16
THỨBẢY
28-10-2017
Quốc tế
3
tỉUSD là tổng số thiệthại cóbảohiểmđượcước tính sau
vụcháyrừnghồiđầutháng10ởbangCalifonia (Mỹ).Theo
Reuters
, khoảnđềnbù thiệt hại chongười dân khu vực
quận Sonoma, nơimà hầuhết nhà cửa đềubị thiêu rụi
đã chiếmgầnhết chi phí trên. Đượcbiết con sốnày lớn
hơngấphai lần sovới dự toánbanđầucủaSởBảohiểm
Califonia.
TÚQUYÊN
KhủnghoảngCataloniachìmsâu
trongbế tắc
Cuộc
khủng hoảng
chính trị
ởkhuvực
Cataloniacủa
TâyBanNha
chìm sâuvào
bế tắc khi cả
Nghị viện
TâyBanNha
lẫnQuốc hội
Catalonia
đều nhóm
họpgần như
cùng lúc để
bỏphiếu cho
phương án hành động cuối cùng.
Nghị việnTâyBanNha đã có cuộc họp từ sáng
27-10về vấnđề độc lập củaCatalonia. Thủ tướng
MarianoRajoy đã kêugọi các thượng nghị sĩ bỏ
phiếu chấp thuậnviệc tước bỏquyền tự trị của khu
vực này, cũngnhư bãi nhiệm thủ hiếnvà các quan
chức cấp cao của khuvực.
Phát biểu trước Thượng viện, ôngRajoy nói
rằng những gì đã xảy ra ởCatalonia là “một sự vi
phạm rõ ràng về luật pháp, về dân chủ và quyền
lợi của người dân”, đồng thời khẳng định chính
phủTâyBanNha không còn sự lựa chọn nào khác
ngoài việc tước quyền tự trị của Catalonia. “Thứ
đang đe dọa Catalonia không phải là điều 155 của
Hiến phápmà là hành vi của chính phủCatalonia”
- ôngRajoy nói.
Theogiới phân tích, nghị việnTâyBanNha sẽ
bỏphiếu đình chỉ quyền tự trị củaCatalonia theo đề
xuất của ôngRajoy, tuynhiên việc thi hành luật này
vẫn còn là câuhỏimởvì Catalonia là khu vực có
mức độ tự trị cao và phe lykhai ở đâyđã đe dọa sẽ
dùng “lá chắn sống” để bảovệ chínhquyền.
Về phíaCatalonia, Quốc hội khuvực này cũng có
cuộc họp tại TPBarcelona vào ngày27-10 để phê
duyệt phương án tuyênbốđộc lập chính thức. Theo
hãng tin
Reuters
, kết quả của cuộc họpnàykhó có
thể dựđoán trước.
Cuộc thảo luận nàybắt đầu từhôm 26-10, saukhi
ThủhiếnCataloniaCarles Puigdemontmột lầnnữa
từ chối xác nhậnđộc lập củaCatalonia và đẩy trách
nhiệm sang nghị viện. ÔngPuigdemont khẳngđịnh
chưa thể tuyên bố độc lập choCatalonia khi chưa
nhận được sựđảm bảonào về việcMadrid sẽ không
kích hoạt điều155 củaHiếnpháp. Đâykhông phải
là lầnđầu tiênôngPuidgemont thể hiện thái độvòng
vo, khôngmuốn kiênquyết đưa ra tuyênbốđộc lập.
Nhậnđịnhvề tìnhhình của khuvực, nhà lãnhđạo
đảngNhân dânCataloniaGarciaAlbiol cho rằng
ThủhiếnPuigdemont đangđốimặt với tìnhhình
khókhănkhông chỉ ở hiện tạimà còn là tương lai
củamột thế hệ người dânCatalonia. “Tương lai của
Catalonia đặt trênvai ThủhiếnPuigdemont và ông
ấy sẽ phải có tráchnhiệmvới nhữnggì sẽ diễn ra” -
ôngAlbiol nói.
