16
Quốc tế -
Thứ Tư29-7-2020
Cuộc chiến đóng cửa lãnh sự quán
Mỹ-Trung: Lợi, hại thế nào?
Hành động đóng cửa lãnh sự quánmang tính biểu tượng là đóng lại các kênh giao tiếp giữa hai nước
trong thời điểmhai bên cần đối thoại chiến lược hơn lúc nào hết.
ĐĂNGKHOA
N
gày 21-7, Bộ Ngoại
giao Mỹ bắn phát pháo
đầu tiên khơi mào cuộc
chiến đóng cửa lãnh sự quán
(LSQ) Mỹ - Trung bằng cách
lệnh Bắc Kinh trong vòng 72
giờ phải đóng cửa LSQTrung
Quốc (TQ) ở TP Houston
(bang Texas) với cáo buộc
đây là ổ gián điệp. Ngày
24-7, Mỹ tiếp quản LSQ TQ
ở Houston.
Ngày 24-7, TQ trả đũa bằng
cách yêu cầu các nhà ngoại
giao Mỹ rời LSQ ở Thành
Đô (tỉnh Tứ Xuyên) trong
72 giờ. Đến ngày 27-7, TQ
chính thức tiếp quản LSQMỹ
tại Thành Đô.
Đối ngoại “bện” vào
đối nội
Nguyên nhân sâu xa khiến
Mỹ bắn phát pháo này là gì?
Nhà nghiên cứu Paul Heer
cho rằng quyết định đóng
cửa LSQ TQ ở Houston có
vẻ là một sản phẩm của chiến
lược vận động tái tranh cử
của chính phủ Tổng thống
Donald Trump, đó là nhấn
mạnh sự đe dọa TQ gây ra
với Mỹ. Bước đi này không
chỉ giúp ông Trump lái sự
chú ý khỏi cách ông xử lý
dịch COVID-19 mà còn tấn
công cả đối thủ Joe Biden
rằng ông này quá mềm yếu
và không đủ sức đối phó TQ.
ÔngHeer là nhà nghiên cứu
cấp cao tại tổ chức nghiên
cứu chính sách công Trung
tâm Vì quyền lợi quốc gia
(Mỹ), chuyên về các vấn đề
TQ và Đông Á. Ông từng là
đại diện Tình báo Quốc gia
Mỹ phụ trách khu vực Đông
Á giai đoạn 2007-2015.
Đồng tình với nhà nghiên
cứu Heer, chuyên gia Orville
Schell (Giám đốc Trung tâm
quan hệ Mỹ - Trung tại Hội
châuÁởNewYork) cũng cho
rằng chính trị nội địa ở Mỹ
trước kỳ bầu cử tổng thống
tháng 11 tới có thể cũng có
vai trò trong việc Mỹ đóng
cửa LSQ TQ. Hay nói cách
khác, chính sách đối ngoại
của Mỹ đã bị “bện” vào các
vấn đề nội địa, mà lớn nhất
là cuộc bầu cử sắp tới.
Sai lầm chiến lược
của Trung Quốc
ĐểMỹ đi tới nước đóng cửa
LSQ thì TQ cũng phải nhìn lại
mình. Tại hội nghị trực tuyến
ở Singapore ngày 23-7, nhiều
nhà phân tích cho rằng TQ đã
mắc sai lầm chiến lược trong
quan hệ với Mỹ. Sai lầm này
không chỉ ở việcTQ tiếp chiêu
cuộc chiến đóng cửa LSQ với
Mỹ mà nằm sâu xa ở chỗ TQ
không còn “đồngminh” nào ở
Washington. “Đồng minh” ở
đây ý muốn nói đến các nhân
vật, tổ chức quan trọng ở Mỹ
ủng hộ TQ.
CốvấncấpcaoRobertKaplan
tạiCông ty tưvấn rủi roEurasia
Group (Mỹ) cho rằng thời điểm
này TQ không còn quan chức
hay nghị sĩ Mỹ nào ủng hộ, kể
cả các nhân vật Dân chủ vốn
không thuận hòa với chính
phủCộng hòa của ôngTrump.
