XuânQuýMão
58
ĐàoHà
T
ết đến gần,
chuyện đi lại,
đường sá, xe
cộ… lại “nóng”
lên. Cơ duyên,
chúng tôi có những trao
đổi rất thú vị về giao thông
thông minh (GTTM) với
anh Lê Yên Thanh, “chàng
trai vàng tin học” trong
danh sách “Under 30”
Forbes Việt Nam 2022.
GIAO THÔNG THÔNG
MINH KHÔNG XA VỜI
Làm trong lĩnh vực công
nghệ giao thông nhiều
năm qua, anh Thanh
theo đuổi việc xây dựng
một hệ thống GTTM cho
TP.HCM và nhiều tỉnh,
thành trên cả nước. “Tôi
nghĩ giao thông trước tiên
phải thông minh về mặt
quản lý. Tức là cơ quan
chức năng sẽ quản lý hệ
thống công nghệ thông tin
để nắm bắt về tình trạng
giao thông như số lượng,
tần suất phương tiện di
chuyển; các hình thức tra
cứu, nắm bắt tình trạng kẹt
xe và các hướng xử lý điều
tiết…” - anh Thanh nói.
Ngoài ra, GTTM phải
đảm bảo hai yếu tố khác,
bao gồm (i) thông minh
về quy hoạch như phát
triển những cung đường
mới, dựa vào dữ liệu lớn có
được từ hệ thống GTTM
để biết được nên xây dựng
như thế nào cho phù hợp
và (ii) thông minh trong
phục vụ người dùng, ví dụ:
Nếu đi xe công cộng như
xe buýt, tàu điện thì dễ
dàng tìm kiếm, di chuyển,
TRỌNG TÂM LÀ GIAO
THÔNG CÔNG CỘNG
Chia sẻ về câu chuyện
GTCC, anh Thanh
đồng tình với quan
điểm được cho là của
Enrique Peñalosa,
một chính trị gia người
Colombia:
“Một đất
nước phát triển không
phải là nơi mà người
nghèo sở hữu được ô
tô mà là nơi người giàu
sử dụng phương tiện
GTCC”.
Quan điểm
này được nhiều chính trị
gia, chuyên gia lĩnh vực
giao thông của nhiều
nước đồng tình nhắc đến.
Anh Thanh cho biết khi
chúng ta nhìn ra các quốc gia
và vùng lãnh thổ phát triển
sẽ dễ dàng thấy rằng họ sử
dụng các phương tiện GTCC
rất nhiều. Gần với Việt
Nam, chúng ta thấy Hong
Kong rất thành công trong
việc triển khai GTCC, đến
90%nhu cầu đi lại được giải
quyết bằng mô hình này.
“Còn tại Việt Nam,
GTCC vẫn còn ở giai đoạn
đầu nên chưa xứng tầm,
chưa phục vụ hữu hiệu nhu
cầu của người dân. Thực tế
thì hệ thống GTCC ở Việt
Nam trợ giá cho người dùng
rất nhiều, ước tính lên đến
hàng ngàn tỉ đồng mỗi năm
chỉ tính riêng người đi xe
buýt. Tuy nhiên, GTCC
chưa hấp dẫn để thuyết
phục được họ thay đổi thói
quen. Đây là điều tôi băn
khoăn và đang giải quyết” -
anh Thanh nói.
Cũng theo anh Thanh,
cần xây dựng hệ sinh thái
giao thông phát triển năng
động và đa dạng, không
chỉ có hàng không, đường
bộ mà còn có cả trên mặt
nước, trong lòng đất…
Không chỉ có xe buýt mà
còn có xe đạp, xe công
nghệ, xe điện, xe tự hành,
tàu điện… Việc này đòi
hỏi Việt Nam phải có giải
pháp dài hạn.
Tuy nhiên, một vấn đề
cốt lõi khác của GTCC
thanh toán; nếu đi xe cá
nhân thì dễ nắm bắt tuyến
đường nào là tối ưu nhất.
Người dân cũng có thể
chuyển đổi linh hoạt các
phương thức đi lại khác
nhau như đi bộ, đi xe cá
nhân, tàu điện, xe buýt, xe
đạp công cộng... Ba yếu tố
trên sẽ giúp TP sở hữu một
hệ thống GTTM, góp phần
trở thành một TP thông
minh (smart city).
