10
Kinh tế -
ThứNăm28-9-2023
ĐỖTHIỆN
thực hiện
S
áng nay (28-9), UBND
TP.HCMdựkiến có phiên
họp về tình hình kinh tế
- xã hội chín tháng đầu năm
2023 và nhiệm vụ, giải pháp
trọng tâm cho quý IV. Trước
thềm sự kiện này,
Pháp Luật
TP.HCM
ghi nhận những chia
sẻ của ThS Nguyễn Trúc Vân,
GiámđốcTrung tâmMô phỏng
và dự báo kinh tế - xã hội
TP.HCM (thuộc Viện Nghiên
cứu phát triển TP.HCM), về
những giải pháp chủ lực thúc
đẩy tăng trưởng kinh tế TP
trong thời gian tới.
Những điểm sáng
tăng trưởng
. Phóng viên
:
Trước khi nói
về kinh tế TP.HCM, xin bà cập
nhật tình hình chung của kinh
tế thế giới và kinh tế Việt Nam
chín tháng năm 2023?
+
ThS
Nguyễn Trúc Vân
:
Tăng trưởng kinh tế thế giới có
dấuhiệuchững lại doảnhhưởng
củacuộcxungđộtNga -Ukraine
kéodài, nhiềuquốcgia thựchiện
chính sách thắt chặt tiền tệ nhằm
từ cuối năm ngoái. Cùng với
nỗ lực của cả hệ thống chính
trị, cộng đồng doanh nghiệp
(DN), chỉ đạo quyết liệt của
chính quyềnTP trong việc tháo
gỡ các khó khăn, vướng mắc,
có thể thấy kinh tế TP trong
chín tháng năm 2023 ghi nhận
tín hiệu tích cực.
Theo báo cáo củaCụcThống
kêTP.HCM, một số trụ cột thúc
đẩy tăng trưởng kinh tế TP đạt
được những điểm sáng quan
trọng. Ở góc độ tổng cung, các
chỉ số sản xuất công nghiệp
(IPP), trong đó có bốn ngành
công nghiệp trọng yếu được
cải thiện. Ngành du lịch duy
trì mức tăng khá ổn định sẽ có
tác động lan tỏa lớn tới nhiều
ngành dịch vụ thị trường như
vận tải, lưu trú ăn uống, lữ
hành, hoạt động nghệ thuật,vui
thức. Đâu là những giải pháp
trọng tâm cho quý IV-2023 và
là nền tảng cho năm 2024?
+ Tôi nghĩ có hai nhóm giải
pháp chính. Thứ nhất là nhóm
giải pháp củng cố động lực tăng
trưởng truyền thống. Cụ thể,
TP tiếp tục thúc đẩy giải ngân
đầu tư công. Theo đó, tập trung
đẩy nhanh tiến độ thực hiện bồi
thường,hỗtrợ,táiđịnhcưđốivới
các dự án có thu hồi đất; kiểm
tra, giám sát trong lĩnh vực đầu
tư công; phân công cụ thể lãnh
đạo chịu trách nhiệm theo dõi
tiến độ từng dự án để đôn đốc,
kịpthờitháogỡkhókhăn,vướng
mắc nảy sinh và giải ngân đầu
tư công là một trong những cơ
sở đánh giá mức độ hoàn thành
nhiệm vụ của lãnh đạo.
Cạnh đó, cần kích cầu tiêu
dùng nội địa thông qua chương
trình khuyếnmãi, bình ổn giá…
Liên kết giữa kích cầu thương
mại và kích cầu du lịch, liên kết
giữa các ngành để tạo sứcmạnh
bền vững; đẩymạnh kênhmua
sắmonline; tổ chức các sự kiện
văn hóa - xã hội (bao gồm cả
các sự kiện liên quan đến giải
trí như ca nhạc, thời trang, ẩm
thực…) định kỳ thường xuyên
hơn. Các hoạt động này thu hút
không chỉ người dân TP.HCM
mà cả khách du lịch.
Tiếp đó là phục hồi niềm tin
DN thông qua cải thiện môi
trường đầu tư, kinh doanh
.
Điển
hình là tăng cường liên kết giữa
khu vực đầu tư trực tiếp nước
ngoài và khu vực trong nước,
trong đó cần đặc biệt chú ý tới
các DN tư nhân trong nước
quy mô lớn. Đây là nhóm DN
có năng lực và nhiều tiềmnăng
hơn trong tiếp cận DN đầu tư
trực tiếp nước ngoài cả trên góc
độ chuyển giao công nghệ cũng
như tham gia chuỗi giá trị mà
đầu tư trực tiếp nước ngoài tại
TP đang có. Ngoài ra, để các
hỗ trợ cho DN vừa và nhỏ hiệu
quả, có thể thông qua hỗ trợ của
Nhà nước cho các DN lớn hình
thành các hệ sinh thái, mối liên
kết với DN nhỏ.
