15
những quốc gia phải đối phó
với khủng hoảng y tế. Lời
khen này không được cộng
đồng thế giới ủng hộ, chí ít
là bởi thế giới không thiếu
các nước chống dịch minh
bạch và hữu hiệu hơn Bắc
Kinh (như Hàn Quốc hay Đài
Loan). Thậm chí, các lời khen
ngợi sớm từWHO khiến TQ
tạo đà cho chiến dịch truyền
thông “TQ chiến thắng đại
dịch”, tiến hành “ngoại giao
y tế” lấy TQ làm hình mẫu.
Thế nhưng rất ít quốc gia
xemTQ là tấm gương chống
dịch, thậm chí một số nước
từ chối các khoản viện trợ bị
đánh giá là lợi bất cập hại từ
chính quyền Bắc Kinh.
Đã xuất hiện các nhóm
xã hội dân sự ở phương Tây
cùng nhau ký tên yêu cầu
Tổng giám đốc Tedros từ
chức từ tháng 2. Theo báo
South China Morning Post
,
các nghị sĩ Cộng hòa hôm
16-4 (giờ Mỹ) đã kêu gọi
Tổng thống Trump ngừng
tài trợ cho WHO cho đến
khi ông Tedros từ chức. Có
17 hạ nghị sĩ đảng Cộng hòa
tại Ủy ban Đối ngoại Hạ viện
Mỹ đã gửi thư cho ôngTrump
ủng hộ quyết định ngừng tài
trợ WHO. Theo đó, nhóm
nghị sĩ Mỹ bày tỏ mất niềm
tin vào sự lãnh đạo của ông
Tedros đối với WHO. Nhóm
nghị sĩ đổ lỗi cho WHO và
chính phủ TQ che đậy mức
độ nghiêm trọng của cuộc
khủng hoảng y tế toàn cầu
hiện tại, dù WHO đang đảm
nhiệm vai trò quan trọng trên
toàn thế giới.
Nhiều chính trị gia và cơ
quan quốc tế lên tiếng can
ngăn ông Trump cắt tài trợ
WHO, bởi lẽ đây là cơ quan
đầu não trong việc quy tụ
nguồn lực, tổ chức gắn kết thế
giới chống dịch. Tuy nhiên,
chưa có lãnh đạo nào lên tiếng
bênh vực vai trò lãnh đạo của
Tổng giám đốc Tedros.
Thay vào đó, lãnh đạo các
nước yêu cầu WHO phải có
sự cải cách, điển hình là nhóm
bảy nước công nghiệp phát
triển hàng đầu thế giới (G7).
Trong cuộc họp trực tuyến
hôm 16-4 (giờ Mỹ), lãnh đạo
G7 tập trung nói về sự thiếu
minh bạch và những yếu kém
trong quản lý kéo dài ở đợt
chống dịch COVID-19. Họ
kêu gọi WHO thực hiện một
chương trình đánh giá và cải
cách tổng thể. Được biết, mỗi
năm nhóm G7 đóng góp hơn
1 tỉ USD cho WHO.•
ÁNHNGỌC
S
au khi Tổng thống Mỹ
DonaldTrumpquyết định
ngừng tài trợWHO hôm
14-4 vì “thất bại trong việc
thực hiện nghĩa vụ cơ bản và
phải chịu trách nhiệm”, cơ
quan y tế hàng đầu thế giới
tiếp tục gặp nhiều áp lực từ
giới chính trị gia ủng hộ ông
Trump và nhiều phía khác.
Hoạt động thiếu
hiệu quả
Không phải chính quyền
Donald Trump không có lý
khi chỉ trích WHO. Rõ ràng,
việc để đại dịch lan rộng ra
toàn cầu cho thấyWHOkhông
thể thiếu phần trách nhiệm.
Ngay từ đầu dịch, khi đã xuất
hiện thông tin cảnh báo từ
các y, bác sĩ TQ về mức độ
nguy hiểm của COVID-19,
WHO vẫn chưa thể đưa ra
các phản ứng dịch tễ hiệu
quả và đúng mức.
Cho đến nay, những yếu
kém trong giai đoạn đầu
chống dịch tại TQ liên quan
đếnWHO đã được ít nhiều đề
cập. Từ việc che đậy các cảnh
báo của đội ngũ y tế đến việc
ngăn cản giới truyền thông
tiếp cận thông tin. Ngay cả
việc phương Tây đặt nghi
vấn về các con số thống kê
ca nhiễm, tử vong vì dịch tại
TQ cũng chưa được WHO
xem xét và đưa ra quan điểm
nhằm tạo áp lực lên chính
quyền Bắc Kinh giải trình.
