CHỦNHẬT 29-10-2017
3
TUẦN THỜI SỰ
Luật&Đời
Bàn tròn
Hìnhsựhóa làmgiàubấtchính:
Bànrồithôi
Tàisảnvượtquáthunhậphợppháp:
Tịchthu!
TRUNGNHÂN
Trong khi hệ thống pháp luật của nước ta vẫn
chưa có cơ chế đầy đủ để xử lý khối tài sản bất
minh của quan chức thì nhiều nước đã giải quyết
được nan đề này.
TrungQuốc: Phải chứngminh
nguồn gốc tài sản
Điều 395 Bộ luật Hình sự Trung Quốc (1997)
ghi rõ: “Bất kỳ ai có số tài sản hay chi tiêu lớn hơn
mức thu nhập hợp phápmột cách rõ rệt đều bị yêu
cầu chứngminh nguồn gốc của số tài sản này. Nếu
như người này không thể chứngminh được số tài
sản có nguồn gốc hợp pháp, phần tài sản vượt quá
mức thu nhập của đối tượng sẽ mặc nhiên được
xem là nguồn lợi phi phápvà bị cưỡng ép thuhồi”.
Cũng theo luật pháp Trung Quốc, khi tiến hành
điều tra, xác định và thu hồi tài sản tham nhũng,
“tất cả đối tượng có liên quan với nghi can, có
khả năng thay cho nghi can đứng tên tài sản như
công ty, doanh nghiệp, các quỹ tài chính, các đối
tác và người thân của nghi can đều được đưa vào
diện tình nghi”.
Hồi tháng3nămnay, cơquan chống thamnhũng
nước này đã tiến hành bắt giữ và tịch thu tài sản
của gần 300 người thân, họ hàng, đồng nghiệp,
nhân viên cấp dưới và đối tác của cựu bộ trưởng
BộCông anTrungQuốcChuVĩnhKhang với cáo
buộc sở hữu tài sản tham nhũng. Tổng giá trị số
tài sản này được ước đoán lên đến 14,5 tỉ USD.
Singapore: Tài sản ngoài thu nhập
công khai đều bị thu hồi
Đạo luật số65Avề thuhồi lợi ích từ thamnhũng,
buônbánma túyvà các loại tội phạmkhác (CDSA)
của Singapore hình sự hóa các hành vi rửa tiền từ
lợi ích có được do tham nhũng mà có và yêu cầu
trả lại tất cả lợi ích có được từ hành vi hình sự.
Theo đó lệnh thu hồi tài sản sẽ được ban hành để
thu hồi phần lợi ích có được từ hành vi phạm tội
đối với trường hợp bị kết tội. Tài sản thu nhập bất
hợp pháp có được ngoài thu nhập chính đáng đều
được xem là do phạm tội mà có và đều bị thu hồi.
Với phươngchâmngănngừa thamnhũng từ trong
trứng nước, Đạo luật Chống tham nhũng (PCA)
của Singapore dự tính trước mọi biến tướng của
hành vi đưa hối lộ. Có thể thấy được ba bài học
lớn trong cách Singapore giải quyết vấn đề hối lộ
như sau: (1) Hình thức xử phạt chủ yếu đánh vào
người nhận hối lộ, vì đó mới chính là đối tượng
tham nhũng. (2)Nghiêm khắc xử phạt thamnhũng
ở mọi mức độ, mọi đối tượng. (3) Khái niệm về
hối lộ được định nghĩa là cả giá trị vật chất và giá
trị tinh thần, giúp dễ dàng giải quyết các trường
hợp biến tướng của hối lộ.
Thái Lan: Về hưu cũng phải
khai báo tài sản
Giám sát khai báo tài sản, các khoản nợ và lối
sống của các quan chức cao cấp là biệnphápphòng
ngừa hữu hiệu tại Thái Lan. Đối tượng phải khai
báo tài sản là những người nắm các vị trí chính trị
cũng như quan chức cao cấp trong chính phủ cả
trung ương và địa phương. Họ phải khai báo về
tài sản và các khoản nợ của bản thân cũng như của
vợ/chồng hoặc con cái đang được họ nuôi dưỡng
ba nămmột lần, khi họ bắt đầu nhậm chức cũng
như khi rời khỏi vị trí vàmột năm sau khi nghỉ họ
vẫn phải khai báo.
