6
Tiêu điểm
Sổ tay
Pháp luật
&
cuộc sống -
ThứSáu5-5-2023
NHẪNNAM-HỮUĐĂNG
T
ại Hội nghị “Chuyển đổi số và
định hướng xây dựng tòa án
điện tử đáp ứng yêu cầu cải
cách tư pháp” hồi tháng 7-2022,
Chánh án TAND Tối cao Nguyễn
Hòa Bình nhấn mạnh tòa án điện
tử là công cụ để người dân kiểm tra
lại hoạt động của tòa án và kiểm
tra lại các vụ án đã được đưa ra
xét xử trước đó, từ đó giúp người
dân nhìn nhận để đưa ra các quyết
định khởi kiện…
Để triển khai tòa án điện tử cần
có sự vào cuộc đồng bộ, không chỉ
lãnh đạo, Hội đồng thẩmphánTAND
Tối cao mà còn có sự quyết tâm góp
sức từ TAND các cấp.
Cần thư ký để xây dựng
tòa án điện tử, xét xử
trực tuyến
Ông Nguyễn Thành Vinh, Chánh
án TAND TP Thủ Đức, TP.HCM,
cho biết việc xây dựng tòa án điện
tử, xét xử trực tuyến… là công tác
cần được tập trung ưu tiên trong
thời gian tới. Việc này đòi hỏi rất
nhiều nhân sự, trong đó có thư ký.
Ông Vinh thấy áp lực vì thiếu thư
ký. Việc thiếu thư ký đang gây
khó khăn cho hoạt động nghiệp vụ
của tòa án.
Theo thống kê, năm 2021, TAND
TP Thủ Đức giải quyết hơn 3.500
Thẩmphán cần xây dựng được kế hoạch làmviệc hợp lý để tránh việc dồn lên vai thư ký. Ảnhminh họa: TRẦN LINH
Năm 2022, hàng chục ngàn công
chức, viên chức đã rời bỏ khu vực
công để ra làm việc cho khối tư nhân.
Riêng các tòa tại TP.HCM trong năm
2022 có 26 trường hợp công chức
xin nghỉ việc, trong đó có rất nhiều
người là thư ký tòa án. Điều này dẫn
đến tình trạng thiếu thư ký trầm trọng
tại TP.HCM. Từ khi thụ lý vụ án (vụ
việc), trải qua giai đoạn chuẩn bị xét xử và giai đoạn
xét xử thì vai trò của thư ký tòa án luôn hiện hữu. Lượng
việc đổ dồn lên vai khi một thư ký giúp việc cho 3-4 thẩm
phán. Tình trạng này không riêng gì TP.HCM.
Trong nền kinh tế thị trường, lương chính là số tiền
được chi trả để mua sức lao động. Nhà nước mua hay tư
nhân mua thì cũng đều phải tuân theo quy luật cung cầu.
Điều đó có nghĩa nhu cầu của thị trường và quan hệ cung
cầu về lao động chính là những yếu tố quyết định giá cả
của sức lao động. Những loại hình lao động khan hiếm sẽ
được mua với giá cao, những loại hình dư thừa sẽ được
mua với giá thấp, thậm chí là không có ai mua. Đây là
quy luật của thị trường lao động.
Nghịch lý phát sinh là nghề thư ký tòa án lại được trả
một mức lương quá thấp so với tâm, trí, lực mà người
đảm nhận công việc phải bỏ ra. Do đó, việc dứt áo ra đi
đang là một hiện thực khó né tránh. Dẫu biết rằng làm
cho nhà nước hay làm cho tư nhân thì cũng đều là đóng
góp xây dựng đất nước. Tuy nhiên, tình trạng công chức
ngành tòa án nói chung và thư ký tòa án nói riêng ồ ạt
nghỉ việc đã làm chậm tiến độ giải quyết công việc, từ đó
gia tăng hệ lụy khó lường.
