2
Thời sự -
ThứBa31-10-2023
NHÓMPHÓNGVIÊN
N
gày30-10,Quốchội(QH)
thảo luận việc triển khai
các nghị quyết của QH
về ba chương trình mục tiêu
quốc gia. Cụ thể là chương
trình xây dựng nông thôn
mới giai đoạn 2021-2025,
giảm nghèo bền vững giai
đoạn 2021-2025, phát triển
kinh tế - xã hội vùng đồng
bào dân tộc thiểu số và miền
núi giai đoạn 2021-2030.
Không muốn
thoát nghèo vì
hết nghèo... hết hỗ trợ
Sau khi nghe báo cáo giám
sát của Đoàn giám sát của
QH, nhiều đại biểu (ĐB)
đánh giá cao các thành tựu
đã đạt được của ba chương
trình nhưng cũng chỉ ra những
việc cần phải làm, từ tâm lý,
nỗ lực của đối tượng trong
chương trình đến thực chất
triển khai, tình trạng chậm
giải ngân, chậm sửa đổi, ban
hành thể chế để thực hiện.
ĐBTrầnQuangMinh (đoàn
Quảng Bình) nói nhiều địa
phương chỉ vì chỉ tiêu phấn
đấu theo nghị quyết, theo kế
hoạch hằng năm nên đã vận
động, thậm chí có nhiều cách
làmvới mục tiêu là giảmđược
số lượng hộ nghèo. Trong khi
đó, chất lượng giảm nghèo
và hộ thoát nghèo một cách
bền vững chưa được đánh
giá thực chất.
Còn ĐB Phạm Văn Hòa
(đoàn Đồng Tháp) đánh giá
việc chạy theo thành tích để
đạt chuẩn nông thôn mới là
điều cần tránh, các tiêu chí
phải đảm bảo, khi nào đạt
thì mới công nhận. Ông Hòa
nhìn nhận khi thực hiện, địa
phương nào có quan tâm đầu
tư trọng tâm, trọng điểm và
bền vững thì mức hộ nghèo,
tính bền vững chưa cao cả
trước mắt và lâu dài. Chính
vì vậy, người dân cảm thấy
chưa yên tâmkhi thoát nghèo,
hết chương trình, hết dự án
thì “nghèo lại hoàn nghèo”.
Đã có hướng dẫn
nhưng vẫn chờ
Trước ý kiến của các ĐB
về công tác chỉ đạo, vốn đối
ứng của địa phương cao,
chậm sửa đổi, ban hành văn
bản, chậm tiến độ… của các
chương trình mục tiêu quốc
gia, các thành viên Chính phủ
đã đăng đàn giải trình.
Bộ trưởng Bộ NN&PTNT
Lê Minh Hoan đã giải trình
về hệ thống văn bản cồng
kềnh do mỗi chương trình
đều xuất phát từ quan điểm
tiếp cận đa mục tiêu, cộng ba
chương trình nên mục tiêu rất
nhiều, được xác lập rất nhiều
văn bản của các bộ, ngành.
“Dường như thiết kế chính
sách của chúng ta chưa ổn,
chúng tôi cũng nhận về phần
mình trách nhiệm trong việc
thiết kế chính sách này” - Bộ
trưởng Lê Minh Hoan nói.
Ông cũng rút kinh nghiệm
về việc ban hành các văn bản
còn chậm, trong đó có văn
bản của Bộ KH&ĐT. Theo
ông, khối lượng văn bản rất
lớn, nhiều vấn đề phức tạp, có
những vấn đề mới liên quan
đến nhiều lĩnh vực, cạnh đó
các chương trình cũng không
được xemxét và phê duyệt tại
một thời điểm. “Về tổng thể
chung, việc này dẫn đến khó
tránh khỏi sự chồng chéo, bất
cập” - ông Dũng nhấn mạnh.•
Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XHĐàoNgọc Dung
(trái)
và đại biểuĐỗ Chí Nghĩa, Đoàn đại biểuQuốc hội
tỉnh Phú Yên, phát biểu tại phiên thảo luận. Ảnh: PHẠMTHẮNG
cận nghèo giảm xuống rõ
rệt… “Tuy nhiên, qua giám
sát phát hiện có tình trạng
hộ nghèo, cận nghèo không
muốn thoát nghèo, vì thoát
nghèo thì không còn được
hưởng chính sách của Nhà
nước” - ĐB Hòa nói.
