16
Quốc tế -
ThứBảy8-8-2020
ĐốiđầuMỹ-Trung:Ngoạigiaotrên
cạn khó ngăn rủi ro ngoài biển
ĐĂNGKHOA
C
ục diện Mỹ - Trung vừa
có diễn biến đáng chú
ý. Ngày 6-8, Bộ trưởng
Quốc phòng Mỹ Mark Esper
và người đồng cấpTrungQuốc
(TQ) Ngụy Phượng Hòa có
cuộc điện đàm, theo hãng tin
Reuters. Đây là lần giao tiếp
đầu tiên của lãnh đạo quốc
phòng hai nước kể từ tháng 3,
cũng là lần tiếp xúc cấp cao
nhất giữa hai bên sau cuộc
gặp giữa Ngoại trưởng Mỹ
Mike Pompeo và Ủy viên Bộ
Chính trị TQ Dương Khiết
Trì tại Hawaii.
Trước cuộc điện đàm giữa
ông Esper và ông Ngụy, ngày
5-8, Bộ trưởngNgoại giaoTQ
Vương Nghị nói Bắc Kinh
sẵn sàng đối thoại “mọi cấp
độ, mọi thời điểm, mọi vấn
đề” và “xây dựng lòng tin”
với Washington. Ông Vương
còn đề xuất “bốn điểm” để
cải thiện quan hệ. Ngày 4-8,
Đại sứ TQ tại Mỹ Thôi Thiên
Khải cũng dịu giọng rằng
TQ không muốn căng thẳng
với Mỹ.
Ngoại giao thiếu
thực chất
Nếu xét trên bình diện ngoại
giao thì các diễn biến này là
tín hiệu tích cực để hai bên
xuống thang căng thẳng. Tuy
nhiên, nếu nhìn nhận sâu hơn
thì sẽ thấy thực tế không lạc
quan như vậy.
Không khí điện đàm giữa
ông Esper và ôngNgụy không
hề mang tính hòa hoãn, bản
chất cuộc nói chuyện vẫn đầy
tính đối đầu, không thỏa hiệp.
Cuộc điện đàmchủ yếu bàn
tới hai chủ đề nóng hiện tại
giữa hai nước: Biển Đông và
Đài Loan. Ông Esper nói Mỹ
quan ngại với hoạt động “gây
mất ổn định” củaTQở hai khu
vực này, đồng thời yêu cầu
TQ “tuân thủ luật pháp, quy
định và nguyên tắc quốc tế,
cũng như đáp ứng các camkết
quốc tế”. Ông Esper cũng đòi
TQ chia sẻ nhiều hơn thông
tin về COVID-19.
Trong khi đó, ông Ngụy
lần nữa nhắc lại quan điểm
cứng rắn của TQ về Biển
Đông và Đài Loan, yêu cầu
Mỹ “ngừng các hành động
sai trái, quản lý khủng hoảng
hàng hải nhằm tránh có các
bước đi nguy hiểm có thể làm
leo thang căng thẳng”. Ông
Ngụy cũng chỉ trích việc Mỹ
có thói quen bêu xấu TQ.
Cả ông Esper và ông Ngụy
đều không đề cập đến chuyện
Bộ trưởngYtế và dịch vụ nhân
sinhMỹAlexAzar định thăm
Đài Loan và gặp lãnh đạoThái
Anh Văn. Nếu chuyến thăm
của ông Azar diễn ra như dự
kiến thì ông sẽ là quan chức
cấp cao nhất của Mỹ đến Đài
Loan từ khi Mỹ mở đại sứ
quán ở Bắc Kinh năm 1979.
Dù ông Ngụy không nói gì
nhưng
Tân Hoa Xã
thì cảnh
báo Mỹ phải tôn trọng chủ
quyền và toàn vẹn lãnh thổ
của TQ, chấm dứt can thiệp
chuyện nội bộ TQ, đồng thời
dọa sẽ có biện pháp đáp trả
nếu ôngAzar thực hiện chuyến
thăm này.
Phần ông Vương ngày 5-8,
dù nói sẵn sàng đàm phán
nhưng ông này cũng đưa ra
“lằn ranh đỏ” với Mỹ, yêu
cầu Mỹ ngừng can thiệp
chuyện nội bộ TQ, không
cản trở quyền và lợi ích hợp
pháp của nước này, đồng thời
thôi ảo tưởng có thể nắn TQ
theo ý Mỹ.
