14
Phóng sự - Chuyên đề -
ThứNăm9-8-2018
Nghệ sĩ Lệ Thủy tên thật là Trần Thị Lệ Thủy, sinh năm 1948 trong một
gia đình nghèo ở Vĩnh Long. Lệ Thủy theo gia đình lên Sài Gòn sinh sống
vào năm 10 tuổi. Bà được những thầy đờn gần nhà phát hiện giọng ca
và xin vào đoàn hát năm 13 tuổi ở đoàn cải lương TrâmVàng. 14 tuổi Lệ
Thủy được chú ý khi khoe giọng hát kim pha thổ hiếm có của mình trên
đài phát thanh qua bài tân cổ
Cô bán đèn hoa giấy
. Từ đó Lệ Thủy nhanh
chóng nổi lên và về đoàn cải lương đại bang Kim Chung, trở thành cô
đào chính đóng đôi cùng nghệ sĩ Minh Phụng. Lệ Thủy và Minh Phụng
nổi tiếng, ăn khách với dòng cải lương kiếm hiệp, hương xa, trở thành
cặp đôi Bão Biển của làng cải lương.
Nghệ sĩ Lệ Thủy đã đoạt giải thưởng cải lương danh giá nhất bấy giờ
là giải Thanh Tâm vào năm 1964 cùng với nghệ sĩ Thanh Sang. Bà đoạt
giải Kim Khánh năm 1971.
Nghệ sĩ Lệ Thủy được phong danh hiệu NSƯT năm 1993 và danh hiệu
NSND năm 2012.
Bà kết hôn với người chồng ngoài ngành năm 1974. Vợ chồng bà có
ba người con nay đều đã trưởng thành, người con trai thứ hai nối nghiệp
bà làm ca sĩ với nghệ danh Dương Đình Trí.
HÒABÌNH
T
heo giới chuyên môn, hiếm
có nghệ sĩ nào có sức hút với
khán giả dễ dàng, đông đảo
và lâu bền như nghệ sĩ Lệ Thủy.
Lặn lội về miền quê
phục vụ bà con
Nghệ sĩ Lệ Thủy đã không
còn sống ở ngôi nhà của mình
trên đường Sư Vạn Hạnh, quận
10, TP.HCM vốn quen thuộc với
nhiều khán giả. Từ nhiều năm qua
bà chuyển về sống ở quận 7, gần
nhà của nghệ sĩ Phương Quang.
Bà nói vui: “Con tôi với con anh
Phương Quang học cùng một
lớp. Nhà tôi với nhà anh Phương
Quang thường cáp đôi hai đứa với
nhau. Bởi vậy tôi hay gọi vui anh
Phương Quang là anh sui”.
Hỏi chuyện có còn đi hát hay
không, nghệ sĩ Lệ Thủy cười
sảng khoái: “Trời ơi, đi hát sao
không. Nếu tôi muốn một tháng
30 ngày cũng có đủ show cho tôi
hát. Nhưng mình lớn tuổi, sức
khỏe yếu rồi nên tháng tôi đi hát
khoảng 20 ngày. Khán giả ở thành
phố không thấy tôi xuất hiện chứ
tôi vẫn hoạt động thường xuyên,
Nghệ sĩ Lệ Thủy và con trai DươngĐình Trí.
Ảnh: Tư liệu
Nghệ sĩ Lệ Thủy thời trẻ.
Ảnh: Tư liệu
đi hát thường xuyên ở các tỉnh,
vùng sâu vùng xa”.
Lệ Thủy kể cả đời bà gần như
dành cho việc lưu diễn. Hồi trẻ,
cuộc sống khi ấy lại khó khăn, bà
lưu diễn bằng xe từ tỉnh này qua
tỉnh khác, đến địa phương thì đi
bằng ghe xuồng nhỏ, băng đồng,
lội ruộng, đốt đuốc lá dừa lội vô
những nơi heo hút mà diễn. Lúc
đó hiếm có khách sạn, nhà nghỉ,
ăn ngủ nếu không nhờ được nhà
dân thì cũng ngủ đình, ngủ chợ
cùng mọi người trong đoàn. Những
năm 1990-2000, kinh tế phát triển,
đường sá thuận lợi hơn, bà thường
đi hát tỉnh rồi về ngay trong đêm
nếu hát ở miền Tây.
Tuy nhiên, vài năm gần dây,
khi tuổi ngày càng cao, nghệ sĩ
Lệ Thủy nói mình đi hát ở tỉnh và
không còn về ngay trong đêm nữa.
“Giờ một lần tôi đi 2-3 ngày hoặc
3-4 ngày, diễn một lần là 3-4 điểm
cách nhau từ vài chục đến dưới 100
cây số. Mà đâu phải mình đi diễn
ở những chỗ trung tâm không đâu.
Tôi diễn ở những chỗ sâu, xa thiệt
xa.Hết đường lớn
cái mình xuống
xe đi xe ôm vô,
có người chạy
xe Honda ra đón
mình hoặc có khi
đi bộ vô. Tôi coi
vậy mà đi bộ dữ
lắm nghe. Bây
giờ tôi chỉ sợ leo lầu là đau nhức
chân cẳng, mình mẩy thôi chứ cứ
đi bộ ngang ngang là tôi đi phăng
phăng, ở đâu cũng đi tới. Diễn xong
tôi ra thị trấn gần đó ngủ lại chứ về
trong đêm thì không nổi nữa rồi.
