11
Kinh tế -
ThứSáu25-6-2021
Tranh cãi về lãi suất tiền gửi
tiết kiệm
0
%
THÙY LINH
T
rong văn bản vừa gửi
Thủ tướng Chính phủ,
Bộ Tài chính, Ngân
hàng Nhà nước (NHNN) và
các bên liên quan, Hiệp hội
Các nhà đầu tư tài chính Việt
Nam (VN) - VAFI đề xuất
đưa dần lãi suất tiền gửi tiết
kiệm bằng tiền đồng VN về
mức 0%/năm.
Lãi suất tại Việt Nam
cao hơn nhiều nước
Để chứng minh cho quan
điểm của mình, VAFI đã
đưa ra các dẫn chứng cụ thể.
Theo đó, nền kinh tế VN đã
có những tiền đề vững chắc
như các nước trong khu vực.
Mặt khác, hiện nay các nước
Âu - Mỹ và các nền kinh tế
phát triển đều có mức lãi suất
tiền gửi nội tệ, ngoại tệ 0%/
năm, thậm chí có nước còn
duy trì lãi suất âm (thu phí
tiền gửi).
Tương tự, các nước trong
khối ASEAN như Thái Lan,
Philippines,Malaysia,Singapore
cũng đang có lãi suất tiền gửi
ngắn hạn cho đồng nội tệ ở
mức 0%, lãi suất tiền gửi dài
hạn trong khoảng 0,2%-0,7%/
năm. Chính sách này nhằm
bảo đảm lãi suất cho vay cực
thấp 2%-5%, qua đó kích thích
hệ thống doanh nghiệp và thị
trường chứng khoán phát triển,
bảo đảm an sinh xã hội cho
người thu nhập thấp.
“Trong khi đó, tại nước ta,
tiền gửiVNDcho kỳ hạn ngắn
hạn và trung hạn đang ở mức
3,5%-6,2%/năm là rất cao so
với các nước nói trên. Điều
này dẫn đến lãi suất cho vay
cũng cao hơn, gây bất lợi lớn
cho cộng đồng doanh nghiệp
cũng như đông đảo người tiêu
dùng thuộc đối tượng thu nhập
thấp và trung bình” - VAFI
nêu quan điểm.
Bình luận về đề xuất trên,
TS Cấn Văn Lực, chuyên gia
kinh tế trưởng NH BIDV,
thành viên Hội đồng Tư vấn
chính sách tài chính và tiền
tệ quốc gia, cho rằng việc so
sánh lãi suất danh nghĩa quốc
tế như vậy là khập khiễng, bởi
lẽ mức độ rủi ro của VN cao
hơn so với đa số các nước
trong khu vực. Ví dụ, theo
hãng xếp hạng tín nhiệmquốc
tế S&P (Mỹ) thì VN xếp hạng
BB, trong khi của Indonesia,
Philippines là BBB, Thái Lan
(BBB+),Malaysia (A-), Trung
Quốc (A+), Hàn Quốc (AA),
Singapore (AAA).
Hơn nữa, theo ông Lực, lạm
phát tại VN cao hơn so với
quốc tế và khu vực. Do đó,
người dân kỳ vọng gửi tiền
vào NH được hưởng lãi suất
ít nhất phải cao hơn tỉ lệ lạm
phát để hưởng lãi suất dương.
“Giả sử chúng ta đưa được
lãi suất tiền gửi VND về 0%,
trong khi lạmphát vẫn khoảng
3,5%, liệu người dân có mặn
mà gửi tiền vào NH?” - ông
Lực đặt vấn đề.
Lo người dân rút tiền
khỏi ngân hàng để
chơi chứng khoán
Trongđề xuất gửi Chínhphủ
và các bộ, ngành liên quan,
VAFI cũng hiến kếmột số giải
pháp để đưa dần lãi suất tiền
gửi về mức 0%/năm. Cụ thể,
cần hạn chế mạnh dòng tiền
đầu cơ chảy vào thị trường
bất động sản, đồng thời kiểm
soát để không cho tăng giá
đất, áp dụng thu thuế tài sản
lũy tiến từ căn nhà thứ hai
trở đi với phương châm ban
đầu có thể ở mức thấp đủ để
ngăn ngừa dòng tiền đầu cơ
sau đó tăng dần như thông lệ
các nước.
