XuânQuýMão
55
ÁnhNgọc
(từ
CHLB
Đức)
S
áng sớm, bố tôi
lọ mọ đeo chiếc
ba lô cũ rời
khỏi nhà. Nước
Đức những
ngày cuối năm thời tiết rất
lạnh, cây cối trụi lá, khẳng
khiu chuẩn bị đón những
đợt tuyết vào đông. Chiếc
ba lô cũ lẽo đẽo trên lưng
bố tôi nhiều năm rồi, khi
thì cõng mớ rau củ, thực
phẩm ông mua từ siêu thị,
lúc thì đựng ít nấm rừng,
táo xanh, mận dại mà ông
hái về cho tôi trên đường
đi dạo mỗi sáng.
NHỮNG NGÀY XƯA
VẮNG TẾT…
Bố tôi rời quê hương -
đất cảng Hải Phòng mà
trong tâm thức của ông là
vùng đầy cá tính nhưng
đậm cảm tình - gần bốn
thập niên về trước. Ông
đến nước Đức bằng đôi
bàn tay trắng và một ý chí
sắt thép rằng chỉ cần ông
quyết tâm và dũng cảm thì
sẽ gặt quả ngọt. Từ buôn
bán quần áo dạo đến phụ
giúp quán ăn và nay là
mở nhà hàng, việc gì bố
tôi cũng dấn thân, miễn là
niềm hy vọng về sự sung
túc, no ấm còn được dung
dưỡng mãnh liệt trong trái
tim và khối óc.
Những ngày trời lạnh cắt
da cắt thịt, tuyết dày quá
đầu gối, phủ trắng xóa đến
nỗi không còn biết đâu
là trời, đâu là đất. Những
hôm phải dậy sớm dọn
hàng, hay thức đến khuya
để chuẩn bị cho công việc
của ngày hôm sau. Tuổi
trẻ của bố tôi giấc ngủ thật
ngắn, vài ba tiếng đồng hồ,
còn dành phần nhiều cho
công việc mưu sinh.
Mấy chục năm rời quê
hương là ngần ấy thời gian
bố tôi ăn tết xa nhà. Một
năm có 365 ngày, duy chỉ
có buổi chiều ngày Giáng
sinh (tức ngày 24-12 dương
lịch) là ông được nghỉ, bởi
hôm ấy người người, nhà
nhà đoàn tụ, quây quần
bên bàn tiệc Noel và mừng
năm mới nên nhà hàng
cũng đóng cửa vì vắng
khách. Có lần tôi nói với
bố “Ở Đức, nhà mình hình
như không có tết”, ông bảo
“Ừ! Tết ở rất xa”.
Ở Đức, dịp lễ lớn nhất
năm là Giáng sinh kéo dài
đến năm mới. Thế nhưng
dù sinh ra và trưởng thành
ở Đức nhưng tôi không
cảm nhận được sự đặc
biệt của dịp này như tết
ở Việt Nam (VN) mà bố
tôi hay kể. Dịp tết truyền
thống của VN thì ở Đức
lại là ngày thường, mọi
người đều làm việc. Dù
vài hội nhóm người Việt
có tổ chức tiệc tùng nhưng
mọi thứ cũng chóng vánh
và đơn điệu. Thật khó để
có tết VN giữa lòng nước
Đức, nhất là khi những
người mình yêu thương
đang ở quá xa.
… VỚI NHIỀU
NỖI NHỚ NHUNG
Bố tôi thường uống rượu
vang. Dịp cuối năm, sau
vài cốc rượu đầy, ông lặng
lẽ lên phòng đắp chăn và
quay trở về đoàn tụ với gia
đình; là dịp những đứa bé
như tôi khi đó được mua
quần áo mới; là “ngày 30
tết thịt treo trong nhà”; là
lì xì, chúc tụng nhau năm
mới… Tết thuở xưa, bố
mẹ tôi dù ở Đức cũng làm
mâm cơm cúng tổ tiên rồi
ngồi ngẫm nghĩ xem ở Hải
Phòng, bà nội và các chú,
các cô, các anh chị em họ
của tôi đang làm gì. Ở xa,
có khi biền biệt mấy năm
trời bố tôi mới nhận được
tin tức của gia đình.
NAY TẾT ĐÃ GẦN HƠN
Tết cũng như bố tôi, cũng
từng trải qua những ngày
đói ăn, thiếu mặc và cô
đơn, rồi cũng dần sung túc,
hạnh phúc và ấm áp. Có
điều tết không ngày một
già đi như bố tôi mà trái lại
tết ngày càng trẻ trung, sôi
động hơn trước. Tết bây
giờ có Internet, mạng xã
hội và smartphone (điện
thoại thông minh). Cả nhà
quây quần bên chiếc điện
thoại vào giờ giao thừa ở
VN (tức là chiều tối theo
giờ Đức) để gọi về cho bà
nội và người thân; cũng
chúc tụng, trò chuyện và có
cả… lì xì online. Những bữa
cơm gia đình cũng thường
được livestream hay gọi trực
tuyến để nhà tôi cảm nhận
được không khí của những
ngày tết ở quê nhà.
