8
thứ bảy
10-5-2014
P
hap luat
Tòacàngcótráchnhiệm,ngườidâncàngđượcnhờ
Năm 1997, bà Hà Ngọc Tuyền (ngụ phường 7, quận Tân
Bình, TP.HCM) ký giấy taymua của ôngTrầnVănChờ hơn
2.500m
2
đất tại xãTânĐôngHiệp,ThuậnAn (nay là thị xãDĩ
An,BìnhDương).Trướckhi chuyểnnhượngđất, ôngChờ lần
lượtđượccáccánbộấp,xã,huyệnxácnhậnđất thuộcquyềnsử
dụng củaông, cónguồngốc từviệcôngkhai khẩnđất hoang.
Do không sống ởViệt Nam nên sau khimua, bàTuyền đã
giao chomột người cháu quản lý, sử dụng đất. Nhưng năm
2007, khi bà Tuyền lập hồ sơ xin cấp giấy đỏ phần đất trên
thì bà Đặng Thị Bót đứng ra ngăn cản, cho rằng gia đình
mình đã được UBND huyện cấp giấy đỏ cho phần đất này
rồi. Kèm theo đó, bà Bót trưng ra giấy đỏ doUBND huyện
cấp từ tháng8-1996.
Giữa năm 2010, bà Tuyền khởi kiện tranh chấp quyền sử
dụng đất với bà Bót và được TAND thị xãDĩAn thụ lý. Bà
Tuyền cho rằng việcUBND cấp giấy đỏ phần đất mà bà đã
mua cho bà Bót là trái pháp luật, cần phải làm rõ giấy đó là
giảmạo hay cánbộhuyện cố tình cấp sai.
Nhận thấy việcUBND cấp giấy đỏ cho gia đình bàBót là
không có căn cứ, không đúng trình tự thủ tục, trái quy định
củaLuậtĐất đai 1993, cónhiều sai sót nghiêm trọng,TAND
thịxãDĩAnđãkiếnnghịUBND thịxã thuhồi lạigiấyđỏnày.
Theo tòa, năm 1995, vợ chồng bà Bót làm hồ sơ xin cấp
giấyđỏchohai thửađất nhưnghội đồngxét duyệt chỉ đồngý
cấpmột thửa (khôngđồngýcấpgiấycho thửađất tranhchấp
với bàTuyền - PV). Chồng bàBót đã chết từ tháng 12-1995
nhưng tháng8-1996, ôngnày lại được…đứng tên tronggiấy
đỏ, trong khi đơn kê khai xin cấp giấy của ông lại ghi tháng
1-1998 là quá vô lý. Ngoài ra, nguyên chủ tịch xã, nguyên
trưởng ấp đều khẳng định vào thời điểm xét cấp giấy, họ chỉ
xác nhận trong hồ sơ cho vợ chồng bàBót đăng ký cấp giấy
cho thửađấtkhácchứkhôngphải là thửađấtđang tranhchấp.
Khônghiểuvì sao sauđóvợ chồngbàBót lại cógiấyđỏ của
cảhai thửađất, hậuquả làphát sinh tranhchấpvới bàTuyền.
Tại côngvănphúcđáp tòa,UBNDcũng thừanhậnviệccấp
giấy đỏ trên cho bà Bót là sai. Sau khi nhận được kiến nghị
của tòa,UBND thị xãDĩAngiaocho thanh travàcácphòng,
ban chuyênmôn xác minh. Sau đó, UBND thị xã ra quyết
định thuhồi giấyđỏphầnđất đang tranh chấp củabàBót với
lý do “cấp sai quy định của pháp luật”. Từ đó, TAND thị xã
DĩAnvậnđộngbàTuyền rút đơnkhởi kiệnvà ra quyết định
đìnhchỉ vụán, khép lại tranhchấpdân sựđểbàTuyền lậphồ
sơ yêu cầu cấp giấyđỏ chomình.
Cách giải quyết củaTAND thị xãDĩAn trong trường hợp
trênđã rút ramột kinhnghiệmđáng lưuý:Nếu trướckhi đưa
vụ án ra xét xử, tòa có trách nhiệm, chịu khó xácminh, thu
thậpchứngcứ theo thẩmquyền thìkếtquảsẽ rất tốt.Nếu thấy
cơ quan hành chính làm sai, tòa kiến nghị để cơ quan hành
chính tự khắc phục, sửa sai thì tòa sẽ không phải tốn thời
gian, công sức cho việcmở phiên xử. Chưa kể hiệu quả của
chuyệnnày tốt hơnbởi bản án sơ thẩm của tòa sauđóvẫn có
thể bị kháng cáo, kháng nghị và vụ án có thể sẽ còn kéo dài
với nhiều vòng tố tụngvề sau.
