11
Kinh tế -
ThứHai 11-12-2023
Nghịch lý: Gạo Việt thắng đậm
nhưng đại gia ngành gạo kém vui
Gạo Việt được mùa, được giá và xuất khẩu thuận lợi nhưng nhiều đại gia trong ngành gạo lại có hiệu suất
kinh doanh không khả quan.
PHƯƠNGMINH
K
hông liên kết với nông
dân để xây dựng vùng
nguyên liệu, nhiều công
ty gạo rơi vào tình trạng càng
bán nhiều càng lỗ.
Doanh thu ngàn tỉ,
lợi nhuận lượm bạc cắc
Ngành gạo Việt đã có một
năm đầy khởi sắc với cả sản
lượng lẫn giá cả. Theo Tổng
cục Thống kê, lũy kế 11 tháng
đầu năm nay, Việt Nam (VN)
xuất khẩu gần 7,8 triệu tấn
gạo, mang về 4,4 tỉ USD,
tăng 16% về lượng và tăng
36% về giá trị so với cùng kỳ
năm ngoái.
Đáng chúý, giágạoVNtăng
mạnh so với các năm trước,
bình quân đạt trên 600 USD/
tấn và cao hơn giá gạo Thái
Lan, thậm chí có lúc gạo 5%
tấm của VN tăng đỉnh điểm
lên 680 USD/tấn. Trong khi
đó, trước đây gạoViệt chỉ bán
ra thị trường thế giới quanh
mức 450 USD/tấn.
Gạo VN thắng lớn chủ yếu
nhờvàoẤnĐộ, nướcxuất khẩu
gạo lớn nhất thế giới, hạn chế
xuấtkhẩunhằmđảmbảonguồn
cung và kiểm soát giá lương
thực trong nước. Tuy nhiên,
trái ngược với bức tranh xuất
khẩu tươi sáng, nhiều công ty
xuất khẩu gạo vẫn nhìn thấy
hiệu quả kinh doanh không
đồng điệu, thậm chí lỗ.
Ông lớn trong ngành xuất
khẩugạolàTổngCôngtyLương
thực miền Nam (Vinafood II)
có doanh thu lên đến 7.300 tỉ
đồng nhưng lợi nhuận chỉ đạt
22 tỉ đồng trong quý III-2023.
Đây cũng là mức lợi nhuận
cao nhất của công ty trong
ba quý đầu năm, khi quý I lỗ
đến hơn 7 tỉ đồng, còn quý II
chỉ lãi với con số khiêm tốn
682 triệu đồng.
Nguyên nhân kinh doanh
gạo không lãi nhiều, thậm
chí có thời điểm lỗ do công
ty phải trích lập dự phòng
nợ xấu lên đến con số hơn
1.000 tỉ đồng. Bên cạnh đó,
nhiều chi phí sản xuất, kinh
doanh tăng vọt từ 2.500 tỉ
đồng trong chín tháng năm
ngoái lên hơn 11.000 tỉ đồng
trong chín tháng năm nay đã
ănmòn lợi nhuận của công ty.
Cùng chung tình cảnh,
với doanh số hàng trăm tỉ
đồng một quý nhưng Công
ty Xuất nhập khẩuAn Giang
(AGM) chỉ có khoản lãi rất
mỏng 2,9 tỉ đồng trong quý
III-2023, còn hai quý trước
đó ghi nhận lỗ đến hơn 50 tỉ
đồng. Hay Công ty Lương
thựcTP.HCM(FCS) có doanh
thu cả trăm tỉ đồng mỗi quý
nhưng lãi rất mỏng, chỉ vài
trăm triệu đồng. Trong giải
trình gửi lên Ủy ban Chứng
khoán Nhà nước, ban lãnh
đạo FCS cho biết tình hình tài
chính rất khó khăn, vốn lưu
động luôn âm đã ảnh hưởng
đến kết quả kinh doanh.
Nhưng có lẽ gây bất ngờ
lớn nhất chính là Tập đoàn
Lộc Trời với khoản lỗ lên
đến hơn 300 tỉ đồng trong
quý III-2023. Trước đó, trong
quý I, công ty này cũng lỗ
80 tỉ đồng.