Bên cạnh đó, theo chuyên gia
Kishore Mahbubani tại Viện
Nghiên cứu châu Á thuộc ĐH
Quốc gia Singapore, “sai lầm
chiến lược lớn nhất” củaTQ là
xa lánh để rồi đánhmất sự ủng
hộ lớn của cộng đồng doanh
nghiệp Mỹ.
Nhớ lại hồi giữa thập niên
1990, khi Tổng thống Bill
Clintonmuốnrắn tayvề thương
mại với TQ, cộng đồng doanh
nghiệp Mỹ đã ngay lập tức
ngăn cản với lý do TQ là thị
trường lớn vớiMỹ. Tuy nhiên,
mọi việc hoàn toàn khác thời
điểm này. Khi ông Trump mở
màn cuộc thương chiến với
TQ, cộng đồng doanh nghiệp
Mỹ đã không lên tiếng.
Lợi, hại còn phải bàn
Đóng cửa LSQ có thể dẹp
được một công cụ phục vụ
các hành vi ác ý của hai bên
nếu đúng như các cáo buộc
công khai từ hai nước. Tuy
nhiên, nhiều ý kiến cho rằng
động thái này của hai bên lợi
không bằng hại.
Có thể còn quá sớm để nói
chắc hai bên sẽ làm gì tiếp
theo nhưng nhiều khả năng
cuộc chiến đóng cửa LSQ
sẽ còn leo thang nữa. Ông
Trump từng cảnh cáo ông
có thể sẽ nhận lấy “vai trò
chính” trong quá trình buộc
TQ phải giảm thái độ đối đầu
Vẫn chưa thể biết chắc Tổng thốngMỹ Donald Trump
(trái)
và Chủ tịch Tập Cận Bình sẽ quyết định
leo thang đến đâu. Ảnh: AFP
Đợt thử nghiệm vaccine ngừa COVID-19 lớn
nhất trước nay bắt đầu diễn ra tại Mỹ ngày 27-7
với khoảng 30.000 người tình nguyện, theo hãng
tin
Politico
. Loại vaccine thử nghiệm này do Viện
Y tế Quốc gia Mỹ và Công ty công nghệ sinh học
Moderna Inc. hợp tác phát triển và đây là đợt thử
nghiệm trên người cuối cùng.
Một phần trong 30.000 người này sẽ được tiêm liều
vaccine thật, phần còn lại sẽ được tiêm giả dược để so
sánh. Kết quả sẽ chỉ có sau hằng tháng, có thể đến tháng
11 hay tháng 12, theo TS Anthony Fauci (Trưởng bộ phận
Bệnh truyền nhiễm của Viện Y tế Quốc gia, thành viên
Ban chống dịch của Nhà Trắng).
Dù đây là giai đoạn thử nghiệm trên người cuối
cùng cũng chưa có gì đảm bảo loại vaccine này sẽ
ngừa hiệu quả virus SARS-CoV-2 gây dịch COVID-19
đã khiến khoảng 650.000 người chết, riêng ở Mỹ là
150.000 người.
Tuy nhiên, nói như TS Frank Eder thì tìm kiếm
vaccine là con đường duy nhất để vượt qua đại dịch
này. Ông Fauci thì nói đừng trông chờ vaccine ngừa
COVID-19 sẽ mạnh được như vaccine ngừa sởi vốn hiệu
quả tới 97%. Ông nói nếu vaccine hiệu quả được 60% thì
đã đủ mừng rồi.
Ngoài ứng viên vaccine của Công ty Moderna Inc.,
còn có một số ứng viên vaccine nữa của Trung Quốc và
của ĐH Oxford (Anh). Từ đầu tháng này, các ứng viên
vaccine này cũng đã bắt đầu thử nghiệm giai đoạn cuối ở
Brazil và một số nước bị dịch nặng khác.
Khác với các nước, quy định của Mỹ là bất kỳ vaccine
nào nếu muốn được lưu hành ở nước này thì trước đó phải
được chính Mỹ thử nghiệm kiểm tra trước.
THIÊN ÂN
Mỹ: 30.000 người tình nguyện thử nghiệm vaccine COVID-19
Tại sao Trung Quốc đóng cửa
lãnh sự quán Mỹ ở Thành Đô
mà chưa phải ở Hong Kong?
