13
THỨSÁU
30-3-2018
Hồ sơ - Phóng sự
“Đệnhấtphunhân”TriềuTiên
gâysốt thời trang
Tờ
SCMP
chobiếtphunhâncủaôngKim Jong-un làcôRi
Sol-juđãgâynênmột cơn sốt thời trang trong cộngđồng
mạngTQkhicùngnhà lãnhđạoTriềuTiênđếnBắcKinh.Ông
WilliamTangTat-chi, một nhà thiết kế thời trang tại Hong
Kong,khencáctrangphụcmàcôRi lựachọnkhá“nhãnhặn”
nhưngkhôngquácổhủ.NgườidùngmạngxãhộiTQđãkhen
ngợi phongcách thời trangcủacôRi Sol-ju, so sánhnét“uy
quyền”củacôvới phunhânôngTập làbàBànhLệViên. Có
nhữngýkiếncho rằngcôchắcchắn sẽ thựchiện tốt vai trò
“ngoại giaođệnhất phunhân”. Nhiềungười còn cho rằng
côRi xinhđẹphơnnhiềunữminh tinhHànQuốc. Những
bàn tánvề cô trênmạng xãhội TQnhiềuđếnmức từ khóa
“Ri Sol-ju”dườngnhưđãbị cấm trên trangmạngWeibo từ
trưa28-3, theo
SCMP
.
CôRi vẫn làmộtgươngmặt“bí ẩn”với truyền thôngquốc
tế.CáckênhtruyềnthôngnhànướccủaTriềuTiênthôngbáo
về cuộchônnhân củaôngKim Jong-unvà côRi Sol-juvào
năm 2012. Một sốnhàphân tích vềTriềuTiên cho rằngRi
Sol-jusinhvàonăm1989và làmộtcasĩnổi tiếng.Có thông
tinchorằnghaingườiđãcóđượcbangườiconnhưngthông
tinchi tiết vềcáccháubénày thì hoàn toànmùmờ.
THANHDANH
M
ột bán đảo Triều Tiên không có hạt nhân. Bình
thường hóa quan hệ với Hàn Quốc, Nhật Bản và
thậm chí là Mỹ. Đó là những điều có trong mơ
cũng ít ai dámnghĩ TriềuTiên sẽ đạt được. Thế nhưng chỉ
tronghơnba thángđầunăm2018, bằngnhữngquyết định
ngoại giao đột phá chưa từng có tiền lệ và nằm ngoài sức
tưởng tượng được đưa ra bởi nhà lãnh đạoKim Jong-un,
viễn cảnh đó bỗng dưng nằm trong tầm tay.
Thần tốc và khôngmột sai sót
“Khiêm tốn”.Đó làcáchmà tờ
SouthChinaMorningPost
(SCMP) nhìn nhận về phong thái của nhà lãnh đạo 34 tuổi
TriềuTiênKimJong-un trongcuộcgặp thượngđỉnhvớiChủ
tịchTậpCậnBìnhngày27-3vừaqua.Taybắtmặtmừngkhi
gặpôngTập, lãnhđạo trẻ tuổi củaTriềuTiênxuất hiệnvới
sựniềmnở rạng rỡ. Chăm chú trong cuộchội đàm cấp cao,
ôngKim Jong-un tự tayghi chépnhữngnội dung thảo luận.
Đó là những hình ảnh rất khác với những gì truyền thông
phươngTâyvà trí tưởng tượng thông thường tôvẽvềngười
đànôngquyền lựcnhấtphíaBắcbánđảoTriềuTiên.Màn ra
mắt ngoại giao đầu tiên tại nước ngoài của ôngKim Jong-
un, kể từ khi ông lên nắm quyền vào năm 2011 kế nhiệm
người chaquácốKim Jong-il, diễn rakhôngcómột sai sót.
Cónhữngýkiếncho rằngchính sứcép từcác lệnh trừng
phạt quốc tế doMỹ dẫn đầu đã buộc ông Kim Jong-un
phải thay đổi. Tuy nhiên, đó có lẽ chỉ là một phần lý do.
