11
Kinh tế -
Thứ Tư 23-8-2023
Lật tẩy chiêu
đẩy giá lúa, gạo
của thương lái
Giá lúa gạo trong nước tăng vọt, vượt xa giá xuất khẩu
khiến các doanh nghiệp lâmvào thế khó, phải ngưng
thumua lẫn xuất khẩu.
QUANGHUY
N
hiềudoanhnghiệp (DN),
chuyên gia cảnh báo giá
gạo trong nước đang có
tình trạng thương lái, trung
gian tung chiêu đơn hàng
ảo, thông tin hỏa mù để đẩy
giá buôn qua, bán lại trong
nước nhằm kiếm lợi.
Tung tin hỏa mù,
đẩy giá để kiếm lợi
Giá lúa tăng là niềmvui cho
bà con nông dân, thế nhưng
điểm bất thường là chỉ trong
thời gian ngắn, giá lúa, gạo
trong nước “nhảy múa” và
cao hơn cả giá xuất khẩu.
Điểm bất thường này được
các chuyên gia, DN chỉ ra
là do thương lái thu mua lúa
và trung gian kinh doanh gạo
trong nước tung chiêu đẩy giá.
Ông Phạm Văn Có, Giám
đốcmarketingCông tyTNHH
VRICE, chỉ ra: Thị trường
đang tích cực, giá tốt, họ sẽ
lên mạng thông tin các đơn
hàng “ảo” như có thương
nhân nước ngoài đang có
nhu cầu mua số lượng hơn
100.000-200.000 tấn với mức
giá mua vào rất cao. Khi đó,
những người buôn bán gạo
thiếu kinh nghiệm sẽ bị sập
bẫy mua vào giá cao và ôm
hàng đợi vì họ kỳ vọng giá
gạo còn tăng cao hơn nữa.
Ông Có dẫn ví dụ: Thương
láiAvà B “bắt tay” nhau, hôm
nay họ gom mua vào một
lượng lớn gạo thu hoạch với
giá 8 đồng. Ngay hôm sau, họ
có một đội tung các thông tin
những đơn hàng lớn với giá
gạo mua rất cao lên tới hơn
10 đồng cùng loại gạo đó.
Thông tin làm thị trường sôi
sục, những thương nhân khác
lo giá gạo sẽ tăng nữa nên khi
thương láiAvà B bán với giá
chỉ 9 đồng là họ mua ngay.
Còn thương lái A, B đắc lợi
vì bán được giá.
Cứ thế thương lái, trung
gian kinh doanh gạo sẽ tìm
cách đẩy giá gạo lên, buôn
qua bán trong nước lại kiếm
lợi nhuận. Đến khi đó, thương
lái nào mua cuối cùng “ôm
hàng” lượng lớn với giá cao
ngất sẽ thiệt hại vì không bán
ra được.
“Hệ quả, giá gạo tăng cao,
người tiêu dùng trong nước
chịu thiệt, còn DN thì không
xuất khẩu được. Sau đợt này
sẽ có nhiều DN phá sản, khi
đó nông dân bị ảnh hưởng vì
vụ mùa sau ai thu mua cho
họ” - ông Có cảnh báo.
Doanh nghiệp
xuất khẩu gặp khó
Theo ông Nguyễn Thanh
Long, chuyên gia ngành gạo,
khâu trung gian từ thương lái
thu mua lúa nông dân đẩy giá
lên một mức, qua nhà máy
xay xát chế biến ra gạo thành
phẩmđẩy lênmộtmức nữa, rồi
đến DN xuất khẩu thì giá gạo
đã quá cao. Thị trường trong
nước biến động tạo ra tâm lý
kỳ vọng giá gạo sẽ tăng cao
hơn nữa, thương lái ôm hàng
đẩy giá gạo tăng nhanh quá
mức. Điều đó lý giải nghịch
lý hiện nay của ngành lúa gạo
Việt Nam là giá gạo nội địa
cao hơn giá gạo xuất khẩu.