ĐB Đỗ Chí Nghĩa (đoàn
PhúYên) cho rằng quan trọng
nhất là ý chí vươn lên, tự lực
cánh sinh để thoát nghèo và
ứng phó với mọi hoàn cảnh.
“Tại sao trong cùng một điều
kiện, khu vực, hoàn cảnh
mà có người vươn lên thoát
nghèo, có người cứ khó khăn
mãi và chỉ mong được là hộ
nghèo? Tại sao có những
người thoát nghèo thì buồn
mà được trở lại hộ nghèo
thì vui?” - ông Nghĩa đặt
câu hỏi và cho rằng lý do là
bởi một bộ phận người dân
chỉ quan tâm đến các chính
sách hỗ trợ.
Nêu ý kiến tranh luận, ĐB
TạVănHạ (đoànQuảngNam)
lý giải người dân chưa muốn
thoát nghèo là do cách làm và
chất lượng của các chương
trình chưa có sự bền vững,
Trong khi đó, Bộ trưởng
Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc
Dung cho rằng đây là nhiệm
kỳ thứ hai chương trình giảm
nghèo bền vững được triển
khai và công việc đòi hỏi cao
hơn, khó hơn.
“Không chỉ giảm nghèo về
thu nhập mà còn đòi hỏi giảm
nghèo về các chiều thiếu hụt.
Cũng không chỉ giảm nghèo
đơn thuần mà yêu cầu giảm
nghèođa chiềunhưng caohơn,
toàn diện hơn, bao trùm hơn,
cuối cùng là đòi hỏi phải bền
vững” - ông Dung giải thích.
Sau khi nói về việc có quá
nhiều văn bản, Bộ trưởngĐào
Ngọc Dung đề cập đến việc
phân cấp, phân quyền hay các
dự án còn manh mún, mục
tiêu cao nhưng nguồn vốn hạn
hẹp… “Nói thật là chưa đến
nơi đến chốn. Dưới thì chờ
trên, trên thì bảo dưới cứ làm
đi nhưng dưới sợ. Điều này
dẫn đến hiện tượng thông tư
của bộ hướng dẫn rồi nhưng
phía dưới lại đề nghị “hướng
dẫn của hướng dẫn”” - ông
Dung nói.
Giải trình thêm, Bộ trưởng
BộKH&ĐTNguyễnChíDũng
cho hay hiện cơ bản đã hoàn
thành tất cả văn bản hướng
dẫn của Trung ương, gồm 34
văn bản quy phạm pháp luật,
75 văn bản thông thường.
“Tại sao trong cùng
một điều kiện, khu
vực, hoàn cảnh
mà có người vươn
lên thoát nghèo, có
người cứ khó khăn
mãi và chỉ mong
được là hộ nghèo?”
Đại biểu
Đỗ Chí Nghĩa
Đại đa sốĐBQHkhi đề cậpđến tráchnhiệm
trong việc chậm ba chương trình mục tiêu
quốc gia đều nói đến trách nhiệm của Chính
phủ, bộ, ban ngành, địa phương và cả cán
bộ thừa hành.
Tuy vậy, ĐBNguyễnCôngLong (đoànĐồng
Nai) lại cho rằng trách nhiệm trước hết thuộc
về Chính phủ, Ban chỉ đạo các chương trình
mục tiêu quốc gia mà chủ yếu là các bộ chủ
quản như NN&PTNT, LĐ-TB&XH, KH&ĐT, Ủy
ban Dân tộc…
“Việc xác định trách nhiệm của các bộ, của
Chính phủ đã rõ nhưng tôi cho rằng với một
chương trình lớn như thế này, với các tồn tại,
hạn chế đã được chỉ ra sau kết quả giám sát
thì QH chúng ta cũng không thể né tránh
trách nhiệm. Trước đồng bào, cử tri cả nước
thì QHcũng cần thẳng thắnnhận tráchnhiệm
về mình, trong đó có cả vấn đề thiết kế các
chương trình này” - ĐB Long nói.