Thực địa đầy rủi ro
Bên cạnh đó, nếu xét các
diễn biến trên thực địa thì
nguy cơ va chạm, xung đột
vẫn rất lớn khi lực lượng hai
bên đều duy trì hiện diện lớn
ở Biển Đông.
Điều này được GS David
Lampton, Giám đốc Trung
tâm Nghiên cứu về TQ tại
trường nghiên cứu quốc tế tiên
tiến thuộc ĐH John Hopkins
(Mỹ), đề cập khi trao đổi với
đài CGTN. Ông chỉ rõ cả hai
bên đều đang có sự hiện diện
rất lớn ở khu vực với máy bay
chiến đấu, tàu chiến, tên lửa
và đáng ngại là lực lượng hai
bênhiệndiệnquá sát nhau.Với
thực tế này, theo ông vẫn có
Xét trên thực địa thì
nguy cơ va chạm,
xung đột vẫn rất
lớn khi lực lượng
hai bên đều duy trì
hiện diện lớn ở Biển
Đông.
lo ngại về nguy cơ xảy ra tai
nạn va chạm giữa lực lượng
hai bên hoặc rủi ro tính toán
nhầm giữa các chỉ huy quân
sự tại thực địa từ một trong
hai phía hoặc từ cả hai phía
rồi dẫn tới xung đột.
Ngày 4-8, trang tin
Haike
News
(TQ) cho biết ba trong
số năm quân khu chính của
quân đội TQ đã cùng có các
hoạt động “nâng cao sức chiến
đấu trên không” ở BiểnĐông.
Cụ thể, QuânkhumiềnNam
- giám sát các chiến dịch vũ
trang củaTQởBiểnĐông - đã
đưa nhiều máy bay chiến đấu
đến đá Subi (thuộc quần đảo
Trường Sa của Việt Nam, TQ
đang chiếm đóng và cải tạo
trái phép) tập trận trong hơn
10 giờ. Quân khu miền Nam
cũng điều hai máy bay ném
bom đến tập trận trên Biển
Đông với nội dung chiến đấu
ban ngày và ban đêm.
Trongkhiđó,Quânkhumiền
Đông và Quân khu miền Bắc
gần đây cũng huy động máy
bay ra Biển Đông,
Nhân Dân
Nhật Báo
cho biết ngày 4-8.
Video
Nhân Dân Nhật Báo
công bố cho thấy nhiều máy
bay chiến đấu, máy bay ném
bom, một máy bay do thám
hàng hải, một máy bay cảnh
báo sớm đã được triển khai
tập trận ở Biển Đông.
Về phía Mỹ, nước này lâu
nay vẫn duy trì chiến dịch tuần
tra tự do lưu thông hàng hải ở
BiểnĐông,tháchthứccáctuyên
bố chủ quyền không được luật
phápquốc tế côngnhậncủaTQ
ở vùng biển này. Thời gian gần
đây Mỹ tăng cường đưa khí
tài quân sự đến các vùng biển
trong khu vực để tập trận, có
thể kể đến việc hai nhóm tác
chiến tàu sân bay USSNimitz
và USS Ronald Reagan đến
Biển Đông từ ngày 4-7.
Các báo cáo của tổ chức
Sáng kiến điều tra tình hình
chiến lược BiểnĐông (SCSPI
- TQ) cho thấy từ năm 2009
quân đội Mỹ đã tăng tần
suất hoạt động ở Biển Đông
bằng cách tăng hiện diện số
tàu chiến nổi lên hơn 60%,
tương đương mỗi năm Mỹ
thực hiện khoảng 1.000 lượt
di chuyển tàu trên vùng biển
này. Trên không, trung bình
mỗi ngày Mỹ điều từ ba đến
năm máy bay chiến đấu đến
Biển Đông, phần lớn là máy
bay do thám, tương đương
thực hiện tổng cộng hơn 1.500
lượt bay mỗi năm, nhiều gấp
hai lần thời điểm năm 2009.
Theo SCSPI, Mỹ đã đưa tới
67 máy bay do thám cỡ lớn
đến Biển Đông trong tháng
7, so với 49 chiếc trong tháng
6 và 35 chiếc trong tháng 5.
