13
THỨHAI
5-12-2016
Đời sống xã hội
Hỗ trợy tếchodânbị ảnhhưởngbởi
5khuxử lýchất thải
(PL)- SởY tếTP.HCMvừa chỉ đạoTrung tâmY
tế dự phòngvàTrung tâmBảo vệ sức khỏe laođộng
vàmôi trườngnhanh chóng thamkhảovà đưa ra các
giải pháp hỗ trợ điềukiện chăm sóc sức khỏe cho
các hộdân sốnggần nămkhuxử lý chất thải trên địa
bànTP.HCM. Đây là động tháimới nhất củaUBND
TP.HCM saukhi giaoSởTN&MTphối hợpvới Sở
Y tế có giải phápbảođảm các điều kiện chăm sóc
sức khỏe chonhândân sốnggầnvà chịu tác động
môi trường của các khu xử lý chất thải. Trên tinh
thầnđó, SởTN&MTđã thông tin đếnSởY tế hiện
trạngnăm khu xử lý chất thải trênđịa bànTP.HCM
để xem xét và đề xuất giải pháp hỗ trợ điều kiện
chăm sóc sức khỏe chodân.
Nămkhu xử lý chất thải nói trênbaogồmkhu liên
hợpxử lý chất thải TâyBắc (CủChi); khu liênhợp
xử lý chất thải và nghĩa trangĐa Phước (huyệnBình
Chánh); công trường xử lý rácGòCát (phườngBình
HưngHòa, BìnhTân); công trườngxử lý rácĐông
Thạnh (huyệnHócMôn) và các bãi chôn lấp rác trên
địa bàn huyệnCầnGiờ.
TRẦNNGỌC
Sổ tay
Biếtyêuthươnghơn
saunhữngbàihọcvăn
“Dosự íchkỷ, conngườiđã trởnênsợhãicănbệnhnàyvà
xa lánhnó. LiệucácbạncóbiếtđasốnhữngbệnhnhânHIV
chếtkhôngphảivì cănbệnhnàymà làvì sựkỳ thịmàxãhội
đã tạo rađốivớihọ.Vìvậyxinđừngxa lánhhọ”.
Đó làmột trongnhững thôngđiệpdocácemhọcsinh lớp
9củaTrườngTHCS-THPTĐinhThiệnLý,TP.HCMgửiđếntrong
quá trình thựchiệndựán “Ruybăngđỏ” khiếnnhiềungười
phải suyngẫm.
Saubathángthựchiện,dựánđặcbiệtnàyđãhoànthành
và tổngkết vào cuối tuầnqua. Nóđặcbiệt bởi ngay cả tên
dựán từ lâuđã trở thànhbiểu tượngquen thuộc trongcộng
đồngkhinhắcđếnHIV/AIDS.Naycái tênđó lại thànhdựán
đượccô tròcủa trường thựchiệnnhằmgiupcácemvàcông
đôngco thêmhiêubiêt vêcănbênh trên, kêugoimoi ngươi
chungtaygiupđỡcacbênhnhânxấusô.Khôngchỉgiúpcác
emrènluyênđươccackỹnăngmêmnhưlamviệcnhóm,giao
tiếp, làmweb,viêttruyên,dịchthuật...màtrênhêt latraocho
cacemcơhôi đểcam thôngvachia sevơi nhưngmanhđơi
khôngmaymăn.
Dựánđượcnhómgiáoviênvăn-sinh-tiếngAnh-tin-nhạc
củatrườngtriểnkhaiđến65họcsinhkhối9(9A2và9A5)thực
hiện, trongđómônngữvănchiếmchủđạo.Đâycũng làchủ
đềcủadựán
Họcvănđể sống
mùa thứchíndocôNguyễn
ThịMinhNgọc, giáoviênmônngữvăn, khởi xướng lầnđầu
tiên từnăm2013.
Ngoài việc tìm tòi tài liệu, họcở trên lớphaynhữngbuổi
tậphu nk năng, cô tròđãcómộtchuyếnđếnMái mMai
HòaởCủChi,nơichămsócvànuôidư ngcácbệnhnhânHIV/
AIDSđể trảinghiệm. Tạiđâycácemđãcùnggiao lưuvà tìm
hiểuhoàncảnhcủacácbệnhnhân,đếnnhànguyệnđểthắp
nhangchonhữngbệnhnhânđãquađời,đượcngheanhtình
nguyệnviênchiasẻmộtsốcâuchuyệncóthậtđầycámcảnh
vềnhững thânphậnbị kỳ thị từcộngđồng,được tròchuyện
vàghi lạinhữnghìnhảnh tư liệuvớinhânvật...