Từ năm 2015, với Nghị quyết 39-NQ/TW ngày 17-4-
2015 về tinh giản biên chế trong cả nước thì chỉ tiêu biên
chế của ngành tòa án không được tăng thêm. Trong bối
cảnh đó, cộng thêm việc lượng án cần được tòa giải quyết
ngày càng tăng thì các thư ký tòa án phải đảm nhận nhiều
công việc hơn là điều dễ thấy. Vì vậy, tăng cường biên chế
cho các tòa án nhân dân là việc cần phải thực hiện ngay
nhằm bổ sung nguồn nhân lực mới đáp ứng nhu cầu giải
quyết công việc.
Cạnh đó, vấn đề tăng lương cho các thư ký tòa án là
việc cần cân nhắc. Trong bối cảnh hệ số lương đã có
những sự chuyển biến tích cực từ 1.490.000 đồng lên 1,8
triệu đồng trong năm 2023 thì vấn đề tăng lương về cơ
bản đã được giải quyết. Thế nhưng mức lương này vẫn
chưa thể bảo đảm cho đội ngũ thư ký tòa án an tâm làm
việc vì lương. Do đó, các cơ quan nhà nước có thể nghiên
cứu tăng phụ cấp trách nhiệm cho thư ký tòa án các cấp.
Có lẽ đây cũng là giải pháp quan trọng góp phần bảo
đảm chất lượng của chế độ công vụ bởi chất lượng luôn
phải tương xứng với giá cả.
CAO VŨ MINH
Lương của thưký tòaquá thấp so với tâm, trí, lực bỏ ra
Bài toán thu nhập
Lượng việc tăng nhưng biên chế
không tăng, việc nhiều nhưng thu
nhập từ công việc không đảm bảo
cuộc sống. Đây là một trong những
nguyên nhân khiến “thư ký nhìn đâu
cũng thấy thiếu”những nămgần đây.
Thư ký tòa án được áp dụng bảng
lương chuyênmôn, nghiệp vụ ngành
tòa án, ngành kiểm sát loại A1 (ban
hành kèmtheoNghị quyết 730/2004/
NQ-UBTVQH11), từ hệ số lương 2,34
đến hệ số lương 4,98. Mức lương cơ
sởhiệnhành là 1.490.000đồng/tháng
(theoNghị định 38/2019/NĐ-CP). Bậc
lươngcóchínbậc, caonhất bậc9cũng
chỉ gần được 7,5 triệu đồng).
Như vậy, một thư ký làm cả chục
năm mức lương vẫn chỉ ở mức 7-8
triệu đồng tính cả phụ cấp. Thu nhập
này khôngđủ trang trải cuộc sốnggia
đình và bản thân.
MINH CHUNG
Rất nhiều địa phương
phải bố trí, sắp xếp chức
danh thẩm tra viên kiêm
nhiệm công tác thư ký để
đẩy nhanh tiến độ giải
quyết hồ sơ.
Thiếu thư ký
tòa án: Chia
sẻ của người
trong cuộc
Chuyển đổi số và định hướng xây dựng
tòa án điện tử đáp ứng yêu cầu cải cách
tư pháp; những công việc này cần nhiều
nhân sự là thư ký, tuy nhiên số lượng
thư ký tại các tòa đều thiếu.
vụ/việc các loại; năm 2022 giải
quyết 5.500 vụ/việc và tiếp tục tăng
trong năm 2023.
Hiện nay, một thư ký tại TAND
TPThủ Đức giúp việc cho 3-4 thẩm
phán. Trung bình mỗi tháng một
thẩm phán giải quyết bảy vụ/việc.
Như vậy, mỗi thư ký hằng tháng
phải gánh khối lượng công việc
gần như quá tải.
