XuânQuýMão
38
LA
O
MAI
ĐứcHiển
Châu Anh
Ô
ng là
Nguyễn
Văn Đối,
sinh năm
1952 ở ấp
Đông Hậu, xã Đông Bình,
thị xã Bình Minh, Vĩnh
Long, xóm giềng vẫn gọi là
ông Ba Đối. Câu chuyện về
cây mai nổi tiếng của ông
cũng là câu chuyện cuộc đời.
Tôi quen biết ông từ 30
năm trước. Nămđó giữa
thángChạp, tôi theo người
bạn học là em trai út của
ông về thămnhà bạn ởVĩnh
Long. Chiều tàmới nhậu,
mọi người đông đủ còn thiếu
ôngBa. Lát chập tối ôngmới
qua khi mọi người đã uống
đượcmấy ly. Ông cười hiền:
“Tính qua sớmmàmấy cha
con bận lặt lámai”.
Nhậu say, hẹn ngàymai cà
phê sáng, ôngBa nói ngày
mai từmờ sáng ba cha con
ông phải ráng lặt lámai để
cuối ngày xong. Thấy ôngBa
với hai thằng con lu bu vậy,
tôi tòmò hỏi bờ rào nhà ông
chắc trồngmấy chục gốcmai.
ÔngBa nói ở đâymai bờ rào
sức đâu lặt lá. Lặt cómột gốc
hà, tết nào cũng lặt lámấy
ngàymới xong.
Cây mai u lão, sần sùi, đặc
biệt gần gốc nó có những
cái u như móng rồng rất lạ.
Cây mai nhà ông Ba tới mùa
nở sáng bừng cả xóm, hoa
to như cái khu chén, nhiều
cánh, vàng bung, lá cành
vâm váp và rất đều tán. Mùa
khác, cả đám con nít đứa
trải chiếu ngồi, đứa bắn bi
dưới gốc mai mát rượi.
Nhiều lần khách xa về
xóm chơi, có người nằn nì
ông bán gốc mai cho họ,
có người trả bạc trăm triệu.
Ông Ba Đối dứt khoát
không. Có nhiêu xài nhiêu,
gốc mai để chơi, bán ăn
cũng hết.
Cây mai ấy do cha ông Ba
Đối trồng khi vào Cống Cây
Gòn khẩn đất, tính đến nay
đã ngoài 60 năm. Nó như
một chứng nhân của xóm
nhỏ này. Mùa mai đầu tiên
nở từ khi ông Ba mới lớn,
nó gợi nhớ những cái tết xưa
chèo xuồng đi chợ trên dòng
Phù Ly (một nhánh nhỏ của
sông Hậu), nhớ mùa trai gái
yêu nhau tỏ tình bằng câu
hò đối đáp.
Lãomai của ôngBaĐối
đã có hơn nửa thế kỷ trên
đời, từ trước ngày ông cưới
vợ về xómCâyGòn. Bao
nhiêumùa hoa, bấy nhiêu
mùa đoàn tụ, những đứa con
ông nămnào còn chơi dưới
gốcmai, nay lớn lên và có vợ,
có chồng rồi đến lượt những
đứa cháu lại như thời chamẹ
chúng, đùa chơi dưới gốcmai.
Gốc lãomai ấy vẫn vâmváp
và tràn trề nhựa sống.Mỗi
nămxuân về lại bung hoa
vàng cả xómCâyGòn.
Cây mai của ông Ba Đối
phủ tán trên một khoảng
hơn 50 mét vuông đất và
thơm lừng. Có năm về vào
dịp tết, tôi hái cho người
quen của mình ký hoa vừa
mới nở để sao lên ngâm
rượu hoa mai. Ông nói đi
khắp miền Tây, uống khắp
các loại rượu hoa mai, chưa
Thành thử tới già vẫn hông
dư dả nhiều. Giờ cái nhà cần
xây lại để đủ chỗ cho đại gia
đình, chỗ giỗ quảy ông bà
mỗi nămmấy bận. Xong cái
nhà nữa là khỏe re, chớ vất
vả cả đời rồi.
