16
VĨ CƯỜNG
T
rang tin
Axios
ngày 7-1
cho biết lính dù Nga
đã được triển khai tới
lãnh thổ nước láng giềng
Kazakhstan, bên cạnh một
số lực lượng quân sự khác
của Nga, để hỗ trợ an ninh
trong khuôn khổ phản ứng
chung của Tổ chức Hiệp ước
An ninh Tập thể (CSTO).
Nga cho biết đang theo dõi
chặt tình hình Kazakhstan
và kêu gọi các bên kiềm chế
trong bối cảnh quốc gia Trung
Á này xảy ra biểu tình bạo
động chưa từng thấy và vượt
tầm kiểm soát.
An ninh Nga gắn
chặt với Kazakhstan
Câu hỏi đặt ra là tại saoNga
đặc biệt quan tâm tới vấn đề
chính trị nội bộcủaKazakhstan.
Theo đài
RT
, lời giải đáp nằm
ở đường biên giới giữaNga và
Kazakhstan dài gần 7.000 km.
Đây là biên giới trên bộ liên
tục dài nhất thế giới và là nhân
tố quan trọng trong chiến lược
an ninh của Nga. Do đó, sự ổn
định chính trị ở Kazakhstan
vô cùng quan trọng với Nga.
Nếu Kazakhstan bất ổn, Nga
có thể đối mặt với đủ loại đe
dọa từ phía nam do biên giới
hai nước không chỉ rộng mà
còn cắt qua nhiều vùng dân cư
thưa thớt và rất khó kiểm soát.
Một nhân tố quan trọng
khác là TP Baikonur của
Kazakhstan. Nga thuê một
khu vực ở TP này để đặt sân
bay vũ trụ nổi tiếng Baikonur.
Một cơ sở không gian khác
của Nga là Vostochny cũng
được xây dựng gần đây và
được sử dụng để thực hiện
các sứ mệnh không người
lái. Cho đến khi sẵn sàng
thay thế Baikonur, Nga sẽ
bởi nếu không, hậu quả của
việc để phe thân phương Tây
lên nắm quyền sẽ rất thảm
khốc. Kịch bản tồi tệ nhất là
Kazakhstan lúc đó rút khỏi
các tổ chức Cộng đồng Các
quốc gia độc lập (CIS), Liên
minhKinh tế Á - Âu (EAEU),
CSTO và cắt đứt quan hệ
công nghiệp, quan hệ ngoại
giao với Nga. Đó là chưa kể
cộng đồng người nói tiếng
Nga còn có nguy cơ bị quấy
rối hoặc bị trục xuất.
Nguy hiểm hơn nữa là hệ
thống phòng thủ tên lửa lưỡng
dụng của Mỹ có thể xuất hiện
ở sườn phía nam của Nga,
trên lãnh thổ của Kazakhstan
nếu Mỹ và nước này xích
lại gần nhau. Từ đó, tên lửa
Tomahawk có thể nhắm vào
các mục tiêu quân sự quan
trọng, cơ sở hạ tầng công
nghiệp của Nga. Nga không
thể cho phép những diễn biến
như vậy xảy ra, dù dưới bất
cứ hình thức nào.
Về phần Kazakhstan, nếu
trước đây nước này vẫn đang
đứng giữa hai lựa chọn: Về
pheNga hay chống lại Nga, thì
giờ đây với sự trợ giúp quân
sự của Moscow, Kazakhstan
dường như sẽ phải nghiêm
túc xem xét lại chính sách đối
nội và đối ngoại của mình.
Họ có thể lựa chọn đóng cửa
các tổ chức phi chính phủ
của Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ, trục
xuất các phòng thí nghiệm
sinh học nước ngoài ra khỏi
lãnh thổ và đảm bảo quyền
của người thiểu số nói tiếng
Nga và vị thế của tiếng Nga
tại Kazakhstan.
Nhìn chung, ông Trenin
kết luận Kazakhstan sau diễn
biến lần này sẽ là một quốc
gia thân Nga hơn, với đường
hướng phát triển ngoại giao -
quân sự phù hợp với tầm nhìn
khu vực chiến lược của Nga.