“Cụ thể, với giá lúa tươi
ở mức 8.000 đồng/kg thì
qua các công đoạn chế biến,
chi phí khác để ra gạo thành
phẩmxuất khẩu loại gạo trắng
5% tấm phải ở mức 680-690
USD/tấn. Thế nhưng giá gạo
xuất khẩu loại 5% tấm hiện
nay được chào cao nhất cũng
chỉ 650 USD/tấn” - ông Long
chia sẻ.
Nhiều DN xuất khẩu gạo
hiện nay cho biết giá gạo
trong nước ở mức cao khiến
họ phải ngừng thu mua lẫn
xuất khẩu. Một số DN ký hợp
đồng với khách hàng cách đây
Hợp tác giữa nông dân và doanh nghiệp
lợi gì?
Chia sẻ thêmvề hợp tác giữa nông dân và DN, ông Phạm
VănCó, Giámđốc Công tyVRICE, chobiết hiệnnay tình trạng
“bể kèo”hợp đồng ít xảy ra. Các DN bao tiêu sẽ thanh toán
tới 90%-95% trước và ngay từ khi nông dân xuống giống là
đã ký hợp đồng. Bên cạnh đó, người nông dân họ cũng chỉ
“xin thêm”một ít khi giá lúa thị trường lúc thu hoạch tăng,
tâm lý nông dân cũng xác định dài hạn, không phải biết
mỗi vụ này mà họ còn nghĩ những vụ sau, ổn định đầu ra.
Thế nhưng thực tế ông Có cho hay số lượng hợp đồng
bao tiêu cũng hạn chế, khi thị trường biến động, giá lúa
trong nước bị thương lái, dân buôn đẩy cao hơn giá xuất
khẩu thì không DN nào dám mua. Hiện giá gạo Việt Nam
có thời điểm cao hơn giá gạo Thái Lan nhiều, trong khi gạo
họ chất lượng vẫn nhỉnh hơn.
“Như gạo thơmThái Lan xuất khẩu chỉ 680USD/tấn, trong
khi gạo thơm Việt Nam tới 770 USD, rất khó cạnh tranh” -
ông Có phân tích.
Ngày 22-8, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) tổ chức hội
thảo “Tăng cường khả năng tiếp cận và hấp thụ vốn của khu
vực doanh nghiệp: Khó khăn, thách thức và quyết tâm’’.
Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú cho biết năm
2023, tình hình kinh tế khó khăn hơn, tăng trưởng kinh tế
sáu tháng đầu năm ở mức thấp trong vòng từ năm 2011
đến nay (ngoại trừ năm 2020).
Trước tình hình này, NHNN đã điều hành chính sách
tiền tệ chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả; đảm bảo
kiểm soát lạm phát, ổn định thị trường tiền tệ…
“Tuy nhiên, tín dụng chỉ mới có tín hiệu tăng trở lại từ
tháng 6, sang đến cuối tháng 7, tăng trưởng tín dụng đạt
khoảng 4,3%, giảm đáng kể so với 9,45% cùng thời điểm
năm 2022’’ - phó thống đốc cho biết.
Trong khi đó, thanh khoản trong các ngân hàng đang rất
dồi dào. Điều này cho thấy khả năng hấp thụ vốn tín dụng
của doanh nghiệp đang hạn chế. Giải quyết vấn đề này
hiệu quả là một thách thức lớn.
Tại hội thảo, PGS-TS Phạm Thế Anh (ĐH Kinh tế Quốc
dân) gợi ý một số chính sách để tăng khả năng hấp thụ
vốn như khuyến khích đầu tư tư nhân thông qua việc hạ
lãi suất cho vay. Biện pháp này giúp giảm chi phí vốn;
tăng khả năng tiếp cận vốn trên thị trường chứng khoán;
kích thích được tiêu dùng nhờ sự hồi phục của thị trường
tài sản.
Tuy nhiên, ông Phạm Thế Anh lưu ý đi kèm với giải
pháp này phải kiểm soát cung tiền và tránh nôn nóng hạ
lãi suất dồn dập. Với tình hình nợ công hiện tại, có “dư
địa” tài khóa để thực hiện các chính sách kích thích kinh
tế, đồng thời đẩy nhanh đầu tư công, kích thích tiêu dùng.
Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho biết thời gian tới,
NHNN sẽ tiếp tục cân nhắc tiếp tục giảm lãi suất, tuy
nhiên câu chuyện lúc này không hẳn là hạ lãi suất điều
hành, các ngân hàng thương mại cũng cần tiếp tục hạ lãi
suất. Tiếp theo là cắt giảm các loại phí, ngân hàng thương
mại phải thể hiện nhiều hơn trách nhiệm với cộng đồng
nhưng cũng phải đảm bảo an toàn, không để rơi vào tình
trạng yếu kém về tài chính.
Với mục tiêu gia tăng tín dụng, phó thống đốc cho biết
NHNN sẽ thực hiện nhiều giải pháp như cắt giảm thủ tục tiếp
cận tín dụng, cơ cấu, giãn hoãn nợ, ứng dụng công nghệ…
kích thích các doanh nghiệp vay vốn.
THU TRANG
một tháng giờ chấp nhận bồi
thường hợp đồng chứ không
thể giao hàng.
Theo tính toán của DN, hợp
đồng đã ký có giá khoảng 550
USD/tấn, nếu không giao hàng
thì mỗi tấn gạo DN phải bồi
thường 10%, tính ra khoảng
55 USD/tấn. Trong khi nếu
mua gạo trong nước với giá
cao hiện nay để giao hàng
thì DN lỗ hơn 150 USD/tấn.
Ông Nguyễn Văn Đôn,
Giám đốc Công ty TNHH
Việt Hưng, cho biết hiện DN
không dám mua vào, không
dám ký hợp đồng mới vì giá
nội địa cao hơn xuất khẩu, chỉ
tập trung lấy gạo trong kho
giao hợp đồng đã ký.
Theo ông Đôn, dù ngành
lúa gạo đã có nhiều chuyển
biến tích cực, liên kết giữa
nông dân và DN tốt hơn
nhưng liên kết vẫn không thể
hết vùng sản xuất. Do đó, lỗ
hổng ngành lúa gạo vẫn xảy
ra khi giá gạo tăng, thương
lái họ có thể ép giá nông dân
và đẩy giá bán cho các nhà
máy, DN. Những DN nếu
không liên kết, đợi ký được
hợp đồng xuất khẩu mới đi
thu mua thì sớm muộn cũng
gặp rủi ro khi giá lúa trong
nước tăng, nguy cơ thua lỗ cao.
“Vì vậy, DN cần chủ động
thu mua gạo trước rồi mới
ký hợp đồng, tính toán trước
nguồn hàng, tồn kho, mua
giá đảm bảo nông dân có lợi
nhuận” - ông Đôn nói.
Cũng theo dự báo của ông
Đôn, giá lúa gạo trong nước
sau khi bị đẩy giá tăng cao
sẽ từ từ quay về mức giá phù
hợp. Với nhu cầu lương thực
thế giới vẫn tăng, mặt bằng
giá gạo vẫn rất tốt trong thời
gian tới.•
Chỉ trong thời gian ngắn, giá gạo trong nước nhảymúa liên tục, thậmchí cao hơn với giá xuất khẩu.
Ảnh: Q.HUY
Hệ quả của việc đẩy
giá là giá gạo tăng
cao, người tiêu dùng
trong nước chịu
thiệt, còn doanh
nghiệp thì không
xuất khẩu được.
Ngân hàngNhà nước sẽ thực hiện giải pháp cắt giảmthủ tục tín
dụng tiếp cận vốn. Ảnh: N.NHI
Tiêu điểm
Theo Bộ Công Thương, bảy
thángđầunăm2023,cảnướcđã
xuất khẩuhơn4,8 triệu tấngạo,
trị giá gần 2,6 tỉ USD, tăng 19%
về lượng và tănggần30%về trị
giá so với cùng kỳ năm 2022.
Giá xuất khẩu bình quân ước
đạt 534 USD/tấn, tăng 9,2% so
cùng kỳ năm 2022.
Sẽ cắt giảmthủ tục để doanhnghiệpdễ tiếp cậnvốn