Ông
NGUYỄNTUẤNANH
,
Phó vụ trưởng Vụ Pháp chế,
Thanh traChính phủ:
Tài sảntănggiảm
khôngai kiểmsoát
Tácdụngcủaquyđịnhminhbạch
tàisản,thunhậpchưanhiều;biếnđộng
về thunhập chưa kiểm soát được;
cơchếxử lýngười kêkhai chưa trung thựcvẫnchưaổn.
Quyđịnhvềkêkhai tàisảnđãcó từ lâunhưngbảnkêkhai
lạinằm tronghồsơcánbộ, tức làkêkhaiđểcấtđi.Sauđó
việccôngkhaicómởranhưngcũngchỉcôngkhainơi làm
việc.Mặtkhác,saukhicánbộ,côngchứckêkhaixong thì
cũngkhôngcócơquan, cơchếkiểm soát xem tài sảnđó
tănggiảm thếnào.
TrongPCTN,xử lýconngườiđãkhó,xử lý tàisảncàng
khóhơn.10nămqua,xử lý tàisảnkhôngđáng làbao.Khi
xâydựngBLHS,chúngtacũngbànđếnvấnđềhìnhsựhóa
hànhvilàmgiàubấtchính.Nhưngrồithôi.Hiệnnaynhiệm
vụnàyđượcgiaochoLuậtPCTN.
Nhưng thực tế là:Dù có chuyệnkêkhai tài sảnkhông
trung thựcnhưngcó thể thuhồi tài sảnđượckhông?Việc
xácđịnh tài sảnđócóphải bấtminh, bất hợpphápđể thu
hồikhôngcũng rấtkhókhănvìnóđụngđếnquyền tài sản
đượchiếnđịnh.
GS
LÊHỒNGHẠNH
,
Viện trưởng ViệnNghiên cứu
Pháp luật vàKinh tế ASEAN:
Công khai những
đặc ânmà cán bộ
được hưởng
Nếu việc công khai tài sản
mà như ông Phạm Sỹ Quý thì
có tác dụng gì đâu. Công khai
tài sản theo pháp luật đương nhiên rồi. Nhưng
tôi đề nghị phải công khai những chính sách
liên quan đến cán bộ có chức quyền, về những
đặc ân của cán bộ được hưởng. Nhiều khu xây
riêng cho lãnh đạo mà dân đâu có biết. Sao
không công khai những tiêu chuẩn đó để cho
dân biết và có niềm tin vào cuộc chiến chống
tham nhũng?
Chúng ta kêu gọi chống tham nhũng, kê khai
tài sản trung thực rất nhiều nhưng phát hiện
được mấy? Các cơ quan phát hiện bao nhiêu
vụ bất minh hay chủ yếu là báo chí, là dân phát
hiện? Nếu chúng ta không thực sự quyết tâm
thì cái lò đốt tham nhũng do Tổng Bí thư nhóm
lên khó phát huy hết tác dụng.
CHÂN LUẬN
ghi
SaoôngQuý lại
được“hạcánh
antoàn”?
Saunhiều thángchờđợi thì dư luậncũng thấyôngPhạm
SỹQuý,GiámđốcSởTN&MT tỉnhYênBái, bị kỷ luật với
hình thứccảnhcáovềmặt đảngvàchínhquyền.
Riêngcácchứcvụôngđangnắmgiữnhưbí thư, giámđốc
SởTN&MT tỉnhYênBái thìThườngvụTỉnhủyvàUBND
tỉnhđồngýchoông thôi chức, chuyểnôngvề làmphóchánh
VănphòngHĐND tỉnhnày.
Dư luậncho rằngvới những sai phạmcủaôngQuýgây
chúýđặcbiệt trongdư luận, lẽ ramứckỷ luật dànhchoông
phải nặnghơn, thậmchí cáchchứcchứkhôngphải choông
thôi chứcnhưvậy.
Ởđâychỉ bànvềmứckỷ luật vềmặt chínhquyềnvới ông
Quý.Theoquyđịnh, cáchànhvi sai phạmcủaôngbị điều
chỉnhbởiLuậtCánbộ, côngchứcmà theo luật này, công
chứcvi phạm sẽbị kỷ luật theo sáuhình thức từkhiển trách,
cảnhcáo, hạbậc lương, giángchức, cáchchứcđếnhình thức
caonhất làbị buộc thôi việc.
