12
VIẾT LONG
T
hắp nén hương lên di
ảnh người cô ruột là liệt
sĩ Hà Thị Sằm, ông Hà
Văn Năm cho biết sau khi
xuất ngũ về quê ở TP Bắc
Kạn vào năm 1988, ông bắt
đầu đi tìm người cô của mình
nhưng khi đến nơi thì toàn
bộ 12 ngôi mộ đã được cất
bốc đi nơi khác.
Hai lần quy tập:
Một lần mất tên,
một lần mất cốt?
Không thấy phần mộ của
cô, ôngNămhỏi những người
thân nhưng tất cả đều không
biết ai đã cất bốc. Bẵng đi một
thời gian, vào năm 2008, ông
và nhiều thân nhân gia đình
liệt sĩ nhận được thư mời của
Đại đội thanh niên xung phong
(TNXP) chống Mỹ cứu nước
Bắc Thái 933 - N91 - 92 về
dựmột cuộc gặpmặt. Tại đây,
các gia đình nhận được thông
tin các hài cốt liệt sĩ TNXP
hy sinh vụ vỡ đập hồ thủy
lợi Tân Minh đã được quy
tập về Nghĩa trang liệt sĩ Phủ
Thông (cũ) trước năm 1980
(hiện nay không tìm thấy hồ
sơ quy tập).
Sau đó các gia đình mới
tìm đến nhưng trên các bia
mộ chỉ ghi liệt sĩ TNXP xã
ThanhVận, không có tên, tuổi.
“Chúng tôi gặng hỏi một số
người ở Đại đội 933 thì được
biết quá trình cất bốc hài cốt
ở đồi Nà Cóc về nghĩa trang,
các hài cốt được bỏ cẩn thận
vào từng tiểu và ghi rõ tên,
tuổi. Tuy nhiên, quá trình di
chuyển gặp trời mưa nên các
tiểu được ghi bằng phấn nhanh
chóngbị trôimất.Nhữngngười
tham gia quy tập không xác
định được tên tuổi các liệt sĩ
nên ghi chung như thế” - ông
Năm kể.
điều kiện khó khăn nên gia
đình chủ yếu thờ cúng liệt sĩ
Địch Xuân Dong ở nhà. Khi
biết được hài cốt cha được
chuyểnvàonghĩa trang, bàLan
đi thắp hương nhưng không
biết đâu là phần mộ của cha
mình. Cho nên trong các cuộc
gặp các thân nhân liệt sĩ, bà
có đề nghị xét nghiệmADN
để trả lại tên cho từng liệt sĩ.
“Chúng tôi thấy nếu đúng
có việc sơ suất để mất tên
trong quá trình quy tập mộ
thì vẫn còn hài cốt và phải
giámđịnhADN để mọi người
còn biết đâu là mộ của người
thân mình. Nên suốt từ năm
2008 tôi có đơn và đến 2019
mới nhận được thông báo của
Sở LĐ-TB&XH tỉnh về việc
tiến hành khai quật hài cốt để
giám định ADN. Nhận được
thông tin này tôi rất vui, cả
đêm không ngủ được. Vì bao
nhiêu nămgiờmìnhmới đứng
trước phần mộ của cha” - bà
Lan kể.
Cuối tháng 10-2019, các
thân nhân liệt sĩ được mời
lên để khai quật và tiến hành
giám định ADN. Tuy nhiên,
13 ngôi mộ liệt sĩ khi được
đào lên chỉ có túi nylon, trong
đó chứa một ít đất và nhiều
đá, mộ không có tiểu và cốt.
“Chúng tôi rất đau lòng! Bởi
lâu nay tôi cứ đinh ninh đó là
cha của mình và những người
đồng đội của cha nhưng hóa
ra trong các bọc nylon đó chỉ
toàn là đất đá vô tri. Cha tôi
hy sinh bao năm mà nỗi đau
của gia đình vẫn còn dai dẳng.
Giámà tôi tìmđượcmộ cha thì
chắc sẽ an ủi phần nào. Ngờ
đâu lần khai quật này lại làm
chúng tôi đau buồn hơn khiến
tôi cảm thấy có lỗi với cha rất
nhiều” - bà Lan mắt đỏ hoe.
