6
Tiêu điểm
Pháp luật
&
cuộc sống -
Thứ Tư1-4-2020
NGUYÊNTHY
T
heo thăm dò của một tờ báo
về cách thức xử lý một trường
hợp siêu lây nhiễm dịch bệnh
COVID-19, có đến hơn 65.000
bình chọn “xử lý hình sự ngay lập
tức”, hơn 7.800 bình chọn “phạt
tiền thật nặng”…
Chỉ là một tham khảo nhưng
những con số đó cần được dẫn lại
để cùng thấy hướng dẫn mới của
TAND Tối cao về việc xét xử tội
phạm liên quan đến COVID-19 là
kịp thời. Hướng dẫn này đáp ứng
được đòi hỏi của xã hội cùng yêu
cầu của chính quyền trong việc cấp
bách phòng, chống dịch.
Cụ thể, với Văn bản số 45 ngày
30-3 củaHội đồngThẩmphánTAND
Tối cao, những hành vi trốn cách
ly, khai báo y tế không đầy đủ, đưa
các thông tin giả mạo, sai sự thật
về dịch bệnh COVID-19… có thể
bị xử lý hình sự.
Tội làm lây lan dịch bệnh
truyền nhiễm nguy hiểm
cho người
Theo khoản 1 Điều 240 Bộ luật
Hình sự (BLHS) 2015 (sửa đổi,
bổ sung năm 2017), người phạm
tội làm lây lan dịch bệnh truyền
nhiễm cho người bị phạt tiền từ 50
triệu đến 200 triệu đồng hoặc phạt
tù 1-5 năm.
Người bị xem là phạm tội này
khi có hành vi “đưa ra hoặc cho
phép đưa ra khỏi vùng có dịch bệnh
động vật, thực vật, sản phẩm động
vật, thực vật hoặc vật phẩm khác
có khả năng lây truyền dịch bệnh
nguy hiểm cho người, trừ trường
hợp pháp luật có quy định khác”…
Điểm cộng cho
phản ứng nhanh
của Tòa Tối cao
TheoVăn bản số 45 ngày 30-3 củaHội đồngThẩm
phánTANDTối cao, hành vi trốn cách ly, khai báo y tế
không đầy đủ, đưa thông tin sai sự thật về dịch bệnh
COVID-19 có thể bị xử lý hình sự.
Trường hợp làm lây lan
dịch bệnh cho từ hai
người trở lên, làm chết
người... sẽ bị áp dụng
hình phạt nghiêm khắc.
Tội làm nhục, lừa đảo,
chống người thi hành
công vụ
- Người đưa trái phép thông tin cá
nhân, bí mật đời tư xúc phạmnghiêm
trọng nhân phẩm, danh dự của người
mắc bệnh, người nghi ngờmắc bệnh
hoặc của nhân viên y tế… có thể bị
xử lý về tội làmnhục người khác theo
Điều 155 BLHS.
- Người lợi dụng dịch bệnh đưa ra
thông tin khôngđúng sự thật về công
dụng của thuốc, vật tư y tế về phòng,
chống dịch bệnh nhằm chiếm đoạt
tài sản của người khác có thể bị xử
lý tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo
Điều 174 BLHS.
-Người dùngvũ lực, đedọadùngvũ
lực hoặc thủ đoạn khác cản trở người
thi hành công vụ trongphòng, chống
dịchbệnhcó thểbị xử tội chốngngười
thi hành công vụ theoĐiều 330 BLHS.
(Theo Văn bản số 45/TANDTC-PC ngày 30-3
củaHội đồng Thẩmphán TAND Tối cao)
Lây lan bệnh cho trên 2 người:
Phạt nghiêm khắc
Do các hành vi phạm tội có liên quan đến dịch bệnh nên số lượng người
bị lây bệnh là một tiêu chí để các tòa án quyết định mức hình phạt.
Theo Văn bản số 45 ngày 30-3 của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao,
trường hợp phạmtội gây hậu quả nghiêmtrọng (như làm lây lan dịch bệnh
cho từhai người trở lên, làmchết người...) bị ápdụnghìnhphạt nghiêmkhắc.
