14
Hồ sơ - Phóng sự -
Thứ Tư22-8-2018
Yêu môi trường từ nỗi đau gia đình
ThựctếđểcóchếphẩmSTBacilli
MT, tôi phải thử nghiệm kiên trì,
trước hết ở ao nuôi tômgia đình.
Tôi có bốn chị emcó chồng đều là
kỹ sư công nghệ thực phẩm, đã
thành lập doanh nghiệp, thuê 3
hađấtnuôitôm.Đấtthuêởhuyện
Mỹ Xuyên và TrầnĐề (Sóc Trăng),
nhữngnơimôitrườngkhắcnghiệt,
cóđộmặn5‰-15‰để vừanuôi
tôm vừa nghiên cứu. Chế phẩm
ST Bacilli MT đã cho gia đình tôi
những vụ tôm thắng lợi và mở
rộng được việc nghiên cứu.
Công nghệ vi sinh phục vụ
nuôi tôm có ba lĩnh vực chính:
làm sạch môi trường, nuôi cấy
tảo và dinh dưỡng. Chế phẩm vi
sinh ST Bacilli MT có tác dụng làm sạch ao, hai lĩnh vực còn lại nhằm nuôi
tôm chất lượng cao. Đến nay tôi đã nghiên cứu được hơn chục công thức,
làm ra nhiều sản phẩm nuôi tôm sạch. Những sản phẩm về sau bán kinh
doanh, còn ST Bacilli MT thì tuyệt đối không bán.
Tôi có tình yêu cuồng nhiệt với môi trường. Nó xuất phát từ chuyện gia
đình tôi có đến bảy người phát hiện bị bệnh ung thư, gồm ông bà ngoại,
mẹ và em gái, hai người cậu, một người dì. Môi trường ô nhiễm là nguyên
nhân chính gây nên chứng bệnh đau đớn. Vì vậy nó thôi thúc tôi nguyện
dành cả đời để nghiên cứu, xử lý ô nhiễmmôi trường. Vì thế, chế phẩm ST
Bacilli MT không thể bán kiếm lợi cá nhân.
Đã có người trả giá 2 tỉ đồng để mua công thức sản xuất ST Bacilli MT
nhưng tôi từ chối. Công thức sản xuất ST Bacilli MT ra đời ở Sở TN&MT tỉnh
Sóc Trăng và phải lưu giữ ở đó để đem lại lợi ích về môi trường cho cộng
đồng, đó là phúc lợi xã hội.
MAI THI
SÁUNGHỆ -GIA TUỆ
N
ăm 2017, nhà khoa học Mai
Thi ở tỉnh Sóc Trăng bị cơ
quan chức năng địa phương xử
lý kỷ luật vì liên quan đến chuyện
nghiên cứu, ứng dụng chế phẩm
sinh học giúp bà con nông dân
nuôi tôm. Mới đây, Ủy ban Kiểm
tra (UBKT) Tỉnh ủy Sóc Trăng đã
có kết luận và xóa hình thức kỷ luật
khiển trách đối với bà.
“Phép màu” ST Bacilli MT
Đầu năm 2016, ĐBSCL đại hạn,
đúng vào chính vụ nuôi tôm. Vì vậy
dịch bệnh tôm tràn lan, hàng loạt
diện tích thả giống đợt 1 bị thiệt hại
nặng, người nuôi hết vốn, nợ nần
chồng chất.
Giữa lúc đó, nhận được tin một
số hộ nuôi thử nghiệm với vi sinh
ST Bacilli MT đạt hiệu quả, ông
Trần Đình Luân, Phó Giám đốc Sở
NN&PTNT tỉnh Sóc Trăng, nay là
phó tổng cục trưởng Tổng cục Thủy
sản, lập tức tổ chức đoàn đi khảo
sát. Mờ sáng, chiếc xe chở toàn kỹ
sư, thạc sĩ, tiến sĩ nuôi trồng thủy
sản lên đường.
Khoảng 8 giờ, đoàn đến nhà ông
Lý Chính Trường Sơn ở ấp Vĩnh
Thạnh B, xã Vĩnh Hải, huyện Vĩnh
Châu. Chủ nhà tươi cười kể nhờ
được hỗ trợ chế phẩm vi sinh ST
Bacilli MT làm sạch môi trường ao,
thả giống 25 con/m
2
, tôm phát triển
rất tốt. Cán bộ kỹ thuật chài tôm để
xem, sau 46 ngày tôm đã đạt kích cỡ
150 con/kg, đều rất khỏe mạnh. Đây
là vùng xa xôi, nghèo khó, người
nuôi tôm thiếu hụt mọi thứ, trước
kia thường mua thuốc trừ sâu để xử
lý nước khiến đất nhiễm độc nặng,
thả tôm giống xuống hay bị chết.