Điều đáng lưu ý là lũy kế
chín tháng đầu năm, trong
tổng doanh thu thì Tập đoàn
Lộc Trời bán gạo chiếm tỉ lệ
rất lớn lên đến 7.500 tỉ đồng
nhưng giá vốn hàng bán đã
lên đến gần 7.300 tỉ đồng.
Như vậy, dù lãi 200 tỉ đồng
nhưng nếu tính chi phí hoạt
động thì khoản lợi nhuận sẽ
rất thấp. Đại diện Tập đoàn
Lộc Trời cho biết chính chi
phí lãi vay và lỗ tỉ giá đã khiến
công ty thua lỗ lớn trong quý
III vừa qua.
Tuy nhiên, cũng có một số
công ty gạo ăn nên làm ra.
Công ty Nông nghiệp công
nghệ cao Trung An (TAR)
cho biết nhờ xây dựng được
vùng lúa nguyên liệu thông
qua liên kết với nông dân nên
lãi gần 12 tỉ đồng trong quý
III-2023, tăng rất mạnh so
với cùng kỳ chỉ đạt 832 triệu
đồng. Nhưng nếu xét doanh
thu gần 1.000 tỉ đồng trong
quý này thì biên lợi nhuận
của công ty không quá cao.
Ăn đong sẽ khó
bền vững
Theo các chuyên gia, việc
thiếu liên kết với nông dân xây
dựng vùng nguyên liệu, cũng
như giá gạo bất ngờ tăngmạnh
là nguyênnhânđẩynhiều công
ty vào tình thế bất lợi. Không
chỉ vậy, nhiều công ty gạo có
hiệu quả kinh doanh thấp còn
do họ ký hợp đồng sớm với
giá chốt cứng, sau đó mới đi
gomhàng từ nông dân. Nhưng
khi giá gạo thế giới bất ngờ
tăng mạnh đã đẩy giá gạo nội
địa tăng theo. Lúc này, các
công ty đi mua gạo từ nông
dân cao hơn cả giá đã ký hợp
đồng trước đó. Điều này đồng
nghĩa với việc doanh nghiệp
càng bán càng lỗ.
Theo bà Vũ Kim Hạnh,
Chủ tịch Hội Doanh nghiệp
Giá gạo thời gian tới sẽ biến động
khó lường
Ông Peter Clubb, chuyên gia phân tích Hội đồngNgũ cốc
quốc tế (IGC), cho biết giá gạo cao sẽ khuyến khích các nước
tăng diện tích trồng trọt để tăng sản lượng gạo. Nhưng dự
báo thời tiết El Niño tiếp diễn sẽ gây thiệt hại về năng suất
và làm giảm sản lượng gạo đầu năm 2024.
Do đó, Ấn Độ và Thái Lan có thể sẽ thắt chặt hơn về mặt
xuất khẩu. Indonesia dù đặt kế hoạch 2 triệu tấn cho năm
2024 nhưng khó có năng suất như kỳ vọng do nước này
tiếp tục bị tác động của hạn hán.
Trong trường hợp ẤnĐộ kéo dài lệnh cấmxuất khẩu gạo,
Thái Lan và VN sẽ chiếm thị phần lớn trong lượng gạo xuất
khẩu toàn cầu. Giá gạo thế giới sẽ có những biến động khó
lường trước các điều kiện thời tiết.
Theo thông tin từ UBND TP Móng Cái, từ hôm nay
(11-12), người dân, du khách sử dụng hộ chiếu, sổ thông
hành sẽ được thông quan qua cửa khẩu Bắc Luân II, TP
Móng Cái, Quảng Ninh để sang Trung Quốc. Trước đó,
cửa khẩu này chỉ được sử dụng để thông quan hàng hóa.
Cụ thể, thời gian thực hiện thông quan từ 8 giờ đến
15 giờ, giờ Hà Nội (tức từ 9 giờ đến 16 giờ, giờ Bắc
Kinh, Trung Quốc). Một điểm đặc biệt khi thông quan
qua cửa khẩu này là người dân, du khách được xe điện
dịch vụ tại đây đưa đón qua cầu Bắc Luân II thay vì
phải đi bộ.
Năm 2023, lượng hành khách xuất nhập cảnh qua cửa
khẩu quốc tế Móng Cái khu vực cầu Bắc Luân I dự kiến
đạt trên 3,5 triệu lượt người. Với lượng người qua cửa
khẩu đông, khu vực này đã có dấu hiệu ùn tắc.