Từđó cácemđãmàymò tạo ra các sảnphẩm n tượng
để trìnhbày tại lễ tổngkết.Đócó thể làsáchảnhvềcuộcđời
nhânvật (lànhữngbệnhnhânHIVhoặccácsoeur (sơ)chăm
sócbệnhnhânHIV),nhậtkýhànhtrình,cẩmnangvềphòng,
chốnglâynhiễmHIVvàthôngđiệpchốngkỳthịvớibệnhnhân
khôngmaynhiễmcănbệnh thếkỷ,bài thuyết trìnhhộinghị
MUNb ngtiếngAnhnhư làđạidiệnchotiếngnóicủanhiều
quốcgia trên thếgiớivềv nđềHIV...
Trongđó lànhữngbứcảnhcốýchụpvội,nhữngdòngcảm
nhậnsâusắc,nhữngtrangnhậtký lắngđọngvềnhữngniềm
vui, khổđauhay tủi buồncủanhânvật.Mỗi sảnphẩmđều
khiếnmọingườib tngờbởitínhcôngphu,chânthậtcủacác
em.Vàtrênhết làch tchứađầyyêuthươngvànhữngthông
điệpýnghĩavềHIV/AIDSmàcácemmuốngửigắm.
NhưcôMinhNgọcnhậnxét r ng: “Cô r t xúcđộng trước
nhữngsảnphẩmcủacáccon.Côhiểur ngđ ngsaumỗicâu
chuyện,mỗigiảiphápcácconđưa rađều lànhững trăn trở,
tìmtòi,sángtạosuốtcảhànhtrìnhr tdài.Kếtquảnhómnào
đứngnh thaynhìnàychỉlàsựghinhậnđểđộngviên,cònt t
cảcácconđều làngườichiếnthắng.Nócóthểkhôngđođược
b ngđiểmsốnhưngcácconđãcùngvớidựánđểlantỏahơn
nhữngyêu thươngvànhữnggiá trị tíchcựcchocuộcsống”.
PHẠMANH
PHƯƠNGANH
T
ổ chức Y tế Thế giới
(WHO) đã nhiều lần
cảnh báo về tác hại của
các loại hóachất, đặcbiệt là
chất cấmcoumarin.Với phụ
nữmang thai, đây chính là
“sát thủ giấumặt” bởi chất
này luônhiệnhữu trongmôi
trường sống hằng ngày và
họđang tiếpxúcvới nómột
cách thụ động.
Chất cấmđược
sửdụngphổbiến
Nhiều người vẫn chưa
biết hoặc hiểu rõ về chất
coumarin.Nhưng trên thực
tế,chấtnàyđangxuấthiệnrất
nhiều trong cuộc sốnghằng
ngày.Dùđượcbiết đếnnhư
một thành phần thuốc diệt
chuột bởi sức tànphácủanó
chỉ trong thờigianngắn, chất
này vẫn được ngang nhiên
sửdụng trong thựcphẩmvà
các loại thuốc lá lậubởi tác
dụng định hương.
Coumarin là những chất
kết tinh không màu, có
mùi thơm. Ở dạng kết hợp
glycosid, chất nàycó thể tan
trongnước, ởdạng aglycon
thì dễ tan trong dung môi
kém phân cực. Các nghiên
cứu trênchuột cho thấychất
coumaringâyngộđộc gan,
phổi và hình thành những
khối u. Trong sợi thuốc lá
HERO, JETđược tẩmnhóm
chất cấmcoumarin rất nguy
hiểm, làmbàomònsứckhỏe
người hút. Với những phụ
nữmang thai, cóchồnghoặc
người thân tronggiađìnhhút
thuốc lá lậu, đây là những
trường hợp cực kỳ nguy
hiểm đến sức khỏe của mẹ
và tínhmạng của thai nhi.
Chất cấmcoumarinkhông
chỉ bịBộY tếViệtNammà
cả Cơ quan Thực phẩm và
DượcphẩmHoaKỳ (FDA),
Bộ Canh nông và Thực
phẩm của Canada và Thái
Lancấm sửdụngbởi những
táchại nghiêm trọngđếnhệ
thần kinh, tim, mạch máu,
gan động vật và gây khối u
ung thư trong cơ thểngười.
Thànhphầncoumarinkhông
chỉ khiến nam giới vô sinh
mà theomột số tài liệukhoa
học từĐHYGroningen (Hà
Lan), coumarincòngâyảnh
hưởngđếnhệ thầnkinh của
bào thai trongbụngmẹ, thậm
chí gây sảy thai.
