3
Thời sự -
ThứBảy4-6-2022
NHÓMPHÓNGVIÊN
N
gày 3-6, Quốc hội (QH)
thảo luận ở hội trường
về dự thảo Nghị quyết
về thí điểm mô hình tổ chức
hoạt động lao động, hướng
nghiệp, dạy nghề cho phạm
nhân ngoài trại giam. Các ý
kiến tại hội trường đều tán
thành đề xuất của Chính phủ
đề nghị QH cho phép tổ chức
thí điểm hoạt động lao động,
hướng nghiệp, dạy nghề cho
phạm nhân ngoài trại giam.
“Con đường trở về
nhà của phạm nhân
ngắn lại”
Bấm nút phát biểu đầu tiên,
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư
phápNguyễnThị Thủy (Đoàn
đại biểu (ĐB) QH tỉnh Bắc
Kạn) nhiều lần nhắc tới cụm
từ “rất cần thiết”. “Điều này
không chỉ cần thiết đối với
việc cải tạo phạm nhân mà
còn rất cần thiết cho việc tái
hòa nhập cộng đồng sau này”
- bà Thủy nói thêm.
Bà Thủy dẫn chứng theo
thốngkê, trongkhoảng150.000
phạm nhân đang chấp hành
án phạt tù có tới 67%mới chỉ
học hết cấp I, cấp II, cá biệt
qua lao động. Kết quả khảo
sát của Bộ Công an cho thấy
hầu hết nạn nhân đều mong
muốn thành thạo được một
nghề để sau khi mãn hạn tù
dễ tìm được việc làm...
Sau cùng, bàThủy cho rằng
việc QH cho phép thí điểm
tổ chức hoạt động lao động,
hướng nghiệp, dạy nghề cho
phạm nhân ngoài trại giam
chính là một trong những giải
pháp quan trọng “để cho con
công lao động... “Quan điểm
phạm nhân được trả công lao
động là rõ ràng. Tuy nhiên,
trong dự thảo nghị quyết,
phạm nhân chỉ được trả một
phần công lao động và có
quyền, nghĩa vụ theo Luật
Thi hành án hình sự” - ông
Hoàn nói.
Từ đó, ông đề xuất sửa quy
định tại dự thảo nghị quyết
theo hướng “phạmnhân tham
gia lao động, hướng nghiệp,
học nghề ngoài trại giam
được trả công theo quy định
của pháp luật về lao động”.
Cùng với đó là các biện pháp
phòng ngừa để đảm bảo an
toàn và sức khỏe cho người
lao động, phải có những quy
định bảo đảm cho phạm nhân
đề phòng tai nạn lao động,
kể cả bệnh nghề nghiệp, với
những điều khoản không kém
thuận lợi hơn so với quy định
pháp luật áp dụng đối với lao
động tự do...
Tranh luận về vấn đề này,
Ủy viên thường trực Ủy ban
Tư pháp Nguyễn Công Long
(Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai)
cho rằng lao động của phạm
nhân là theo quy định của
BLHS và Luật Thi hành án
hình sự. “Đây là quan hệ tội
phạm và hình phạt, không
phải là quan hệ lao động bình
thường” - ôngLong nói và cho
rằng pháp luật của chúng ta đã
thể hiện sự nhân đạo rất cao,
tuy nhiên không thể áp dụng
tiêu chuẩn trả công lao động
đối với phạm nhân như pháp
luật lao động được.
“Chúng tôi cho rằng dự
thảo nghị quyết nêu chỉ trả
một phần công lao động đối
với phạm nhân lao động ở
ngoài trại giam là rất phù
hợp...” - ông Long kết luận.
Tranh luận lại, ĐB Lê
Thanh Hoàn lưu ý QH đang
bàn việc thí điểm với hình
thức là lao động tự nguyện.
“Mấu chốt nhất là “tự nguyện”
của phạm nhân và tính chất
tự nguyện ở đây là cơ chế
thỏa thuận, không phải là cơ
chế áp đặt. Nếu chúng ta bắt
buộc thì trở thành lao động
cưỡng bức và trái với công
ước của Liên Hợp Quốc và
Công ước 29 về lao động
cưỡng bức...” - ĐB Hoàn
nhấn mạnh.•
Tranh luận về mức trả công cho
phạm nhân lao động ngoài trại giam
có 4,7% không biết chữ, 54%
trước khi phạm tội không có
nghề nghiệp hoặc lao động
tự do.