Giốngnhưcái cáchmàBìnhNhưỡngkhuấyđảonăm2017
với liên tiếp các vụ thử hạt nhân và tên lửa, những bước
đi ngoại giao củaTriềuTiên từ đầu năm đến nay cho thấy
họmới thật sự là bên chủ động. Đích thân sangBắcKinh
gặpôngTậpCậnBình, nhà lãnhđạo trẻ củaTriềuTiênđã
khiến cả thế giới bất ngờ. Chiều 26-3, truyền thông quốc
tế xôn xao vì đoàn tàu bí ẩn của Bình Nhưỡng đến Bắc
Kinh. Các cơ quan tình báo và ngoại giao củaHànQuốc,
Nhật Bản vàMỹ loay hoay tìm cách xác tín liệu có chính
xácôngKim cómặt trên chuyến tàu.Kịchbảnnày rõ ràng
nằm ngoài mọi dự đoán của các nhà phân tích. Nó cũng
bất ngờ như cái cách ôngKim Jong-un chìa “nhánh ô liu”
hòabìnhchoHànQuốc trong thôngđiệpquốcgiavàogiao
thừa năm2018, đồngýgửi phái đoàn cấp caovà đoànvận
động viên tham dựThế vận hội mùa đông; hay như cách
ôngđềnghị tổ chức thượngđỉnh liênTriều rồi táobạohẹn
gặp trực tiếp Tổng thốngMỹ Donald Trump. Một chiến
dịch ngoại giao thần tốc diễn ra chỉ trong vòng chưa đầy
bốn tháng đầu năm 2018.
“Luật chơi” về vấn đề hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên
có thể được viết nên bởi các nước lớnmà cụ thể là sự bao
vây về kinh tếmàMỹ và phần nào đó làTrungQuốc (TQ)
áp đặt lênTriềuTiên. Thế nhưng thú vị thay khi người lèo
lái “cuộc chơi” lúc này có vẻ là ôngKim Jong-un. Những
bướcđingoạigiaocủaôngKim,màmớiđâynhất làchuyến
công du tại Bắc Kinh, cũng cho thấymột sự tính toán kỹ
lưỡng. Như cáchmà biên tập viên cấp cao của tạp chí
The
Diplomat
nhậnđịnh trên tờ
TheAtlantic
, quaviệcôngKim
đếnBắcKinh,TriềuTiênđãphát đi thôngđiệp rằngdù các
cuộc thượngđỉnhsắp tớivớiHànQuốcvàMỹcódiễn ra thế
nào thì TQ vẫn không bao giờ bị cho ra rìa. Cuộc gặpmặt
kháccủngcốchỗdựa lẫnvị thếchoBìnhNhưỡng trongcác
cuộcmặc cả sắp tới liênquan đến vấnđề hạt nhân.
Lựa chọn con đường ngoại giao cũng cho thấy một sự
nhạy cảm của ôngKim, nói rộnghơn là giới lãnhđạoBình
Nhưỡng, về“điểm rơi”củacácdòngdiễnbiếnquốc tế. Sau
hơn sáunămgiải quyết cácvấnđềquyền lựcnội bộ tạiBình
Nhữngcùngvớiviệchoàn thànhnăng lựcphòng thủhạtnhân
choTriềuTiên, ôngKim Jong-unđã tập trungđủquyền lực
vàvị thế trong tay.Cònquakỳđại hội toànquốc lần thứ19
củaĐảngCộngsảnTQvàkỳhọpQuốchội thườngniênvừa
qua tạiBắcKinh, ôngTậpCậnBìnhcũng trở thànhnhà lãnh
đạo có nhiều quyền lực nhất nước này kể từ sau thờiMao
TrạchĐôngvà làmột đồngminhvôgiá choBìnhNhưỡng.