Cứ ban đêm mình diễn, ban ngày
đi vòng vòng chơi, ra chợ ăn hàng,
coi cái này cái kia, mua cái này cái
nọ. Tối cái mình hát tiếp. Hát một
vài ngày xong mình về. Về nghỉ
vài bữa rồi lại đi” - Lệ Thủy kể.
Nghệ sĩ Lệ Thủy tâm sự đi hát
như vậy cực lắm nhưng không
đi hát thì bà mệt hơn, bệnh hơn
nên bà vẫn vui, vẫn đi hát thường
xuyên, vừa được gặp khán giả ái
mộ vừa kiếm được tiền.
Ở thành phố phải hát
nguyên tuồng, đàng hoàng
Hỏi nghệ sĩ Lệ Thủy còn đắt
show như vậy sao không hát ở
thành phố, bà nói vui nhưng rất
thật: “Ở thành phố chỗ đâu mà
hát, cải lương có còn gì đâu mà
hát”. Lệ Thủy nói bây giờ bà đi
hát ở nơi xa chủ yếu giao lưu với
khán giả, gặp gỡ khán giả nhiều
hơn hát. Vì khán giả họ khao khát
gặp mặt nghệ sĩ như bà, được nghe
nghệ sĩ nói chuyện còn nhiều hơn
là nghe nghệ sĩ hát vì họ yêu mến
bà, yêu mến nghệ sĩ. Bà trân trọng
những tình cảm đó nên dù xa xôi,
cực khổ thế nào cũng ráng lặn lội
đi để gặp gỡ khán giả của mình,
hát cho họ nghe.
Nghệ sĩ Lệ Thủy nói: “Đi tỉnh
giờ tôi hát cũng ít, gặp bà con, giao
lưu, trò chuyện với bà con là nhiều
vì bà con muốn vậy. Còn nếu hát ở
thành phố, tôi muốn mình được hát
nguyên tuồng, hát chuyên nghiệp,
vì tuổi này rồi, một lần hát, một
lần xuất hiện phải cho nó đàng
hoàng, cho coi được. Giờ ở thành
phố làm gì có ai đầu tư cải lương
nguyên tuồng hát hoài. Lâu lâu có
mấy anh chị em đứng ra tập hợp
mọi người hát một lần rồi thôi, có
hát lâu hơn cũng không có người
coi. Khán giả không thấy tôi hát
ở thành phố là vì vậy”.
Hỏi nghệ sĩ Lệ Thủy vì sao trong
trào lưu truyền hình thực tế hiện
nay bà không xuất hiện trong một
số chương trình
truyền hình làm
giám khảo như
nhiều nghệ sĩ cải
lương cùng thời
với mình, bà nói:
“Tôi bị đau lưng,
cứ ngồi lâu một
chút là phải vặn
mình, sửa người, phải dựa. Mà
quay truyền hình thì mình phải
ngồi hoài, chẳng lẽ đang quay,
đang nhận xét thí sinh mà mình
cứ nhúc nhích, cục cựa. Vậy rồi
khán giả người ta không biết, tôi
sợ người ta nói bà Lệ Thủy già
mà còn lanh chanh, cứ nhoi nhoi,
không ngồi im ngay ngắn đàng
hoàng chứ không có gì”.
Lại hỏi nghệ sĩ Lệ Thủy vì sao
không sử dụng mạng xã hội như
Facebook để gần khán giả nhiều
hơn, bà khá trầm tư: “Tôi lớn tuổi
rồi, đi hát không thể như thời trẻ
được nữa. Đi hát là để được gặp
gỡ khán giả, để khán giả có dịp
gặp gỡ mình như họ mong muốn.
Có nhiều người họ không hiểu
như vậy, họ lên mạng nói này nói
khác tôi nghe được rất buồn. Vậy
nên tôi không thích những gì trên
mạng, không thích có Facebook.
Mà nói vậy thôi, tôi già rồi, chuyện
gì đã qua là cho qua. Tôi bây giờ
chỉ mong những ngày tháng sống
nhẹ nhàng, vui vẻ cùng khán giả
và anh chị em đồng nghiệp là tôi
hài lòng, thấy vui”.•
Nghệ sĩ Lệ Thủy và nghệ sĩ Minh Cảnh tại buổi tiệc chúcmừng nghệ sĩ Minh Cảnh trở về nước vào tháng 6-2018.
Ảnh: HUỲNHĐỨC
“Tôi bây giờ chỉ mong
những ngày tháng sống
nhẹ nhàng, vui vẻ cùng
khán giả, anh chị em
đồng nghiệp là tôi hài
lòng, thấy vui.”
“Côđàongoạihạng”
Lệ Thủy bây giờ
Có sức hút khó ai bì nhưng vài nămgần đây hiếm thấy nghệ sĩ
LệThủy xuất hiện trước khán giả TP.HCM. Cuộc sống và hoạt
động nghệ thuật của bà hiện nay ra sao?
