14
THỨSÁU
23-12-2016
Phóng sự - Chuyên đề
TRUNGNHÂN-ANMIÊN
D
ù là họng súng của sát thủ, là đánh bom khủng bố
hay mưa bom lửa đạn tại Syria, các nhà báo vẫn
quên đi sự an nguy cho bản thânmình và cố hoàn
thành nhiệm vụ đưa thông tin đến với mọi người. Đã
có không ít câu chuyện về lòng quả cảm và sự chuyên
nghiệp hiểm nguy.
Quênmình vì nhiệm vụ
Những tấm ảnhghi lại hiện trườngvụ ám sátĐại sứNga
AndreyKarlov vào ngày 19-12 vừa qua đã làm chấn động
ThổNhĩKỳvà làngbáo thế giới. Được ghi lại bởi hãng tin
AP, chỉ trong vài giờ đồng hồ, những hình ảnh ghi lại chân
dung sát thủAltintas và vụ ám sát đã thu hút hơn 18 triệu
người trên Facebook với hơn 430.000 người dùng tương
tác và chia sẻ. Chúng xuất hiện đồng loạt trên trang nhất
của các tờ báo hàng đầu thế giới, tại mọi quốc gia trên thế
giới. Hình ảnh này có sức lan tỏamạnhmẽ không phải chỉ
vì sự kinh hoàng của vụ ánmạngmà còn vì sự quả cảm và
chuyên nghiệp đáng khâm phục của phóng viên (PV) ảnh
BurhanOzbilici.
Ozbilici là PV đại diện cho hãng tinAPđến tham dự và
chụpảnhchobuổi triển lãmmang tên“NướcNga trongmắt
ngườiThổ”, tại thủđôAnkaranơi xảy ravụ ám sát.Anhđã
tậnmắt chứngkiếnAltintasnãgần11phát đạnvới támphát
gămvào lưngnhàngoại giaoNga.Trướchọng súngcủa sát
thủ, cũngnhư tất cảquankhách trongkhánphòng,Ozbilici
cũng khiếp sợ. Nhưng thay vì tìm nơi ẩn nấp, PV tìm đến
chiếcmáy ảnh. “Tôi làmột PV. Tôi có nhiệm vụ cần phải
làm.Tôi có thểbỏchạymàkhôngchụp tấmảnhnào.Nhưng
rồi tôi sẽ chẳngbiết trả lời thế nàonếu có ai đóhỏi tôi: “Vì
sao anh không chụp được tấm nào?””.
Nhiềuđồngnghiệpđãdành lời khenngợi cho sựquảcảm
và chuyên nghiệp đáng nể củaOzbilici. KarlVick, PV của
tạp chí
Time
,mô tả bức ảnh làmột “hình tượngmẫumực”.
Nhiếp ảnh gia/nhà văn Serbia Dunja Djudjic nhận định:
“Chính nhờmột nhiếp ảnh gia quả cảm và cực kỳ chuyên
nghiệp, chúng ta đã có được những bức ảnh tư liệumạnh
mẽ và ấn tượng nhất của nămnay”.
Đường chạybỗngnhuốmmáu
Vàongày15-4-2013,TPBoston(Mỹ)rúng
độngvì hai quảbom tự tạobằngnồi áp suất
phátnổngaygầnvạchđíchcủasựkiệnchạy
việtdãnổi tiếngkhiếnbangười thiệtmạngvà
264ngườikhácbị thương.Lần thứhai trong
lịch sửđươngđại củaMỹ,một vụđánhbom
khủng bố xảy ra trên lãnh thổ nước này, kể
từsau thảmhọakhủngbốTrung tâm thương
mại Thế giới ngày 11-9-2001.
Vào thời điểm vụ đánh bom diễn ra,
PV của tờ
The New York Times
, anh John
Eligon, vừa về đến nhà sau khi hoàn thành phần chạy của
mình, hoàn toàn không hay biết gì về buổi chiều bi kịch
củaBoston.Bất ngờanhnhậnđược tinnhắncủabạnbèhỏi
thăm anh có an toàn không. Rồimột cuộc gọi nhỡ của tòa
soạn và lời nhắn đến ngay hiện trường tác nghiệp. Eligon
dần hiểu đã cómột sự kiện tồi tệ xảy ra nơi ít phút trước
anhvừa rời khỏi.Nhàbáo30 tuổi laongayđếnhiện trường.
