3
Thời sự -
Thứ Hai 25-12-2023
ANHIỀN
N
ăm 2023, quan hệ kinh tế - thương
mại và đầu tư song phương giữa Việt
Nam (VN) và Mỹ đã được triển khai
hiệu quả, thu được nhiều kết quả tích cực.
Đặc biệt, VN - Mỹ nâng cấp quan hệ đối
tác chiến lược toàn diện vào tháng 9-2023.
Ông Đỗ Ngọc Hưng, Tham tán thương
mại, Trưởng cơ quan Thương vụ VN tại
Mỹ, cho biết tháng 9 vừa qua, Bộ Công
Thương đã chính thức đề nghị Bộ Thương
mại Mỹ rà soát vấn đề kinh tế thị trường
của VN.
Theo đó, VN đã bước đầu nắm bắt một
số cơ hội mới để thu hút đầu tư chất lượng
cao. Lĩnh vực bán dẫn, một trọng tâm
theo nghị quyết của Chính phủ, đang rất
có triển vọng với việc nhiều doanh nghiệp
(DN) hàng đầu về bán dẫn như NVIDIA,
Marvell, Amkor-USA… đã quyết định đầu
tư, hợp tác với VN. Mỹ cũng đã đưa VN
vào danh sách bảy nước được Mỹ hỗ trợ từ
Quỹ Sáng tạo và an ninh công nghệ quốc
tế trong lĩnh vực bán dẫn.
Ông Hưng nhìn nhận sự
chỉ đạo kịp thời của các cơ
quan trong nước đã góp phần
giảm thiểu những khó khăn
nhiều chiều mà VN đang phải
đương đầu. Điều này được thể
hiện qua việc phản ứng kịp
thời trước những diễn biến bất
lợi từ nền kinh tế Mỹ, giảm
thiệt hại từ các vụ điều tra đối
với hàng hóa xuất khẩu, quyết tâm duy trì
được chỗ đứng ở thị trường Mỹ.
Theo thống kê của Trung tâm Thương
mại quốc tế, Mỹ tiếp tục là thị trường
xuất khẩu số 1 của VN, chiếm gần 30%
tổng kim ngạch xuất khẩu. VN là đối tác
thương mại lớn thứ tám của Mỹ, cán cân
thặng dư thương mại của VN đứng thứ ba
(chỉ sau Trung Quốc và Mexico).
“Chúng ta hướng đến cán cân thương
mại giữa hai nước đạt trên 100 tỉ USD
năm thứ hai liên tiếp” - ông Hưng nói
thêm và cho hay nhiều nỗ lực của VN
được đối tác Mỹ đánh giá cao, giúp phía
Mỹ tin tưởng vào môi trường đầu tư, kinh
doanh ở VN.
Tuy nhiên, nền kinh tế Mỹ đang đương
đầu với đa khủng hoảng. Chuỗi cung ứng
dù được phục hồi, lượng hàng tồn kho
giảm đáng kể nhưng nhu cầu của người
tiêu dùng giảm sút đã ảnh hưởng đáng
kể đến nhu cầu tiêu dùng. Đây cũng là
nguyên nhân chính khiến cho xuất khẩu
của VN vào Mỹ giảm khoảng 13% so với
cùng kỳ.
Bên cạnh đó, VN cũng phải đương đầu
với 58 vụ kiện phòng vệ thương mại, đặc
biệt là vụ kiện chống trợ cấp sản phẩm
tôm nước ấm đông lạnh của VN gần đây.
Với chính sách tập trung vào người lao
động, Mỹ đã triển khai mạnh mẽ Đạo luật
lao động cưỡng bức. Điều này khiến một
số chuyến hàng xuất khẩu của VN bị chậm
trễ trong quá trình thông quan, làm phát
sinh nhiều chi phí, một số chuyến hàng bị
trả lại. Ngoài ra, xu hướng DN VN sang
Mỹ tìm kiếm cơ hội đầu tư đang tăng
nhưng cũng gặp một số khó khăn nhất
định.
Cũng theo ông Đỗ Ngọc Hưng, phiên
họp cuối kỳ của Fed đã quyết định dừng
tăng lãi suất và neo ở mức 5,25%. Theo
đó, dự kiến có ba đợt cắt
giảm lãi suất trong năm
2024, điều này đã cho thấy
những tín hiệu phục hồi tích
cực của nền kinh tế lớn nhất
thế giới này.
