6
Tiêu điểm
Pháp luật
&
cuộc sống -
ThứHai 4-5-2020
NGÔBÌNH
Như
Pháp Luật TP.HCM
đã
phản ánh, dự kiến từ ngày 6 đến
8-5, TAND Tối cao sẽ mở phiên
xử giám đốc thẩm vụ án Hồ Duy
Hải bị kết án về hai tội giết người
và cướp tài sản. Chánh án TAND
Tối cao Nguyễn Hòa Bình làm chủ
tọa phiên xử và có sự tham dự của
Hội đồng Thẩm phán TAND Tối
cao, VKSND Tối cao, TAND Tối
cao, cơ quan tố tụng tỉnh LongAn.
Đặc biệt, tòa mời luật sư (LS) Trần
Hồng Phong, Đoàn LS TP.HCM,
tham gia bào chữa cho Hải tại phiên
xử giám đốc thẩm.
Chúng tôi trao đổi với LS Trần
Hồng Phong - người nhiều năm và
kiên trì đeo bám vụ án - trước phiên
xử khá đặc biệt này.
Bất ngờ khi trực tiếp gặp
nhân chứng
.
Phóng viên
:
Thưa LS,
cốt lõi
của vụ án này về đánh giá chứng
cứ thế nào khiến ông có niềm tin về
khả năng Hồ Duy Hải không phải
là hung thủ?
+ LS
Trần Hồng Phong
: Để đi
đến quyết định nhận làm đơn giám
đốc thẩm cho Hồ Duy Hải, tôi cùng
các cộng sự đã nghiên cứu sâu tài
liệu suốt nhiều tháng. Chúng tôi
thống nhất rằng nếu hung thủ là Hải
thì tại sao dấu vân tay không phải
của Hải? Điều đó cho thấy có một
người khác tại hiện trường gây án
(biên bản khám nghiệm hiện trường
ghi có nhiều đường vân tay được
CQĐT thu giữ).
Việc đầu tiên là tôi tìm gặp nhân
chứng Đinh Vũ Thường, theo cáo
trạng anh là nhân chứng duy nhất
trong vụ án “nhìn thấy Hồ Duy Hải
tại Bưu điện Cầu Voi lúc 19 giờ 39
phút tối 13-1-2008”, sát giờ gây án.
Thật bất ngờ, anhThường nói với tôi
rằng cáo trạng ghi như vậy là không
đúng sự thật. Anh Thường không
quen biết Hải và cũng chỉ nhìn loáng
thoáng vào ban đêm nên không thể
nhận dạng đó là ai chứ đừng nói
HồDuy Hải
Luật sư của
Hồ Duy Hải
chia sẻ trước
phiên tòa
đặc biệt
Luật sư TrầnHồng Phong - người được
mời thamgia phiên xử giámđốc thẩmvụ
ánHồ Duy Hải - tin rằng Hải không phải
là hung thủ.
chính xác là Hải. Mặt khác biển số
chiếc xe máy dựng ngoài sân bưu
điện anh Thường cũng không nhớ.
Đặc biệt, anh Thường nói mình
không hề được CQĐT mời nhận
dạng, cũng như không được triệu
tập tham gia cả hai phiên tòa sơ
thẩm và phúc thẩm. Những vấn đề
này tôi đã nhờ anh Thường ghi lại
trong giấy xác nhận và tôi đã gửi
cho TAND Tối cao.
Cáo trạng quy kết Hồ Duy Hải là
hung thủ duy nhất giết người dựa
trên ba điểm chính là: Dùng con dao
tại bưu điện; có nhân chứng Đinh
Vũ Thường nhìn thấy và Hải nhận
tội. Tuy nhiên, thực tế thể hiện hung
khí đi mua ở chợ để minh họa, dấu
vân tay thì của người khác, nhân
chứng thì không khẳng định đó là
Hải và bản thân Hải thì kêu oan.
Như vậy là không đủ căn cứ để kết
tội Hải, đó là những lý do khiến tôi
kiên định cùng gia đình Hải đề nghị
xem xét lại vụ án.
.