Tiếp tục cải cách mạnh mẽ,
đột phá thủ tục hành chính, tháo
gỡ kịp thời các vướng mắc về
các quy chuẩn không phù hợp
(PCCC, quản lý chất lượng sản
phẩm...). Tiếp tục dành vốn tín
dụng cho các dự án bất động
sản đủ điều kiện pháp lý, các
dự án nhà ở xã hội, dự án nhà
ở thương mại giá rẻ có hiệu
quả cao. Khuyến khích các
tổ chức tín dụng tiết giảm chi
phí, giảmmặt bằng lãi suất cho
vaynhằmhỗ trợDNphụchồi và
phát triển sản xuất, kinh doanh.
Cuối cùng, TP cần chuẩn bị
các kịch bản về an sinh xã hội,
chuyển đổi số an sinh và trợ
cấp xã hội. Quan tâm đến trợ
cấp trẻ emvà lương hưu xã hội
nhằmđảmbảo tiêu chuẩn sống
tối thiểu chomọi người dân, giá
thành thấp và điều này cũng sẽ
góp phần kích cầu tiêu dùng.
Xâydựngkịchbảnđào tạonghề
nhằm giải quyết việc làm cho
người lao động trong trường
hợp lao động bị cắt giảmnhiều.
Và nhóm giải pháp
kiến tạo
. Nhóm giải pháp còn lại là
gì, thưa bà?
Kinh tế TP.HCM: 9 tháng vượt
khó và những tín hiệu lạc quan
chống lạm phát. Ba nền kinh tế
lớn của thế giới gồmMỹ, châu
Âu và TrungQuốc chưa có dấu
hiệu phục hồi.
QuỹTiền tệQuốc tế (IMF) đã
điều chỉnh dự báo tăng trưởng
GDP toàncầunăm2023 từmức
3,5%xuốngmức3%; vào tháng
6-2023,TổchứcHợp tácvàphát
triển kinh tế (OECD) cũng điều
chỉnhgiảmtăng trưởng toàncầu
xuống còn 2,7%.
Song song đó, các động lực
tăng trưởng của cả nước là đầu
tư, xuất khẩu, tiêu dùng đều
đang gặp khó khăn. Các tổ chức
quốc tế cũng điều chỉnh dự báo
tăng trưởng kinh tế Việt Nam
theo chiều hướng giảm. Gần
đây nhất, Ngân hàng Phát triển
châu Á (ADB) hạ dự báo tăng
trưởngGDPcủaViệt Namnăm
2023 xuống mức 5,2%; trong
khiOECDhạ dựbáo con sốnày
củaViệt Nam chỉ ởmức 4,9%.
. TP.HCM có độ mở của nền
kinh tế cao, vì vậy sẽ chịu tác
động từ thực trạng này. Trong
bức tranh chung có phần tối
màu, TP.HCM có đạt được
điểm sáng?
+ Những khó khăn nói trên
đã sớm được dự báo, ít nhất là
chơi giải trí. Thị trường tiền
tệ cũng có dấu hiệu tích cực
cả về lãi suất và hạn mức cho
vay đã và đang kích thích DN
vay vốn, phát triển sản xuất.
Nhìn về tổng cầu, có thể thấy
tổng mức bán lẻ hàng hóa và
doanh thu dịch vụ tiêu dùng
chín tháng năm 2023 cũng
tăng trưởng tích cực so với
cùng kỳ. Điều này cho thấy
cầu tiêu dùng hàng hóa giữ đà
tăng trưởng qua các quý; kỳ
vọng các tháng cuối năm sẽ
tiếp tục giữ đà do tác động từ
việc tăng lương cơ sở.
Ngoài ra, động lực chính cho
tăng trưởng kinh tế TP là đầu
tư công cũng chuyển biến tích
cực. Tỉ lệ giải ngân trong chín
tháng qua dù chưa đạt mục tiêu
TP đặt ra nhưng cũng đã tăng
100,4% so với cùng kỳ năm
ngoái (đạt 11.265,2 tỉ đồng).
Bên cạnh đó, vốn đầu tư nước
ngoài các dự án cấp mới đang
có chiều hướng tăng với 860 dự
án, tăng 51,7% so với cùng kỳ.
Những giải pháp
truyền thống
. TP.HCMvẫn còn nhiều khó
khăn, điển hình như thị trường
tài chính, bất động sản vẫn còn
nhiều thách thức; giải ngân vốn
đầu tư công chậmhơn so với kỳ
vọng; khó khăn trong xuất khẩu
kéo theo tình hình việc làm bị
cắt giảm; cộng đồng DN vẫn
còn đối diện với nhiều thách
Vẫn còn nhiều thách thức
Thứ nhất, xuất nhập khẩu vẫn chịu tác động
tiêu cực từ khó khăn của nền kinh tế thế giới
do tổng cầu giảm mạnh tại một số thị trường
đối tác chủ lực của TP.
Thứ hai, trong những tháng cuối năm 2023,
không kỳ vọng thị trường trái phiếuDNsẽphục
hồi trở lại mức tăng trưởng mạnh như những
năm trước do áp lực đáo hạn trái phiếu vẫn
kéo dài cho đến cuối năm.