Chuyện tương tự cũng từng
xảy ra ở Belarus với đợt biểu
tình bất ổn hồi tháng 8-2020;
Nga lúc đó tỏ ra ủng hộ nhiệt
tình chính quyền Belarus trên
phương diện ngoại giao và
cũng ngỏ ý muốn gửi quân hỗ
trợ nhưng sau cùng đã rút lại
quyết định. Belarus từ sau sự
kiện đó trở nên gần gũi với
Nga hơn, với các đợt diễn tập
quân sự được tổ chức liên tục
và lực lượng an ninh hai bên
hợp tác sâu hơn để chống lại
ảnh hưởng của phương Tây.•
Quốc tế -
ThứBảy8-1-2022
cần cả Baikonur và sự ổn
định chính trị ở Kazakhstan
nói chung để quá trình phát
triển các công nghệ không
gian và các đợt phóng tàu,
tên lửa diễn ra suôn sẻ.
Sary Shagan, một khu vực
thử nghiệm quan trọng đối
với an ninh Nga, cũng nằm
trong lãnh thổ Kazakhstan.
Đây là địa điểm đầu tiên và
duy nhất ở khu vựcÂu - Á thử
nghiệm các hệ thống chống
tên lửa đạn đạo (ABM). Sau
khi Liên Xô sụp đổ, một số
cơ sở tại Sary Shagan đã được
Nga thuê, còn những cơ sở
khác được chuyển giao cho
Trung tâm Truyền thông và
Vô tuyến điện tử Quốc gia
Kazakhstan. Việc được tiếp
tục sử dụng và vận hành địa
điểm thử nghiệm này đóng
một vai trò quan trọng trong
năng lực phòng thủ của Nga.
Ngoài ra, ởKazakhstancũng
có cộng đồng 3,5 triệu người
Nga sinh sống - chiếm 18,4%
tổng dân số nước này.An toàn
của cộng đồng người Nga ở
Kazakhstan không nằmngoài
mối quan tâm của Moscow.
Nga không thể mặc
Kazakhstan cho
phương Tây lôi kéo
Trong bài viết trên tờ
The
Moscow Times
, Giám đốc
Trung tâmCarnegie Moscow
(Nga) Dmitry Trenin nhận
định ban đầu Moscow dường
như không muốn can thiệp
vào tình hình Kazakhstan
bởi hy vọng nước này có thể
tự giải quyết chuyện nội bộ.
Tuy nhiên, mọi chuyện diễn
tiến xấu hơn họ tưởng.
Nhiệmvụcủa lực lượngNga
ban đầu khi được tung vào
Kazakhstan không bao gồm
việc tiến hành các chiến dịch
chống lại phần tử cực đoan
và khủng bố, mà chỉ bảo vệ
các cơ sở hạ tầng quan trọng,
cùng các cơ quan của chính
quyền Kazakhstan. Điều này
sẽ giúp giảm tải cho lực lượng
an ninh Kazakhstan để họ tập
trung đối phó âmmưu khủng
bố và đảo chính.
Tuy nhiên, theo phát ngôn
của Thiếu tướng Không quân
KazakhstanToktarAubakirov
mới đây thì đất nước của ông
dường như mong đợi điều
gì đó khác từ quân đội Nga.
Cụ thể, Kazakhstan muốn
trao luôn quyền giải tán các
cuộc biểu tình và bạo động
bằng vũ lực cho lực lượng
Nga và CSTO. Ông Trenin
đánh giá điều này sẽ dẫn tới
rất nhiều rủi ro.
Về phần Nga, nước này bắt
buộc phải giúp đỡKazakhstan
Binh sĩ Nga lênmáy bay di chuyển đến Kazakhstan ngày 6-1. Ảnh: AFP
Một số chuyên gia cho rằng những diễn biến
gần đây ở Kazakhstan sẽ phân tán sự tập trung
của Moscow giữa thời điểm nước này đang tăng
cường lực lượng gần biên giới với Ukraine để
yêu cầu phương Tây đáp ứng những đảm bảo
về mặt an ninh quốc gia Nga, theo trang tin
Business Insider
.