Đối với trường hợp phạm tội chưa gây ra hậu quả hoặc gây hậu quả
ít nghiêm trọng (như chưa làm lây lan dịch bệnh) thì được áp dụng hình
phạt chính là hình phạt tiền, cải tạo không giam giữ hoặc phạt tù nhưng
cho hưởng án treo theo quy định.
Ngoài việc áp dụng hình phạt chính, tòa án còn xem xét áp dụng hình
phạt bổ sung và biện pháp tư pháp theo quy định.
Những trường hợp trốn khỏi nơi cách ly có thể bị xử lý về tội làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm
nguy hiểmcho người. Ảnhminh họa: Khu cách ly tại kho lưu trữ Công an quận ThủĐức, TP.HCM.
Ảnh: TỰSANG
Ngày 13-4 tới, TAND Cấp cao tại Hà Nội sẽ xử phúc
thẩm vụ án MobiFone mua 95% cổ phần AVG.
Chủ tọa phiên phúc thẩm là thẩm phán Nguyễn Văn
Sơn, Chánh Tòa Kinh tế. Phiên tòa dự kiến diễn ra trong
bốn ngày, từ ngày 13 đến 16-4.
Trước đó, 11/14 bị cáo trong vụ án làm đơn kháng cáo
đều đề nghị cấp phúc thẩm xem xét khoan hồng, giảm nhẹ
hình phạt. Không ai kháng cáo kêu oan, kêu không có tội.
Trong số này, cựu tổng giám đốc MobiFone Cao Duy Hải
và cựu giám đốc Công ty TNHH Tư vấn đầu tư và thẩm
định AMAX đã rút đơn kháng cáo.
Ba bị cáo không kháng cáo là cựu bộ trưởng Bộ TT&TT
Trương Minh Tuấn, cựu vụ trưởng Vụ Quản lý doanh
nghiệp Phạm Đình Trọng và cựu chủ tịch Hội đồng quản
trị AVG Phạm Nhật Vũ.
Trong phiên sơ thẩm diễn ra hồi cuối tháng 12-2019,
TAND Hà Nội đã tuyên phạt ông Trương Minh Tuấn tám
năm tù về tội nhận hối lộ và sáu năm tù về tội vi phạm các
quy định về quản lý và sử dụng vốn đầu tư công gây hậu
quả nghiêm trọng. Tổng hợp hình phạt chung là 14 năm
tù.
Ông Trọng bị tuyên phạt năm năm tù về tội vi phạm các
quy định về quản lý và sử dụng vốn đầu tư công gây hậu
quả nghiêm trọng. Ông Vũ bị tuyên phạt ba năm tù về tội
đưa hối lộ.
Như vậy, phiên phúc thẩm sẽ còn chín bị cáo kháng
cáo, trong đó có cựu bộ trưởng Nguyễn Bắc Son. Trong
đơn kháng cáo, ông Son trình bày nhiều nội dung cũng
như tình tiết giảm nhẹ hình phạt cho mình như có nhiều
thành tích, cống hiến trong công tác và chiến đấu khi ở
trong quân ngũ, sức khỏe già yếu, nhiều bệnh tật… Ông
cũng cho rằng ngay ở giai đoạn điều tra vụ án này, ông đã
tự khai nhận hành vi nhận hối lộ và nay đã khắc phục hết
hậu quả.
Ông Son bị cấp sơ thẩm tuyên phạt tù chung thân về
tội nhận hối lộ, 16 năm tù về tội vi phạm các quy định về
quản lý và sử dụng vốn đầu tư công gây hậu quả nghiêm
trọng. Tổng hợp hình phạt chung là tù chung thân.
ĐỨC MINH
ÔngNguyễnBắcSon chuẩnbị hầu tòaphúc thẩm
Đáng lưu ý, người có “hành vi
khác làm lây lan dịch bệnh nguy
hiểm cho người” cũng bị xử tội
này nhưng “hành vi khác” là gì thì
không rõ.
Nay văn bản trên của Hội đồng
Thẩm phán TAND Tối cao chỉ ra:
Các hành vi trốn khỏi nơi cách ly;
không tuân thủ quy định về cách
ly; từ chối, trốn tránh việc áp dụng
biện pháp cách ly, cưỡng chế cách
ly; không khai báo y tế, khai báo
không đầy đủ hoặc khai báo gian
dối chính là “hành vi khác”.