Ở Đức, nhiều gia đình
xem truyền hình, cảm nhận
không khí tết đang ùa về
trong từng con phố, ngõ
hẻm ở Hải Phòng, Hà Nội,
Sài Gòn hay đâu đó tại VN.
Miền Bắc có hoa đào, miền
Nam có hoa mai, nơi thì
gói bánh chưng, chỗ thì làm
bánh tét, nhà này làm thịt
đông, nhà kia nấu thịt kho
trứng hay canh khổ qua…
ỞĐức nhưng món ngon,
vật lạ gì mà báo, đài, các
YouTuber đưa tin về tết ông
cũng biết.
Có hôm mở máy tính
xem YouTube, bố tôi gật
gù rằng tết ở VN ngày càng
nhộn nhịp, mới lạ. Bởi lẽ
VN bây giờ phát triển gấp
trăm lần so với những ngày
ông bắt đầu vác chiếc va li
có vài bộ quần áo cũ ra sân
bay với tuổi đời còn xanh,
mái đầu chưa điểm bạc.
Bây giờ người ta không
chỉ ăn tết, mà còn chơi tết,
thưởng thức tết, tận hưởng
tết bằng những cách riêng,
niềm riêng; không còn nghĩ
nhiều về chuyện no ấm, mà
đã tính đến việc giải khuây,
làm đẹp với trăm ngàn
hoạt động khác nhau. Nhà
thì tổ chức du lịch (trong
nước lẫn nước ngoài),
người thì kể chuyện hội hè,
nơi thì bài trí tiệc tùng, chỗ
thì đi làm từ thiện…
Ngày còn bé, tôi chỉ nghe
về tết qua lời bố kể từ tuổi
thơ của ông sống ở VN. Đó
là dịp người đi làm ăn xa
cũng giống nhà tôi, bắt
đầu quen dần với việc “ăn
tết online”. Sự ra đời của
các phương tiện truyền
thông siêu kết nối đã kéo
những cảm xúc, sự nô nức
và những hình ảnh, âm
thanh, hương vị… ngày
tết ở VN trở nên gần gũi
hơn với những gia đình có
hai quê hương VN và Đức
như chúng tôi. Bố tôi biết
mở YouTube, truyền hình
trực tuyến trên Internet
để xem tết năm nay ở VN
thế nào, có gì mới, có gì
hay - độc - lạ hoặc xem
các bộ phim, chương trình
truyền hình thực tế, Táo
quân mùa tết để vơi đi nỗi
nhớ nhà.
Mấy chục năm qua, tôi
biết ông là người mạnh mẽ
và cũng đã quen với việc ăn
tết xa quê. Thế nhưng càng
lớn tuổi thì sự hoài niệm về
tết càng mãnh liệt hơn. À,
chính xác hơn là hoài niệm
về gia đình, về bà nội nay đã
ngoài 80 tuổi, về các em của
bố nay đã đến tuổi làm sui
nhưng mấy chục năm qua
chỉ gặp bố tôi dăm bảy lần.
Vậy nên được “chạm tay”
vào tết từ bên này đại dương
giúp ông thấy nguôi nguây
hơn và ở đâu đó - tôi cảm
giác - ông thấy lòng bớt day
dứt hơn đôi chút - nỗi day
dứt của người con xa quê
hương, xa gia đình đã theo
ông ngần ấy năm trời.•
INTERNET, FACEBOOK, YOUTUBE VÀ SMARTPHONE
ĐÃ KÉO TẾT ĐẾN GẦN BỐ MẸ TÔI HƠN KHI HỌ VẪN CÒN
VẤT VẢ MƯU SINH Ở NƯỚC NGOÀI.
SỰ RA ĐỜI CỦA CÁC PHƯƠNG TIỆN
TRUYỀN THÔNG SIÊU KẾT NỐI ĐÃ KÉO
NHỮNG CẢM XÚC, SỰ NÔ NỨC VÀ
NHỮNG HÌNH ẢNH, ÂM THANH, HƯƠNG
VỊ… NGÀY TẾT Ở VN TRỞ NÊN GẦN GŨI
HƠN VỚI NHỮNG GIA ĐÌNH CÓ HAI QUÊ
HƯƠNG VN VÀ ĐỨC NHƯ CHÚNG TÔI.
Nhờ các phương tiện số nhiều gia đình có thể thường xuyên
nhìn thấy nhau, trò chuyện với nhau.
Ảnh minh họa: TIRACHARDZ/FREEPIK
Nhiều gia đình nhờ chiếc smartphone có thể tổ chức tiệc online. Ảnh minh họa: FREEPIK