Eligon làmột trong nhiều nhà báoMỹ đã tham gia chạy
trongcuộc thi việt dãcủaTPBoston.Thời điểmấyMichael
Rezendes,PVđiều tracủa
BostonGlobe,
thamgiacuộcchạy
vàđã chạyhơn40km, trang
HufingtonPost
chobiết.Nghe
tin vụ nổ, điều anh làm là lao ngay vào quán bar và gọi về
cho tòa soạn. “Ngaykhi hiểu rõ rằngmột thảmkịchvừaxảy
ra, tôi chỉ lập tức hành động như quán tính” - Rezendes kể
lại.Anhmượnnhanhmột câyviết vàmột tờgiấy, lao lại ra
đườngphỏngvấnhai nhân chứng, lấy thông tin từ cảnh sát
và chạy ngayvề tòa soạnđể nộpbài.
VernonLoebcủa tờ
TheWashingtonPost
maymắnvềđích
khoảng15đến20phút trướckhihaiquảbomphátnổ. “Tiếng
nổ lớnkinhhoàng. Sau tiếngnổ, bất chợtmọi
âm thanhnhư chết lặng.Rồi gầnnhưngay lập
tức, còi hụvangđồng loạt.Cảnh sát rồi xecứu
thương lũ lượtđổđến”-Loeb trả lờikênh truyền
hìnhMSNBC.PVcủa
TheWallStreetJournal
,
côColleenMcCainNelson, thậmchí cònmay
mắnhơnLoeb,côcáchvụnổchắcchỉ tầmchục
mét.“Tiếngreohòphấnkhích lập tứcđược thay
bởi sự im lặng, rối renvàxahơn là tiếng lahét
kêugào.Nhữngkhángiảvừachúcmừng tôi ít
phút trước,giờđâybêbếtmáuvàđượcchuyển
nhanh đến các lều cứu thương được chuẩn bị
sẵn chovậnđộngviên” -Nelsonhồi tưởng.
Trong chớpmắt, tất cảnhàbáo thamdự cuộc thi đều “lột
xác” từ vận động viên trở lại nhiệm vụ tác nghiệp tại hiện
trường.Họkhông trốn chạykhỏi nguy cơ cònquảbomnào
đó chưaphát nổ, bất chấp rằng liệu cácnghi phạm có cònở
gầnhiện trườnghaykhôngdù có tinbáo cảnh sát đangđấu
súngvớimột đối tượngnàođó.Từmột trung tâm tin tứcdã
chiến bên đường đua nhuốmmáu, họ đưa những thông tin
nóng nhất,mới nhất về cho tờbáo.■
Tácnghiệp trước
họngsúng
NhữngbứcảnhchụpvụámsátđạisứNgađượcghilạibấtchấphọngsúng
đầyđedọacủasátthủ.
“Chínhnhờmộtnhiếp
ảnhgiaquảcảmvàcực
kỳchuyênnghiệp,chúng
tađãcóđượcnhữngbức
ảnhtư liệumạnhmẽvàấn
tượngnhấtcủanămnay”
-nhiếpảnhgia/nhàvăn
SerbiaDunjaDjudjic.
Ozbiliciđãquảcảmghi lạibứcảnhchụp
cậncảnhsátthủAltintassaukhiđạisứNga
bịbắngục.Ảnh:AP
Trongvụđánhbomkhủngbốsựkiệnchạy
việtdãởBostonvàonăm2013,nhiềunhà
báođưatincũngchính làvậnđộngviên
thamgiacuộcchạynày.Ảnh:Reuters
“Phóngviên”bảytuổigiữabomđạnSyria
TrêntrangmạngTwitter, côbéSyriabảytuổiBanaAlabed
đã thườngxuyênđăng tải hìnhảnhvàchia sẻvềcuộc sống
của gia đìnhmình giữaTP bomđạnAleppo. Tài khoản@
AlabedBana của côbéhiệnđược hơn 360.000người theo
dõi kể từkhi thành lậpvào tháng9nămnay.
