XuânQuýMão
44
MỤC ĐÍCH CHÍNH CỦA CÁC LỄ HỘI
TRÊN SÔNG LÀ CẢM ƠN THẦN LINH,
CẦU PHÚC CHO MÙA MÀNG VÀ CON
NGƯỜI, ĐÁNH DẤU THỜI KHẮC CHUYỂN
GIAO GIỮA CÁI CŨ VÀ CÁI MỚI.
Kolkata, Ấn Độ ngày 5-10-2022.
Ngâm tượng nữ thần Durga
dưới sông sau khi hoàn thành
lễ hội Durga puja.
Ảnh: SHUTTERSTOCK
trênsông
:
Đóntết
Những chiếc thuyền chở đầy hoa đậu dọc bến kênh trong ánh chiều tà, nơi buôn bán nhộn nhịp
của chợ hoa tết Nguyên đán ở TP.HCM. Ảnh: SHUTTERSTOCK
CôÚtGiaĐịnh
K
hông một nền
văn minh nào
mà không gắn
liền với một
hoặc nhiều con
sông, kèm theo đó là vô
số nghi thức cùng lễ hội.
Chúng được cho là mang
đến sự liên kết mật thiết
cho tất cả dòng sông, thúc
đẩy những dòng nước tốt
trên khắp Trái đất dâng
trào không bao giờ vơi cạn.
Vào mùa xuân, các lễ hội
trên sông sẽ được tổ chức
dày hơn. Mục đích chính
của các lễ hội này là cảm
ơn thần linh, cầu phúc cho
mùa màng và con người,
đánh dấu thời khắc chuyển
giao giữa cái cũ và cái mới.
ĐÓN TẾT TRÊN SÔNG
XƯA: THANH TẨY
VÀ TÁI TẠO
Cuối kỳ trăng non đầu
tiên, sau điểm xuân phân
vào cuối tháng 3, người
Babylon ở vùng Lưỡng
Hà cổ đại sẽ tôn vinh sự
tái sinh của thế giới tự
nhiên bằng lễ mừng năm
mới kéo dài nhiều ngày có
tên là Akitu. Lễ này có từ
khoảng năm 2000 trước
Công nguyên và được cho
là có mối liên hệ mật thiết
với tôn giáo và thần thoại.
Người Babylon cổ tin rằng
thế giới đã được các vị thần
thanh tẩy và tái tạo một
cách tượng trưng để chuẩn
bị cho mùa xuân trở lại.
Theo đó, tượng thần được
di chuyển đến ngôi
đền Akitu (Bit
Akiti) nằm gần
sông, trong một
cuộc diễu hành
long trọng. Nước
của hai con sông
Tigris và Euphrates
linh thiêng được
chứa sẵn trong một
bể ở Akitu sẽ được sử dụng
cho nghi lễ thanh tẩy liên
quan đến lễ hội.
Tại Ấn Độ - xứ sở của lễ
hội, lễ đón các mùa trong
năm hoặc năm mới, các
dịp lễ tôn giáo thường diễn
ra “trong lòng nhân từ và
ân sủng” của sông Hằng.
Cùng với việc chứng kiến
các nghi thức trên sông,
người dân còn tham gia
diễu hành, đi hội chợ.
Nền văn hóa Ai Cập cổ
đại có quan hệ mật thiết
với sông Nile. Theo nhà
văn La Mã Censorinus,
năm mới của người Ai Cập
có lẽ tương ứng với trận lụt
hằng năm nhằm đảm bảo
đất canh tác vẫn màu mỡ
trong năm tới. Vào khoảng
tháng 7, khi ngôi sao Sirius
trở thành ngôi sao sáng
nhất trong đêm - lần đầu
tiên có thể nhìn thấy sau 70
ngày vắng bóng, người Ai
Cập ăn mừng sự khởi đầu
mới này bằng một lễ hội
đặc biệt được gọi là Wepet
Renpet, có nghĩa là “lễ
khai mạc của năm”. Đây
được cho là thời điểm của
tái sinh và trẻ hóa.
ỞBrunei, lễ hội Hari
Raya Aidilfitri diễn ra sau
tháng chay Ramadan như
một dịp tự thưởng cho các
nỗ lực khiết tịnh của người
theo Hồi giáo. Đây là lễ hội
truyền thống lớn nhất trong
năm của người Brunei, kéo
dài trong thời gian 4-5 ngày.
