11
Kinh tế -
Thứ Tư 3-3-2021
Nông sản khắp nơi kêu gọi
giải cứu
Cầnmột kịch bản ứng phó cụ thể với dịch COVID-19, trong đó có tính đến các phương án lưu thông
hàng hóa để không còn tình trạng phải kêu gọi giải cứu nông sản như vừa qua.
ANHIỀN
N
hững ngày này, cánh
đồng thôn Đông Cao
(xã Tráng Việt, huyện
Mê Linh, Hà Nội) hiện lên
một màu trắng xóa. Đó là
màu trắng của củ cải đang ở
cuối vụ thu hoạch nhưng do
không có khách hàng tiêu thụ,
người dân đành phải nhổ bỏ,
vứt la liệt đầy đồng.
Đành đổ bỏ nông sản
Chia sẻ với
Pháp Luật
TP.HCM
, bàNguyễnThịNgát,
một người dân ở thôn Đông
Cao, cho biết gia đình trồng
gần 40 sào củ cải trắng nhưng
mới bán được một nửa, còn
một nửa phải nhổ bỏ vì không
có đầu ra. Nguyên nhân dẫn
đến tình trạng này là do ảnh
hưởng của dịch COVID-19.
“Trướcđây, đầu racủachúng
tôi là các nhà hàng, khách sạn,
quán ăn, trường học... Nay do
ảnh hưởng của dịch, các cơ sở
này phải đóng cửa nên lượng
tiêu thụ giảm đáng kể. Trong
khi đó, lượng rau ở các tỉnh
đổ về Hà Nội nhiều. Vụ rau
này không chỉ gia đình tôi
mà các gia đình khác cũng
chỉ bán được khoảng một
nửa, còn một nửa phải nhổ
bỏ” - bà Ngát rầu rĩ cho biết.
Bà Ngát tính toán chi phí
đầu tư cho mỗi sào củ cải hết
khoảng 3-4 triệu đồng. Với
gần 40 sào củ cải này, gia
đình bà bị thiệt hại gần 100
triệu đồng. Nhiều gia đình
khác cũng thiệt hại tương tự.
Trước khi có dịch xảy ra,
đầu ra của các mặt hàng nông
sản ở xã Tráng Việt rất ổn
định. Đơn cử như trước tết
Nguyên đán, với mỗi sào củ
cải các hộ dân bán được trên
10 triệu đồng. Thế nhưng hiện
nay giá rớt chỉ còn 2-3 triệu
đồng/sào mà cũng không
có người mua. Giá bán cho
thương lái chỉ được khoảng
1.000 đồng/kg củ cải, cà chua
loại đẹp. “Những mặt hàng
nông sản có mẫu mã kém
hơn thì xác định đổ bỏ” - bà
Ngát buồn bã.
Ngoài củ cải thì cà chua,
dưa cải, cải ngồng và những
cây rau màu khác cũng trong
tình trạng tương tự. Nếu tình
trạng tiêu thụ nông sản vẫn
chậm và kéo dài, có thể nhiều
diện tích rau, củ, quả trên địa
bàn huyện Mê Linh sẽ bị quá
lứa, giảmchất lượng và không
thể sử dụng được, gây thiệt
hại lớn cho nông dân.
Không chỉ HàNội, quá trình
tiêu thụ nông sản của các địa
phương lân cận khác như Hải
Dương, Quảng Ninh... cũng
gặp khó khăn không kém.
Đơn cử tại Hải Dương, do
ảnh hưởng của dịch khiến
việc lưu thông bị ảnh hưởng,
các cơ quan chức năng trên
địa bàn tỉnh đã tìm mọi biện
pháp để hỗ trợ tiêu thụ nông
sản cho người dân.
TạiĐồngNai,mặt hàngbưởi
cũng đang vào vụ thu hoạch
nhưng không có thương lái
hay doanh nghiệp thu mua.
Giá bưởi rớt thê thảm, chỉ còn
khoảng 8.000 đồng/kg bưởi
đào. Đại diện Sở NN&PTNT
tỉnhĐồngNai đánhgiánguyên
nhân của tình trạng này là
do cung vượt cầu, xuất khẩu
gặp khó khăn do ảnh hưởng
của dịch COVID-19. Trong
nước, bên cạnh tác động của
việc lưu thông thì sản lượng
cây có múi (cam, quýt…) dư
thừa ở các vùng khác (một số
tỉnh phía Bắc, ĐBSCL) cũng
góp phần làm giảm giá sản
phẩm bưởi.