THANHTÙNG
ĐINHVĂNQUẾ,
B
áo
PhápLuật TP.HCM
từng
phản ánh chuyện TAND
TP.HCMxử sơ thẩmvụMai
VănThànhvềcác tội lừađảochiếm
đoạt tài sảnvà giả condấu, tài liệu
củacơquan, tổchức.Cụ thể, tháng
10-2011, Thành ký hợp đồng thuê
ô tô củamột người với giá 19 triệu
đồng/tháng. Sau đó, Thành gặp bà
PTNSnói kẹt tiền làmăn, nhờcầm
giúpchiếcxe trên rồiđưagiấy tờgiả
mang tênmình là chủ xe đểmượn
bà S. 350 triệu đồng…
Khôngxácđịnh
đồngphạmnhưng
buộcbồi thường?!
TheobàS., bàđãcungcấpchocơ
quanđiều tragiấymượn tiềndoông
Hồ Công Hinh viết với nội dung:
“Tôi tên Hồ Công Hinh cùng với
ôngMai Văn Thànhmượn số tiền
350 triệu.Tôi hẹn10ngày sẽ trả lại
nếukhôngđúnghẹn thì tôihoàn toàn
chịu trách nhiệm trước pháp luật”.
Bà S. còn khai mình không hề biết
ThànhmàchỉquenôngHinh.Cảông
Hinh vàThành cùng ký giấymượn
350 triệuđồngnênbàmới đưa tiền
cho ôngHinh.
Tuynhiên, sauđóchỉcómộtmình
Thànhbị khởi tố, truy tố. Tại phiên
sơ thẩm, tòa đã triệu tập ôngHinh
với vai trò là người có quyền lợi,
nghĩa vụ liên quan nhưng ông này
Mấtchứngcứ,
vẫnxửđược!
Điềutraviênlàmmấtchứngcứnêncơquantốtụng
nóikhôngthểlàmrõtráchnhiệmđồngphạm
củamộtngườiliênquan.Cáchnóinàythểhiệnrằng
cơquantốtụngchưalàmhếttráchnhiệm…
nguyên Chánh Tòa Hình sự
TANDTối cao
vắngmặt. Trước tòa, bị cáoThành
nói chínhôngHinhđãgiới thiệubà
S. cho Thành và xúi Thành cầm ô
tô.DoThànhcònđangnợôngHinh
nênkhimượn, bàS. đãđưahết tiền
choôngHinh, cònThànhkhônggiữ
đồng nào. Còn bà S. khai sau khi
Thành bị bắt, ôngHinh đã cam kết
trả nợ cho bà.
Trước những tố cáo nói trên, tòa
chobiết: “Tòakhôngphủđịnhsựcó
mặt của Hồ CôngHinh với vai trò
đồng phạm nhưng khi nào cơ quan
điều tra có đủ chứng cứ sẽ đưa ra
xử”.Tòanói trướcđây tòađã trảhồ
sơvì cho rằngcódấuhiệubỏ lọt tội
phạm nhưng cơ quan
điều travẫnkhông truy
cứu trách nhiệm hình
sự nên tòa không thể
đề cập đến vai trò của
ôngHinh.
ĐạidiệnVKScòncho
biết trongquá trìnhđiều
tra, điều tra viên làm
mất giấy cam kết trả
tiền của ông Hinhmà
bà S. cung cấp. “Chúng tôi đã kiến
nghị vàđiều traviênbị luânchuyển
công tác. Chúng tôi đã đặt câu hỏi
vềvai tròđồngphạmcủaHinh, nếu
bị cáo có chứng cứ chứngminh thì
cứ cung cấp tài liệu và làm đơn tố
cáo” - đại diệnVKS nói.
Luật sư củaThànhyêu cầu trảhồ
sơ vì có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm
và đặt nghi vấn: “Chứng cứ quan
trọng buộc tội ông Hinh lại bị cơ
quan điều tra làmmất, phải chăng
có khuất tất?”. Tuy nhiên, tòa vẫn
phạtThành10năm tùvề tội lừađảo
chiếmđoạt tài sản, hai năm tùvề tội
giả con dấu tài liệu của cơ quan, tổ
chức, tổng hợp hình phạt chung là
12 năm tù. Đáng ngạc nhiên là ông
Hinh không phải chịu trách nhiệm
hình sự nhưng lại bị tòa buộc liên
đới vớiThànhbồi thường chobàS.
