6
THỨNĂM
26-10-2017
Pháp luật & Cuộc sống
HOÀNGYẾN
T
ANDCấpcao tạiTP.HCMđang
nghị án vụ buôn lậu, làm giả
con dấu, tài liệu của cơ quan,
tổchứcxảy ra tạiCông tyCổphần
VNPharmadoNguyễnMinhHùng,
tổng giám đốc, cùng đồng phạm
thực hiện. Có nhiều vấn đề pháp
lý liênquanđếnvụánnày, đặcbiệt
việc tòa ra lệnh bắt tạm giam hai
bị cáo đầu vụ ngay tại phiên xử.
Bắt tạmgiam tại tòa
Theo đó, đầu giờ chiều 23-10,
trướckhiHĐXXxéthỏi, lực lượng
công an bất ngờ xuất hiện và đọc
lệnhbắt tạmgiam90ngàyđối với
haibịcáoHùngvàVõMạnhCường.
Lệnhbắt tạmgiamnàydophóchánh
ánTANDCấpcao tạiTP.HCMký.
Trong phần tranh luận bổ sung,
luật sư (LS) của bị cáo Hùng đề
nghịVKSgiải đápvềviệcbắt tạm
giamnàyvì làviệcchưacó tiền lệ.
LSnói: “Thânchủ tôikhôngngoan
cố. Còn bắt để phục vụ xét xử thì
phảibắt trướckhiphiên tòadiễn ra,
nếucóhànhvinguyhiểm thì sẽbắt
saukhi tòa tuyênán.Tôibănkhoăn
về lệnh bắt này. Làm như vậy ảnh
hưởng tới tâm lýcủa thânchủ tôi”.
Đối đáp, đại diệnVKS cho rằng
theoĐiêu243BLTTHS thìchưacó
quyđịnhhanchêquyêncuaHĐXX
ra lệnh băt tạm giam bị cáo trong
trương hơp nào. Thẩm quyền của
chánh án và phó chánh án TAND
Câp cao cũng không bị hạn chế.
Ngoài ra,muc2.2Nghiquyêt sô05
ngày8-12-2015củaHộiđồngThẩm
phánTANDTốicao (hướngdẫn thi
hànhmột số quy định trong phần
xét xử phúc thẩm) thì viêc ra lênh
băt tam giam cua TANDCâp cao
taiTP.HCM làhoàn toàncócăncư
nhămphucvuchocông tácxét xư.
Theo ôngVũPhi Long (nguyên
BịcáoHùngvàCườngbịcôngancòngtayđưađisaukhicó lệnhbắttạmgiam
củatòa.Ảnh:HOÀNGGIANG
Nếu tòa triệu tập thì phải cómặt
Trao đổi với báo chí bên hành langQuốc hội sáng 25-10, ĐBQH-LS
TrươngTrọngNghĩanói:“Đốivớicácphiêntòa,ngườithamgiakhôngphải
lànguyênđơn, bị đơnhoặcbị cáomà lànhân chứnghaynhữngngười
liênquan thì tòacó thểmờihoặc triệu tập.Nếu tòa triệu tập thì anhphải
đến.Nếukhôngđến làvi phạmpháp luật, trừkhi có lýdochínhđáng”.
Nếungười được triệu tậpvắngmặt hoặcngười được triệu tậpnhưng
đi khôngđúng thànhphầncókhi cònphảihoãnphiên tòa.Trong trường
hợp tòa triệu tậpđíchdanhmột lãnhđạonàođóvì vai tròcủahọ trong
vụviệc (cảdânsự,hìnhsự) thìngườiđócó thểxinvắngmặtvới lýdophù
hợpvàđượcHĐXX chấp thuận. Cònnếuvắngmàkhông có lýdo chính
đánghoặc khôngđượcHĐXX chấp thuận thì phải có chế tài. “Nếu tòa
triệu tậpđíchdanh thứ trưởngBộY tếmà thứ trưởngmuốn vắngmặt
thì phải cóvănbảnxinphépvắngmặt vàđượcHĐXXchấp thuận”- ông
Nghĩanói.
CHÂNLUẬN
Trongvụnày,việc lãnhđạotòa
ký lệnhbắttạmgiambịcáo
trong lúcxétxửtheođềxuất
trướcđócủaHĐXX làđúng.
3vấnđềpháp lý
trongvụ
VNPharma
LãnhđạoTANDCấpcaotạiTP.HCMxácnhậnđãgửigiấymờicho
ôngthứtrưởngBộYtếđếntòachứkhôngphảigiấytriệutập.
