mình làm chủ nhưng không am hiểu nhiều giấy tờ liên
quan đến pháp luật nên Phúc nhờ bà Đỗ Ngọc Kiều Loan
đứng tên giấy phép kinh doanh. Sau khi được Sở KH&ĐT
và Sở VH&TT TP.HCM cấp phép, Phúc đã ký hợp đồng
thuê lại toàn bộ giấy phép kinh doanh của bà Loan với giá
20 triệu đồng/tháng.
Để lôi kéo khách, Phúc cho phép khách sử dụng ma túy
khi vui chơi. Phúc chỉ đạo nhân viên không được bán ma
túy nhưng mua giùm cho khách và sẽ lấy tiền phụ thu.
Mỗi ngày tại quán có khoảng 5-8 phòng có khách sử
dụng ma túy. Mỗi tháng Phúc XO thu khoảng 120 triệu
đồng tiền lời. Công an đã làm rõ Phúc XO kiếm lợi
khoảng 600 triệu đồng trong việc chứa chấp sử dụng trái
phép chất ma túy.
Cạnh đó công an thu giữ nhiều dàn xe biển số ngũ quý và
xe dát vàng ở quán karaoke. Nhưng toàn bộ số xe này đều
không có chiếc nào được dát vàng mà chỉ là mạ xi đồng,
được cà số khung, số sườn, dùng biển số giả. Riêng xe Audi
màu vàng là của bà Loan cho Phúc XO mượn để đi lại.
Khám xét nhà riêng của Phúc ở xã Bà Điểm, huyện
Hóc Môn, tại phòng ngủ em ruột Phúc, công an đã thu giữ
thêm 20 viên thuốc lắc, 10 gói ma túy loại ketamin. Đáng
chú ý, công an còn thu giữ tại nhà Tài nhiều vũ khí như
súng, đạn, kiếm, bình xịt hơi cay, áo giáp. Số vũ khí này
Tài khai mua trên mạng và chưa sử dụng lần nào.
Cơ quan chức năng còn xác định quán karaoke XO
Pharaon hoạt động từ 8 giờ đến 0 giờ mỗi ngày, giá phòng
dao động 150.000-500.000 đồng/giờ. Trong quá trình hoạt
động, nếu khách có nhu cầu dùng ma túy thì nhân viên sẽ
cung cấp và phụ thu 200.000-800.000 đồng/giờ.
Phúc XO từng gây chú ý trong dư luận khi tự kể về câu
chuyện tuổi thơ nghèo khó và đã vượt lên làm giàu. Trên
mạng xã hội, Phúc xuất hiện khi đeo dây chuyền, lắc, nhẫn
tổng cộng 13 kg vàng. Phúc khai lý do đeo vàng giả nhằm
mục đích quảng cáo cho quán karaoke.
HOÀNG YẾN
Tiêu điểm
Hướng dẫn cho BLHS 1985
Việcquyđổigiátrịtàisảnsanggạolà
theo quy định tại Chỉ thị 01 năm1987
củaHội đồngThẩmphánTANDTối cao
và Thông tư liên ngành 01 năm 1992
(Bộ Tư pháp - Bộ Tài chính - TAND Tối
cao - VKSND Tối cao) trong giai đoạn
BLHS năm 1985 có hiệu lực.
Vụ việc này xảy ra năm2012 thì bắt
buộc việcđịnhgiáphải tuân theoNghị
định 26/2005 của Chính phủ (về định
giá tài sản trong tố tụnghình sự). Nghị
định này không có quy định nào quy
đổi giá trị tài sản tương đương với
khối lượng gạo.