VKSvà tòađều chưa làm
hết tráchnhiệm
TheoBLTTHS,tòachỉxétxửnhững
bịcáovànhữnghànhvi theo tộidanh
màVKS truy tốvà tòađãquyếtđịnh
đưa ra xét xử. Nhưng không vì thế
màcho rằngVKS truy
tố thếnào thì tòa sẽxử
nhưvậy.Nếu tronggiai
đoạn chuẩn bị xét xử,
tòaphát hiệnbỏ lọt tội
phạmvàđã trảhồsơvụ
ánchoVKShai lầnmà
VKS vẫn giữ nguyên
cáo trạng thì tòa buộc
phải đưa vụ án ra xử.
Tại phiên tòa, qua xét
hỏi và tranh luận, HĐXX thấy cần
xemxét thêmnhữngchứngcứquan
trọngđốivớivụánmàkhông thểbổ
sung tại phiên tòa; cócăncứđểcho
rằngbị cáophạmmột tội kháchoặc
cóđồngphạmkhác… thìHĐXXvẫn
có quyền trả hồ sơ vụ án choVKS
để điều tra bổ sung. Không có quy
định nào bắt buộc HĐXX cứ phải
xét xử và ra bản án.
Trong vụ này, trong quá trình
điều tra, bà S. đã cung cấp chứng
cứ cho cơ quan điều tra nhưng
điều tra viên làmmất. Cần phải
hiểu rằng
mất chứngcứkháchẳn
với không có chứng cứ
.Thực tiễn
xét xử cónhiều trườnghợp chứng
cứ bịmất nhưng nếu chứng cứ đó
có thật thì cómất cũng không ảnh
hưởng đến việc xác định sự thật
của vụ án. Ở đây, việcmất chứng
cứ quan trọng xác định ôngHinh
có đồng phạm hay không chưa
được điều tra làm rõ. Lẽ ra tòa
cần triệu tập điều tra viên đã làm
mất tài liệu để làm rõ dù điều tra
viên này đã bị luân chuyển công
tác hoặc trả hồ sơ vụ án yêu cầu
VKS và cơ quan điều tra chứng
minh việc điều tra viên làmmất
tài liệu, chứng cứxem cógì khuất
tất không. Đại diện VKS không
thể nói: “Nếu bị cáo có chứng cứ
chứng minh thì cứ cung cấp tài
liệu và làm đơn tố cáo” bởi nghĩa
vụ chứngminh là của cơ quan tố
tụng chứ không phải của bị cáo.
Cũng không thể nói như HĐXX
là “khi nào cơ quan điều tra có đủ
chứng cứ sẽ đưa ra xử” hoặc “đã
trả hồ sơ vụ án rồi nhưng cơ quan
điều tra vẫn không truy cứu trách
nhiệm hình sự nên không thể đề
cập vai trò của ông Hinh”.
Rõ ràng cả đại diện VKS và
HĐXX đã không làm hết trách
nhiệm củamình.Việc tòa triệu tập
ôngHinh với tư cách là người có
quyền lợi, nghĩavụ liênquan cũng
cần xem lại có chính xác không?
Nếu ôngHinh liên quan đến trách
nhiệmbồi thường, tức là liênquan
đến tráchnhiệmhình sự; việc ông
Hinh vắng mặt tại phiên tòa mà
tòa vẫn xét xử là vi phạm tố tụng.
Theo thông tin báo nêu thì luật
sư của Thành cho biết sẽ kháng
cáo toàn bộ bản án sơ thẩm. Hy
vọng tòa cấp phúc thẩm sẽ xem
xét một cách khách quan, toàn
diện để tránh oan sai nhưng cũng
không để lọt người phạm tội.
▲
Thựctiễnxétxửcó
nhiềutrườnghợp
chứngcứbịmấtnhưng
nếuchứngcứđócóthật
thìcómấtcũngkhông
ảnhhưởngđếnviệcxác
địnhsựthật.
Trước tòa,bị cáo
Thànhkhai chínhông
Hinh làngườiđãgiới
thiệubàS. choThành
vàxúiThànhcầmxe
ô tô.Ảnh:NN
Luật sư