Chính phủ và các DN
Mỹ cũng tiếp tục quan tâm
và cam kết mạnh mẽ hợp
tác làm ăn với VN. Các
chuỗi bán lẻ lớn đã bắt đầu
nối lại đơn hàng với VN.
Từ thực tế trên, vị trưởng Cơ quan
Thương vụ VN tại Mỹ mong muốn
Chính phủ và các bộ, ngành tích cực
thúc đẩy các trao đổi, tiếp xúc hai
bên về kinh tế, qua đó duy trì quan hệ
thương mại ổn định, hướng tới cán cân
thương mại hài hòa, bền vững, cùng có
lợi.
Đồng thời, đẩy mạnh, nhanh quá trình
xử lý vấn đề kinh tế thị trường của VN
nhằm tạo điều kiện thuận lợi về mức
thuế trong các vụ kiện phòng vệ thương
mại nếu xảy ra. Cùng đó là tranh thủ hỗ
trợ của Mỹ, tận dụng cơ hội để thu hút
đầu tư, hợp tác kinh doanh với các DN
Mỹ về bán dẫn, công nghệ, năng lượng,
đất hiếm…•
phải vượt tiếp
nay. Nhiều trái cây cũng
sẽ được xuất khẩu tăng
mạnh sau khi chúng ta
ký kết các nghị định thư
với Trung Quốc.
Để trái cây VN giữ
được thị trường thì cần
kiểm soát kỹ về tiêu
chuẩn chất lượng của
từng vùng trồng, từng lô hàng xuất khẩu.
Mới đây, Thái Lan đã nâng tiêu chuẩn sầu
riêng xuất khẩu, cụ thể là tăng độ khô của
cơm sầu riêng từ 32% lên 35% và thực hiện
giám sát từng lô hàng để đảm bảo đạt tiêu
chuẩn theo yêu cầu đề ra. Do đó, DN và bà
con trồng sầu riêng VN phải tăng sự liên
kết, nâng cao kỹ thuật canh tác, tăng cường
chất lượng về sản phẩm và giống. Về chính
sách, các DN chế biến xuất khẩu rau quả
kiến nghị Ngân hàng Nhà nước cần có gói
tín dụng lãi suất thấp để phục vụ thu mua
nguyên liệu giúp nông ngư dân duy trì việc
sản xuất. Bên cạnh đó, phải coi sản phẩm
trồng trên đất là tài sản để được thế chấp,
vay vốn. Chẳng hạn như sầu riêng, nhãn
mỗi năm người dân phải đầu tư khoảng 50
triệu đồng/ha... nhưng hiện không được coi
là tài sản để thế chấp.
QUANG HUY
ghi
tăng thời gian và chi phí cho
DN XNK.
. Ông vừa nhắc đến cơ chế
điều chỉnh carbon và quy định
chống phá rừng của châu Âu,
vậy hàng hóa xuất khẩu của
VN sẽ chịu ảnh hưởng như
thế nào?
+Câuchuyệnvề thươngmại
vàmôi trườngkhôngmới,mấy
chục năm nay đã được thảo
luận ở các diễn đàn trên thế
giới, tuy nhiên vẫn chỉ dừng
ở mức bàn thảo, không có tác
động đáng kể với hoạt động
thươngmại. Chính vì vậy, việc
EU ban hành các đạo luật mới
về thuế carbon nói riêng và
về chống biến đổi khí hậu nói
chung đã có tác động rất lớn
đến các quốc gia có nền kinh
tế dựa vào xuất khẩu nhưVN.
Đạo luật mới của EU có
tên chính thức là cơ chế điều
chỉnh carbonbiêngiới (Carbon
BorderAdjustmentMechanism
- CBAM) quy định trực tiếp về
vấn đề thuế carbon sẽ được áp
dụng đối với nhóm mặt hàng
có lượng phát thải cao.
CBAM bắt đầu áp dụng thí
điểm từ ngày 1-10-2023, áp
dụng với sáu nhóm sản phẩm
gồmnhôm, sắt thép, phân bón,
xi măng, điện và hydrogen. Từ
ngày 1-1-2026, các DN nhập
khẩu vào EU sẽ phải khai báo
số lượng hàng hóa nhập khẩu
và lượng phát thải trong các
hàng hóa đó. DN nhập khẩu
sẽ phải xuất trình giấy chứng
nhận CBAM tương ứng với
lượng phát thải mới được đưa
hàng vào EU.