Theo ông, việc không đưa nhân
chứng Đinh Vũ Thường và người
yêu của một trong hai nạn nhân vào
vụ án ảnh hưởng như thế nào tới
việc kết tội Hồ Duy Hải?
+ Hai cấp sơ thẩm và phúc thẩm
không triệu tập anh Thường là nhân
chứng duy nhất tham gia phiên tòa
là vi phạm tố tụng rất nghiêm trọng.
Thiếu sót này ảnh hưởng đến tính
khách quan và kết quả xét xử của
tòa. Vì HĐXX và LS không thể
thẩm vấn làm rõ hàng loạt điểm
mâu thuẫn, vô lý giữa cáo trạng và
các biên bản lời khai.
Về người yêu của hai nạn nhân
thì tòa có mời nhưng mời không
đủ và xác định là người liên quan
chứ không phải nhân chứng. Hồ
sơ thể hiện nạn nhân Nguyễn Thị
Ánh Hồng có hai bạn trai là NVN
và NMS. Nhưng CQĐT rút hầu như
toàn bộ thông tin về anh N. (chỉ còn
một chữ N. trong một bản khai nhân
chứng), coi như không có tên trong
hồ sơ vụ án. Còn anh S. thì chỉ mời
nhận dạng về vài món đồ vật, nữ
trang... chứ không thấy thể hiện
những nội dung về thời gian, hoạt
động của những người này trong
đêm xảy ra vụ án mạng. Theo tôi,
điều này là rất bất thường.
Phải hủy án, điều tra lại
từ đầu
.
Quá trình nghiên cứu hồ sơ,
ông có nghi ngờ về khả năng có
một nghi can nào khác?
+ Khả năng có một nghi can khác
thể hiện qua khá nhiều tình tiết,
trong đó quan trọng nhất là dấu vân
tay thu được tại hiện trường không
phải là của Hải. Như vậy tức là có
một người khác đã cầm dao, tay
dính máu và để lại dấu vân tay tại
hiện trường. Người đó là ai và dấu
vân tay đó của ai, đến nay vẫn chưa
được làm rõ.
Trong quá trình nghiên cứu hồ
sơ và xác minh, tôi thấy rằng bạn
trai của nạn nhân là NVN có nhiều
tình tiết thể hiện đã có mặt tại Bưu
điện Cầu Voi trong đêm xảy ra án
mạng. Thế nhưng toàn bộ thông tin
về người này lại bị rút khỏi hồ sơ
vụ án. Vì vậy, tôi đã giúp gia đình
Hải làm đơn tố giác, theo hướng
đề nghị CQĐT làm rõ sự có mặt và
liên quan của N. trong đêm xảy ra
vụ án. Ngoài ra, cần kiểm tra xem
dấu vân tay của người này có trùng
khớp với dấu vân tay thu giữ tại hiện
trường hay không. Việc này theo tôi
là cần thiết để góp phần làm rõ sự
thật khách quan.
.
Theo ông, quá trình tố tụng vụ
này có dấu hiệu xâm phạm hoạt
động tư pháp không?
+ Qua nghiên cứu hồ sơ, tôi thấy
vụ án này có nhiều dấu hiệu thể hiện
điều tra viên và kiểm sát viên cố ý
chỉnh sửa lời khai, rút bớt tài liệu,
kết luận giám định, có dấu hiệu làm
sai lệch hồ sơ vụ án... Chẳng hạn,
“Tôi hiểu được mời tham
gia phiên tòa giám đốc
thẩm là một điều đặc
biệt và nghĩ rằng đây là
một bằng chứng thể hiện
sự tiến bộ, dân chủ trong
pháp luật hình sự.”
Từng không kháng nghị giám đốc thẩm
Sáng 14-1-2008, công an phát hiện hai nạn nhân
Nguyễn Thị Ánh Hồng và Nguyễn Thị Thu Vân là nhân
viên Bưu cục Cầu Voi (Long An) bị giết tại nơi làm việc.
Sau đó Hồ Duy Hải bị bắt, năm 2008 và 2009 Hải đã bị
hai cấp tòa sơ thẩm TAND tỉnh Long An và phúc thẩm
là Tòa Phúc thẩmTAND Tối cao tại TP.HCM (nay là TAND
Cấp cao tại TP.HCM) tuyên án tử hình về hai tội giết
người và cướp tài sản.
