11
khách hàng. “Họ hoàn toàn
có thể phát hiện các giao dịch
bất thường, đáng ngờ và báo
cho các bên liên quan” - ông
Thịnh nói.
Đồng quan điểm, đại diện
một số ngân hàng nhấn mạnh
để lấp lỗ hổng ngăn chuyển
tiền ra nước ngoài phải kiểm
soát chặt chẽ hơn nữa vấn
đề chuyển ngoại hối, kiểm
soát thanh toán có thực hay
không. Ông Trần Tấn Lộc,
Tổng giám đốc Eximbank,
cho biết để kiểm soát việc
chuyển tiền ra nước ngoài
núp bóng dưới danh nghĩa
thanh toán tiền xuất nhập
khẩu hàng hóa cho đối tác
nước ngoài nhưng thực chất
là hàng không về, Eximbank
tiến hành kiểm tra, kiểm soát
chặt chẽ với từng giao dịch.
Chẳng hạn kiểm tra lịch sử
giao dịch xem đó là khách
hàng mới hay khách hàng cũ.
“Đối với những khách hàng
cũ, đã từngmở thanh toán L/C
(thanh toán tín dụng chứng từ)
với Eximbank thì phải giám
sát toàn bộ chứng từmột cách
chặt chẽ; đối chiếu xem số
liệu hàng tồn kho của doanh
nghiệp này có trùng khớp hay
không, hoặc chuyển tiền cho
Kinh tế -
ThứBa21-6-2022
(NHNN) Chi nhánhTP.HCM,
khẳng định: Các tổ chức kinh
tế bao gồm cả các tiệm kinh
doanh vàng chỉ được phép thu
đổi ngoại tệ khi được NHNN
cấp giấy phép.
Hiểu một cách đơn giản,
các tiệm vàng không có chức
năng chuyển tiền ra nước
ngoài. Trong trường hợp
tiệm vàng làm dịch vụ thu
đổi ngoại tệ thì phải ký hợp
đồng làm đại lý thu đổi với
ngân hàng thươngmại và phải
được NHNN cấp giấy chứng
nhận. Điều này cũng có nghĩa
các tiệm vàng chỉ được thu
đổi ngoại tệ chứ không được
bán ngoại tệ cho khách hàng.
“Vì vậy những hành vi mua
bán ngoại tệ như đồng USD
tại tiệm vàng không được cấp
giấy phép là hành vi vi phạm
pháp luật. Tiệm vàng nào
mua bán ngoại tệ mà không
được cấp phép thì sẽ bị xử
phạt theo quy định của pháp
luật” - ông Minh nói.
Thế nhưng thời gian qua
các cơ quan chức năng phát
hiện nhiều vụ các tiệm vàng
chuyển tiền ra nước ngoài.
Ví dụ trong vụ án Công ty
TNHH Thương mại và dịch
vụ Nhật Cường, cơ quan chức
năng phát hiện tổng giám
đốc Bùi Quang Huy và đồng
phạm thông qua hai tiệmvàng
chuyển hàng ngàn tỉ đồng ra
nước ngoài.
Tuy nhiên, nhiều chuyên
gia cho rằng đây chỉ là một
phần trong tảng băng chìm
của việc chuyển tiền ra nước
ngoài một cách bất hợp pháp.
Ông DươngAnh Vũ, chuyên
gia kinh tế, nhận định: Không
chỉ chuyển qua tiệm vàng,
hiện có cả cách thức chuyển
tiền chui ra nước ngoài thông
qua các sàn giao dịch tiền kỹ
thuật số.
Chẳnghạn, người gửi bỏ tiền
ra mua bitcoin, lưu địa chỉ ví
bitcoin rồi gửi cho người nhận,
với điều kiện người nhận cũng
có ví bitcoin. Người nhận có
thể sử dụng số bitcoin đã nhận
để bán trên sàn giao dịch tiền
kỹ thuật số và rút tiền mặt về
ví của mình.