Phó Chánh Tòa Hình sự TAND
TP.HCM), trong quá trình phiên
tòađangdiễn ra, việcbắt tạmgiam
haibị cáophảidựa trênđềxuất của
HĐXX.Bởi tráchnhiệmvàquyền
hạn đề xuất thuộc HĐXX, việc
lãnh đạo tòa ký lệnh bắt tạm giam
theo đề xuất của HĐXX là đúng.
Nếusaukhi tuyênán thìHĐXXcó
thẩmquyền ra lệnhbắt tạmgiambị
cáongay tại tòamàkhôngphảiphụ
thuộc vào đề xuất. Còn khi phiên
tòa đang tiếp diễn tức là HĐXX
chưa tuyên án, chưa cóquyết định
cuối cùng.
LSNguyễn Thành Công (Đoàn
LS TP.HCM) cũng cho rằng tòa
đã làmđúng luật. Trongvụ ánnày
HĐXX đã tính đến việc đảm bảo
thi hành án ngay sau khi tuyên án
đểđảmbảobị cáokhông trốn tránh
hoặc tạo racác tìnhhuốngkhácnhư
bệnh tật, tai nạn.
LSCông phân tích đây là phiên
tòa phúc thẩm nên bản án sẽ có
hiệu lực ngay sau khi tuyên. Tức
là bị cáo sẽ chuyển thành bị án kể
từkhi lời tuyênáncuối cùngchấm
dứt. Vì thế HĐXX có toàn quyền
xácđịnhbịcáocó thểgâykhókhăn
choviệc thi hànhánnênđã ra lệnh
bắt tạmgiam.Nếuvụ án sauđóbị
khángnghịgiámđốc thẩm, tái thẩm
thì đó là các thủ tục thực hiện sau
khi cóbản ánphúc thẩm. Lúcnày,
việcđúngsai củabảnánphúc thẩm
là doHĐXX chịu tráchnhiệmvới
pháp luật.
Đồng tình, LSNguyễnHữuThế
Trạch (Đoàn LS TP.HCM) nói:
“Theo Điều 243 BLTTHS thì tòa
án cấp phúc thẩm có quyền quyết
định việc áp dụng, thay đổi hoặc
hủy bỏ biện pháp ngăn chặn. Việc
phó chánh án TANDCấp cao tại
TP.HCM ký lệnh bắt tạm giam là
đúng”.Ngoài ra, tiểumục2.2khoản
2 Phần II Nghị quyết 05/2005 nói
trênhướngdẫn:Đểđảmbảoquyết
địnhbắtvà tạmgiamđược thihành
ngayvàđúngpháp luật thì tòaphúc
thẩm raquyếtđịnhbắtvà tạmgiam
bị cáonếu trongkhi nghiêncứuhồ
sơ vụ án để chuẩn bị xét xử phúc
thẩmcũngnhưquadiễnbiếnxétxử
tại phiên tòa, thấy có đầy đủ điều
kiện theo luật định…
Giấymời chứ khôngphải
triệu tập
Tạiphần tranh luậnphiên tòanày,
đạidiệnVKSđềnghịHĐXXcóbiện
pháp nhắc nhở ông Trương Quốc
Cường (Thứ trưởngBộY tế), ông
NguyễnTấnĐạt (PhóCục trưởng
Cục Quản lý dược) vì tòa đã có
vănbản triệu tậpnhưngkhôngđến
phiênxử.Điềudư luậnquan tâm là
HĐXX đã gửi giấymời hay giấy
triệu tập với các cá nhân nói trên.
Ngày 25-10, trao đổi với
PhápLuật TP.HCM
,một lãnhđạo
TANDCấpcao tạiTP.HCMkhẳng
định tòa gửi giấymời chứ không
phải giấy triệu tập. Các giấymời
này do thẩm phán chủ tọa phiên
tòaký.Lýdomời làvì ôngCường
là người phụ trách việc cấp giấy
phép nhập thuốc nên tòamời đến
để giúp HĐXX làm rõ quy trình
cấp phép. Tương tự, đối với đại
diệncủaBộNgoại giao làcơquan
cóvănbảnchobiếtCông tyHelix
Canadakhông tồn tại nên tòamời
đếnphiênxửđể có câu trả lời làm
rõvụviệc. “Việcmời hay triệu tập
đối với những cá nhân liên quan
đếnnhữngvụán lớnđượcdư luận
quan tâm thì lãnh đạo tòa rất cẩn
trọngvà tuân thủđúngpháp luật”
- vị này nói.
LSCông cho rằngnếuxác định
đây là người liên quan thì HĐXX
có thể xemxét tìnhhìnhvụ án, sự
cần thiết phải có mặt hay không
để quyết định xét xử hay hoãn.