Hiện tại, người thân 10 liệt
sĩ TNXP mong muốn các cơ
quan chức năng tỉnh Bắc Kạn
sớm tiến hành cất bốc vị trí
đồi Nà Cóc để tìm cốt của các
liệt sĩ và phải thông báo cho
các thân nhân đi cùng, không
tự ý bốc như trước đây.•
VỤ 13 MỘ LIỆT SĨ
Sự thật được phanh phui từ
con gái liệt sĩ
Lãnh đạo thời đó
không được thông
báo việc quy tập
ÔngHàVănHưởng, Chủ tịch
UBNDxãThanhVận, huyệnChợ
Mới, cho biết:“Khi có thông tin
vềvụviệc,chúngtôiđãtrựctiếp
đi tìmhỏi những người có liên
quan nhưng phần lớn đều đã
mất. Còn lãnh đạo các thời kỳ
trướcthìđềukhẳngđịnhkhông
biết việc quy tập này xảy ra từ
bao giờ bởi không có ai thông
báo cho họ”.
Tiêu điểm
Từ đó trở đi, ông Năm và
nhiều thân nhân liệt sĩ khác
cứ ngày 27-7 hay ngày giỗ họ
đều đặn đến đây thắp hương
cho 13 ngôi mộ liệt sĩ.
Đến năm 1990, sau khi
Nghĩa trang liệt sĩ Phủ Thông
cũ được UBND tỉnh Bắc
Thái (năm 1997, tỉnh Bắc
Kạn được tách ra từ tỉnh Bắc
Thái) nâng cấp, mở rộng,
khánh thành và hoạt động
(nghĩa trang mới), 13 mộ liệt
sĩ được quy tập, di chuyển
lần hai từ nghĩa trang liệt sĩ
cũ sang nghĩa trang liệt sĩ
mới nhưng trong quá trình
an táng đã làm mất thông
tin (hiện nay không tìm thấy
hồ sơ quy tập). Cho đến mới
đây mọi người phát hiện bên
dưới 13 ngôi mộ đều không
có tiểu, không hài cốt.
Như vậy cứ mỗi lần quy
tập là một lần những người
trực tiếp tham gia quy tập
làm mất toàn bộ hồ sơ? Và
qua hai lần quy tập: Một lần
họ làm mất tên, một lần làm
mất cả tiểu sành và hài cốt
các liệt sĩ TNXP?
Người thân 10 liệt sĩ
TNXP mong muốn
các cơ quan chức
năng sớm tiến hành
cất bốc vị trí đồi Nà
Cóc để tìm cốt của
các liệt sĩ.
Nỗi đau của đứa con
gái mồ côi cha từ
một tuổi
Bà Địch Thị Lan, con liệt
sĩ Địch Xuân Dong (TNXP
duy nhất lập gia đình trước
lúc hy sinh), bất ngờ với thông
tin cha mình bỗng trở thành
vô danh.
Bà kể cha hy sinh khi bà
chỉ mới vừa tròn một tuổi.
Trước nay việc chăm sóc
phần mộ của cha do các chú
của bà đảm nhận. Sau đó do
Truy tìm nguyên nhân 10 mộ liệt sĩ
biến thành 13
Theo ông Năm, trong số 13 người hy sinh thì người thân
liệt sĩ Hà Văn Kinh đã đưa liệt sĩ Kinh về nhà chôn cất ngay
từ những ngày đầu. Có nghĩa là chỉ còn 12 ngôi mộ liệt sĩ
được chôn ở đồi Nà Cóc. Sau đó hai ngôi mộ được hai gia
đình lần lượt đưa về.“Như vậy, trên đồi Nà Cóc còn 10 ngôi
mộ liệt sĩ TNXP. Nhưng không hiểu sao tại nghĩa trang vẫn
ghi tên 13 người đã hy sinh và lập 13 ngôi mộ?
Chúng tôi cũng nghi ngờ những người quy tập hài cốt
lần đầu chưa đào sâu để lấy cốt. Nếu lấy đi thì hài cốt 10
liệt sĩ giờ ở đâu? Phải trả lời được cốt 10 liệt sĩ đang ở đâu
và ai phải chịu trách nhiệm vụ việc này”- ông Nămbức xúc.
Đời sống xã hội -
ThứBa10-12-2019
Quá trình cất
bốc hài cốt
10 liệt sĩ về
nghĩa trang,
thân nhân
liệt sĩ và cả
lãnh đạo địa
phương đều
không hề hay
biết. Lạ lùng
là từ 10mộ
liệt sĩ ban đầu
nhưng quy
tập hài cốt
về đến nghĩa
trang thì số
mộ tăng lên
thành 13.