Khủng hoảng chính trị ởTâyBanNha nổ ra sau
khi chính quyền khu tự trị Catalonia hôm 1-10 tiến
hành cuộc trưng cầudân ýđộc lậpmà chínhphủ
Madrid coi là bất hợppháp.Madridđã yêu cầugiới
chứcCatalonia xác nhận tuyên bố độc lập trước khi
chính phủkíchhoạt điều155 củaHiếnpháp cho
phép tước quyền tự trị của khu vực này. Tuy nhiên,
saunhiều tối hậu thư, đếnnayThủ hiếnPuigdemont
vẫn né tránh câu trả lời và yêu cầuđối thoại.
ANMIÊN
Hé lộbấtngờvềhung
thủámsátôngKennedy
Mỹgiảimậthơn2.800tàiliệunhưnggiữlạihơn300tàiliệuvìlýdoanninh
quốcgia.
ĐĂNGKHOA
H
àng ngàn tài liệu liên
quan đến vụ ám sát
Tổng thốngMỹJohnF.
Kennedyngày22-11-1963ở
TPDallas, bangTexas (Mỹ)
vừađượcCụcLưu trữQuốc
giaMỹ côngbốđêm26-10.
88% trong số tài liệu này
liên quan đến vụ ám sát. Số
tài liệunàyđượccôngbố theo
luật giải mật năm 1992 của
Mỹ - vốnyêu cầu chínhphủ
Mỹcôngkhai toànbộ tài liệu
còn lại liên quan đến vụ ám
sát trong vòng 25 năm, trừ
trường hợp tài liệu đe dọa
đến an ninhquốc gia.
Giảimật hàngngàn
nhưng vẫngiữ lại
hàng trăm tài liệu
Số2.800 tài liệunày chưa
phải là tất cả, vẫn còn hàng
trăm tài liệu bị Nhà Trắng
lệnh giữ lại theo yêu cầu
củaFBI vàCIAvới lý dovì
lo ngại ảnh hưởng an ninh
quốc gia và chính sách đối
ngoại. Tờ
Washington Post
dẫnnguồnmột sốquanchức
Hội đồngAn ninhQuốc gia
Mỹ cho biết nhiều cơ quan
chính phủ đã đề nghị Tổng
thống Mỹ Donald Trump
phong tỏamột số.Những tài
liệuchưagiảimật sẽđược rà
soát lại trongvòng180ngày
tới. Những tài liệu nào cảm
thấy không cần thiết giữ lại
sẽ được giảimật và côngbố
vào ngày25-4-2018.
Phần lớn tài liệuđượcgiải
mậtđợtnày làbáocáođiều tra
củacáccơquanCIA,FBI,Bộ
Quốcphòng, BộNgoại giao
Mỹ.
WashingtonPost
chobiết
ngay trongđêm26-10, hàng
chục PV, biên tập viên của
báo đã bỏ công đọc các tài
liệu. Và đây làmột số điểm
nổi bật, ngoài các thông tin
mới cũngcómột sốđãđược
đề cập trước đó.
Hé lộmới về
LiênXô, Cuba
Một tài liệu của FBI ghi
ngày 24-11-1963 cho thấy
FBI đã nhận được đe dọa
giết hung thủ Lee Harvey
Oswaldmột ngày trướckhi
Oswald bị JackRuby - chủ
một hộp đêm ở Dallas bắn
chết. Cụ thể, hai ngày sau
vụ ám sát, Giám đốc FBI
khi đó làEdgarHoover cho
biết vănphòngFBIởDallas
nhận đượcmột cuộc gọi từ
một người đàn ông xưng là
thành viên một ủy ban có
nhiệmvụgiếtOswald.Ông
Hoover cho biết đã đề nghị
cảnh sát Dallas tăng cường
bảo vệ nhưng cuối cùng
Oswald vẫn bị Ruby bắn
chết. Bản thânRubykhẳng
định mình không phải là
người gọi điện thoại.
Một thôngbáonội bộ của
CIA trongngàyTổng thống
Kennedybị ám sát cho thấy
CIA trướcđó từngbắt được
mộtcuộcgọicủaOswaldđến
cơ quan an ninh của Liên
Xô (KGB). Lúc đóOswald
đang ởMexico, điểm nhận
cuộcđiện thoại củaOswald
là Đại sứ quán LiênXô tại
đây. CIA tinOswaldmuốn
xin hộ chiếu hay visa sang
Liên Xô. Một tài liệu của
FBI năm 1963 cho thấy
GiámđốcFBIHoover từng
chuyển một thông báo nội
bộ cho Nhà Trắng về phản
ứng của LiênXô về vụ ám
sát Tổng thống Kennedy,
nhận định đây không phải
là hành động riêng lẻmà là
một “âmmưu có tổ chức”.