Việc EU áp dụng CBAM,
trong ngắn hạn sẽ ảnh hưởng
tới bốnmặt hàngxuất khẩu của
VN sang EU là thép, nhôm,
xi măng, phân bón. Sau năm
2026, phạm vi của CBAM có
thể được mở rộng, bao gồm
tính cả thuế phát thải carbon
gián tiếp và nhiều sản phẩm
phát thải nhiều khí nhà kính ra
môi trường như hóa chất hữu
cơ, polyme (nhựa). Cuối cùng
tất cả hàng hóa thuộc phạm vi
điều chỉnh trên thị trườngmua
bánphátthảicủaEUsẽtácđộng
mạnh đến hàng hóa xuất khẩu
của VN sang EU.
Cònquyđịnhmới củaEUvề
chốngmấtrừngvàsuythoáirừng
áp dụng đối với một số nhóm
mặt hàngnông lâmnghiệp.Gỗ,
càphêvàcaosucủaVNsẽchịu
ảnhhưởngbởi quyđịnhnàykhi
xuất sang EU.
Chuyển đổi xanh để
tránh mất đơn hàng
vào tay đối thủ
. Như vậy là các DN sẽ phải
gấp rút chuyển đổi sang sản
xuất “xanh”, thưa ông?
+Có thể nói trong nhiều yếu
tố để tạo nên khác biệt, đem lại
lợi thế cạnh tranh choDNhiện
nay thì giảm phát thải là một
yếu tố mới. DN nào có nhận
thứcnhanhnhạy, nắmbắt và có
biện pháp chuyển đổi để thích
ứng sẽ có lợi thế cao hơn. Đơn
giản vì nếu anh không phải là
DN xanh, anh sẽ không được
khách hàng lựa chọn và bị loại
khỏi chuỗi cung ứng.
Có DN dệt may nói với tôi
rằng trước đây chúng ta tự hào
ngànhdệtmayđitrướccácnước
như Bangladesh, Campuchia.
Tuy nhiên, bây giờ các nước
đó đã đi trước chúng ta trong
chuyểnđổi xanh.Khi đơnhàng
giảmđi, kháchhàngsẽ lựachọn
những DN nào đáp ứng được
yêu cầu của họ cao nhất, trong
đócóyêucầuvềgiảmphát thải.
Do vậy, đơn hàng đã giảm vì
nhu cầu đi xuống, lại còn bị
mất vào tay các nước đối thủ.
. Với những khó khăn và
thuận lợi được dự báo cho
năm2024, CụcXNK, BộCông
Thương sẽ có những giải pháp
gì để hỗ trợ các DN?
+ Chúng tôi sẽ tiếp tục
hỗ trợ DN tận dụng cam kết
trong các hiệp định FTA để
đẩy mạnh xuất khẩu, thông
qua tuyên truyền về quy tắc
xuất xứ và cấp giấy chứng
nhận xuất xứ, các cơ hội và
cách thức tận dụng cơ hội từ
các hiệp định.
Chúng tôi cũng tăng cường
các hoạt động cung cấp thông
tin thị trường trên nền tảng số
cho các địa phương, hiệp hội
ngành hàng, DN...
Bộ Công Thương cũng
sẽ tiếp tục thúc đẩy các DN
chuyển nhanh, mạnh sang
thương mại chính ngạch. Đẩy
mạnh đàm phán, ký kết các
hiệp định, cam kết, liên kết
thương mại mới. Đồng thời,
triển khai thực thi các chiến
lược, chương trình hành động
về XNK hàng hóa, phát triển
logistics, phát triển thị trường
xuất khẩu gạo và đặc biệt là
hỗ trợ DN vượt qua các rào
cản thương mại mới tại các
thị trường nhập khẩu…
. Xin cảm ơn ông.•
Mỹ vẫn
là thị
trường
xuất
khẩu
thủy sản
chủ lực
của Việt
Nam.
Ảnh:
THANH
CƯỜNG
Hàng Việt
phải chuyển
đổi sản xuất
theo hướng
xanh để
phù hợp với
xu hướng
mới trên thị
trường thế
giới. Ảnh:
THANH
CƯỜNG
Nhiều doanh
nghiệp hàng đầu
về bán dẫn như
NVIDIA, Marvell,
Amkor-USA… của
Mỹ đã quyết định
đầu tư, hợp tác với
Việt Nam.
Nhiều cơhội
choViệt Namtại
thị trườngMỹ
Mỹ hiện là thị trường xuất khẩu số 1 của Việt Nam,
chiếmgần 30% tổng kimngạch xuất khẩu và là đối tác
thươngmại lớn thứ tám củaMỹ…