Một kênh khác khá phổ
biến là dưới danh nghĩa thanh
toán tiền xuất nhập khẩu hàng
hóa để chuyển tiền chui ra
nước ngoài. Theo đó, một
số công ty khai khống nhập
khẩu hàng hóa có trị giá lớn
nhằm chuyển ngoại tệ bất hợp
pháp ra nước ngoài.
Rà soát các giao dịch
đáng ngờ
PGS-TSĐinhTrọngThịnh,
chuyêngia tài chínhngânhàng,
đánh giá việc chuyển lậu tiền
ra nước ngoài dưới nhiều hình
thức vẫn đang là vấn đề nhức
nhối của cơ quan quản lý. Mặt
khác, cách thức chuyển tiền
chui ra nước ngoài luôn đối
mặt với nhiều rủi ro mà bản
thân người gửi có thể bị mất
trắng và người nhận cũng có
thể bị xử lý trước pháp luật
của nước sở tại.
Chính vì vậy để giảm thiểu
tình trạng chuyển tiền chui,
ngoài ý thức bảo vệ tài sản
của chính người gửi tiền thì
cũng cần quy rõ ràng về trách
nhiệm của cán bộ, nhân viên
ngân hàng khi thực giao dịch
thanh toán, chuyển tiền qua
biên giới thông qua ngân
hàng. Bởi họ chính là người
kiểm tra, xác minh thông tin
THÙY LINH
V
iệc chuyển tiền ra nước
ngoài thông qua kênh
chính thức quy định khá
chặt chẽ và phải qua nhiều
bước. Cụ thể, tổ chức và
cá nhân phải xuất trình các
chứng từ theo quy định của
tổ chức tín dụng khi mua,
chuyển, mang ngoại tệ…
ra nước ngoài. Thế nhưng
bên cạnh kênh chính thức
thì đường dây chuyển ngầm
vẫn hoạt động.
Tiệm vàng không
được mua bán,
chuyển ngoại tệ
Chị TốAn, nhà ở quận Phú
Nhuận, TP.HCM, kể mới đây
chị đã chuyển tiền cho một
người thân ở Mỹ thông qua
kênh ngân hàng với nhiều
thủ tục nhiêu khê, phức tạp.
“Ví dụ để chuyển ngoại tệ
ra nước ngoài phải có giấy
phép do ngân hàng cấp. Mức
phí mỗi ngân hàng tính một
kiểu: Có nơi 100.000 đồng/lần
cấp giấy phép cho mục đích
du học, công tác, chữa bệnh,
còn các mục đích khác được
ápmức phí 200.000 đồng/lần.
Song cũng có ngân hàng lại
đưa ra mức phí chung là 10
USD/lần” - chị An kể.
Tuy quy định phải chuyển
qua kênh chính thức nhưng
trên thực tế các đối tượng vẫn
lợi dụng lỗ hổng để chuyển
tiền ra nước ngoài với nhiều
cách thức khác nhau và thủ
đoạn ngày càng tinh vi. Ông
NguyễnHoàngMinh, Trưởng
Văn phòng đại diện của Hiệp
hội Ngân hàng Việt Nam tại
TP.HCM, nguyên Phó Giám
đốc Ngân hàng Nhà nước
Các cơ quan chức
năng đã phát hiện
nhiều công ty khai
khống nhập khẩu
hàng hóa có trị giá
lớn để chuyển ngoại
tệ bất hợp pháp ra
nước ngoài.
Một số
ngân hàng
cho biết sẽ
kiểmsoát
chặt chẽ
hơn việc
chuyển
tiền ra
nước
ngoài.
Ảnh: TL
Bít lỗ hổng chuyển tiền chui
ra nước ngoài
Dù không được phép nhưngmột số tiệmvàng vẫn lợi dụng kẽ hở của pháp luật để chuyển tiền ra nước ngoài
với thủ đoạn ngày càng tinh vi.
đối tác nhập khẩu trực tiếp có
danh tiếng, có uy tín thì được
xem là những giao dịch an
toàn”’ - ông Lộc nói.