LiênXô tin hành vi ám sát
này làhànhđộng“cựchữu”,
một cuộc “đảo chính”. Phía
LiênXô rất sốc trước tinám
sát, lo lắng tình trạngkhuyết
lãnh đạo củaMỹ, ngay lập
tứcchỉđạo thu thập thông tin
về người kế nhiệmLyndon
B. Johnson.
Theomột tài liệu của FBI
ngày 23-11-1963, một ngày
saukhiTổng thốngKennedy
bịámsát, trongngàynàymột
người đàn ông tên Henry
GourleyởCanadađãgọibáo
cảnh sát Washington (Mỹ)
rằng mình có nghe bàn tán
về chuyện ám sát trước khi
nó xảy ra. ÔngGourley cho
biếtkhiuống rượu trongmột
khách sạn ởMỹ có nghe ba
ngườiđànôngnói rằngTổng
thốngKennedymột khi đến
Dallas“sẽkhôngbaogiờsống
sótrờikhỏiđó”.Bangườinày
chuẩn bị đến Cuba và ông
Gourley tin rằng Oswald là
một trong số họ.
Những ẩn số chưa có
lời giải
Có vô số thuyết âmmưu
quanhvụám sátTổng thống
Kennedy, lớnnhất lànghingờ
khôngbiếtliệucóphảiOswald
hànhđộngmộtmình.Saukhi
kếnhiệmôngKennedy,Tổng
thốngLyndonJohnsonđã lập
ủy ban đặc biệt điều tra, đi
đến kết luận năm 1964 rằng
Oswald hành động đơn lẻ.
Tuy nhiên, một thăm dò
năm2013 củahãng thămdò
Gallupcho thấychỉ30%dân
Mỹtinvàokếtluậnnày.Trong
đợt công bố tài liệu lần này,
nhiều tài liệu chứa thông tin
tình báo chưa được chứng
thực.Trongkhi đó, theoông
PatrickManey, sửgiavềcác
đời tổng thống tạiĐHBoston
(Mỹ), chừng nào chính phủ
Mỹ còn giữ lại các tài liệu
nhưhiện tại thì cácnghingờ,
đồnđoánvẫn chưa thểđược
xóa tan.■
TổngthốngJohnF.Kennedytrongngày22-11-1963tạiDallas,không lâutrướckhibịámsát.Ảnh:AP
Một tài liệu củaCIA từnăm1975nêu chi tiết vai trò của
CIAtrongcácvụámsátnướcngoài, rằngCIAđãcókếhoạch
ám sát Chủ tịch Cuba Fidel Castro ngay từ đầu nhiệm kỳ
Kennedy.Theo tài liệunày, Bộ trưởngQuốcphòngkhiđó là
ôngRobert Kennedy, em trai Tổng thốngKennedy, nói với
FBI rằngôngnghe tinCIA thuêmột người trunggian“tiếp
cận trùmmafiaSamGiancana, gợi ýđưa150.000USD thuê
một tay súng sangCuba”. Cũng theo tài liệunày, CIA sauđó
còn sửdụngmafia để thực hiện âmmưuhạ độc nhà lãnh
đạoCuba, theo tờ
WashingtonPost
.
2.891
tài liệuvềvụámsátTổngthống
JohnF.KennedyđượcCụcLưu
trữQuốcgiaMỹ côngbố trên
trangweb tối 26-10. Vẫn còn
khoảng 300 tài liệuđược giữ
lại theo lệnh củaTổng thống
Trump.
Tiêu điểm
JackRuby
(cầmsúng)
bắnhungthủ
LeeHarvey
Oswald(giữa,
khôngđội
mũ)ngaytại
đồncảnhsát
Dallasngày
24-11-1963.
Ảnh:AFP
ThủtướngTâyBanNhaMarianoRajoy
trongcuộctranh luậntrướcThượngviện
ởthủđôMadridngày27-10.
Ảnh:REUTERS