Gặp hạn hán, độ mặn đến 28‰ thì
càng khó khăn. Ông Sơn kể: “Vậy
mà sử dụng ST Bacilli MT đã làm
sạch được đất và nước, tôm không
còn bị dịch bệnh gì ráo trọi”.
Đoàn tiếp tục vượt hơn 60 cây
số nữa, đến nhà ông Nguyễn Văn
Hết ở ấp Hòa Nhờ, xã Hòa Tú 2
(huyện Mỹ Xuyên), tôm cũng đang
phát triển rất tốt. Ông Hết vui vẻ:
“Ao rộng 1.500 m
2
, tôi sử dụng 5
kg ST Bacilli MT xử lý môi trường
và thêmmen tiêu hóa, chất khoáng,
không sử dụng kháng sinh hay hóa
chất nào khác mà tôm khỏe mạnh,
lớn nhanh”.
Chiềumuộn, đoàn lại qua phà vượt
sông đến xã Tham Đôn (huyện Mỹ
Xuyên), lội bộ mấy cây số để đến
hai hộ ở ấp Tắc Gồng. Tôm nuôi ở
đây mới 100 ngày đã đạt 40 con/kg
trong môi trường nước cực tốt nhờ
sử dụng chế phẩm ST Bacilli MT.
Cho áp dụng rộng rãi chế
phẩm của bà Mai Thi
Tối mịt, đoàn công tác trở về, ai
cũng mệt nhưng không khí vui vẻ
hẳn. Có người băn khoăn sao chọn
toàn những hộ xa xôi để thử nghiệm
chế phẩmvi sinh. BàMai Thi cómặt
trong đoàn giải thích đó là những
hộ rất nghèo, cần giúp đỡ khôi phục
sản xuất, hơn nữa họ không còn tiền
mua thứ khác xử lý nên đánh giá
kết quả mới chính xác.
Cả bốn hộ trên, năm 2016 nuôi
tôm lời hơn 1,4 tỉ đồng. Đó cũng
là kết quả thử nghiệm chế phẩm
ST Bacilli MT giữa Trung tâm
Khuyến nông Sóc Trăng và Trung
tâm Quan trắc TN&MT Sóc Trăng,
do bà Mai Thi làm giám đốc. Kết
quả được Sở NN&PTNT tỉnh Sóc
Trăng giới thiệu trong
Hội thảo các
mô hình khuyến nông hiệu quả
, in
thành sách lưu hành.
Phó Giám đốc Sở NN&PTNT
Trần Đình Luân lúc đó yêu cầu cấp
dưới nhân rộng việc nuôi tôm dùng
chế phẩm STBacilli MT. Vài ý kiến
ngần ngại là cần chờ xin phép, kinh
phí nhưng ông Luân kiên quyết: Phải
làm ngay bởi chờ đợi nếu tôm chết
hết, dân bỏ đất đi làm thuê thì khó
cứu ngành tôm. Sau đó nhiều cấp,
nhiều ngành và doanh nghiệp chế
biến xuất khẩu lặn lội xuống với
người nuôi tôm. Kết quả thắng lợi
càng nhiều và chủ tịch HĐND tỉnh
có công văn đề nghị UBND tỉnh
cho áp dụng rộng trong năm 2017.
Tâm huyết và kỷ luật
BàMaiThi sinh ra, lớn lên tronggia
đình chamẹ là nhà giáo, tốt nghiệp kỹ
Chuyện nhà khoa
học nữ “lên bờ
xuống ruộng
”
sư công nghệ thực phẩm năm 1996,
làm việc tại Sở KH&CN tỉnh Sóc
Trăng. Mấy năm, bà chuyển sang
Sở TN&MT và năm 2012 được bổ
nhiệm làmgiámđốcTrung tâmQuan
trắc TN&MT. Những nămđó bà còn
đi học xử lý nước ở Thụy Điển, học
thạc sĩ công nghệ sinh học và từ năm
2012 đến 2017 nghiên cứu tiến sĩ về
vi sinh vật ở Trường ĐH Cần Thơ.
Khi nghiên cứu tiến sĩ, bà Mai
Thi chủ trì cùng các cộng sự có
“Giải pháp sản xuất chế phẩm xử
lý ô nhiễm môi trường ST Bacilli”,
đoạt giải nhì của hội thi Sáng tạo kỹ
thuật tỉnh SócTrăng năm2014-2015.