“Nếu như không tổ chức tốt
việc lao động, hướng nghiệp,
dạy nghề cho phạm nhân thì
sẽ rất khó khăn với họ trong
tìm kiếm việc làm và dễ rơi
vào tâm lý mặc cảm, tự ti,
nguy cơ tái phạm sẽ rất lớn”
- phó chủ nhiệm Ủy ban Tư
pháp lo ngại.
Cũng theo bà Thủy, vì
những lý do bất khả kháng,
nhiều trại giam đã không tổ
chức tốt việc này, chủ yếu chỉ
trồng rau, chăn nuôi mang
tính chất tự cấp, tự túc...
“Tổng kết giá trị ngày công
lao động của phạm nhân rất
thấp, chỉ khoảng 15.000 đồng/
ngày” - bà Thủy nói và cho
hay thời gian qua, Bộ Công
an đã tổ chức thí điểm cho
phạm nhân lao động ngoài
trại giam và bước đầu mang
lại nhiều kết quả khả quan.
Thừa nhận còn những ý
kiến e ngại việc này có thể ảnh
hưởng đến an ninh, an toàn,
bà Thủy cho rằng không nên
vì e ngại mà chúng ta bỏ đi cơ
hội và nhu cầu chính đáng của
phạmnhân được cải tạo thông
đường trở về nhà của phạm
nhân ngắn lại”, giúp cho
những người đã từng lầm lỡ
dễ dàng hơn khi mở lại cánh
cửa cuộc đời mình.
Ủy viên chuyên trách Ủy
ban Pháp luật Lê Thanh Hoàn
(ĐoànĐBQHtỉnhThanhHóa)
cho rằng điều hay xảy ra là
các cựu phạm nhân thường
phải sống trong sự kỳ thị của
xã hội, ngay cả khi họ ra tù.
“Nhiều phạm nhân khi được
trả tự do lại thấy bế tắc và như
bước vào nhà tù thứ hai theo
đúng nghĩa đen của nó” - ông
Hoàn nói và cho rằng lao
động, dạy nghề là điều quan
trọng để giúp mở khóa cánh
cửa nhà tù thứ hai này.
Tranh luận về việc trả
công cho phạm nhân
Vị ĐBQH tỉnh Thanh Hóa
cũng nhấn mạnh nguyên tắc
phạm nhân phải tự nguyện
tham gia lao động, học nghề
ngoài trại giam, được trả tiền
Các đại biểu đề cập đến việc trả công cho phạmnhân lao động ngoài trại giamphải tính toán
cho phù hợp với thực tế.
Theo báo cáo giải trình của Chính phủ,
kết quả lao động, học nghề của phạm nhân
ngoài trại giam chỉ có 12% để chi trả một
phần công lao động cho phạm nhân trực
tiếp tham gia sản xuất và chi hỗ trợ phạm
nhân bị tai nạn lao động. 50% hỗ trợ đầu
tư trở lại trong trại giam phục vụ việc tổ
chức lao động giáo dục, dạy nghề cho phạm
nhân, nâng cao tay nghề cho phạm nhân;
14% bổ sung mức ăn, 2% quỹ hòa nhập
cộng đồng để chi hỗ trợ cho phạm nhân
khi chấp hành xong án phạt tù và 22% bổ
sung vào quỹ phúc lợi khen thưởng của
trại giam.
Với thực tế chỉ có 12% dùng để trả công
cho người lao động thì có hợp lý không, có
ổn hay không? Bản thân tôi thấy rằng việc
này “không hợp lý lắm”, cần phải tính toán
một cơ chế trả công khác.
Ông
TRỊNH XUÂN AN
,
Ủy viên
chuyên trách Ủy ban Quốc phòng - An ninh
(ĐBQH tỉnh Đồng Nai)
Chỉ có 12% dùng để trả cho người lao động
Sổ tay
Trong ngày 3-6 có ba nội dung, Quốc hội (QH) bàn về những
nội dung lớn. Đó là thảo luận tại hội trường về dự thảo Nghị
quyết về thí điểmmô hình tổ chức hoạt động lao động, hướng
nghiệp, dạy nghề cho phạm nhân ngoài trại giam; dự thảo Luật
Dầu khí (sửa đổi) và dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều
của Luật Tần số và vô tuyến điện.