Sau đó, được sự hỗ trợ của LS Phong, mẹ của tử tù Hồ
Duy Hải liên tục kêu oan cho con và trước khi thi hành
án 20 giờ đồng hồ, Chủ tịch nước đã chỉ đạo tạm hoãn
thi hành án và yêu cầunhiều cơquan vào cuộc xácminh.
Tháng 11-2019, VKSND Tối cao có quyết định kháng
nghị giámđốc thẩm (thay thế quyết định không kháng
nghị của viện trưởngVKSNDTối cao năm2011), đề nghị
TAND Tối cao hủy hai bản án để điều tra lại. Theo quyết
định kháng nghị, hai bản án tuyên tử hình Hải là chưa
phù hợp với tình tiết khách quan vụ án; việc thu thập,
đánh giá chứng cứ, tài liệu chưa đầy đủ; vụ án có nhiều
nội dung cần chứng minh nhưng chưa được làm rõ.
Ngoài ra, các cơ quan tiến hành tố tụng có nhiều vi
phạm nghiêm trọng như bỏ sót chứng cứ vụ án, không
trưng cầu giám định vết máu; không đưa lời khai của
Hải và người làm chứng vào hồ sơ vụ án dẫn đến sai
lầm nghiêm trọng... Đồng thời, kháng nghị cũng chỉ ra
hàng loạt mâu thuẫn trong lời khai, chứng cứ, dấu vết
tại hiện trường chưa được làm rõ, thiếu sót, vi phạm tố
tụng nghiêm trọng...
việc không đưa kết luận giám định
dấu vân tay vào cáo trạng, khi ra
tòa kiểm sát viên nói rằng: Không
giám định được dấu vân tay. Hoặc
việc chỉnh sửa kích thước con dao,
ghi thêm vào biên bản lời khai của
nhân chứng Thường...
Vì vậy, từ năm 2017, chính tôi đã
làm đơn tố cáo hành vi này gửi đến
các cơ quan chức năng. Và như đã
nói ở trên, hành vi làm sai lệch hồ
sơ vụ án chính là hành vi xâm hại
đến hoạt động tư pháp nói chung.
.
Ông nghĩ gì về việc mình được
mời tham gia phiên giám đốc thẩm
đặc biệt này?
+ Tôi thấy vui vì mình có cơ hội
trình bày nội dung bào chữa cho
Hải, bổ sung thông tin hoặc thậm
chí là đưa ra ý kiến tranh luận khi
được hội đồng giám đốc thẩm yêu
cầu. Tôi tự nhận thấy mình có trách
nhiệm hoàn thành sứ mệnh của một
LS, góp phần bảo vệ pháp luật. Tôi
hiểu được mời tham gia phiên tòa
giám đốc thẩm là một điều đặc
biệt và nghĩ rằng đây là một bằng
chứng thể hiện sự tiến bộ, dân chủ
trong pháp luật hình sự.
Điều cuối cùng mà tôi muốn nói
là phiên giám đốc thẩm được mở
theo kháng nghị của VKSND Tối
cao. Hầu như toàn bộ quan điểm
của VKS nêu trong kháng nghị
đều trùng khớp với những điều tôi
trình bày ở trên, tức là có sự “đồng
thuận” trong quan điểm giữa VKS
và LS. Điều này là khá đặc biệt.
.
Xin cám ơn LS
.•
Luật sư TrầnHồng Phong
(phải)
và gia đình tử tùHồDuy Hải. Ảnh: TB
"Tôi nghĩ tòa sẽ hủy
cả hai bản án..."
.
Ông kỳ vọng vào khả năng nào về
phiên giám đốc thẩm này?
+Tôi khôngmuốndùng từ kỳ vọng,
mà tôi mong và tin rằng Hội đồng
Thẩm phán TAND Tối cao sẽ chấp
nhận yêu cầu kháng nghị, hủy cả hai
bản án đã kết tội Hồ Duy Hải, trả hồ
sơ để điều tra lại.