Các khuyến cáo củaWHO
trong đợt chống dịch này
cũng tỏ ra không hiệu quả.
Quốc tế -
ThứBảy18-4-2020
Ngoài các báo cáo từ nhóm
nghiên cứu WHO được cử
sang TQ vào tháng 2 (sau
khi nước này đã bùng phát
dịch dữ dội), WHO cũng đưa
ra các khuyến cáo về dịch tễ
để phòng, chống bệnh.
Tuy nhiên, khuyến cáo chỉ
dừng lại ở rửa tay, không đưa
tay lên mắt mũi, miệng, tự
cách ly ở nhà khi có dấu hiệu
nhiễm bệnh hoặc về từ vùng
dịch - điều mà các quốc gia
không thamkhảo được nhiều.
Trong khi đó, các khuyến cáo
về giãn cách xã hội, cách ly
quyết liệt, sử dụng khẩu trang
đã không được WHO thực
hiện triệt để. Điều quan trọng
là đúng như ông Trump nói,
WHO đã không tiết lộ hoặc
phản ứng kịp thời với thông
tin đáng tin cậy hồi tháng
12-2019 rằng virus có thể
truyền từ người sang người.
Điều này phần nào lý giải
nguyên nhân khi dịch bùng
phát ở TQ và nhiều nước
châu Á thì phương Tây - vốn
rất tin tưởng vào thông tin
từ phía WHO - đã không có
nhiều động thái cụ thể. Thất
bại lớn nhất của phương Tây
trong đợt chống dịch lần này
chính là đã làm không tốt,
nếu không muốn nói là tệ
hại, công tác “giãn cách xã
hội”. Họ dường như mù mờ
về các thông tin liên quan
COVID-19, thậm chí so sánh
đây là “cúm mùa” và vô tư
áp dụng “miễn nhiễm cộng
đồng” (để cho dịch lan rộng,
người dân dần miễn nhiễm)
khi chưa có vaccine.
Ngay cả các phương án
dùng thuốc chữa bệnh cũng
không được WHO làm sớm
và hiệu quả, khi thế giới
“năm người thì mười ý”,
Tổng giámđốc
WHOTedros
Adhanom
Ghebreyesus
(trái)
bắt tay
Chủ tịch TQTập
Cận Bình hôm
28-1 ở Bắc Kinh.
Ảnh: GETTY
áp dụng đủ các loại thuốc
khác nhau khi WHO chưa
thể ra các khuyến cáo cần
thiết. Mãi đến cuối tháng 3,
tổ chức này mới cảnh báo
chính quyền các nước không
nên cho phép điều trị bệnh
nhân COVID-19 bằng những
loại thuốc chưa được khoa
học chứng minh có hiệu quả
đối với bệnh này.
Trách nhiệm của
lãnh đạo
TổnggiámđốcWHOTedros
AdhanomGhebreyesus chính
là tâm điểm của cuộc khủng
hoảng. Ông Tedros đang tạo
ra nhiều tranh cãi trong bối
cảnh thế giới cần một sự
thống nhất để chống dịch.
Cộng đồng quốc tế đang
chờ đợi ông Tedros và cộng
sự đóng góp các sáng kiến
mang tính bước ngoặt nhưng
cho đến nay, mọi thứ đến từ
WHO không mang lại kỳ
vọng lớn. Thay vì thúc đẩy
quá trình minh bạch hóa hơn
nữa thông tin cũng như gia
tăng trách nhiệm với TQ,
quốc gia khởi nguồn đại dịch
COVID-19, thì ông Tedros
lại nhiều lần khen ngợi lãnh
đạo đất nước này một cách
tranh cãi.
Gần nhất vào đầu tháng
2, ông Tedros cho rằng Chủ
tịch TQ Tập Cận Bình đã
thể hiện “cam kết chính trị”
và “sự lãnh đạo chính trị”
phù hợp được mong đợi tại
Cộng đồng quốc tế
đang chờ đợi ông
Tedros và cộng sự
đóng góp các sáng
kiến mang tính bước
ngoặt nhưng cho đến
nay, mọi thứ đến từ
WHO không mang
lại kỳ vọng lớn.