Khảo sát của
Hoàn Cầu Thời Báo
cho thấy 2/3 người
gốc đại lục ở Hong Kong khi được hỏi đều nói muốn
chính phủ đóng cửa LSQ Mỹ ở đây để trả đũa không chỉ
việc Mỹ đóng cửa LSQ TQ ở Houston mà còn liên quan
vụ luật an ninh quốc gia.
Trong khi LSQởHouston nhỏ hơn nhiều so với các LSQ
khác của TQ ở San Francisco, NewYork, Chicago thì LSQ
ở Hong Kong được xem là cơ sở ngoại giao quan trọng
thứ hai của Mỹ tại TQ sau đại sứ quán ở Bắc Kinh. Đóng
cửa LSQMỹ ởHong Kong sẽ làmột sự kiện nghiêmtrọng.
Suốt thời gian căng thẳng qua, TQ luôn phản ứng
tương xứng với các động thái của Mỹ, có thể thấy điều
này qua cuộc chiến thương mại. Đó là lý do tại sao lúc
này TQ chọn đóng cửa LSQ Mỹ ở Thành Đô mà không
phải ở Hong Kong.
Quan hệ Mỹ - Trung tới đây
thế nào sẽ tùy vào ai là tổng
thống Mỹ tiếp theo.
Chuyên gia
ROBERT DALY
,
Giám đốc Trung tâmWilson thuộc
Viện Kissinger về TQ và Mỹ
Họ đã nói
Mỹ chưa chú ý đúng
mức đến các hệ lụy
chiến lược về dài hạn
khi tăng thêm sự
đối đầu và thù địch
trong quan hệ với TQ
và vị tổng thống này được
cho là đang cân nhắc đóng
cửa thêm LSQ TQ ở Mỹ.
Ngoài LSQ ở Houston, TQ
còn có đại sứ quán ở thủ đô
Washington, D.C., các LSQ
ở các TPNewYork, Chicago,
San Francisco, Los Angeles.
Trong khi đó, chuyên gia
Schell và chuyên gia Robert
Daly (Giám đốc Trung tâm
Wilson thuộc Viện Kissinger
vềTQvàMỹ) cho rằngphương
án trả đũa tiếp theo của TQ
khả năng sẽ nhắm đến LSQ
Mỹ ởVũHán. Tuy nhiên, thời
điểm này, LSQMỹ ởVũ Hán
gần như không còn hoạt động
sau khi nhân viên về nước để
tránh đại dịch đầu năm nay.
Vì thế, TQ có thể sẽ có bước
đi thực chất hơn là lệnh đóng
cửa LSQ Mỹ ở Hong Kong.
Ông Hu Xijin, Tổng biên tập
tờ
Hoàn Cầu Thời Báo
, cũng
đồng tình khả năng này. Theo
ông này, “thậm chí nếu không
đóng cửa thì TQ cũng có thể
cắt giảm nhân sự” ở đây và
gây khó khăn cho Mỹ.
Dù phương án nào xảy ra
đi nữa thì theo các chuyên
gia, sức nặng đòn trả đũa của
hai bên sẽ tương đương nhau.
Các bất tiện mà Mỹ gây ra
với các nhà ngoại giao TQ sẽ
được TQ đáp lại tương đương
với các nhà ngoại giao Mỹ.
Cuối cùng, dù cuộc chiến có
được giải quyết thế nào thì
cũng sẽ làm tăng nhận thức
tiêu cực của hai bên về nhau.
Thực tế này liệu có làm lợi
cho bất kỳ mục tiêu chính
sách nào của hai bên không
thì còn phải bàn.
Ngoài khả năng leo thang
trước mắt, theo nhiều nhà
phân tích, hai nước cũng chưa
chú ý đúng mức đến các hệ
lụy chiến lược về dài hạn khi
tăng thêm sự đối đầu và thù
địch trong quan hệ. Hành
động đóng cửa LSQ mang
tính biểu tượng đóng lại các
kênh giao tiếp giữa hai nước,
trong thời điểm hai bên cần
đối thoại chiến lược và tăng
cường hiểu biết lẫn nhau hơn
lúc nào hết. Diễn biến này tiếp
sức kéo quan hệ Mỹ - Trung
xuống thấp nhanh hơn nữa.•
Một người tình nguyện được lấymẫumáu trước khi thamgia thử
nghiệmvaccine ngừa COVID-19 của Công tyModerna Inc. Ảnh: AP