Chi tiết hơn, người đã được thông
báo mắc bệnh; người nghi ngờ mắc
bệnh hoặc trở về từ vùng có dịch
bệnh COVID-19 đã được thông báo
cách ly nếu thực hiện một trong các
hành vi kể trên có thể bị kết tội theo
điều khoản nêu trên.
Đối chiếu quy định này sẽ thấy
những trường hợp tựa như ca siêu
lây nhiễm nêu ở đầu bài (không khai
báo đầy đủ lịch trình và những người
từng tiếp xúc với mình trong thời
gian ủ bệnh, gây ra rất nhiều khó
khăn, tốn kém cho chính quyền…)
rất dễ dính tội.
Tương tự, những ca từ các quốc
gia có dịch bệnh trở về nước bỏ trốn
khỏi khu cách ly khi chưa được xét
nghiệmCOVID-19 như đã từng xảy
ra cũng có thể dính tội.
Tội vi phạm quy định về
an toàn ở nơi đông người
Tên tội có thể nghe hơi lạ vì trước
giờ các tòa ít khi xử. Thật ra, đây
là một phần của tội “vi phạm quy
định về an toàn lao động, vệ sinh
lao động, về an toàn ở nơi đông
người” được quy định tại Điều
295 BLHS.
Theo hướng dẫn trên, tội này áp
dụng cho người chưa bị xác định
mắc bệnh nhưng sống trong khu vực
đã có quyết định cách ly, quyết định
phong tỏa mà có một trong “hành
vi khác” được liệt kê ở trên.
Ngoài ra, chủ cơ sở kinh doanh,
người quản lý cơ sở kinh doanh
dịch vụ (như quán bar, vũ trường,
karaoke, dịch vụ massage, cơ sở
thẩm mỹ…) nếu vẫn hoạt động
kinh doanh khi cơ quan có thẩm
quyền đã có quyết định tạm đình
chỉ hoạt động đó để phòng, chống
dịch bệnh, gây thiệt hại từ 100 triệu
đồng trở lên do phát sinh chi phí
phòng, chống dịch bệnh cũng có
thể bị xử lý tội này.
Tội đưa hoặc sử dụng trái
phép thông tin mạng máy
tính, mạng viễn thông
Theo khoản 1 a Điều 288 BLHS,
có hai lưu ý về tội đưa hoặc sử dụng
trái phép thông tin mạng máy tính,
mạng viễn thông.
Thứ nhất, chủ thể là người đưa lên
mạng máy tính, mạng viễn thông
những thông tin trái với quy định
của pháp luật (trừ những trường
hợp khác theo luật định).
Thứ hai, hành vi đó dẫn đến việc
thu lợi bất chính từ 50 triệu đồng
đến dưới 200 triệu đồng hoặc gây
thiệt hại từ 100 triệu đồng đến dưới
500 triệu đồng hoặc gây dư luận
xấu làm giảm uy tín của cơ quan,
tổ chức, cá nhân.
Mức phạt của tội này là phạt
tiền từ 30 triệu đồng đến 200 triệu
đồng, phạt cải tạo không giam giữ
đến ba năm hoặc bị phạt tù từ sáu
tháng đến ba năm.
Với hướng dẫn của Hội đồng
Thẩm phán TAND Tối cao, người
đưa lên mạng máy tính, mạng viễn
thông các thông tin giả mạo, sai sự
thật, xuyên tạc về tình hình dịch
bệnh COVID-19, gây dư luận xấu
có thể bị truy cứu, xét xử tội này.
Như vậy là tới đây, những trường
hợp đăng các thông tin sai sự thật,
bịa đặt về dịch bệnh lên mạng xã
hội từng có từ đầu mùa dịch không
còn dừng ở chỗ xử phạt hành chính.
Tùy tính chất, mức độ nguy hiểm
cho xã hội (có thể các cơ quan pháp
luật sẽ có thêm những hướng dẫn
để thực hiện thống nhất), người vi
phạm còn có thể bị xử lý hình sự.•