Trên thực tế, GTTM
không còn là xa vời khi
công nghệ, nhất là công
nghệ thông tin đã và đang
phát triển mạnh mẽ. Công
nghệ giúp chúng ta có
nhiều loại xe ngày càng ưu
việt hơn như xe điện, xe tự
hành (lái tự động)... Ngoài
ra, hiện nay hầu hết người
dân đã có thể sử dụng điện
thoại thông minh, điều này
thúc đẩy phát triển các ứng
dụng thông minh để người
dân có thể trải nghiệm tốt
hơn và có nhiều ưu đãi hơn
khi tham gia giao thông,
nhất là giao thông công
cộng (GTCC).
chính là chất lượng dịch
vụ. Ngoài giá cả, phải tính
đến sự thuận tiện, tốc độ di
chuyển, dễ tiếp cận, dễ tìm
kiếm… Điều này không
phải dễ với một kết cấu
hạ tầng đô thị đặc thù như
TP.HCM hay Hà Nội với
“phố nhỏ, ngõ nhỏ, đường
nhỏ”… “Chính vì vậy, cần
xây dựng hoàn thiện một
hệ thống GTTM cho phép
chúng ta thu thập, phân
tích, xử lý thông tin về nhu
cầu của người dân để quy
hoạch các tuyến đường
phù hợp cho xe buýt và các
phương tiện GTCC khác” -
anh Thanh gợi ý.
MỘT ĐẤT NƯỚC PHÁT
TRIỂN KHÔNG PHẢI LÀ
NƠI MÀ NGƯỜI NGHÈO
SỞ HỮU ĐƯỢC Ô TÔ
MÀ LÀ NƠI NGƯỜI GIÀU
SỬ DỤNG PHƯƠNG
TIỆN GTCC.
ENRIQUE PEÑALOSA
, MỘT
CHÍNH TRỊ GIA NGƯỜI COLOMBIA
Lê Yên Thanh là nhà sáng lập đồng thời là CEO
PhenikaaMaas, một doanh nghiệp cung cấp các giải pháp
công nghệ phát triển GTTM, được Tập đoàn Phenikaa
đầu tư 1,5 triệu USD hồi giữa năm 2021. Anh Thanh cũng
được mọi người yêu mến và biết đến với biệt danh “chàng
trai vàng tin học” khi sở hữu tới hơn 100 giải thưởng, huy
chương tin học trong nước và quốc tế; nằm trong danh
sách “Under 30” của Forbes Việt Nam năm 2022.
“Chàng trai vàng tin học” cho biết năm 2022 công ty của
anh triển khai ứng dụng “Bus map” (bản đồ xe buýt) tại
Bình Dương. Nhu cầu sử dụng ứng dụng để tra cứu là rất
lớn nhưng nhiều người vẫn chưa biết nhiều về ứng dụng
nên còn ngại sử dụng. Cũng như xe ôm công nghệ, khi
chưa biết thì chưa ai dùng, hiểu rồi thì họ ưu tiên. Chúng ta
cũng cần xây dựng hệ thống “xe buýt công nghệ” và truyền
thông mạnh hơn nữa để người dân biết và dùng.
LÊ YÊN THANH
CÙNG CỘNG SỰ
ĐANG PHÁT TRIỂN
CÁC DỰ ÁN GIAO
THÔNG THÔNG
MINH, ĐẶC BIỆT
LÀ GIAO THÔNG
CÔNG CỘNG,
TRONG ĐÓ CÓ “XE
BUÝT CÔNG NGHỆ”.
Khi người dân cảm nhận được lợi ích,
chất lượng dịch vụ của giao thông
công cộng thì họ sẽ sử dụng.
Ảnh: THU NGUYEN/UNSPLASH
LINH HOẠT
PHƯƠNG TIỆN
Ở TP.HCM hay các tỉnh
lân cận như Bình Dương,
anh Thanh cho rằng cần
có giải pháp để người dùng
không phải đi bộ quá 500
m, mà tốt nhất chỉ 100-200
m là có thể đón phương
tiện GTCC.
Người dùng cũng có thể
linh hoạt thay đổi phương
tiện, kết hợp phương tiện.
Ví dụ, có thể liên kết xe ôm
công nghệ để chở người
dùng từ nhà đến trạm xe
buýt, trạmmetro, bến tàu
thuyền hoặc từ trạmGTCC
về nhà một cách dễ dàng
hơn. Điều đó giải bài toán
di chuyển điểm đầu - điểm
cuối và tiết kiệm chi phí.
Người dùng cũng có nhiều
cách trả phí hơn, thông qua
tiền mặt hoặc ví điện tử.
“Hay như các nhóm được
ưu tiên đi xe buýt như sinh
viên, trẻ em, người cao
tuổi… Nếu có giải pháp
công nghệ, ví dụ như đăng
ký nhận diện khuôn mặt,
để xe buýt có khả năng
nhận diện họ dễ dàng,
không phải mang theo giấy
tờ hay làm thủ tục phức tạp
thì họ sẽ ủng hộ. Tôi thấy
nhiều sinh viên đi xe buýt
phải mang thẻ, nhân viên
phải kiểm tra các thứ rất
bất tiện và mất thời gian” -
anh Thanh đưa ví dụ.•