ÔngHà VănNămkể lại câu chuyện đi tìmcốt của cô là liệt sĩ Hà Thị Sằm. Ảnh: VIẾT LONG
Ngày 9-12, thông tin từ Đài Khí tượng thủy văn tỉnh
Bến Tre hiện nay lượng nước từ thượng nguồn đổ về bị
thiếu hụt nghiêm trọng; không khí lạnh tăng cường, gió
mùa đông bắc thổi mạnh liên tục trong các ngày qua
nên diễn biến độ mặn có xu thế xâm nhập rất nhanh,
rất sâu trong hai ngày qua trên các hệ thống sông chính
của tỉnh.
Độ mặn 40%
0
trên các sông chính: Cửa Đại, Cổ Chiên,
Hàm Luông hiện đã xâm nhập đến cách các cửa sông
chính khoảng 44-50 km. Độ mặn 1%
0
xâm nhập đến các
cửa sông chính 54-58 km. Ông Lê Hoàng Lam, Giám đốc
Đài Khí tượng thủy văn Bến Tre, cho biết năm nay tình
hình mặn đến sớm nhất trong vòng 10 năm trở lại đây.
Theo Đài Khí tượng thủy văn Bến Tre, dự báo diễn biến
xâm nhập mặn cao nhất hằng ngày tiếp tục tăng dần và
xâm nhập sâu hơn đến ngày 10-12-2019, sau đó ít biến
đổi. Độ mặn xâm nhập sâu nhất ở mức sâu hơn tháng
1-2015, năm 2018 và xấp xỉ thời điểm tháng 2-2016.
Trước tình hình xâm nhập mặn đến sớm, đang diễn biến
phức tạp khiến nhiều hộ trồng hoa kiểng, cây giống trên
địa bàn huyện Chợ Lách lo lắng nguy cơ sẽ thiếu nước
tưới cho vụ mùa hoa kiểng tết năm nay.
Tại làng hoa kiểng xã Phú Sơn, ông Nguyễn Thanh
Sơn, Chủ tịch UBND xã Phú Sơn, cho biết toàn xã có trên
2.100 hộ dân, trong đó có trên 70% hộ trồng hoa kiểng và
cây giống. Hiện độ mặn 1,7 %
0
đã xâm nhập vào địa bàn
xã. “Chính quyền địa phương đã có tuyên truyền vận động
người dân trữ nước sớm phục vụ sản xuất hoa kiểng, cây
giống nhưng cũng có một số hộ chủ quan trữ xong họ xả
ra nên có vài hộ bị thiếu nước tưới khi mặn đến sớm” -
ông Sơn cho biết.
Chủ tịch UBND xã Phú Sơn cũng khuyến cáo người
dân không nên tưới nước mặn cho cây giống và hoa kiểng
trong thời điểm này để tránh thiệt hại. Về giải pháp trong
thời gian tới, chính quyền địa phương khuyến cáo người
dân nên chở nước ngọt về tưới, đợi cho đến khi qua đợt
triều cường, nước kém xuống khi đó nước sông sẽ ngọt
lại, thời điểm này người dân nên theo dõi và trữ nước để
có đủ nước tưới cho hoa kiểng vụ mùa tết năm nay.
Toàn huyện Chợ Lách có hơn 13.000 hộ sản xuất cây
giống và hoa kiểng. Mỗi năm địa phương này sản xuất
trên 11 triệu sản phẩm hoa kiểng đa chủng loại phục vụ
thị trường tết Nguyên đán Canh Tý 2020.
Trước diễn biến thất thường của thời tiết cũng như độ
mặn trên sông tiếp tục tăng cao, Phòng NN&PTNT huyện
Chợ Lách và ngành chức năng huyện khuyến cáo người
dân chủ động trữ nước ngọt, theo dõi triều cường xuống,
nước ngọt trở lại chủ động trữ nước, tưới tiết kiệm, áp
dụng các biện pháp kỹ thuật tăng sức chịu đựng cho cây
trong mùa hạn mặn.
ĐÔNG HÀ
Mặnđến sớm, lànghoakiểngChợLách lomấtmùahoa tết