Với tình hình trên thực địa,
GS Lampton đánh giá rủi ro
xung đột Mỹ - Trung là một
mối nguy thực chất.•
Số người chết trong vụ nổ ở cảng Beirut đã tăng lên
154, hãng tin
NNA
dẫn thông tin từ Bộ Y tế Lebanon ngày
7-8. Thương vong dự kiến còn tăng vì trong khoảng 5.000
người bị thương có tới 1.000 người phải nhập viện, trong
đó 120 người đang nguy kịch. Tối 6-8, người dân Beirut
xuống đường biểu tình thể hiện sự tức giận trước sự bất
cẩn của nhà chức trách dẫn tới thảm họa.
Đã có 16 người bị bắt để phục vụ điều tra. Tổng thống
Michel Aoun cho biết các nhà điều tra đang tìm hiểu khả
năng có sự can thiệp từ bên ngoài. Trước đó, chính phủ
Lebanon nói vụ nổ khả năng lớn là tai nạn xuất phát từ
một nhà kho chứa 2.750 tấn ammonium nitrate.
Ngay sau khi vụ nổ kinh hoàng xảy ra ngày 4-8, Thủ
tướng Lebanon Hasan Diab đã kêu gọi thế giới giúp đỡ.
Ngày 7-8, Mỹ cho biết trước mắt sẽ chuyển cho Lebanon
số thực phẩm, thuốc men và tiền tổng giá trị 17 triệu USD,
sau đó sẽ giúp thêm.
Trong khi đó, ngày 6-8, Tổng thống Pháp Emmanuel
Macron là lãnh đạo thế giới đầu tiên đến thăm Beirut sau
thảm họa
(ảnh)
. Lebanon từng là lãnh thổ ủy trị của Pháp
sau Chiến tranh Thế giới thứ nhất. Tuy nhiên, việc ông
Macron có mặt tại Beirut bị nhiều người chỉ trích là đạo
đức giả. Những người này chỉ ra việc Pháp có quan hệ
thân thiết và bán vũ khí cho Israel.
Ngày 7-8, Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles
Michel cho biết ông sẽ sang Beirut vào ngày 8-8. Ủy
Hai nhóm tác chiến tàu sân bay Mỹ
có còn ở Biển Đông?
Hai nhómtác chiến tàu sân bay USS Nimitz và USS Ronald
Reagan của hải quân Mỹ đến Biển Đông tập trận từ ngày
4-7. Tổ chức Sáng kiến điều tra tình hình chiến lược Biển
Đông (SCSPI - TQ) thường xuyên theo dõi sự di chuyển
của tàu chiến Mỹ. Theo thông tin SCSPI đưa lên tài khoản
Weibo của mình ngày 1-8 thì nhóm tác chiến tàu sân bay
USS Ronald Reagan và tàu đổ bộ tấn công USS America
đang ở biển Hoa Đông.
Tuy nhiên, trang
USNI News
(Mỹ - chuyên đưa và phân tích
thông tin hàng hải) dẫn thông tin từ hải quân Mỹ ngày 3-8
cho biết nhóm tác chiến tàu sân bay USS Ronald Reagan
và tàu đổ bộ tấn công USS America đang hoạt động ở biển
Philippines. Còn nhóm tác chiến tàu sân bay USS Nimitz thì
đang ở phía bắc biển Ả Rập.
Mỹ, Trung Quốc gần đây bắt đầu tiếp xúc nhau nhưng các cuộc gặp này khó hóa giải được rủi ro xung đột
trên biển.
Tiêu điểm
90
phút là thời gian điện đàm
giữa ông Esper và ông Ngụy,
theongười phát ngônBộQuốc
phòngMỹ Jonathan Hoffman.
Tân Hoa Xã
nói phía Mỹ chủ
động đề nghị cuộc điện đàm
này, tuy nhiên Bộ Quốc phòng
Mỹ không xác nhận.
Máy bay chiến đấu tiếp cận tàu sân bay USS Ronald Reagan củaMỹ trongmột cuộc tập trận
trên BiểnĐông hồi tháng 7. Ảnh: EPA - EFE
NổLebanon:Điều trakhảnăng có can thiệp từbênngoài
ban Liên minh châu Âu (EU) cho biết EU sẽ hỗ trợ
Lebanon 39 triệu USD.
THIÊN ÂN