Phải có kịch bản ứng
phó, không để bị động
Để giải quyết tình trạng
nông sản ế thừa, các cơ quan
chức năng của địa phương,
các bộ, ngành liên quan đã
tổ chức kết nối với các tập
đoàn bán lẻ lớn, các siêu
thị, doanh nghiệp… tổ chức
thu mua nông sản cho người
dân. Việc giải cứu là cần thiết
nhưng rõ ràng đây chỉ là biện
pháp tình thế, không thể áp
dụng lâu dài.
Chia sẻ với
Pháp Luật
TP.HCM
, ông Đặng Phúc
Nguyên, Tổng thư ký Hiệp
hội Rau quả Việt Nam, nhìn
nhận lĩnh vực chế biến nông
sảncủanước tangàycàngđược
chú trọng đầu tư, phát triển.
Chẳng hạn, hiện đã có doanh
nghiệp bắt đầu sấy khô thanh
long, làm bột thanh long, làm
bột rau má, diếp cá, tía tô... để
giải quyết các hàng dư thừa.
“Vừa rồi giá các mặt hàng
nguyên liệu xuống thấp nên
các nhà máy chế biến tranh
Bộ Công Thương: Giải quyết nhanh,
không để nông sản ách tắc
Ngày 2-3, Bộ Công Thương có văn bản hướng dẫn thu
mua, tiêu thụ sản phẩmhàng hóa, nông sản của vùng đang
có dịch. Văn bản này được Bộ Công Thương ban hành sau
khi thống nhất với Bộ NN&PTNT, Bộ Y tế.
Văn bản nêu rõ: UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc
trung ương chỉ đạo, tổ chức thực hiện việc thu mua, tiêu
thụ sản phẩm hàng hóa, nông sản trên địa bàn. Khi cần
thiết, chỉ định cơ quan đầu mối tại địa phương đặc biệt là
các địa phương đang có dịch để cấp các giấy tờ liên quan
theo quy định về phòng chống dịch đối với sản phẩmhàng
hóa, nông sản cho các tổ chức, cá nhân thu mua, tiêu thụ.
“Cần giải quyết nhanh, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho
các tổ chức, cá nhân thực hiện hoạt động kinh doanh trên
địa bàn…” - công văn nhấn mạnh.
thủ thu mua, chế biến. Đến
khi các sản phẩm đó hết mùa
thì họ tung các sản phẩm
đã chế biến ra bán. Nếu đi
sâu vào chế biến thì chúng
ta có thể chủ động được số
lượng và chủ động được chất
lượng nông sản khi mà giá
bị rớt xuống quá thấp” - ông
Nguyên chia sẻ.
Còn chuyêngia nôngnghiệp
Hoàng Trọng Thủy đánh giá
để tránh tình trạng bị động
như vừa qua, giải pháp cần
làm ngay là có kịch bản ứng
phó với dịchCOVID-19 trong
năm 2021, từ đó tính đến các
phương án lưu thônghànghóa.
“Ví dụ trong phạm vi một
tỉnh, cần có kịch bản trong
tỉnh đó, xác định các hành
lang lưu thông cho sản phẩm
đến khâu cuối cùng. Dù bán
nội địa hay xuất khẩu đều phải
đảmbảo khâu lưu thông thông
suốt” - chuyên gia Hoàng
Trọng Thủy nhấn mạnh.
Cũng theo ông Thủy, nếu
không thiết lập được vùng
đệm, hành lang an toàn thì
tình trạng giải cứu nông sản
như Hải Dương sẽ tiếp tục
diễn ra. Vùng đệm này phải
chú ý nơi chứa hàng, bến bãi
phải rộng, tập trung để đảm
bảo cho người và xe, hàng
hóa đủ đáp ứng được yêu cầu
chống dịch và bảo vệ được
hàng hóa trong một thời gian,
rau quả phải để được 15-20
ngày. Bởi vì khi có nông
sản dồn ứ, tâm lý người lái
xe, người mua hàng, doanh
nghiệp đều dị ứng đối với
vùng dịch, nông sản sẽ bị
“chết” ứ tại đó.