Rừng mưa Borneo được
ước tính có niên đại khoảng
sửa soạn tinh tươm và mở
rộng cửa đón chào khách
tham quan. Chúng tôi cập
thuyền vào từng nhà, tự
nhiên bước lên hiên nhà
hoặc vào ngồi trong phòng
khách. Các loại trà, nước
ca cao, bánh dừa nướng
và cả bánh kẹo nhập khẩu
được bày trong những
chiếc hộp xinh xắn trên
bàn, khách tha hồ thưởng
thức. Chủ nhà vô cùng
niềm nở, thân thiện. Ngày
tiếp theo, chúng tôi xếp
hàng vào cung điện Istana
Nurul Iman để bắt tay nhà
vua (dành cho nam giới)
và hoàng hậu (dành cho
nữ giới), nhận quà và dùng
buffet do hoàng gia chiêu
đãi. Vào buổi chiều, khi
quạ bay đầy trời, du khách
có thể ngồi du thuyền trên
sông để xem biểu diễn văn
hóa nghệ thuật và thưởng
thức ẩm thực truyền thống.
Trong những ngày này,
Tổng cục Du lịch Thái
Lan, Cơ quan quản lý đô
thị Bangkok, Cục Hàng hải
và Phòng Thương mại Thái
Lan, các liên minh hiệp hội
thương mại kinh doanh…
đang tưng bừng quảng bá
chiến dịch “Năm mới EVE
2023”. Với phương châm
tạo ra hạnh phúc, trân
trọng những nụ cười và
trao quyền cho tất cả mọi
người, lễ hội “Đếm ngược
Thái Lan tuyệt vời 2023”
được khẳng định là cột
140 triệu năm, là một trong
các rừng mưa cổ nhất trên
thế giới. Vì lẽ đó, các nghi
lễ trên dòng Borneo được
đánh giá là cổ sơ và vô cùng
linh thiêng.
ỞViệt Nam, có khá nhiều
lễ hội nămmới liên quan
đến các dòng sông như lễ
hội cúng bến sông của người
Êđê, lễ gội đầu “Lúng ta”
của người Thái…
NAY ĐÓN TẾT
TRÊN SÔNG HƯỚNG VỀ
DU LỊCH
Theo dòng thời gian, các
nghi lễ đón xuân trên các
dòng sông được giản lược.
Thay vào đó, người ta tổ
chức các tiện ích trên sông
để du khách có nhiều lựa
chọn trước thềm năm mới.
Cách đây vài năm, tôi có
dịp đón nămmới Dương
lịch ở thủ đô Cairo ngay
trên dòng sông Nile.
Dọc theo bờ sông là các
khách sạn nổi tiếng như
InterContinental, Novotel,
Grand, Kempinski…Người
dân địa phương và du khách
tập trung đông đúc ở các
sảnh lớn nhìn ra sông hoặc
trên các du thuyền, chờ đến
0 giờ để ngắm pháo hoa rực
rỡ soi bóng trên dòng thiêng
trong không khí se lạnh. Âm
thanh rộn ràng của các loại
nhạc cụ trỗi lên khắp nơi.
Vào mùa Hari Raya ở
Brunei, các ngôi nhà sàn
trên dòng Borneo được
mốc đếm ngược đẳng cấp
thế giới duy nhất với những
tiết mục độc đáo: Pháo hoa
gạo nếp thân thiện với môi
trường dài 1.400 m, ánh
sáng và âm thanh ngoạn
mục dọc theo bờ sông đẹp
nhất Bangkok là Chao
Phraya.
Tương tự Thái Lan, hầu
hết các quốc gia ở Âu, Mỹ,
Á, Phi, Úc… đều quảng
bá rầm rộ các chương trình
đón tết Dương lịch hoặc
các lễ hội khác trên sông.
Hoa, nến, đèn, các loại
rượu và tiệc tối xa hoa sẽ
diễn ra ở các nhà hàng,
khách sạn ven sông hoặc
trên các du thuyền với
nhiều kích cỡ, tiện nghi và
giá cả khác nhau. Pháo hoa
sẽ làm cho khoảnh khắc
giao thừa thêm đặc biệt.
Việt Nam là quốc gia có
nhiều con sông lớn. Các
nhà làm du lịch trên các
sông Tiền, Hậu, Sài Gòn,
Hương, Hàn, Hồng… cũng
có các phương án đón năm
mới 2023 trên sông với
nhiều hình thức hấp dẫn.
Nước bao nhiêu tuổi?
Sông bao nhiêu đời? Chúng
ta sẽ khó lòng trả lời các câu
hỏi đó nhưng hoàn toàn có
thể tham dự một lễ hội đón
nămmới trên một dòng
sông nào đó. Để có một thời
khắc riêng tư đầy ý nghĩa.
Để đón an lành và cầu
nguyện cho sự cân bằng của
nhân gian.•
CÁC NHÀ LÀM DU LỊCH
TRÊN CÁC SÔNG TIỀN,
HẬU, SÀI GÒN, HƯƠNG,
HÀN, HỒNG… ĐANG CÓ
CÁC PHƯƠNG ÁN ĐÓN
NĂM MỚI 2023 TRÊN
SÔNG VỚI NHIỀU HÌNH
THỨC HẤP DẪN.