Thứ ba, thị trường bất động sản vẫn còn
những bất cập, mất cân đối về nguồn cung.
Thứ tư, tốc độ giải ngân vốn đầu tư công
chưa đạt như kỳ vọng do công tác bồi thường
giải phóng mặt bằng còn chậm, thiếu sự phối
hợpđồngbộ; vẫn còn tình trạng phát sinh khối
lượng, hạng mục; đầu tư từ khu vực tư nhân
còn khá thấp.
Thứ năm, tình trạng cắt giảm lao động do
đơn hàng xuất khẩu có chiều hướng giảm.Việc
này sẽ dẫn đến hệ lụy là nguy cơ chuyển dịch
cơ cấu lao động sang khu vực phi chính thức,
xuất hiện vấn đề di cư ngược, gia tăng gánh
nặng an sinh xã hội.
Cuối cùng, các DN vẫn tiếp tục đối mặt với
không ít khó khăn như khả năng chống chịu
bị suy giảm sau thời gian ảnh hưởng của đại
dịch; khả năng tiếp cận vốn vay, khả năng hấp
thụ vốn và đáp ứng điều kiện vay vốn còn ở
mức thấp; chi phí sản xuất đầu vào cao trong
khi thị trường đầu ra khó khăn…
Theo báo cáo của Cục
Thống kê TP.HCM,
một số trụ cột thúc
đẩy tăng trưởng
kinh tế TP đạt được
những điểm sáng
quan trọng.
Trước những khó khăn từ bối cảnh
thế giới và trong nước, kinh tế
TP.HCMchín tháng năm2023 vẫn
đạt các tín hiệu tích cực, tạo nền tảng
tăng trưởng cho quý IVvà năm2024.
Sau phiên họp thứ hai của Hội đồng tư
vấn triển khai thực hiện Nghị quyết 98, đã
có nhiều kiến nghị chiến lược. Nổi bật là
TP cần có quyết sách mang tính đột phá
từ cấp lãnh đạo để thúc đẩy bộmáy hành
chính vận hành. Cạnh đó, phải sớm triển
khai đồng bộ những nội dung phân cấp, phân quyền, tạo nên khung
pháp lý về quản lý nhà nước trong một số lĩnh vực.
Một điều được nhiều chuyên gia quan tâm đó là nâng cao trách
nhiệm công vụ của đội ngũ công chức, viên chức. Cụ thể là sớm xây
dựng chế độ công vụ theo chức danh ở tất cả các cấp, nhất là cấp
phường, xã, thị trấn; thực hiện chế độ thi tuyển công chức, viên chức
và cấp quản lý; từng bước xây dựng bộ máy hành chính theo hướng
“tinhhoa” trongquanhệ xãhội; xâydựngbộ tiêuchí về chếđộđãi ngộ
cán bộ, công chức, viên chức theo tinh thần Nghị quyết 98; bảo đảm
mọi cánbộ, côngchức, viênchức có thể sốngbằngchính tiền lươngvà
phụ cấp với mức sống trung bình của xã hội; xây dựng hệ thống nhà
công vụ cho thuê giá rẻ cho cán bộ, công chức, viên chức mới tuyển
dụng hoặc điều động có nhu cầu chỗ ở.
Về quy trình lựa chọn nhà đầu tư chiến lược, hội đồng tư vấn đề
nghị UBND TP sớm giao cho cơ quan chức năng nghiên cứu bộ tiêu
chí xác định nhà đầu tư chiến lược trong từng lĩnh vực và quy trình
lựa chọn phù hợp với tinh thần “mời nhà đầu tư” cụ thể, chứ không
phải kêu gọi đầu tư như các dự án thông thường. Kiến nghị Thủ
tướng Chính phủ giao cho TP trực tiếp tuyển chọn nhà đầu tư chiến
lược và tự chịu trách nhiệm về sự lựa chọn đúng đối tượng; đồng
thời nghiên cứu thêm chính sách hỗ trợ phù hợp với công ước về
thuế tối thiểu toàn cầu.
Về việc triển khai nội dung về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng
tạo,hộiđồngkiếnnghịTPphốihợpchặtchẽvớiBộTàichínhtrongviệc
xây dựng nghị định cụ thể hóa khoản 1Điều 8Nghị quyết 98 về hỗ trợ
hoạt động đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp trong các lĩnh vực ưu tiên.
HĐNDTP sớmbanhànhnghị quyết vềnội dungnày và chính sáchđối
với chuyên gia, nhà khoa học (theo Điều 8, Điều 9 của nghị quyết).
Đối với cơ chế trao đổi, bù trừ tín chỉ carbon, hội đồng tư vấn đề nghị
UBND TP sớm giao cho cơ quan đầu mối nghiên cứu, tham vấn ý kiến
Công nhân sản xuất tại một công ty trong Khu công nghệ cao TP.HCM. Ảnh: HOÀNGGIANG
Trông chờ tăng tốc “đoàn tàu” số 98