“Năm2021, ảnh hưởng của
dịchCOVID-19đến thị trường
nông sản sẽ nhiều hơn, rộng
hơn, khối lượng sản phẩm lớn
hơnvà khả nănggiải quyết khó
khăn hơn. Do đó phải có kịch
bản ứng phó bài bản, không
để bị động” - ông Thủy nói.•
Củ cải tại huyệnMê Linh, HàNội không có khách hàngmua nên người dân đành phải nhổ bỏ, vứt la liệt đầy đồng. Ảnh: QUỲNHDUNG
Dù bán nội địa hay
xuất khẩu đều phải
đảm bảo khâu lưu
thông thông suốt,
không để xảy ra tình
trạng “ngăn sông
cấm chợ”.
Không thể cứ chờgiải cứukiểu từ thiện
(Tiếp theo trang1)
Sở dĩ ông Việt Anh tự tin như vậy
là bởi vụ nông sản vừa qua của Hải
Dương được mùa, sản lượng lớn,
trong khi phần lớn hàng hóa đã có
đối tác ký hợp đồng thu mua.
Tuy nhiên, vì longại dịchbệnh,một số
tỉnhdừng tiếpnhận với tất cả xe vàhànghóa từHải Dương khiến việc
tiêu thụ nông sản bị chậm lại, giá cả nông sản xuống thấp. Nông
dân, thương lái, doanh nghiệp điêu đứng, thiệt hại vô cùng lớn.
Nhưng không chỉ Hải Dương mà hiện nay một loạt tỉnh, thành
khác cũng rơi vào tình cảnh nông sản tắc đầu ra, nông dân khốn
đốn vì bán không được.
Qua vụ việc này cho thấy phương châm vừa chống dịch
nhưng vừa phát triển kinh tế để đạt mục tiêu kép chưa được
quán triệt đầy đủ. Biểu hiện rõ nhất là việc Hải Phòng cấm xe,
hàng hóa vận chuyển từ Hải Dương.
Cuộc chiến chốngdịchCOVID-19 làhai cuộc chiến song song: Vừa
là cuộc chiếnbảo vệ sinhmạng conngười và cũng là cuộc chiếnbảo
vệ sinh kế củanôngdân, người laođộng. Cuộc sống vẫnphát triển
khôngngừng, người dân vẫn cần thunhập, không thể chỉ vì chống
dịchmà làmđìnhđốn các hoạt động sản xuất, kinhdoanh.
Sự việc trên cũng chỉ ra sự liên kết giữa các bộ, ngành còn
thiếu nhịp nhàng và đồng bộ. Thế nên khi dịch tái bùng phát,
các đơn vị đã bị động hoặc chưa có kịch bản điều phối liên tỉnh
cũng như liên ngành. Hệ quả là mỗi nơi làmmỗi kiểu.
Thực tế đã chứng minh nông sản, hàng hóa không thể trông
chờ mãi vào những cuộc giải cứu tự phát. Nói cách khác “giải
cứu kiểu từ thiện” không phù hợp trong nền kinh tế thị trường.
Nó cần có cách làm bài bản hơn, chỉn chu hơn. Đó là cần mô
hình vận hành chuẩn về tiêu thụ chuỗi nông sản, hàng hóa mỗi
khi có sự cố trong sản xuất, phân phối, khi dịch COVID-19 bùng
phát, chẳng hạn.
Song songđó cần thiết lậpngay cơ chế phùhợpđể điềuphối
nhiệmvụgiữa các bên liênquan theohướngđa kênh, đa cấp. Cónhư
vậymới đảmbảo tiêu thụđược nông sản, luân chuyểnđược hàng
hóa, cânđối cung cầu. Nếu không sẽ lànhững cuộc giải cứubất tận!
Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã nêu rõ: Bảo vệ
sức khỏe nhân dân rất quan trọng nhưng không thể vì chống
dịch mà chúng ta ảnh hưởng đến sản xuất, kinh doanh, giải
quyết việc làm cho người dân. Đây là những điểm vướng mà
nếu không giải quyết sớm thì dứt khoát sẽ ảnh hưởng tới tăng
trưởng phát triển.
MINH NGHĨA