Trong buổi sáng, dù cuộc thảo luận kết thúc sớm hơn theo giờ
quy định gần 60 phút nhưng cũng đã kịp có 16 ý kiến phát biểu
và năm đại biểu (ĐB) tranh luận, ấy là chưa kể phần tiếp thu, giải
trình của Bộ trưởng Bộ Công an - Đại tướng Tô Lâm về một dự
thảo nghị quyết hết sức đúng đắn, nhân văn.
16 ý kiến và năm tranh luận tại Hội trường Diên Hồng đã mổ
xẻ, góp ý, kiến nghị và đề xuất nhiều giải pháp để Nghị quyết về
thí điểmmô hình tổ chức hoạt động lao động, hướng nghiệp,
dạy nghề cho phạm nhân ngoài trại giam được thực thi tốt hơn;
xã hội, doanh nghiệp chung tay được nhiều hơn. Một phần, vấn
đề này là sát sườn với xã hội, một phần là vấn đề này đã có thực
tiễn. Điển hình như trại giam Thủy Nguyên (Hải Phòng) đã phối
hợp với một doanh nghiệp thí điểm công tác tổ chức lao động
cho phạm nhân từ khá lâu, thu được kết quả tốt.
Cũng chính vì vậy mà Phó Chủ tịch QH Trần Quang Phương
khi tổng kết phiên thảo luận đã nhận xét: “Không khí thảo luận
sôi nổi. Các ý kiến phát biểu tập trung, khách quan, thẳng thắn,
nhiều thông tin, có căn cứ rõ ràng, có giá trị lý luận và thực tiễn
sâu sắc thể hiện sự quan tâm nghiên cứu và trách nhiệm cao của
các ĐBQH đối với các vấn đề trong nghị quyết”.
Điều này thật khác với không khí thảo luận tại tổ vào chiều
3-6. Nhiều tổ thảo luận có rất ít ý kiến. Lý do là vì, như nhiều vị
ĐBQH thẳng thắn: “Tôi không có chuyên môn”. Cũng dễ hiểu vì
những ngành như dầu khí, tần số, vô tuyến điện không phải ĐB
nào cũng hiểu được tường tận.
Ở một số tổ ĐB có những ủy viên thuộc các ủy ban của QH
được giao thẩm tra hai dự luật này thì cuộc thảo luận biến
thành cuộc giải thích của cơ quan thẩm tra về hai dự luật này.
Nhiều ĐB bày tỏ không có nhiều chuyên gia trong lĩnh vực mà
hai dự luật kia đang được sửa đổi các quy định điều chỉnh.
Dĩ nhiên, ai cũng hiểu không phải bất kỳ ĐBQH nào cũng “trên
thông thiên văn, dưới tường địa lý”. Vì cuộc sống thì muônmàu
muôn vẻ vàĐBQH không phải là những vị thần “biết tuốt”. ĐBQH
còn có quyền yêu cầu các cơ quan, tổ chức, cá nhân cung cấp thông
tin, tài liệu và các cơ quan, tổ chức, cá nhân ấy phải trả lời trong thời
gian luật định và nếu thực hiện hết thẩmquyền củamình, ĐBQH
cũng truyền tải ý kiến của nhân dân đối với các vấn đề. Và dùmỗi
đoànĐBQH đều có văn phòng nhưng cũng thật khó để có thể thu
thậpmọi ý kiến của nhân dân về các vấn đề quá chuyên sâu.
Dù so sánh có khập khiễng nhưng ở nhiều nước, mỗi nghị sĩ
đều có văn phòng riêng, quy tụ nhiều chuyên gia, trong khi ở
ta, tỉ lệ các ĐB chuyên trách có tăng lên nhưng vẫn chưa quy
tụ được nhiều chuyên gia trong tất cả lĩnh vực. Vì vậy đã đến
lúc chúng ta suy nghĩ đến việc các ĐB hoạt động hiện đại hơn.
CHÂN LUẬN
Đại biểu: Thực tiễnvà chuyênmôn
ĐBQHNguyễn Công Long (ĐồngNai) vàĐBQH Lê ThanhHoàn (ThanhHóa) tranh luận tại hội trường
về việc trả công lao động cho phạmnhân ngoài trại giam. Ảnh: QH
Việc tổ chức lao
động, hướng nghiệp,
dạy nghề cho phạm
nhân ngoài trại
giam là con đường
giúp cho những
người đã từng lầm
lỡ dễ dàng hơn khi
mở lại cánh cửa
cuộc đời.
