11
Kinh tế -
Thứ Tư 13-1-2021
Méo mặt vì thông tư quy định
rau thơm là dược liệu
CHÂNLUẬN
“D
ùđãnhấtquán,đồng
bộ hơn nhưng nếu
như không còn các
điểm nghẽn do tư duy xây
dựng pháp luật vẫn cũ thì
kết quả sản xuất, kinh doanh
của doanh nghiệp (DN) còn
tốt hơn”.
ÔngVũ Tiến Lộc, Chủ tịch
Phòng Thương mại và Công
nghiệp Việt Nam (VCCI),
nhận định như trên tại buổi
công bố báo cáo “Dòng chảy
pháp luật kinhdoanhViệtNam
2020” do đơn vị này tổ chức
ngày 12-1.
Hành, tỏi, đậu nành…
“khổ” vì thông tư
Trình bày báo cáo “Dòng
chảy pháp luật kinh doanh”,
ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng
ban Pháp chếVCCI, cho rằng
những năm gần đây, Chính
phủ có nhiều đợt rà soát điều
kiện kinh doanh (ĐKKD).
Qua đó đã bãi bỏ, đơn giản
hóa một số lượng lớn ĐKKD
bất hợp lý và chưa đảm bảo
tính minh bạch. Môi trường
đầu tư kinh doanh vì thế cũng
đã thuận lợi hơn.
Tuyvậy,vẫncònnhiềuvướng
mắc, bất cập về các điều kiện
gianhập thị trường.Một trường
hợp điển hình được báo cáo
đề cập là Thông tư 48/2018
của Bộ Y tế. Trong thông tư
này, hàng trăm loại nông sản,
thực phẩmphổbiếnđược dùng
trong đời sống hằng ngày được
đưa vào danh mục dược liệu.
Điển hình là các loại rau
thơmnhư bạc hà, húng chanh,
húng quế, ngải cứu, kinh giới,
lá lốt, diếp cá, đinh lăng; các
loại gia vị như riềng, gừng,
nghệ, hồ tiêu, quế, sả, gấc, tỏi;
các loại đậu hạt như đậu ván
trắng, hạt bí ngô, óc chó, đậu
đen, đậu nành, đậu xanh…
Điều này đồng nghĩa với
việc những chủ thể kinh doanh
các loại hàng hóa này sẽ phải
chịu cơ chế quản lý của pháp
luật về…dược, nghĩa là phải
đáp ứng các ĐKKD dược.
Thậm chí, những người bán
các loại thực phẩm này phải
có địa điểm, kho bảo quản,
phương tiện vận chuyển, hệ
thống quản lý chất lượng, tài
liệu chuyên môn kỹ thuật và
nhân sự đáp ứng thực hành
tốt nguyên liệu làm thuốc.
“Điều này là chưa hợp lý và
không khả thi. Bởi vì những
loại thực phẩm trên không chỉ
là nguyên liệu để làm thuốc
mà còn là các loại thực phẩm
rất thông dụng trong cuộc
sống hằng ngày và việc sử
dụng không tác động trực
tiếp đến sức khỏe con người
như các loại dược phẩm. Vì
vậy, áp dụng cơ chế quản lý
trên là chưa phù hợp” - ông
Đậu Anh Tuấn cho hay.
Mặt khác, một số loại được
xác định là dược liệu trong
Thông tư 48/2018 cũng được
xácđịnh là thựcphẩmcónguồn
gốc thực vật nhập khẩu phải
kiểm tra an toàn thực phẩm
thuộc phạm vi quản lý của Bộ
NN&PTNTnhưgừng, tỏi, hoa
atisô... “Như vậy, cùng một
loại hàng hóa sẽ chịu hai cơ
chế quản lý của hai cơ quan
khác nhau” - ông Tuấn nói.
Bất cập trên đã gây ra nhiều
khó khăn cho DN nhập khẩu
và gây lúng túng cho cơ quan
hải quan. Bởi nếu được quản
lý theodược liệu thì nhữngDN
nhập khẩu phải đáp ứng các
ĐKKD về dược. Thế nhưng
các DN này từ trước đến nay
không có bất kỳ hoạt động
nào trong lĩnh vực dược và
dĩ nhiên không thể đáp ứng
được các điều kiện này, do đó
không thể thông quan được
hàng nhập khẩu.