Nhóm tác giả được tặng bằng khen
của chủ tịch UBND tỉnh, còn bàMai
Thi được Tổng
Liên đoàn Lao
động Việt Nam
tặng bằng Lao
động sáng tạo.
Tuy nhiên, để
sửdụngSTBacilli
MThiệuquả, cần
hướng dẫn người
nuôi tôm. Thế
nhưng bà Mai
Thi sau đó lại bị kiểm điểm, mất
chức giám đốc Trung tâmQuan trắc
TN&MT. Ngày 22-8-2017 bị khiển
trách về Đảng và ngày 27-11-2017
bị cảnh cáo về chính quyền.
Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Sóc
Trăng Trần Ngọc Ẩn nói việc kỷ
luật này là hoàn toàn đúng. Theo
ông Ẩn, lãnh đạo Sở cũng như tỉnh
luôn tạo điều kiện cho bà Mai Thi
nghiên cứu khoa học nhưng bà đưa
ST Bacilli MT ra ruộng tôm là sai
chức năng, nhiệm vụ và khi chưa
được phép của Bộ NN&PTNT là vi
phạm các quy định của pháp luật.
Bà Mai Thi than thở nói khuyến
khích nghiên cứu mà không cho
thử nghiệm thì làm sao có được sản
phẩm. Chi cục Thủy sản Sóc Trăng
giải thích: Thử nghiệm là công đoạn
quan trọng không thể thiếu của hoạt
động nghiên cứu. Tổng cục Thủy
sản cũng có công văn khẳng định
sản phẩm thử nghiệm không phải
xin phép.
Và cái kết có hậu
Sau một năm bị khiển trách về
mặt Đảng, cách nay vài ngày, UBKT
Tỉnh ủy Sóc Trăng qua giải quyết
khiếu nại đã hủy bỏ hình thức kỷ
luật Đảng đối với bà Mai Thi. Trao
đổi với báo chí, ông Nguyễn Văn
Thống, Chủ nhiệm UBKT Tỉnh ủy
Sóc Trăng, cho biết sau khi xem xét
toàn diện vụ việc đã thống nhất hủy
quyết định nói trên. Về mặt chính
quyền, bà Thi không có khiếu nại
và thời hiệu khiếu
nại đến nay cũng
không còn.
Theođó,UBKT
TỉnhủySócTrăng
xác định việc bà
Thi cung cấp ST
Bacilli MT trong
mô hình nuôi tôm
thẻ chân trắng cho
người dân là để
thử nghiệm chế phẩm sinh học do
mình nghiên cứu. Chế phẩm này có
thành phần là Bacillus subtilis, đây
là loài vi sinh được phép sử dụng
trong nuôi trồng thủy sản. Như vậy,
việc thử nghiệm này không cần phải
có giấy phép lưu hành.
Đối với việc phối hợp cùng ngành
nông nghiệp để cung cấp chế phẩm
sinhhọcSTBacilliMTtrongmôhình
nuôi tôm thẻ chân trắng cho người
dân nuôi thử nghiệmmà không báo
cáo cấp trên là có khuyết điểm, vi
phạm. Tuy nhiên, khuyết điểm này
chưa đến mức phải kỷ luật mà chỉ
cần kiểm điểm là đủ. Từ đó UBKT
Tỉnh ủy Sóc Trăng chấp nhận khiếu
nại của bà Thi và ban hành quyết
định xóa hình thức kỷ luật khiển
trách như đã nói.•
BàMai Thi
(thứ hai từ trái sang)
và ông TrầnĐình Luân cùng cán bộ nông nghiệp kiểmtra tômnuôi
sử dụng chế phẩmST Bacilli MT. Ảnh: SÁUNGHỆ
Đã có người trả giá 2 tỉ
đồng để mua công thức
sản xuất ST Bacilli MT
nhưng tôi từ chối. Công
thức ST Bacilli MT là
để đem lại lợi ích về môi
trường cho cộng đồng, đó
là phúc lợi xã hội.
BàMai Thi: “Giađình tôi cóđếnbảy
người bị ung thư, gồmôngbàngoại,mẹ
vàemgái, hai người cậu,một người dì”.
BàMaiThi, một nhà khoa học ở Sóc Trăng, làm ra chế phẩm
vi sinh giúp nông dân nuôi tôm lãi phà phà nhưng lại bị kỷ luật.
Nay bà đã được minh oan.