Lãnh đạo Eximbank cũng
chohay lâu lâucónhữngkhách
hàng đề nghị chuyển tiền cho
đối tác ở nước ngoài nhưng
không chuyển trực tiếp mà
đề nghị chuyển cho bên thứ
ba thì ngay lập tức nhân viên
ngân hàng phải “bật công tắc
giao dịch đáng ngờ”. “Trường
hợp khách hàng chuyển tiền
vào các tài khoản thanh toán
sai mục đích, nội dung điện
chuyển tiền không minh
bạch…, chúng tôi có quyền
từ chối thực hiện lệnh chuyển
tiền” - lãnh đạo Eximbank
nhấn mạnh.
Đại diện một ngân hàng
khác cũng cho hay gần đây
đã siết chặt hơn các quy định
về chuyển tiền. Đơn cử như
yêu cầu khách hàng xuất trình
chứng từ để kiểm tra tính phù
hợp; nội dung chuyển tiền
phải thể hiện đầy đủ, rõ ràng,
chính xác. Trong trường hợp
nếu khách hàng không xuất
trình được chứng từ phù hợp,
không thể hiện rõ mục đích
chuyển tiền thì ngân hàng
không thực hiện.•
Tiêu điểm
Hoàn thiện quy định
về chuyển tiền
NHNN cho biết hoạt động
thanh toán, chuyển tiền ra
nước ngoài đã được quy định,
tuy nhiên nằm rải rác ở nhiều
văn bản dẫn đến các ngân
hàng khó tra cứu trong quá
trình thực hiện.
Vì vậy, NHNNđang lấy ý kiến
xây dựng thông tư hướng dẫn
hoạtđộngchuyểntiềnmộtchiều
từViệt Namra nước ngoài. Mục
tiêunhằmtíchhợp, thốngnhất
các quy định vào một văn bản
hợp nhất; hoàn thiện quy định
pháp luật phù hợp với thực tế
phát sinh.
Ví dụ, dự thảoquy địnhngân
hàng được phép thu thập các
thôngtincầnthiếtvềtổchức,cá
nhân chuyển tiềnvà tổ chức, cá
nhân thụ hưởng ở nước ngoài;
có quyền từ chối hoặc không
thực hiện các giao dịch bán,
chuyển ngoại tệ ra nước ngoài
nếu tổ chức, cá nhân cung cấp
khôngđầyđủhoặckhôngchính
xác thông tin…
Nghị định 70/2014 của Chínhphủquy định
người cư trú là công dânViệt Namđượcmua,
chuyển, mang ngoại tệ ra nước ngoài theo
quy định của NHNN cho các mục đích học
tập, chữa bệnh ở nước ngoài; đi công tác, du
lịch, thămviếng ở nước ngoài; trả các loại phí,
lệ phí cho nước ngoài; trợ cấp cho thân nhân
đang ở nước ngoài; chuyển tiền thừa kế cho
người hưởng thừa kế ở nước ngoài; chuyển
tiền trong trườnghợpđịnh cưởnước ngoài…
Chẳng hạn, người Việt Namvà người nước
ngoài khi xuất nhập cảnh nếu mang theo
ngoại tệ có trị giá trên 5.000 USD thì phải
khai báo hải quan; chỉ ngân hàng mới được
phép thực hiện các giao dịch chuyển ngoại
tệ xuyên biên giới phục vụ cho các mục đích
nhưduhọc, đầu tư, định cư, chữa bệnh, thanh
toán xuất nhập khẩu.
Cũng theo quy định hiện hành, ngân hàng
có trách nhiệm xem xét các chứng từ, giấy tờ
dongười cư trú, người không cư trú xuất trình
để bán, chuyển, xác nhận nguồn ngoại tệ…
để mang ra nước ngoài.
Quy định việc mang tiền ra nước ngoài
Cơ quan chức năng tỉnhAnGiang hồi tháng
1-2022 bắt quả tangmột vụmua bán vàng
nhập lậu, thu giữ số lượng lớn vàng lậu và
ngoại tệ. Ảnh: NT - MP