ÔngQuýchỉ bị kỷ luật ởhình thức tươngđối nhẹnhàng
làcảnhcáo.Bởi theoThanh traChínhphủ, các sai phạmcủa
ôngQuýchỉ làkêkhai không trung thựcvềkhối tài sản, tiền
giađìnhchovà tiềnvayởngânhàng; đểvợchuyểnđổi đất
nôngnghiệp sangđất ở sai quyđịnh, giađìnhxây lụimột số
công trình trongbiệt phủ…
LúcôngQuývàgiađìnhđượcchuyểnmụcđích sửdụng
đất, ôngđang làgiámđốcSởTN&MT, quản lýchungvềđất
đai chứkhôngphải làngười có thẩmquyềnchuyểnđổimục
đích sửdụngđất.Thẩmquyềnnày thuộcUBNDTPYên
Bái.Vì vậy lỗi này thuộcvềcơquanchứcnăngchứkhông
phải doông!?
Chủ tịch tỉnhnàycũng thông tin:Đối chiếuvới quyđịnh,
hànhvi củaôngQuýđượcxácđịnh làvi phạmởmứcđộ
nghiêm trọngquyđịnhcủapháp luật vềphòng, chống tham
nhũng; thựchành tiết kiệm, chống lãngphí…vàcácvi phạm
pháp luật khácnhưngđã thànhkhẩnkiểmđiểm trongquá
trìnhxemxét xử lýkỷ luật.Còncáchình thứckỷ luật cao
hơnphải làvi phạmở
mứcđộ rất nghiêm trọng
quyđịnhcủa
pháp luật vềphòng, chống thamnhũng…Vì vậycôngchức
Quýbị kỷ luật ởmứckỷ luật cảnhcáo làcócăncứ.
Vấnđềởđây làhànhvi vi phạmquyđịnhcủapháp luật về
phòng, chống thamnhũng thếnào là
nghiêm trọng
hay
rất
nghiêm trọng
luật chưađịnh lượngnênmới cóchuyệndư
luậncảmgiáckỷ luật ôngnhẹhều!
Về luật lànhư thếnhưngởgócđộdư luận, người tahoàn
toàncóquyềnđặt nghi vấn:Nếuôngkhông làgiámđốcSở
TN&MT, nếuôngkhông thuộc“giađìnhdòngdõi”, liệucác
cơquanchứcnăngcódễdàngchuyểnđổimụcđích sửdụng
hàngchụcngànmét vuôngđất nôngnghiệp sangđất ởcho
giađìnhông?Khôngchứngminhđược làôngcó tácđộnggì
khôngnhưng“biamiệng”hoàn toàncóquyềnđặt nghi vấn
vềđiềunàybởi ông làngười nắmvững, rõhơnai hết vềnhu
cầu sửdụngđất, quyđịnhvềđất đai tại địaphươngnênnói
ôngkhôngbiết gì hơi khónghe.
Chưahết, nắm rõvềđất đai, xâydựngnhưnggiađìnhông
lại xâynhiềucông trình sai phépnêndư luậnkhóchấpnhận.
Vấnđềnữa làôngkhông trung thựckhi kêkhai tài sản.Có
thể“bàochữa” làông sơ sót, ông“nhận thứcchưa tới”việc
kêkhai hoặcôngnhiều tài sảnquánênquên…nhưngđằng
saucái bảnkêkhai ấy làchuyện lýgiải nguồngốc tài sản.
Đành rằngchưaai bị phát hiện thamnhũngdocái bảnkê
khai ấy, cũngchưaai bị tịch thu tài sảndocái bảnkêkhai ấy
nhưngýchí củaNhànước làkiểm tra, kiểm soát tài sảncủa
cánbộ, nhất làcánbộ lãnhđạođểngănngừa thamnhũng.
Tuynhiên, ôngkhông trung thực trongviệcnàyvàdư luận
hoàn toàncóquyềnđặt câuhỏi:Tiềnđâu ra?
Dư luậnphầnnàoanủi:Cho thôi chứchaycáchchứcgì gì
đócũng làmất chứcgiámđốcSởTN&MT.Tuynhiên, với
cácquyđịnhhiệnhànhvềkỷ luật cánbộ, côngchức, quy
địnhvềphòng, chống thamnhũng… sẽcònnhiềuôngQuý
“hạcánhan toàn”đúng luật nhưngchưahẳnđãđược
lòngdân.
VITRẦN
Tại hội thảo góp ý Luật Phòng, chống tham nhũng (PCTN) sửa đổi mới đây tại Ủy
ban Trung ương MTTQ Việt Nam, nhiều ý kiến đã bày tỏ những khó khăn trong việc
xử lý tài sản bất minh, cũng như cơ chế kiểm soát vấn đề này.