Phụ nữ mang thai và trẻ
em là những đối tượng cần
được bảo vệ và tránh xa
hoàn toàn với coumarin để
tránh gánh chịu nhiều hậu
quảđáng tiếc.Tuynhiên,với
tình trạng thuốc lá lậubành
trướngởViệtNamnhưhiện
nay, điềunàykhôngdễ thực
hiện.Người hút thuốc lá lậu
gánhchịuhậuquảmộtphần,
những người hít phải khói
thuốc một cách thụ động
còn chịu ảnh hưởng nặng
nề hơn. Đối với đàn ông,
nhữngngườihút thuốc lá lậu
một cách chủ động, những
hậu quả này có thể chỉ là
cái giámà họ chấpnhận trả
để có những giây phút thư
giãn nhưng đối với những
người phụ nữ đang trong
thai kỳ với sức khỏe dễ bị
ảnh hưởng bởi các loại hóa
chất, việc vô tình hít phải
khói thuốc lá lậu hay đặc
biệt là chất coumaringiống
như sựđầuđộc đối với thai
nhi. Khi đó những cố gắng
chăm sóc sức khỏe của cả
thai phụ và thai nhi đều có
thể trở nên vô nghĩa bởi sự
thiếuhiểubiết vànhận thức
củacảbản thânhọvànhững
người xungquanhvề táchại
của chất cấm này.
Nguy cơ từ
thuốc lá lậu
Theo Cục Quản lý thị
trường,hiệnnay tạiViệtNam
thuốc lá lậuchiếm trên20%
tổng thị phần, trongđó90%
là thuốc lá JET và HERO.
Như vậy, những nguy cơ
tiềm tàng từ coumarin đến
sức khỏe cộng đồng là rất
đáng lo ngại. Theomột kết
quả nghiên cứu của Viện
Khoahọchình sự (BộCông
an) saukhi phân tích sợi và
khói thuốc HERO, JET thì
cấu trúcphân tửcóchứachất
7-hydroxy-6-methoxy-2H-
1-benzopyran-2-one thuộc
nhóm coumarin rất nguy
hiểmđến sứckhỏe, đặcbiệt
đối với sức khỏe sinh sản
của cả namgiới và nữgiới.
Trên thực tế,một sốngười
Việtvẫnchưanhận thứcđúng
sự nguy hại của coumarin
cũngnhư lơ làviệc tìmhiểu
về các thành phần độc hại
khác trong thuốc lá lậu.Điều
đó góp phần dẫn đến tình
trạng thuốc nhập lậu được
bàybánvà tiêu thụ tràn lan
nhưhiệnnaymàkhông cần
quan tâm đến ngày tháng
sản xuất, hạn sử dụng hay
thông tinbảoquản chỉ vì…
giá rẻ. Thói quen này đang
vô tìnhđemđếnnhữnghậu
quả khôn lường cho người
tiêu thụnói riêngvàcảcộng
đồng nói chung.■
Thuốc lá lậubịcơquanchứcnăngtiêuhủy.Ảnh :TL
Cái chết từmùihương
quyến rũ
Coumarinđượcbiếtđếnnhưmộtthànhphầncủathuốcdiệtchuộtbởisức
tànphácủanóchỉtrongthờigianngắnđốivớisứckhỏeconngười,đặcbiệtlà
phụnữmangthai.
TheoTSPhanThếĐồng,giảngviênkhoaKhoahọcvàCông
nghệĐHHoaSenTP.HCM,nhờvàotácdụngđịnhhươngmà
chất cấmnày lại hiệndiện tràn lan trong thuốc lá lậunhằm
tăngmùi thơm vàgiữmùi thơm lâu. “Các nghiên cứu trên
chuột cho thấy chất coumarin gây ngộ độc gan, phổi và
hình thànhnhữngkhốiu.Trongsợi thuốc láHERO, JETđược
tẩmnhómchất cấmcoumarin rấtnguyhiểm, làmbàomòn
sứckhỏengườihút.Vớinhữngphụnữmang thai, cóchồng
hoặcngười thân tronggiađìnhhút thuốc lácũngchịuảnh
hưởng vì trong khói thuốc lá cũng chứa coumarin, đây là
những trườnghợp cựckỳnguyhiểmđến sứckhỏe củamẹ
vàtínhmạngcủathainhi”-TSPhanThếĐồngchobiếtthêm.
Theo khảo sát củaHiệphội
Thuốc láViệtNam,mỗinămcó
trên850triệugói thuốc láđiếu
nhập lậuđược tiêu thụởViệt
Nam. Con sốnày khiếnnhiều
người rùngmìnhkhinghĩđến
táchạicủanóđốivớihàngtriệu
phụnữmangthaivànhữngthai
nhi lẽ ra phải được hưởng sự
chăm sócvàbảovệcẩn thận.
Tiêu điểm
Thànhphầncoumarin
khôngchỉkhiếnnamgiới
vôsinhmàtheomộtsố
tài liệukhoahọctừĐH
YGroningen(HàLan),
coumarincòngâyảnh
hưởngđếnhệthầnkinh
củabàothaitrongbụng
mẹ,thậmchígâysảythai.