Vềchế tài,BLTTHSkhôngcóquy
định nào về việc xử phạt hay dẫn
giảiđốivớingười liênquannếuhọ
không đến tòa theo giấy triệu tập.
Trong khi vụ này HĐXX chỉ gửi
giấy mời những cá nhân trên thì
họ có quyền đến hoặc không đến.
Nếuhọkhông cómặt, HĐXX chỉ
có quyền nhắc nhởmà không thể
có biện pháp chế tài nào.
Trong khi LS Trạch cho rằng
ngoài tưcáchcôngdân thì ông thứ
trưởng làngười nên tuân thủpháp
luật và tôn trọngHĐXX cao hơn.
Vìvậynếunhậnđượcgiấymờicủa
tòa thì ôngnêncómặt đểphối hợp
giúp cơ quan tố tụng làm sáng tỏ
các vấn đề trong vụ án.
Nội dungnào cầnđược
làm rõ?
Một vấn đề khác là nếuHĐXX
chấpnhậnđềnghị củaVKShủy án
đểchuyểnhướngđiều tra từ tộibuôn
lậu sang tội buôn bán thuốc giả thì
nộidungnàocầnđược làmrõ?Theo
ôngVũPhiLong,nếu tòaphúc thẩm
quyếtđịnhhủyánđểđiều tra,xétxử
lại từđầu thìbảnáncó thểđưaracác
nhậnđịnhvềviệccấpsơ thẩmđãbỏ
lọt người, lọt tội. Cần lưu ý là tòa
phúc thẩmkhôngđượcquyếtđịnhvề
điều luật liênquanđến tộidanhmới
phải ápdụngvới cácbị cáo.Bảnán
chỉ phân tích, chỉ rõ các vấnđề cần
được điều tra bổ sung thế nào, kèm
theonhậnđịnhcócơsởxácđịnhcác
bị cáophạmmột tội khác…
n
VKSđangđềnghịtáithẩm,tòavẫnxử
TANDquậnTânBình,TP.HCMvừaxử sơ thẩm lầnhai,
tuyênbácyêu cầu củabàH. vềviệc tranh chấpquyền sở
hữunhà.Ngay sauđóVKSNDquậnđãkhángnghị theo
hướnghủy ánvì trướcđó cơquannàyđã cókiếnnghị
tái thẩm.
Theohồ sơ, bàH.muanhàbằnggiấy tay củaôngT. giá
hơn1 tỉ đồng, bàđãgiaođủ tiền.ÔngT. giữbản chínhgiấy
tờnhàđể lo thủ tục sang tênnhà chobàH.Trong thời gian
nàybàH. sửa chữanhà (cógiấyphépxâydựng) vàdọnvề
ở chođếnnay.
Cuối năm2010, Chi cụcThi hành ánquậnTânBìnhđến
nhàgiaoquyết địnhkêbiênnhàđể thi hành án thì bàH.
mới biết nhànàyđãbị ôngT. chuyểnnhượng choôngL.
ÔngL. thế chấpvay tiềnnhưngkhông trảnênngânhàng
kiệnvà tòa án raquyết định côngnhận thỏa thuận thành
số41 theohướngôngL. trả chongânhànghơn700 triệu
đồng.Ngược lại, ôngL. yêu cầu thi hành ánphátmại căn
nhà.
SauđóbàH. kiệnôngL. ra tòa, yêu cầu tòa án côngnhận
hợpđồngmuabánnhà củabàvới ôngT., hủyhợpđồng
chuyểnnhượngnhàgiữaôngT. vàôngL...
Năm2010,TANDquậnTânBìnhxử sơ thẩm lầnmột
tuyênbàH. thắngkiện, ôngL. kháng cáo.Tòa ánTP.HCM
xửphúc thẩmhủy án sơ thẩmvới lýdophánquyết của tòa
không cókhảnăng thi hành...
Tại phiênxử sơ thẩm lần thứhai,TANDquận tuyênbà
H. thuakiện, chấpnhậnyêu cầu củaôngL. làgiao cănnhà
choôngL.VKSquậnkhángnghị cho rằng trướckhi xử sơ
thẩm lầnhai, cơquannàyđã cóvănbảnđềnghịVKSND
Cấp cao tạiTP.HCMkhángnghị theo thủ tục tái thẩmhủy
Quyết định số41vàđang chờkết quả.Tại phiên tòa, đại
diệnVKS cũngđềnghịHĐXX tạmđình chỉ vụ ánđể chờ
khángnghị nhưng cuối cùng tòavẫnxử.
KIMPHỤNG