“Giải pháp này là điều kiện
tiên quyết để hạ nhanh lãi suất
tiền gửi tiết kiệm” - đại diện
VAFI nhấn mạnh.
Tuy nhiên, TSHuỳnhTrung
Minh, chuyên gia tài chính
NH, đặt vấn đề: Tại sao đưa
lãi suất huy động về 0% lại có
thể giúp hạn chế dòng tiền vào
bất động sản. Có khi ngược
lại, dòng tiền vào kênh này
có thể tăng mạnh hơn.
“Chưa kể, hiệnNHNNcũng
đã áp dụng nhiều biện pháp
để hạn chế dòng tiền chảy vào
bất động sản. Đơn cử như hạn
chế room tín dụng đổ vào bất
động sản, giảm tỉ lệ tối đa của
nguồn vốn ngắn hạn được sử
dụng để cho vay trung và dài
hạn” - ông Minh bày tỏ.
Phó tổng giámđốc một NH
lớn cũng khẳng định: Việc
giảm dần lãi suất tiền gửi về
0%/năm vào thời điểm này là
chưa phù hợp. Bởi khi lãi suất
tiền gửi quá thấp, người dân
sẽ không còn ai muốn mang
tiền để gửi vào NH nữa, mà
sẽ dịch chuyển sang những
kênh khác như bất động sản,
chứng khoán, vàng, tiền kỹ
thuật số…
“Trong thời gian qua, khi
tiền gửi xuống mức thấp nhất
trong gần 10 năm thì dòng
tiền đã chảy sang kênh chứng
khoán rất mạnh. Bằng chứng
là ngay cả khi nhà đầu tư tổ
chức nhiều tháng liền bán
ròng thì thị trường chứng
khoán VN vẫn liên tục tăng
điểm, số lượng nhà đầu tư
mới tăng cao kỷ lục. Vậy nếu
lãi suất về 0% thì rất có khả
năng sẽ làm gia tăng độ nóng
thị trường chứng khoán, bất
động sản cao hơn nữa” - vị
phó tổng giám đốc phân tích.
Đột phá nhưng phải
cân nhắc kỹ
VAFI cũng đề xuất cơ quan
chức năng có giải pháp hướng
Sau khi vấp phải sự phản đối của nhiều
chuyên gia, ngày 23-6, VAFI tiếp tục có văn
bản phản hồi. Cơ quan này nhấnmạnhmuốn
tiến hành đưa lãi suất về 0% phải ban hành
năm giải pháp, trong đó ban hành luật thuế
tài sản để khóa kênh đầu cơ đất là điều kiện
tiên quyết. Sau đó mới tiến hành thực hiện
giảm lãi suất theo nhiều đợt với mục tiêu về
0% và thời gian cần khoảng hai năm.
Cơ quan này cũng tự tin rằng đề xuất đưa
tiền gửi VND về 0% sẽ thành công, chỉ cần
Chính phủ ban hành các sắc thuế về chống
đầu cơ nhà, đất nhằm kiểm soát dòng tiền
đi vào kênh này thì lượng tiền gửi trong
hệ thống NH thương mại đã dư thừa rất
nhiều. Đến thời điểm đó, không cần can
thiệp của NHNN thì lãi suất huy động đã
giảm mạnh rồi.
“Gần 11 năm trước, chúng tôi từng đề xuất
thành công về giải pháp đưa lãi suất tiền gửi
ngoại tệ về mức 0%/năm. Giờ đây chúng tôi
khuyến nghị cần tạo lập hệ thống giải pháp
để dần dần đưa lãi suất tiền gửi nội tệ vềmức
0%/nămvà tin tưởng rằnggiải phápnày cũng
sẽ thành công, tạo bước ngoặt để đưa kinh
tế VN sang giai đoạn phát triển mới ở thời
kỳ đầu của một quốc gia phát triển” - VAFI
nhấn mạnh.