ỞphíaNambánđảo, cácđảngbảo thủgiảm sứcảnhhưởng
saukhi bàParkGuen-hye bị phế truất, thay thế bằng chính
phủcủaôngMoon Jae-inmạnhmẽủnghộngoại giao.Cuối
cùng là phía bên kia Thái Bình Dương, một nướcMỹ ám
ảnhkhôngngừngbởiTriềuTiênvàmột vị tổng thốngđang
cầnghi điểm trước thềm bầu cửgiữa nhiệm kỳ sẽ sẵn sàng
chấp nhận bất kỳ bước tiến nào rõ ràng. Bàn cờ domino đã
xếp sẵn choôngKim Jong-unvàdườngnhưông cũnghiểu
rõ thời cơ chínmuồi cho đối thoại.
Bước kế tiếp sẽ làNhật Bản?
Bước tiếp theo trong chiến lược ngoại giao thần tốc của
ôngKim Jong-un có thể sẽ làNhật Bản. Giới lãnh đạo của
xứsở“mặt trờimọc”đượccho làđãgửi tínhiệumongmuốn
một cuộcgặp thượngđỉnhvớiTriềuTiên.Theo tờbáo
Asahi
,
chínhquyềnBìnhNhưỡngcũngđãbắt đầu thảo luậnvềkhả
năng nhà lãnh đạoKim Jong-un gặp Thủ tướngNhật Bản
ShinzoAbe.
Dựa vào một nguồn tin
giấu têncùngmột sốbáocáo
tại Triều Tiên, tờ
Asahi
cho
biết ôngKim Jong-un đã đặt
vấn đề tổ chức thượng đỉnh
Nhật Bản-TriềuTiên với các
quanchứchàngđầu tạiTriều
Tiên. Theo tờ báo này, chính
phủNhậtBảnđãbày tỏmong
muốn trở thànhnướcchủnhà
chocuộcgặp thượngđỉnhkỳvọng.Địađiểm tổchứccó thể
làChongryon,Tổnghội ngườiTriềuTiên tạiNhậtBản, vốn
được xem là đại sứ quán không chính thức của TriềuTiên
tại nước này. Theo tờ
Asahi
, các báo cáo tại TriềuTiênmà
tờ báo này tiếp cận được cho thấyBìnhNhưỡng cân nhắc
tổchức thượngđỉnhvàođầu tháng6-2018.Trả lời họpbáo,
Tổng thư ký nội các Nhật BảnYoshihide Suga cho biết:
“Chúng tôi đã liên hệ với Triều Tiên trongmột số dịp và
biện pháp, chẳng hạn như thông qua đại sứ quán chúng tôi
tạiBắcKinh.Tuynhiên, tôi xinmạnphépkhôngđềcậpchi
tiết vềcác thảo luậnnày”.Người phát ngôncủaChongryon
cũng từchối bình luậnvề thông tinmà
Asahi
đăng tải, hãng
tin
Reuters
ngày 29-3 chobiết.
Cuộc gặp thượng đỉnh Nhật Bản-Triều Tiên, nếu diễn
ra, sẽ chú trọng đến vấn đề những công dân Nhật Bản bị
điệpviênTriềuTiênbắt cóc nhiều thậpniên trước.Ở chiều
ngược lại, chínhquyềnBìnhNhưỡngđánhgiáNhật Bản là
cơ hội để đất nước nhiều năm bị cô lập bởi cấm vận nhận
được sựhỗ trợ tài chínhquymô lớn.Nếuquanhệhai nước
được bình thường hóa, TriềuTiên kỳ vọng nhận được viện
trợ20-50 tỉUSD.
■
Bướcchuyểnchiến lược
củaôngKim Jong-un
Chuy ncôngduc aôngKimJong-unđ nBắc
Kinhvàothờiđiểmnàydườngnhưnằmngoài
dựđoánc amọinhàquansát.Ảnh:KCNA
Nhà lãnhđạoTri uTiênthểhi nmột
phongtháingoạigiaochữngchạckhóngờ.
Ảnh:TÂNHOAXÃ
ÔngKimJong-unđãcóbước“lộtxác”ngoạnmụctrongvấnđềcăngthẳng
hạtnhânTriềuTiên.
Lựachọnconđườngngoại
giaocũngchothấymột
sựnhạycảmcủaôngKim,
nóirộnghơn làgiới lãnh
đạoBìnhNhưỡng,về
“điểmrơi”củacácdòng
diễnbiếnquốctế.