TS Rob Lee thuộc Viện nghiên cứu chính sách
đối ngoại Mỹ ( FPRI ) đánh giá Nga có lẽ không
muốn châm ngòi một cuộc xung đột với Ukraine
hiện nay giữa bối cảnh tình hình ở Kazakhstan
vẫn đầy biến động, đồng thời cho rằng chiến
tranh luôn tiềm ẩn những điều khó đoán và tình
thế của Nga khi đó sẽ chỉ ngày càng thêm phức
tạp. Mức độ Kazakhstan trở thành một thách
thức với Nga vẫn là vấn đề đang được tranh luận,
song những hành động của Nga liên quan đến
Ukraine có thể sẽ hạn chế, hoặc ít nhất là sẽ giữ
nguyên ở mức như hiện tại.
Dù vậy, ThS Michael Kofman, Giám đốc
nghiên cứu về Nga tại tổ chức nghiên cứu chính
sách CNA (Mỹ), cho rằng lực lượng Nga triển
khai tới Kazakhstan tương đối nhỏ nhưng đã đủ
để thể hiện rằng Kazakhstan đang nhận được
sự ủng hộ từ Moscow. Nga không cần sự dịch
chuyển lực lượng lớn và chuyện bố trí lực lượng
gần Ukraine không bị ảnh hưởng.
Nhà quan sát này cũng cho rằng nếu vì một lý
do nào đó phải lựa chọn thì Nga có lẽ sẽ chọn
tập trung vào vấn đề Ukraine bởi từ lâu nước
này vẫn coi đây là vấn đề sát sườn và đe dọa
cấp bách đến các lợi ích quốc gia mình.
PHẠM KỲ
Mỹ lên tiếng việc Nga đưa quân
vào Kazakhstan
Ngày 6-1, Thư ký báo chí NhàTrắng Jen Psaki cho biết Mỹ
đang theo dõi chặt việc các lực lượng gìn giữ hòa bình của
CSTO do Nga dẫn đầu tới Kazakhstan và đặt ra câu hỏi rằng
liệu động thái này có hợp pháp hay không, kênh
Channel
News Asia
đưa tin. Washington sẽ theo dõi bất kỳ hành vi
vi phạm quyền con người nào và bất kỳ hành động nào có
khả năng tạo tiền đề cho việc chiếmgiữ các cơ sở nhà nước
của Kazakhstan.
Trước đó cùng ngày, Ngoại trưởngMỹ Antony Blinken đã
nói chuyện với Ngoại trưởngKazakhstanMukhtarTileuberdi
về tình trạng khẩn cấp đang diễn ra ở Kazakhstan. Theo
thông cáo của Bộ Ngoại giao Mỹ, ông Blinken nhắc lại sự
ủnghộ củaMỹ đối với thể chế hiếnpháp, tựdo truyền thông
của Kazakhstan và ủng hộmột giải pháp hòa bình, dựa trên
pháp luật cho cuộc khủng hoảng.
Đài
CGTN
ngày7-1dẫnthông
báocủachínhquyềnKazakhstan
cho biết các lực lượng an ninh
nướcnàyphốihợpvớilựclượng
CSTOkiểmsoátđượctìnhhìnhở
phần lớn các khu vực nổ ra bạo
động. Thông báo khẳng định
các hoạt động chống khủng
bố sẽ tiếp tục cho đến khi các
phần tử quá khích bị loại bỏ
hoàn toàn.
Tiêu điểm
Kazakhstan sau
diễn biến lần này
sẽ là một quốc gia
thân Nga hơn.
20
ngườibịkẹttrongđốngđổ
nát khi một khu nhà ở TP
TrùngKhánh(TrungQuốc)
đổ sập saumột vụ nổ trưa
7-1, theo tin từ
Nhân Dân
Nhật Báo
. Nguyên nhân
vụ nổ nghi ngờ do rò rỉ
khí gas, dẫn đến sự cố sập
một khunhàởủyban khu
phốđượcdùnglàmcăntin.
Nạn nhân bị kẹt là những
người đang ăn trưa trong
căn tin.
ĐĂNG KHOA
Binh sĩ Nga thamgia tập trận ở căn cứ quân sự
vùng Rostov hồi tháng 12-2021. Ảnh: REUTERS
Đằng sau việc Nga quyết định
đổ quân vào Kazakhstan
Việc Nga gửi quân hỗ trợ giữ gìn hòa bình ở Kazakhstan ngoài mục đích nhân đạo cònmang lại
một số lợi ích quân sự - ngoại giao nhất định choMoscow.
Kazakhstan liệu có ảnh hưởng tới chiến lược Ukraine của Nga?
