8
Đô thị -
Thứ Tư23-8-2023
KIÊNCƯỜNG
T
rong gói thầu lập quy hoạch các tuyến,
ga đường sắt khu vực đầu mối TP.HCM
của Cục Đường sắt Việt Nam, ga Sài Gòn
được đề xuất giữ lại làm ga trung tâm hành
khách và mở rộng thêm 2,85 ha so với hiện
hữu. Nhiều chuyên gia đô thị đã có ý kiến
xung quanh vấn đề này.
TS
VÕ KIM CƯƠNG
,
nguyên Phó Kiến trúc sư trưởng TP.HCM:
Giữ lại ga Sài Gòn sẽ thuận tiện
cho hành khách
Mấy chục năm trước,
việc giữ lại ga Sài Gòn
và làm đường sắt trên cao
cũng đã được bàn bạc rất
kỹ lưỡng cùng với đơn vị tư
vấn của Nhật. Sau đó, đơn
vị tư vấn cũng thống nhất
đưa ra phương án như hiện
nay là giữ lại ga Sài Gòn.
Chúng ta có thể thấy nguyên lý chung khi
giữ lại ga đường sắt trong nội đô là tạo điều
kiện thuận lợi nhất cho hành khách. Họ có thể
xuống ga và đi vào TP ngay, thậm chí sẽ nối
với các tuyến đường sắt đô thị để di chuyển
tiếp tới các nơi khác.
Ngoài ra, ga trong nội đô cũng có thuận lợi
là có hạ tầng giao thông sẵn. Chúng ta chỉ cần
nâng cấp, giải quyết các vấn đề công trình để
phát triển và khi giữ ga Sài Gòn thì phải làm
đường sắt trên cao. Làm đường sắt trên cao
cũng như làm metro hiện nay, các vấn đề kỹ
thuật đều có phương án khả thi.
Cũng có nhiều ý kiến nên di dời ga ra
khỏi nội đô để tránh giao cắt hoặc tránh kẹt
xe. Tuy nhiên, nếu di dời ra ngoại thành thì
chúng ta cũng phải có phương án di chuyển
hành khách ra ga ngoại thành, cũng phải có
thêm xe buýt, xe trung chuyển chạy thường
xuyên… cũng chưa chắc là đã giảm kẹt xe
như ga trong nội đô.
TS
NGUYỄN HỮU NGUYÊN
,
Hội Quy hoạch đô thị Việt Nam:
Cần nhìn bài học di dời
Bến xe Miền Đông
Việc di dời hay giữ lại ga Sài Gòn đều cần
phải có nghiên cứu, tính toán cẩn thận dựa trên
các số liệu, các luận chứng kinh tế rõ ràng.
Nhiều chuyêngia ủnghộgiữ lại
gaSài Gòn
TP sắp có đường sắt đô thị và có sẵn đường sắt vào trung tâmTP nên cần giữ lại ga Sài Gòn, thậm chí
nênmở rộng thêm, có cả các khu dịch vụ như khách sạn, khumua sắm…
Về việc lập quy hoạch các tuyến, ga đường sắt khu vực
đầu mối TP.HCM, đơn vị tư vấn đề xuất ba phương án và lựa
chọn phương án 1. Trong đó, phương án 1: Ga Sài Gòn là
ga trung tâm hành khách, tổ chức chạy tàu khách xuyên tâm
theo hướng các ga Bình Triệu - Sài Gòn - Tân Kiên, chỉ để
cho hành khách lên xuống và kết nối giao thông công cộng.
Có bốn ga chính là ga Sài Gòn sẽ là ga trung tâm hành
khách, ga Bình Triệu là ga đầu mối hành khách phía bắc TP,
ga Tân Kiên là ga đầu mối hành khách phía nam TP; ga Thủ
Thiêm là ga đầu/cuối của tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long
Thành và đường sắt đô thị.
Phương án này sẽ mở rộng ga Sài Gòn (từ 4 ha lên thành
6,85 ha) có quảng trường ga, đồng thời xây dựng tuyến
đường sắt trên cao xuyên tâm TP: Ga Bình Triệu - Sài Gòn -
Tân Kiên dài 23,6 km.