Điều hành phiên thảo luận, Phó Chủ tịch
QH Trần Quang Phương sau đó đã giải thích
QH và Ủy banThường vụQH, các cơ quanQH
có phần trách nhiệm thẩm tra việc thiết kế
chương trình và xây dựng mục tiêu chương
trình trong hoạt động giámsát, đôn đốc thực
hiện. “Tiếp thu ý kiến của ĐB Nguyễn Công
Long, chúng tôi sẽ có điều chỉnh phù hợp
và sẽ báo cáo với QH cụ thể ở giải trình tiếp
theo” - ông Phương nói.
Tiếp thu và sẽ có giải trình cụ thể trước Quốc hội
Các chương trìnhmục tiêuquốcgia
chậm, trách nhiệm ở đâu?
Các đại biểuQuốc hội đã chỉ ra những nguyên nhân, địa chỉ trong việc chậm các chương trình
mục tiêu quốc gia và đề nghị sớm có những điều chỉnh cho phù hợp.
Sẽ thí điểmtrộn3 chương
trìnhmục tiêuquốc giavề
nguồnvốn
Phát biểu giải trình sau đó tại phiên thảo luận về ba
chương trình mục tiêu quốc gia chiều 30-10, Phó Thủ
tướng Trần Lưu Quang cảm ơn QH đã có giám sát tối cao
về các chương trình này. Ông cũng cảm ơn đoàn giám sát
đã làm việc tích cực, trách nhiệm, thực chất, chỉ ra những
việc mà những người trong cuộc cũng không nghĩ tới
được.
“Đây là những thông tin rất có giá trị...” - Phó Thủ
tướng nói và nêu ra bảy vấn đề mà các ĐBQH quan tâm
thảo luận.
Về phân cấp, Phó Thủ tướng nói các văn bản, chính
sách chỉ đạo đã tuân thủ nguyên tắc và mang lại kết quả,
địa phương cũng biết làm thế nào là tốt nhất. “Giải pháp
này giúp các địa phương có thể giải quyết được một việc
mà như Thủ tướng hay nói là “làm cho ra tấm ra miếng””
- Phó Thủ tướng nói.
Phó Thủ tướng thông tin sắp tới sẽ trình cấp có thẩm
quyền cho phép thí điểm mỗi địa phương chọn một huyện
để “trộn” vốn ba chương trình và chuyển đổi vốn sự
nghiệp dùng không hết sang thành vốn đầu tư phát triển.
“Việc này sẽ tháo một nút thắt rất lớn” - Phó Thủ tướng
nói và cho hay sở dĩ chọn phương thức thí điểm là bởi
việc này vướng vào xung đột trực tiếp giữa Luật Ngân
sách và Luật Đầu tư.
Về chuyển vốn, Phó Thủ tướng nói nếu không chuyển
thì sẽ bị cắt khoảng 13.000 tỉ đồng vốn, trong khi đó
nguồn vốn cho các chương trình rất hạn hẹp. “Mục tiêu
lớn mà cắt khoản này thì “băn khoăn, lo lắng”, còn bổ
sung vốn của giai đoạn sau thì gần như không thể” - Phó
Thủ tướng chia sẻ và đề nghị các ĐB xem đây là một
trường hợp hết sức đặc biệt.
Về điều chỉnh mục tiêu, chỉ tiêu, đối tượng hiện còn 10
vấn đề tồn tại, Phó Thủ tướng nói sẽ giải quyết trong cơ
chế đặc thù trình QH.
Đặc biệt, về vấn đề giải ngân, ông Trần Lưu Quang nói
điều quan trọng hơn giải ngân là chất lượng đầu tư, chất
lượng hỗ trợ. “Chúng ta đang nghĩ tới việc tiêu tiền bởi vì
tiêu không được. Giải pháp chúng tôi quan tâm là cùng ĐB,
địa phương điều chỉnh chính sách cho hợp lý, song song đó
là giám sát, tuyên truyền để có chất lượng tốt hơn, đúng với
kỳ vọng chúng ta mong muốn” - Phó Thủ tướng nói.
NHÓM PV
Phó Thủ tướng Trần LưuQuang phát biểu giải trình
tại phiên thảo luận. Ảnh: PHẠMTHẮNG