Không riêng gì TP.HCM, tình
trạng thiếu thư ký cũng hiện hữu
tại nhiều địa phương. Ông Trần
Trí Dũng, Phó Chánh án TAND TP
Cần Thơ, cho biết có sự mất cân
đối giữa thẩm phán và thư ký. Báo
cáo công tác năm 2022 của TAND
hai cấp TP Cần Thơ đã chỉ ra một
trong những nguyên nhân khách
quan của những hạn chế, thiếu sót
là khối lượng công việc phải giải
quyết lớn; có sự mất cân đối giữa
số lượng thẩm phán và thư ký (thẩm
phán nhiều hơn thư ký) do thực hiện
lộ trình tinh giản biên chế.
Tổng lượng án TAND hai cấp TP
Cần Thơ thụ lý trong năm 2017 là
9.440 vụ/việc; đến năm 2022 tăng
thêm2.040 vụ/việc, tổng cộng 11.480
vụ/việc. Trong khi đó, ngành tòa án
được giao tổng biên chế giai đoạn
2022-2026 bằng với thời điểm chưa
tinh giản biên chế.
“Chúng tôi cũng hy vọng TAND
Tối cao sẽ phân bổ biên chế theo
tổng số vụ/việc mỗi địa phương thụ
lý để đảm bảo có đủ số lượng thẩm
phán và thư ký nhằm phục vụ yêu
cầu giải quyết công việc được tốt
hơn” - ông Dũng nói.
Thiếu thư ký, ảnh hưởng
chất lượng giải quyết án
Ông Nguyễn Trí Khương, thẩm
tra viên, phòng Kiểm tra nghiệp vụ
và Thi hành án hình sự TAND TP
Cần Thơ, nói tình trạng việc tăng
nhưng biên chế giảm đã gây áp lực
lớn đến công tác chuyên môn.
Cụ thể, các thủ tục giải quyết án
ngày càng chặt chẽ, hoàn thiện theo
quy định của BLTTDS, BLTTHS,
Luật Tố tụng hành chính mới và các
thủ tục khác về hành chính tư pháp
trong giai đoạn hiện nay đòi hỏi thư
ký, thẩm phán đều làm việc nhiều
hơn, nhất là thư ký. Những nội dung
tranh chấp ngày càng phức tạp, đòi
hỏi tòa án mất nhiều thời gian giải
quyết hơn. Trong khi đó, số lượng
thư ký và thẩm phán mất cân đối sẽ
ảnh hưởng rất lớn đến tiến độ giải
quyết án.
Hiện tại thư ký phải phụ trách thêm
nhiềumảngmới như nhập hồ sơ quản
lý án lên hệ thống, kiêm nhiệm các
công tác báo cáo, thống kê, sổ sách
nghiệp vụ… Rất nhiều địa phương
phải bố trí, sắp xếp chức danh thẩm
tra viên kiêm nhiệm công tác thư ký
để đẩy nhanh tiến độ giải quyết hồ sơ.
“Để giải quyết các khó khăn do
thiếu thư ký thì có thẩm phán, thư
ký phải làmviệc ngoài giờ, làm thêm
vào những ngày nghỉ mới kịp tiến độ
công việc” - ông Khương chia sẻ.
Để tránh việc dồn quá nhiều lên vai
thư ký, ôngHuỳnhMinhKhánh, thư
kýTANDhuyệnCáiBè (TiềnGiang),
đề nghị cần quy định số lượng vụ/
việc mà mỗi thư ký phải thực hiện
trong năm như đã quy định đối với
thẩm phán.
Ở góc độ người làm công tác quản
lý, ông Trần Đăng Tân, Chánh án
TANDquậnGòVấp, TP.HCM, nhìn
nhận: Thư ký làmcho thẩmphán này
thì không thể tránh khỏi chậm trễ
khi hỗ trợ giải quyết vụ án cho thẩm
phán còn lại.
“Yếu tố quyết định đến hiệu quả
trong công việc, đảm bảo thời gian
giải quyết vụ án, đảm bảo thời gian
về mặt tố tụng vẫn là sự phối hợp
công việc giữa thẩm phán và thư ký.
Trách nhiệmnày thuộc về thẩmphán
là phải xây dựng được kế hoạch làm
việc hợp lý” - ông Tân nói.•