BéBanaAlabedcùngchamẹvàhaiemsốngởTPAleppo,
nơidiễn racuộcxungđộtkéodàigiữaquânchínhphủSyria
vàphiếnquânnổidậy.TheoBBC,bàFatemahAlabed,mẹbé
Bana, làmộtgiáoviêntiếngAnh.Bàđãdạychocongáingôn
ngữnày từkhi côbémới bốn tuổi. CònchacủaBana là luật
sư tạimột trung tâmpháp lý trongTP. Dưới sựgiúpđỡ của
mẹ, béBana thườngxuyênđăng tải hìnhảnhvềcuộc sống
thườngngày củamình trong lửa đạnAleppo với hy vọng
TPnhậnđược sựhỗ trợcủaquốc tế.Ngày26-9, côbéđăng
hìnhảnhđangngồi đọc sách trongngôi nhàởmiềnĐông
Aleppo cùng chú thích: “Xin chàobuổi chiều từAleppo, tôi
đangđọc sáchđểquênđi chiến tranh”.
HằngngàyBanakểvềnỗikhiếpsợmànhữngngườixung
quanhbéphải chịu trong thảmkịch chiến tranh. “Tôi đang
nghĩ đến bạn bè củamình đêm nay” - Bana viết. “Bạn ấy
đếnnhàôngnội, bâygiờ thì tôi khôngbiếtbạnấy, anh trai
và chabạnấy có còn sốnghaykhông. Họbị kẹt dưới đống
đổnát của tòanhàbị đánhbom”. Côbécũng thườngđăng
hìnhảnhcủacác tòanhàđổnátvới chú thíchnhư:“Bomđã
rơi trúng cănnhàbên cạnh, tôi cũng có thể chết bất cứ lúc
nàodưới bomđạnởđây”.
Banavàmẹkhôngnói vềchính trịmàchỉ nói rằngmong
muốnhòabình.“TôimuốnSyriađượchòabình”- côbébảy
tuổi nói.“Tôi yêuSyriavàchỉmuốn sốngởđâymãimãi”. Cô
béBanatừngviếtrằngemướcmơtrởthànhgiáoviêngiống
mẹ, tuynhiên trườnghọcđãbị đánhbom khiếnbé không
thể tiếp tụcđến trường. Giốngbất kỳđứa trẻbảy tuổi nào
khác,Bana luônmuốnđượcđếntrườngvàchơiđùacùngbạn
bèmình. Trongmột cuộc trò chuyện với BBC, bà Fatermah
chobiết Bana thực sự“muốn thếgiới đượcnghegiọngnói
củachúng tôi”.
“Conbénói:“Mẹ,saokhôngaigiúpchúngta?””-bàFatermah
kể lại.“Tôimuốnnói vớimọingười trên thếgiới vềnhữnggì
mànhữngđứa trẻvàngườidân tạimiềnĐôngAleppophải
gánhchịudobomđạn,vìởđócuộcsốngthựcsựkhôngcòn
tồn tại”-bàFatermahnói.“Chúng tôiđã thành lập tài khoản
Twitterđểnói với người dân trên toàn thếgiới vềnhữnggì
đangdiễn ra tại đây”.
Theo
TheNewYorkTimes
,vớiviệccácnhàbáophươngTây
khôngthểtiếpcậnđượcmộtsốkhuvựcởSyria,nhữngdòng
chia sẻ củabéBanađãmangđếnmột“góckhuất khác của
câu chuyện”. Báo
TheWashingtonPost
trongmột bài đăng
hôm19-12đãgọi côbé là“Anne Frank của cuộc nội chiến
Syria”. Tờ
TheWashingtonPost
viết: “Bana -một bégái nhỏ
nhắnvớimái tócđendài, đôimắtnâu to trònvàmộtgiọng
nóidudươngđãnhanhchóngtrởthànhbiểutượngmớicho
chiến tranhkhủngkhiếpđangdiễn raởSyria”.