Muốn làm sếp phải
có bằng cấp
Báo cáo “Dòng chảy pháp
luật kinh doanh” cũng nhận
định những ĐKKD can thiệp
vào quyền tự do thỏa thuận
của các bên trong hợp đồng
vẫn còn tồn tại. Đơn cử như
yêu cầu DN phải có hợp đồng
thuê kho, phương tiện vận tải
với thời hạn tối thiểu từ năm
năm trở lên.
Hay còn có những ĐKKD
yêu cầu trình độ chuyên môn
của một số người ở vị trí quản
lý. Chẳng hạn, Nghị định
57/2016 vàNghị định 16/2019
quy định điều kiện nhân lực
để được cấp giấy chứng nhận
đủ điều kiện hoạt động thông
tin tín dụng.
Các nghị định này yêu cầu
chủtịchHĐQT,chủtịchHĐTV,
chủ tịch công ty phải có bằng
đại học hoặc trên đại học về
một trong các chuyên ngành
kinh tế, kế toán, tài chính,
ngân hàng, công nghệ thông
tin. Đồng thời họ phải có ít
nhất ba năm làmviệc trực tiếp
trong lĩnh vực tài chính, ngân
hàng, công nghệ thông tin.
Chưa hết, những nghị định
này còn quy định tổng giám
Báo cáo “Dòng chảy pháp luật kinh doanh” nêu rõ một số
nghị định yêu cầu DN phải có phương án kinh doanh hoặc
phương án kinh doanh khả thi.
Bình luận về quy định này, Trưởng ban Pháp chế VCCI Đậu
Anh Tuấn nói việc yêu cầu DN phải có phương án kinh doanh
tại thời điểmxin cấpgiấy phép kinhdoanh làmột trongnhững
yêu cầu trong một số ngành nghề kinh doanh có điều kiện.
Đây là ĐKKD chưa hợp lý, ít ý nghĩa và chưa minh bạch. Bởi
phương án kinh doanh có thể thay đổi tùy thuộc vào diễn
biến của thị trường, chiến lược, mục tiêu hoạt động của DN.
“Mặt khác, xét tính minh bạch, không rõ cơ quan cấp phép
sẽ xem xét và đánh giá phương án kinh doanh của DN dựa
trên căn cứ, tiêu chí gì?Trongmột sốĐKKD yêu cầuDNphải có
phương án kinh doanh khả thi, vậy yếu tố khả thi được đánh
giá dựa trên yếu tố nào? Liệu các cán bộ thẩm định hồ sơ có
đủ trình độ để đánh giá và/hoặc thẩm định phương án kinh
doanh của DN có khả thi hay không?”- ông Tuấn đặt câu hỏi.
Cùng với đó là các dạng ĐKKD được thiết kế theo hướng
định tính, sử dụng các từ như“đủ”,“phù hợp”,“cần thiết”. Chính
điều này dẫn đến nhiều cách diễn giải khác nhau giữa DN và
cơ quan cấp phép.
“Điều này tạo ra nguy cơ nhũng nhiễu của các cán bộ thực
thi, gây khó khăn cho DN” - báo cáo nêu.
đốc, giám đốc; phó tổng giám
đốc, phó giám đốc phải có
bằng đại học hoặc trên đại
học về một trong các chuyên
ngành kinh tế, kế toán, tài
chính, ngân hàng, công nghệ
thông tin. Đồng thời họ phải
có ít nhất hai năm giữ chức
vụ quản lý, điều hành DN
hoạt động trong lĩnh vực tài
chính, ngân hàng, công nghệ
thông tin…
“Yêu cầu trình độ chuyên
môn chưa thực sự phù hợp.
Lý do là những người này
không tham gia trực tiếp vào
hoạt động cung cấp dịch vụ
chuyên môn, do đó yếu tố lợi
ích công cộng bị ảnh hưởng
là rất ít” - báo cáo nhận định.