Mổ xẻ khủng hoảng của WHO
mùa dịch COVID-19
Theo lẽ thường, đại dịch là cơ hội để Tổ chức Y tếThế giới (WHO) thể hiện vai trò củamình,
nhưng trước thách thức đến từ COVID-19, tổ chức này đang lâmvào khủng hoảng.
Tổng Biên tập:
MAI NGỌC PHƯỚC
Phó Tổng Biên tập:
HOÀNG CHƯƠNG -
CÁT THỊ KIMXUÂN -
NGUYỄNTHỊ THUTÂM
PhóTổngBiêntậpkiêmTổngThưkýTòasoạn:
NGUYỄNĐỨC HIỂN
Tòa soạn:
34 HoàngViệt, phường 4, quậnTân Bình,TP.HCM.
ĐT:Tổngđài:
(028)39910101-39914701;
Tiếpbạnđọc:
(028)39919613;
Quảng cáo:
(028) 39914669 - 39919614;
Fax: Văn phòng:
39914661,
Tòa soạn:
39914663;
Email:
.
Phòng phát hành: (028) 38112421
Email:
- Hotline: 0908.799.679 - 0937.510.759
Phát hành quamạng lưới Bưu điệnViệt Nam; Mã B131;
Hotline: 1800.585855
VănphòngđạidiệntạiCầnThơ:
Lầu3,số107TrầnVănHoài,phườngXuânKhánh,
quận Ninh Kiều, TP Cần Thơ; Email:
Văn phòng đại diện tại Hà Nội:
Tầng 2, tòa nhà Á Châu, 24 Linh Lang,
phường Cống Vị, quận Ba Đình, Hà Nội. ĐT: (024) 37623009; Fax: (024) 37623010;
Email:
Văn phòng đại diện tại Đà Nẵng:
Tầng 3, số 06 Trần Phú, phường Thạch Thang,
quận Hải Châu. ĐT: (0236) 3751378
Giấy phép
hoạt động báo chí
số 36/GP-BTTTT
ngày 5-1-2012 của Bộ TTTT.
Chế bản, in tại Công ty TNHH
MTV Lê Quang Lộc TP.HCM
Mỹ là nước tài trợ nhiều nhất
chocáchoạt độngcủaWHOvới
đóng góp trung bìnhmỗi năm
khoảng 400-500 triệuUSD cho
cơ quan y tế hàng đầu thế giới
này. Trong khi đó, Trung Quốc
chỉ đóng góp khoảng 40 triệu
USD/năm.
Tiêu điểm
Bất kể mục tiêu của ông Trump là gì khi
ngưng tài trợ cho WHO, lãnh đạo Nhà Trắng
vẫn đang nỗ lực để người dân Mỹ phải tạm
quênnhữngyếukémcủa chínhphủ trongviệc
phản ứng với đại dịch. Nước Mỹ, siêu cường
hàng đầu thế giới, đang đối diện với chuỗi
ngày u ám khi lần lượt chiếm ngôi đầu của
các nước về số ca nhiễm và tử vong vì dịch
cho dù thảm họa đã được báo trước từ rất
sớm. Những gì đã xảy ra cho thấy Mỹ đã bỏ
qua giai đoạn vàngđể chốngdịch, rất khác so
với cách Hàn Quốc, Đài Loan đã làm (rất tốt).
Việc tạo ra áp lực lớn lênWHO được xem là
một sự kiện“chuyển lửa”, đưa tâmđiểmchú ý
từMỹ sangWHO, chuyển trách nhiệm từ Nhà
Trắng sang cơquan y tế đứngđầu thế giới. Dù
WHO nói chung hay cá nhân Tổng giám đốc
Tedros chịu ảnh hưởng thì đó cũng làmgiảm
áp lực trách nhiệm lên chính phủ Mỹ. Không
chỉ WHO, gần đây Mỹ bắt đầu gia tăng áp lực
trách nhiệm lên TQ, bằng việc thường xuyên
nhắc lại biểu hiện thiếuminh bạch thông tin
và phản ứng chưa đúng mức trước đại dịch
của Bắc Kinh. Hôm 15-4 (giờ Mỹ), ông Trump
tuyên bố sẽ điều tra virus gây bệnh có phải
xuất phát từphòng thí nghiệmTQhay không.
G7 sau đó cũng đồng thuận rằng phải điều
tra nguồn gốc virus.
Nước cờ chính trị của ông Trump