Vì vậy, việc thông quan cửa khẩu trên sẽ góp phần
giảm tải cho cầu Bắc Luân I và tạo điều kiện thuận tiện
cho khách du lịch hai nước có cơ hội tham quan nhanh
chóng. Đồng thời, việc thông quan cửa khẩu trên còn thúc
đẩy tiêu thụ nông thủy sản của Việt Nam sang thị trường
Trung Quốc và ngược lại.
NGỌC SƠN
hàngVN chất lượng cao, năm
nay giá gạo Việt bất ngờ tăng
khoảng 200 USD so với các
năm trước đó. Cứ tưởng giá
gạo xuất khẩu cao sẽ đem lại
nhiều lợi ích cho các doanh
nghiệp nhưng có khi lại không
thuận lợi. Nhiều công ty hiện
không dám xuất khẩu tiếp vì
đã vào cuối mùa thu hoạch
và giá gạo trong nước cũng
cao. Còn nếu tiếp tục mua từ
nông dân để xuất khẩu thì lo
ngại chưa chắc đủ để trả lãi
vay ngân hàng.
Ông Nguyễn Như Cường,
Cục trưởng Cục Trồng trọt
thuộc Bộ NN&PTNT, cũng
nhìn nhận việc các công ty
gạo lỗ hay lãi là vấn đề thị
trường. Tuy nhiên, cũng phải
nhìn nhận rằng năm nay biến
động giá gạo rất nhanh đã tác
động đến những đơn vị ký hợp
đồng sớm với giá thấp. Đơn
vị nào có liên kết với nông
dân trong việc sản xuất lúa
gạo thì đảm bảo được nguồn
cung và có giá thu mua gạo
ổn định để xuất khẩu có lãi.
Ngược lại, công ty nào không
có sẵn hàng tồn, không có
liên kết với nông dân, kinh
doanh theo kiểu ăn đong, ký
hợp đồng trước rồi mới đi
gom gạo sẽ bị thiệt hại.
“Để có hiệu quả kinh doanh
trong thời gian tới, các doanh
nghiệp cần đẩy mạnh liên kết
với nông dân sản xuất theo
chuỗi, đánh giá, phân tích tình
hình, thời điểmkýhợpđồngvà
xác định giá thế giới cũng như
nguồn cung trong nước trước
khi ký hợp đồng. Qua đó, tránh
bị động vì giá gạo tăng quá
nhanh như năm 2023” - ông
Cường khuyến nghị.
Ở góc độ nhà kinh doanh,
ông Lê Tiến Thịnh, Chủ tịch
Công ty Xuất nhập khẩu An
Giang, cho biết để có sự tăng
trưởng kinh doanh, công ty sẽ
đẩy mạnh giao dịch gạo chất
lượng cao, nguồn cung - cầu
ổn định vào các thị trường
trọng điểm. Trong khi đó, đại
diện Tập đoàn Lộc Trời cho
hay sẽ tiếp tục mở rộng vùng
liên kết lúa gạo với nông dân
nhằm đảm bảo các chủ thể
trong chuỗi cung ứng đều thu
được lợi nhuận trước bối cảnh
giá gạo thế giới tăng mạnh.•
BộNN&PTNT dự báo Việt Namsẽ xuất khẩu được hơn 8 triệu tấn gạo trong năm2023.
Trong ảnh: Gạo Việt Nambán tại một siêu thị ở Pháp. Ảnh: QH
Doanh nghiệp kinh
doanh theo kiểu ăn
đong, ký trước rồi
mới đi gom gạo sẽ
chịu nhiều thiệt hại.
Người dân,
du khách
có thể di
chuyển qua
cầu Bắc
Luân II để
sang Trung
Quốc từ
ngày 11-12.
Ảnh: NS
Tiêu điểm
CụcTrồng trọt chobiết trong
tháng 1-2024 sẽ có trên 1 triệu
tấn thóc thuhoạchđểđảmbảo
các đơn hàng xuất khẩu cho
các doanh nghiệp và an ninh
lương thực.
Từ hôm nay, thông quan cửa khẩu Bắc Luân II sang Trung Quốc