Nguy cơ tăng thủ tục
xin-cho
Trưởng ban Pháp chếVCCI
ĐậuAnh Tuấn cũng nhận xét
vẫn còn tình trạng quy định
pháp luật được ban hành rất
bất hợp lý, ẩn chứa nhiều
vướng mắc làm khó người
thực hiện.
Ví dụ như quy định đối với
hoạt động cung cấp dịch vụ
biểu diễn nghệ thuật, tổ chức
thi người đẹp, người mẫu là
“cấp phép cho từng hoạt động”
và bổ sung thêm quy định về
ĐKKD của các chủ thể cung
cấp dịch vụ này. “Biện pháp
quản lý này là chặt chẽ quá
mức cần thiết” - ông ĐậuAnh
Tuấn nhận định.
Lĩnh vực giao thông đường
bộ cũng đang có xu hướng
thắt chặt hơn. Điển hình là bổ
sung thêmmột điều kiện khá
quan trọng, đó là lái xe kinh
doanh vận tải bên cạnh việc
phải có giấy phép lái xe (các
hạng tương ứng với từng loại
xe vận tải) thì phải có thêm
chứng chỉ hành nghề lái xe
kinh doanh vận tải.
“Đây là một loại giấy phép
mới và có nguy cơ tăng thủ
tục xin-cho không cần thiết
và trùng lặp về mục tiêu quản
lý” - ông ĐậuAnh Tuấn nhận
định. Bởi yêu cầu người lái xe
vừa có giấy phép lái xe vừa
có chứng chỉ hành nghề lái
xe kinh doanh vận tải tạo ra
gánh nặng về thủ tục, chi phí
và thời gian của người lái xe.
“Thủ tục này cũng khiến
DN phải trải qua hai lần đào
tạo, hai lần cấp giấy phép
cho một mục tiêu tương tự
nhau” - báo cáo viết.•
Thông tư 48/2018 của BộY tế đưa hàng trăm loại nông sản phổ biến vào danhmục dược liệu khiếnngười dân
và nhà kinh doanh lãnh đủ.
Thông tư 48/2018 đưa nhiều loại nông sản tiêu dùng hằng ngày như hành, tỏi, gừng, quế, đậu nành...
vào danh sách dược liệu để làmthuốc. Ảnh: HOÀNG GIANG
Nhiều quy định vẫn
khiến cộng đồng
DN quan ngại, xuất
phát từ tư duy soạn
thảo chính sách vẫn
còn cũ.
Tiêu điểm
Thấp thoáng
tư duy cũ
ChủtịchVCCIVũTiếnLộcđánh
giá cao những chính sách, văn
bản pháp luật được ban hành
từđầu năm2020 giữa bối cảnh
dịch COVID-19, trong đó bao
gồm lĩnh vực thuế đến ngân
hàng, tài chính, giải ngân vốn
đầu tư công… Đặc biệt là từ
tháng2-2020, Chínhphủ thành
lập tổ công tác để rà soát các
chồng chéo, xung đột trong
các văn bản pháp luật.
Theo ông Lộc, các cơ quan
nhà nước đã tiếp thu tới 55%ý
kiếncủaVCCI,thểhiệnsựcầuthị
vàmột xu thếmới là Nhà nước
trân trọng, tiếp thu ý kiến của
DN.“Tuyvậy, cũngcónhữngcái
cơ quan nhà nước chỉ mới lắng
nghe, giải đáp chứ chưa…giải
quyết”- ông Lộc nói và cho hay
nhiềuquy định vẫn khiến cộng
đồng DN quan ngại, xuất phát
từ tư duy soạn thảo chính sách
vẫn còn cũ.
ÔngĐậu
Anh Tuấn,
Trưởng
ban Pháp
chế VCCI.
Cán bộ có đủ trình độ thẩm định phương án kinh doanh?
Lĩnh vực giao thông đường bộ cũng đang có xu hướng
bị thắt chặt hơn. Ảnh: HOÀNG GIANG