Bộ Công Thương vừa công bố báo cáo cho biết trong
tình hình dịch COVID-19 trong nước đang diễn biến
nhanh, phức tạp, hoạt động sản xuất, kinh doanh và tiêu
thụ các mặt hàng nông sản đang gặp nhiều khó khăn, giá
cả hàng hóa đang ở mức thấp. Điều này đã ảnh hưởng đến
thu nhập và đời sống của người dân.
Đơn cử, một số loại nông sản trên địa bàn tỉnh Đồng
Tháp đang tồn đọng với số lượng lớn. Trong đó, riêng
sản phẩm khoai lang tím Nhật đang tồn đọng hơn 8.490
tấn, chủ yếu do thương lái không thu mua hoặc thu mua
rất ít.
Tại Đắk Lắk, một số hợp đồng xuất khẩu nông sản bị
hủy hoặc tạm ngừng với đối tác nước ngoài và một số
nước nhập khẩu yêu cầu xét nghiệm COVID-19 đối với
sản phẩm nông sản. Tuy nhiên, hiện nay năng lực xét
nghiệm của tỉnh chưa đáp ứng đủ, kịp thời. Còn tại Hà
Tĩnh, một số mặt hàng nông sản như lúa, ớt... đến mùa
thu hoạch nhưng thương lái không thu mua được khiến
giá ớt liên tục giảm; một số mặt hàng khó vận chuyển ra
khỏi vùng dịch, lượng thương lái thu mua ít so với các
năm trước.
Bộ Công Thương đánh giá việc kết nối tiêu thụ nông sản
trên nền tảng số là một trong những giải pháp hiệu quả.
AH
dòng tiền nhàn rỗi chảy mạnh
vào thị trường trái phiếu với
lãi suất huy động thấp, ở mức
dưới 2%/năm. Như vậy, hệ
thống NH sẽ huy động được
nguồn vốn khổng lồ với kỳ
hạn dài để làm cơ sở cho vay
trung hạn, dài hạn với lãi
suất cho vay thấp dưới mức
5%/năm.
Tuy vậy, TS Cấn Văn Lực
cho rằng: Khi lãi suất giảm về
0%, dòng tiền chảy vào chứng
khoán. Khi đó, doanh nghiệp
huy động vốn bằng cách phát
hành trái phiếu nhưng do
không có tài sản đảm bảo,
chủ yếu là tín chấp, doanh
nghiệp sẽ phải trả lãi suất
khá cao. Hiện nay lãi suất trái
phiếu doanh nghiệp khoảng
10%-12%/năm, thường cao
hơn so với đi vay NH khoảng
1%-3%/năm.
“Như vậy, liệu đây có phải
là bài toán huy động vốn hiệu
quả cho doanh nghiệp? Chưa
kể nếu doanh nghiệp đó chẳng
may phá sản, nhà đầu tư trái
phiếu gần như mất trắng vì
không có tài sản đảm bảo,
không có bảo hiểm tiền gửi
như khi gửi tiền vào NH” -
TS Cấn Văn Lực phân tích.
Một số chuyên gia kinh tế
khác cũng đánh giá đề xuất
của VAFI là đột phá, rất đáng
trân trọng. Tuy vậy, cần phải
hết sức thận trọng, tính toán
kỹ với cơ sở vững chắc, sát
thực tiễn và khả thi hơn, nếu
không sẽ làm xáo trộn thị
trường tiền tệ.•
Khi lãi suất tiền gửi
quá thấp, người dân
sẽ dịch chuyển tiền
từ NH sang những
kênh khác như bất
động sản, chứng
khoán, vàng…
Nhiều loại nông sản rớt giá mạnh, tồn đọng lớn
Nhiều ý kiến cho rằng việc giảmdần lãi suất tiền gửi về 0%/nămvào thời điểmnày là chưa phù hợp.
Trong ảnh: Khách hàng đang giao dịch tại một ngân hàng. Ảnh: TL
Cần hai năm để đưa lãi suất về 0%
Người dân kỳ vọng gửi tiền vào ngân hàng được hưởng lãi suất ít nhất phải cao hơn tỉ lệ lạmphát
để hưởng lãi suất dương.