Phương án 2: Ga Thủ Thiêm là ga trung tâm hành khách,
tổ chức chạy tàu khách liên thông, xuyên tâm theo hướng ga
Bình Triệu - Thủ Thiêm - Tân Kiên theo kiểu “con lắc” qua ga
trung tâm.
Ga Bình Triệu là ga đầu mối hành khách phía bắc TP, ga Tân
Kiên là ga đầu mối hành khách phía Nam TP; ga Thủ Thiêm là
ga hành khách trung tâm TP.
Phương án này cần bổ sung thêm đoạn tuyến Bình Triệu -
Thủ Thiêm - Tân Kiên chưa có trong quy hoạch xây dựng cầu
đặc biệt lớn cho đường sắt tốc độ cao vượt qua sông Đồng Nai.
Phương án này không đề cập đến vai trò của ga Sài Gòn.
Phương án 3: Ga Thủ Thiêm và ga Sài Gòn là ga hành
khách đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, tổ chức chạy tàu
khách đường sắt tốc độ cao liên thông, xuyên tâm theo
hướng ga Thủ Thiêm - ga Tân Kiên qua trung tâm phía nam
TP.
Ga Sài Gòn là ga cuối của đường sắt tốc độ cao Bắc -
Nam vào trung tâm TP; ga Bình Triệu là ga đầu mối hành
khách phía bắc TP, ga Tân Kiên là ga đầu mối hành khách
phía nam TP; ga Thủ Thiêm là ga hành khách của đường
sắt tốc độ cao bắc - Nam. Phương án này chưa kết nối liên
thông các ga trung tâm hành khách phía bắc (ga Bình Triệu)
và phía nam (ga Tân Kiên) nên không thuận tiện cho hành
khách.
HUY VŨ
3phươngánvề ga trung tâmhànhkháchTP.HCM
Không nên bỏ hẳn hay di dời ga
Sài Gòn mà nên biến nó thành
trung tâm hành khách, không
hàng hóa, không có cơ sở bảo
dưỡng tàu… vì người dân đã
quá quen thuộc với ga Sài Gòn.
Lịch sử ba lần sinh - tử của ga Sài Gòn
Theo Công tyVận tải hành khách Sài Gòn, mốc đầu tiên của đường sắt Việt Nam là tuyến đường
sắt Sài Gòn - MỹTho, được khởi công xây dựng vào năm1881, dài 71 km. Sau năm1954, việc khai
thác tuyến đường sắt này bước vào giai đoạn suy thoái và bị hủy bỏ.
Tuyến đường sắt thứ hai là đoạn đường sắt Sài Gòn - Dĩ An - Lộc Ninh dài 69 km. Tuyến này bắt
đầu khai thác vào năm 1933, đến năm 1937 sáp nhập vào hệ thống hỏa xa Đông Dương thành
tuyến đường sắt Sài Gòn - Lộc Ninh. Sau chiến tranh tuyến đường này bị bãi bỏ.
Tuyến đường sắt thứ ba là Sài Gòn - Biên Hòa - Hà Nội bắt đầu xây dựng từ năm1906 và tới năm
1936 mới hoàn thành. Do chiến tranh nên toàn tuyến bị cắt đứt nhiều đoạn và sau năm 1975 đã
được Chính phủ khôi phục tuyến đường sắt thống nhất Hà Nội - Sài Gòn. Vị trí ở gần bùng binh
Quách Thị Trang - chợ Bến Thành. Năm 1978, ga Sài Gòn dời về ga Bình Triệu, đồng thời nâng
cấp, tu sửa ga hàng hóa Hòa Hưng cũ để thành ga hành khách Sài Gòn. Năm 1983, ga Sài Gòn
chính thức đi vào hoạt động, khai thác với diện tích 40.000 m
2
, thuộc phường 9, quận 3 đến nay.
Tôi nghĩ khi tư vấn đề xuất
ga Sài Gòn là ga trung tâm
hành khách thì họ đã có các
nghiên cứu kỹ vấn đề này.
Tất nhiên, giữ lại hay di
dời ga cần nhìn thêmcác bài
học kinh nghiệm tương tự.
Chẳng hạn như câu chuyện
di dời Bến xe Miền Đông
từ nội đô ra ngoài, lập Bến xe Miền Đông mới
thì ngay lập tức vắng khách, không đáp ứng
đúng công suất của bến xe.