ÔngBa nói với tôi: “Chú à,
anh tính bán gốcmai để phụ
vô chỗ tiền làmnhà. Thôi
mình già, sức đâu lặt lá, chơi
câymai nhỏ hơn cũng được”.
Tôi rao lên Facebook,
người ta hỏi tới tấp. Nói
thiệt là trong mắt tôi, so
với lão mai nhà ông, cây
mai mấy chục tỉ đồng bữa
giờ rần rần trên mạng cũng
hông bằng.
Rồi người mua, rồi nhà
báo, YouTuber kéo về xóm
Cây Gòn. Cây mai nhà ông
Ba trở nên nổi tiếng. Mỗi
lần như vậy, ông Ba lại mời
khách uống trà với kẹo
chuối, mứt dừa, nhâm nhi ly
rượu. Lại kể khách nghe lai
lịch cây mai từ thuở ông già
vào đây khẩn đất, lại nhớ
ngày cưới nhau nghèo khó,
rượu nào qua rượu ngâm
hoa mai nhà ông.
Tôi hỏi ông Ba chắc cây
mai này có tán rộng nhất
miền Tây. Ông nói cũng
hông biết nhưng ông sống
ngần này tuổi cũng hông
thương cây mai nào hơn cây
mai nhà ông.
Mấy năm trước, ông Ba
nghĩ giờ già rồi. Làmnông
tới già thì cũng là ông nông
dân. Dành dụmbao nhiêu lo
cho con cái học hành hết rồi.
Đứa nào làmnông thì ông
chia đất, đất đâu có nở ra.
lại nhớ bao nhiêu đứa con
cháu vui đùa dưới cội mai
này. Lão mai là chứng nhân
đời ông từ thơ bé, cùng với
nó đã bao nhiêu mùa tết
nghèo khó cho đến đủ đầy.
Sáng mùng 1 ra thắp hương
lại nhớ cha già ngày xưa tóc
bạc, khăn rằn, khấn hương
linh tiên tổ. Lại nhớ khách
làng trên xóm dưới cận tết
là hỏi lóng rày lặt lá mai
xong chưa; lại nhớ có năm
ông nhức chân không trèo
thang được nên mấy đứa em
(có người gần thất thập) Tư
Nhâm, Năm Thường, Bảy
Hẳn, Tám Toàn, Út Hồng
qua phụ. Tới tết là sáng
bừng ngõ xóm bên con rạch.
Nghĩ rồi ông Ba không
bán cây mai nữa. Mỗi lần kể
cho khách nghe là mỗi lần
ký ức sống dậy, ùa về. Cây
mai giúp cái tết ấm áp hơn,
cây mai là đầu câu chuyện
ngày xưa ông nội khai khẩn
xứ này. Chớ bán rồi, hông lẽ
lại kể cho mọi người: “Ngày
xưa ở đây có cây mai…”!?•
CÂY MAI NHÀ ÔNG BA ĐỐI SẦN SÙI,
GẦN GỐC CÓ NHỮNG CÁI U NHƯ
MÓNG RỒNG RẤT LẠ, TỚI MÙA XUÂN
HOA NỞ SÁNG BỪNG CẢ XÓM.
Bao nhiêu mùa hoa, bấy nhiêu mùa đoàn tụ, những đứa con ông Ba Đối năm nào còn chơi
dưới gốc mai, nay lớn lên và có vợ, có chồng rồi đến lượt những đứa cháu lại như thời cha mẹ
chúng, vẫn đùa chơi dưới gốc mai.
LÃO MAI LÀ
CHỨNG NHÂN
ĐỜI ÔNG BA ĐỐI
TỪ THƠ BÉ, CÙNG
VỚI NÓ ĐÃ BAO
NHIÊU MÙA TẾT
NGHÈO KHÓ
CHO ĐẾN ĐỦ ĐẦY.