Ga Sài Gòn cũng vậy, chúng ta không nên
bỏ hẳn hay di dời mà nên biến nó thành trung
tâm hành khách (không hàng hóa, không có
cơ sở bảo dưỡng tàu…) vì người dân đã quá
quen thuộc với ga, với hành trình của mình
khi đi đến đây.
Còn về việc mở rộng, tôi nghĩ cũng không
cần và cũng không còn đất xung quanh ga để
mở rộng. Chúng ta chỉ cần nâng cấp, tổ chức
lại ga cho hợp lý để thuận tiện hơn cho hành
khách, với cơ sở vật chất, trang thiết bị ở Ga
Sài Gòn hiện nay cũng đã đáp ứng chất lượng,
người dân cũng rất ít phàn nàn về chất lượng
phục vụ của ga này. Giữ lại ga thì làm đường
sắt trên cao, phương án này cũng không ảnh
hưởng gì cả, không ảnh hưởng đến giao thông
bộ bên dưới, đi trên cầu cạn cũng giống như
metro hiện nay.
Kiến trúc sư
KHƯƠNG VĂN MƯỜI
,
nguyên Chủ tịch Hội Kiến trúc sư TP.HCM:
Lưu ý phương án kết nối ga
trung tâm
GaSàiGònlàmgatrungtâm
thìvớidiệntíchhiệnnaycóthể
đảmbảo làmga trung chuyển
hành khách. Tuy nhiên, giao
thông kết nối xung quanh cần
đượcmởrộngvàhoànthiệnhơn
nữavàphảicócáchướnggiao
thôngcôngcộngkếtnốivàoga.
Tứclànếucóphươngánbiến
gaSàiGònthànhgatrungtâmthìphảicóphươngán
kếtnốicácphươngtiện,kểcảcôngcộng,rồicáchình
thức vận chuyển hành khách khác. Chúng ta không
thểnói phươngángiữlại ga làđúnghaysaimà tất cả
khi đềxuất tưvấnđềucó tính toánvàcócácphương
án rất cụ thể cho đề xuất đó.
Làmđườngsắttrêncaolàýtưởngvàđãnghiêncứu
từ rất lâu. Theo đơn vị tư vấn, đường sắt trên cao sẽ
từ ga BìnhTriệu về ga Sài Gòn. Do phía BìnhTriệu
caohơnởgaSàiGònkhoảng5-10mnênlàmđường
sắt trên cao phải tính toán hợp lý và không làm ảnh
hưởng giao thông nhiều.
TSkhoahọc-kiếntrúcsư
NGÔVIẾTNAMSƠN:
Giữ lại ga Sài Gòn là quá tốt
Theo tôi, việcgiữ lại gaSài
Gòn là quá tốt, trước đây có
nhiều ý kiến về việc di dời
ga Sài Gòn ra khỏi nội đô,
tôi cũng có nhiều ý kiến với
TP là nên giữ lại ga Sài Gòn
như hiện nay.
Chúng ta đầu tư metro
hàng tỉ USD để có đường
sắt đô thị, còn hiện chúng ta đã có sẵn đường
sắt vào trung tâmTP thì không nên bỏ, thậm chí
nên mở rộng ga Sài Gòn, có cả các khu dịch vụ
như khách sạn, khu mua sắm… Người dân từ
các tỉnh lên ga có thể nghỉ ngơi và đi xe lửa hoặc
vào trung tâm TP.
Trước thì ga Sài Gòn ở gần chợ Bến Thành,
sau đó vào Công viên 23/9, đến giờ dời vào ở
quận 3 như hiện nay, theo tôi nếu ga còn ở khu
vực chợ Bến Thành thì còn tốt hơn nữa, vị trí
như bây giờ cũng đã là thuận lợi và cần giữ lại.
Làm đường sắt trên cao cũng không vấn đề
gì, đồng thời nếu tổ chức tốt ga Sài Gòn đưa
đón khách hình thành đô thị ga thì tôi nghĩ còn
khuyếnkhíchngười dânđi tàu lửanhiềuhơnnữa.•
Ga Sài Gòn đã có tuổi đời hàng trămnăm. Ảnh: NGUYỄNTIẾN
